O δραματικός χωρισμός των μέχρι πρότινος πολιτικών εταίρων Τσίπρα – Καμμένου επέπρωτο να επιστεγασθεί με δύο ποιητικά τσιτάτα. Ο κ. Καμμένος, εραστής της παραδοσιακής ποίησης, απήγγειλε δύο στίχους από το ποίημα του Γιώργου Στρατήγη (1860-1938) «Ο Ματρόζος». Το ποίημα αφηγείται την ιστορία του σπετσιώτη μπουρλοτιέρη Ματρόζου, συμπολεμιστή και σωτήρα του Κανάρη, ο οποίος μετά την απελευθέρωση ζει πάμπτωχος και αποξεχασμένος. Μια μέρα λοιπόν ο γερο-Ματρόζος αποφασίζει να πάει και να ζητήσει βοήθεια από τον παλαιό συμπολεμιστή Κανάρη, ο οποίος είχε επανειλημμένως διατελέσει υπουργός και πρωθυπουργός.
Οταν ο Ματρόζος φθάνει στην είσοδο του υπουργείου του Κανάρη, τον σταματά «κάποιος θαλασσινός ντυμένος στα χρυσά», ο οποίος τον ερωτά τι θέλει. Αυτός τού λέει ότι αναζητά κάποιον «Κωνσταντή Ψαριανό»! Ο χρυσοντυμένος νέος τον αποπαίρνει λέγοντας ότι στο υπουργείο δεν υπάρχει κάποιος Ψαριανός. Τότε ακριβώς ο Ματρόζος (σύμφωνα με το ποίημα) απαγγέλλει στον επηρμένο νέο το δίστιχο του κ. Καμμένου, «Αν οι ζητιάνοι σαν κι εμέ δεν έχυναν το αίμα / οι καπετάνιοι σαν και σε δεν θα φορούσαν στέμμα!». Τη στιγμή εκείνη, ψηλά από τα παράθυρα ακούει ο Κανάρης τις φωνές και ζητά να μάθει τα συμβαίνοντα. Βλέπει τον γέροντα Ματρόζο, όμως δεν τον αναγνωρίζει… Ο Ματρόζος διηγείται στον Κανάρη τα περιστατικά του πολέμου, ο ναύαρχος καλωσορίζει τον παλαιό συμπολεμιστή και πέφτει στην αγκαλιά του…
Με βάση τα παραπάνω, αναρωτιέται κανείς ποια σχέση άραγε υπάρχει ανάμεσα στην πονεμένη ιστορία Καμμένου – Τσίπρα και στη συγκινητική ιστορία Ματρόζου – Κανάρη. Το τσιτάτο του κ. Καμμένου δεν έχει σχέση με τον πολιτικό Κανάρη. Αφορά έναν ανίδεο χρυσοντυμένο νεαρό. Λογικά λοιπόν οι στίχοι του ποιήματος που απαγγέλλει δεν αφορούν τον πρώην συγκυβερνήτη του. Αφορούν έναν υπάλληλό του. Δεν πειράζει… Ο κ. Καμμένος, εκτός των άλλων, φαίνεται να διαθέτει και το χάρισμα της ποιητικής αδείας. Και να λέει ό,τι του κατέβει.
Για τούτο και ο κ. Τσίπρας δεν τον παρεξήγησε… Εξάλλου ιδέα δεν είχε και ο ίδιος για την προέλευση των στίχων.
Κάπως το ίδιο ασαφείς πολιτικά είναι και δύο καβαφικοί στίχοι, τους οποίους ο κ. Τσίπρας, με στοχαστική και παρηγορητική διάθεση, απευθύνει ως απάντηση στον μέχρι πρότινος εταίρο. Του απαγγέλλει τους δύο γνωστούς στίχους από το καβαφικό ποίημα «Η Πόλις» (1910). «Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θα ‘βρεις άλλες θάλασσες. / Η πόλις θα σε ακολουθεί». Εξ όσων αντιλαμβανόμαστε το νόημα του συγκεκριμένου ποιήματος, από όπου οι δύο στίχοι, είναι απλό και σαφές. Περιγράφεται κάποιος (ο ίδιος ο ποιητής) ο οποίος φέρει πάνω του μια «καταδίκη γραφτή», και ο οποίος όπου κι αν στρέψει το μάτι βλέπει «μαύρα ερείπια». Οπου κι αν πάει, η «πόλη του», αυτός ο χαλασμένος τόπος, ο χαλασμένος βίος του, τον ακολουθεί…
Με βάση λοιπόν αυτό το ποίημα, διερωτάται κανείς τι ακριβώς ήθελε να πει ο κ. Τσίπρας στον πρώην σύντροφό του. «Σύντροφε, Καμμένε! Τα έχεις κάνει στη ζωή σου χάλια. Ετσι, όπου κι αν πας είσαι καταδικασμένος. Θέλεις να ξεφύγεις από μια τυραννική και αμαρτωλή πόλη, αλλά δεν μπορείς. Το μέλλον σου είναι μαύρο. Το ίδιο και το πολιτικό σου παρελθόν!». Αυτό θέλει να υπαινιχθεί ο κ. Τσίπρας; Δεν το γνωρίζουμε, διότι δεν γίνεται σαφές ποια ακριβώς σάπια πόλη ακολουθεί τον πρώην εταίρο. Ποιο παρελθόν. Το απώτατο νεοδημοκρατικό ή το πρόσφατο συριζαίικο; Ομως, έτσι κι αλλιώς, και πάντοτε σύμφωνα με το ποίημα, είτε έχουμε να κάνουμε με το παλαιό είτε με το πρόσφατο παρελθόν του πολιτικού Καμμένου, αυτό τούτο το παρελθόν είναι σκοτεινό. Αθλιο.
Αν το παρελθόν του κ. Καμμένου, η «πόλη» του δηλαδή, ήταν άθλια και στρεβλή, τότε γιατί δέθηκε μαζί του ο κ. Τσίπρας, ο «καθαρός;». Αν όμως έχουμε να κάνουμε με την πόλη-τετραετία και με τις αγκαλιές Τσίπρα – Καμμένου, τι γίνεται τότε; Αλίμονο! Τίποτε δεν μπορεί να γίνει που θα μπορούσε να δικαιολογήσει την ηθική της συνεργασίας Συριζαίων – Ανελιτών! Διότι, αν η ακάθαρτη, μιασματική πόλη είναι η παλαιότερη πολιτεία του κ. Καμμένου, τότε γιατί ο άμωμος κ. Τσίπρας τον δέχθηκε σύντροφο; Αν πάλι η αμαρτωλή πόλη παραπέμπει στην ίδια τη συνεργασία του κ. Καμμένου με τον κ. Τσίπρα, τότε τι έχουμε; Παραδεχόμαστε ότι ο κοινός πολιτικός βίος μας υπήρξε στρεβλός και ανήθικος;
Αδυνατώ να απαντήσω. Γεγονός είναι ότι η πόλη-πολιτεία του κ. Καμμένου φαίνεται να είναι χάλια. Κατά συνέπεια το μόνο σαφές είναι ότι σε αυτή την καταραμένη πόλη του κ. Καμμένου ζει και ο κ. Τσίπρας. Αυτή η αμαρτωλή πόλη-πολιτική θα τους ακολουθεί συνεχώς.
Ο κ. Γιώργης Γιατρομανωλάκης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
