ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ https://archive.ert.gr/8642/

http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=219

ΝΙΚΟΣ ΚΑΣΔΑΓΛΗΣ (1928-2009)

Ο Νίκος Κάσδαγλης γεννήθηκε στην Κω, γιος του εμπόρου Χριστόφορου Κάσδαγλη και της Αγλαΐας Βενετοκλέους με καταγωγή από τη Ρόδο. Μετά το σεισμό του 193 εγκαταστάθηκε με τη μητέρα και τα δυο μεγαλύτερα αδέρφια του στη Ρόδο και από το 1935 στην Αθήνα για να μπορέσει να πάει σε ελληνικό σχολείο – είχε προηγθεί κλείσιμο των ελληνικών σχολείων στα Δωδεκάνησα από τις ιταλικές αρχές. Μετά το θάνατο του πατέρα του στην Κω το 1938 η οικογένεια αντιμετώπισε οικονομικές δυσκολίες. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, οργανώθηκε σε αντιστασιακές ομάδες της δεξιάς και με αφορμή τη δράση του αποβλήθηκε το 1943 από την Ιόνιο Ακαδημία, όπου φοιτούσε από το 1935, και ένα χρόνο αργότερα συλλήφθηκε από τον ΕΛΑΣ και φυλακίστηκε για είκοσι μέρες. Μετά από τρία χρόνια, κατά τα οποία έπαιρνε μαθήματα στο σπίτι και πήγαινε μόνο στις εξετάσεις, τέλειωσε το γυμνάσιο. Μετά την ενσωμάτωση των δωδεκανήσων στην Ελλάδα επέστρεψε στην Κω, όπου έμεινε μερικούς μήνες και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Ρόδο. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου η ήττα της Αριστεράς και τα δεινοπαθήματα των αγωνιστών της οδήγησαν τον Κάσδαγλη σε αλλαγή του ιδεολογικού και πολιτικού του προσανατολισμού, αλλαγή η οποία ολοκληρώθηκε κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας (1951-1953). Το 1957 παντρέυτηκε τη Ρένα Αθανασιάδη. Από το 1948 ως την επιβολή της χούντας των συνταγματαρχών εργάστηκε στο παράρτημα της Αγροτικής Τράπεζας στη Ρόδο. Η δικτατορία τον απέλυσε με αφορμή τη συμμετοχή του στην καταδικαστική του καθεστώτος πνευματικής ανελευθερίας διακήρυξη 18 γνωστών ελλήνων λογοτεχνών το 1969 (μετά τη δήλωση Σεφέρη στις 29 Μάρτη του ίδιου χρόνου – στην Αγροτική Τράπεζα επέστρεψε το 1974). Κατά τη διάρκεια της επταετίας ο Κάσδαγλης πήρε μέρος σε διάφορες αντιστασιακές προσπάθειες (ομαδικές διακηρύξεις επωνύμων, έκδοση των τόμων 18 Κείμενα και Νέα Κείμενα1 και Νέα Κείμενα2, σύνταξη του περιοδικού Συνέχεια κ.α.). Το 1969 τιμήθηκε από το Ίδρυμα Ford για το λογοτεχνικό έργο του. Μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών ως το 1981 και ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Συγγραφέων (από το 1982), συνεργάστηκε με τις εφημερίδες Καθημερινή και Τα Νέα και τα περιοδικά Εποχές, Ταχυδρόμος, Διαγώνιος (Θεσσαλονίκης), Πολιορκία, Γράμματα και Τέχνες κ.α. Στο χώρο της λογοτεχνίας πρωτοεμφανίστηκε το 1952, στρατιώτης ακόμη, με τη δημοσίευση του διηγήματος Ο μηχανικός στο περιοδικό του Ρένου Αποστολίδη Νέα Ελληνικά. Ακολούθησε η έκδοση της συλλογής θαλασσινών διηγημάτων Σπιλιάδες, και στη συνέχεια το μυθιστόρημα Τα δόντια της μυλόπετρας, που τιμήθηκε με το β’ κρατικό βραβείο, ενώ καθιερώθηκε στο λογοτεχνικό χώρο με το μυθιστόρημα Κεκαρμένοι. Παράλληλα προς την πεζογραφική του παραγωγή, ασχολήθηκε επίσης με τη λογοτεχνική μετάφραση από τα γαλλικά. Ο Νίκος Κάσδαγλης ανήκει στους έλληνες πεζογράφους της λεγόμενης πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Στα έργα του κυριαρχεί η ιστορική θεματική και στη γραφή του το νατουραλιστικό στοιχείο με έμφαση στην περιγραφή του ανθρώπινου εξανδραποδισμού και της περιθωριοποίησης μέσα από κοινωνικούς και πολιτικούς μηχανισμούς. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Νίκου Κάσδαγλη βλ. Ζήρας Αλεξ., «Κάσδαγλης Νίκος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό4. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985, Τσιριμώκου Λίζυ, «Νίκος Κάσδαγλης», Η μεταπολεμική πεζογραφία · Από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ’67Γ΄, σ.304-328. Αθήνα, Σοκόλης, 1988 και Χατζηφώτης Ι.Μ., «Κάσδαγλης Νίκος» Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας8. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.

• Βαρίκας Βάσος, «Πεζογραφία του αδιεξόδου. Νίκου Κάσδαγλη: Εγώ ειμί Κύριος ο Θεός Σου… (μυθιστόρημα)», Συγγραφείς και ΚείμεναΑ΄ · 1961-1965, σ.69-71. Αθήνα, Ερμής, 1975 (πρώτη δημοσίευση στην εφημερίδα Το Βήμα, 28/1/1962).
• Ζήρας Αλεξ., «Κάσδαγλης Νίκος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό4. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985.
• Καραγάτσης Μ., Κριτική για το Κεκαρμένοι, Ταχυδρόμος, 27/2/1960.
• Καραντώνης Ανδρέας, «Νίκου Κάσδαγλη: Τα δόντια της μυλόπετρας», Νέα Εστία59, ετ.Λ΄, 1η/4/1956, αρ.690, σ.479-480.
• Κοτζιάς Αλέξανδρος, Μεταπολεμικοί πεζογράφοι. Αθήνα, Κέδρος, 1982.
• Κούρτοβικ Δημοσθένης, «Νίκος Κάσδαγλης» Έλληνες μεταπολεμικοί συγγραφείς· Ένας κριτικός οδηγός, σ.116-117. Αθήνα, Πατάκης, 1995.
• Μερακλής Μ.Γ., Η σύγχρονη ελληνική λογοτεχνίαΙΙ, σ.76. 1970.
• Νοταράς Σπ. (=Τσακνιάς Σπ.), Κριτική για τις Σπιλιάδες, Αυγή, 15/5/1977.
• Παγανός Γ.Δ., «Παθολογία και ρεαλισμός» (κριτική για τη Μυθιστορία), Διαβάζω10, 1-2/1978, σ.66-68.
• Παγανός Γ.Δ., Η Νεοελληνική πεζογραφία, σ.291-294. Αθήνα, Κώδικας, 1983.
• Παπαγεωργίου Χρίστος, «Πλαίσιο απεικόνισης μιας νωπής πραγματικότητας», Διαβάζω149, 31/7/1986, σ.67-68.
• Πλωρίτης Μάριος, Κριτική για το Η Μαρία περιηγείται τη μητρόπολη των νερών, Γράμματα και Τέχνες7-8, 1982.
• Ραυτόπουλος Δ., Οι ιδέες και τα έργα, σ.282-286, 297-299. Αθήνα, 1965.
• Σαββίδης Γ.Π., «Πεζογραφική μαρτυρία από τα χρόνια 1963-1976», Το Βήμα, 20/8/1989 (τώρα και στον τόμο Φύλλα φτερά, σ.149-151. Αθήνα, Ίκαρος, 1995).
• Σαχίνης Απόστολος, «Χρονικογράφοι της Κατοχής», Νέοι πεζογράφοι, σ.173-175. 1965.
• Σαχίνης Απόστολος, Μεσοπολεμικοί και μεταπολεμικοί πεζογράφοι, σ.168-174. 1979.
• Τσακνιάς Σπύρος, «Νίκος Κάσδαγλης, Η Νευρή», Η λέξη51, 1/1986 (τώρα και στον τόμο Επί τα ίχνη, σ.79-84. Αθήνα, Σοκόλης, 1990).
• Τσακνιάς Σπύρος, «Νίκος Κάσδαγλης, Το Θολάμι», Η Καθημερινή, 4/2/1988 (τώρα και στον τόμο Επί τα ίχνη, σ.85-86. Αθήνα, Σοκόλης, 1990).
• Τσιριμώκου Λίζυ, «Νίκος Κάσδαγλης», Η μεταπολεμική πεζογραφία · Από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ’67Γ΄, σ.304-328. Αθήνα, Σοκόλης, 1988.
• Χουρμούζιος Αιμίλιος, Κριτική για το Κεκαρμένοι, Καθημερινή, 26/3/1964.
Συνεντεύξεις
• «Νίκος Κάσδαγλης: Ο στρατός συντόμεψε τη διαδικασία για να γίνω συγγραφέας», Διαβάζω146, 18/6/1986, σ.66-72.

(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις)

Ι.Διηγήματα
• Σπιλιάδες. 1952.
• Μυθολογία. Αθήνα, Κέδρος, 1977.
• Οι ελεήμονες. 1991.
ΙΙ.Μυθιστορήματα
• Τα δόντια της μυλόπετρας. 1955.
• Κεκαρμένοι. 1959.
• Η δίψα. 1970.
• Η Μαρία περιηγείται τη μητρόπολη των νερών. Αθήνα, Κέδρος, 1982.
• Εγώ ειμί Κύριος ο Θεός Σου. 1961.
• Η νευρή. Αθήνα, Κέδρος, 1985.
• Το Αραράτ αστράφτει· Αφήγηση Κούρδου αγωνιστή. Αθήνα, Κέδρος, 1994.
ΙΙΙ.Νουβέλες
• Το θολάμι. Αθήνα, Στιγμή, 1987.
ΙV. Μεταφράσεις
• Michihico Hachiya, Το ημερολόγιο της Χιροσίμα.
• Σταράκης Γιάννης, Μέσα στις φυλακές των συνταγματαρχών.
V. Δοκίμια
• Το έλος · Χρονικά. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1988.

Χειρόγραφα του λογοτέχνη υπάρχουν στο Γενικό Αρχείο του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (Ε.Λ.Ι.Α.)