ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΣΣΙΜΗ
Αδόκητο χαμό στην άσφαλτο βρίσκουν περισσότεροι από 3.000 νέοι κάθε χρόνο στην Ε.Ε., ενώ περίπου το 14% των θυμάτων τροχαίων δυστυχημάτων είναι μεταξύ 18 και 24 ετών, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά στοιχεία. Εχοντας νωπή ακόμα τη μνήμη της τραγωδίας στην Κυπαρισσία με τρεις 15χρονους μαθητές νεκρούς, τα στοιχεία επιβεβαιώνουν τον τραγικό απολογισμό, που καταγράφεται ετησίως στην άσφαλτο.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τροχαίας, το διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου 2018 έχασαν τη ζωή τους 41 νέοι μεταξύ 18 και 25 ετών, αποτελώντας το μεγαλύτερο ποσοστό (13,9%) μεταξύ των θυμάτων έως 55 ετών στην άσφαλτο. Εως 17 ετών το μοιραίο ποσοστό αγγίζει το 1,7%, μεταξύ 26 και 35 ετών το 12,6% (37 νεκροί), το 12,9% (38 νεκροί) στην ηλικιακή κατηγορία μεταξύ 36 και 45 ετών και το 13,3% (39 θύματα) μεταξύ 46 και 55 ετών. Το μεγαλύτερο ποσοστό θυμάτων από δυστυχήματα καταγράφεται στις ηλικίες άνω των 55 ετών, ηλικιακή κατηγορία που περιλαμβάνει και τους υπερήλικες οι οποίοι λόγω φυσικής κατάστασης «είθισται» να εμπλέκονται σε τροχαία.
Οι νέοι, ωστόσο, είναι πολύ πιθανό να εμπλακούν σε τροχαίο ατύχημα ή δυστύχημα από ό,τι οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή κατηγορία. Συνολικά εκτιμάται ότι το 32% των νεκρών από τροχαία στη χώρα μας είναι μεταξύ 15 και 30 ετών, πολύ υψηλότερα δηλαδή από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Η έκθεση σε κίνδυνο για τους νέους δικυκλιστές μεταξύ 15 και 30 ετών είναι αυξημένη κατά 25 φορές σε σχέση με τους μεγαλύτερους σε ηλικία οδηγούς αυτοκινήτων. Παλαιότερα στοιχεία, μάλιστα, θέλουν το 37% των τροχαίων να σημειώνεται με εμπλοκή νέου οδηγού, ενώ τονίζεται ότι για κάθε νέο οδηγό που σκοτώνεται στον δρόμο άλλα 1,2 άτομα χάνουν τη ζωή τους στο ίδιο τροχαίο.
Μπορεί οι νέοι να πρέπει να αποκτήσουν με κάποιο τρόπο οδική εμπειρία, ωστόσο η διαδικασία αυτή θέτει σε κίνδυνο τόσο τους ίδιους όσο και άλλους χρήστες του δρόμου επισημαίνει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC). Ταυτόχρονα, τα στοιχεία θέλουν τους άρρενες νέους να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τις νέες γυναίκες, καθώς οι νέοι άνδρες μεταξύ 18 και 24 ετών αποτελούν το 30% των θυμάτων δυστυχημάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ακόμη πιο ανησυχητικά είναι τα πράγματα όταν πρόκειται για παράνομους οδηγούς, τους νέους δηλαδή κάτω των 18 ετών που δεν διαθέτουν δίπλωμα οδήγησης. Το πρόσφατο δυστύχημα στην Κυπαρισσία με θύματα τρεις 15χρονους –ο ένας εκ των οποίων οδηγούσε το αυτοκίνητο του πατέρα του– κατέδειξε το παραπάνω με τον πιο τραγικό τρόπο.
Στοιχεία μπορεί να μην υπάρχουν καταγεγραμμένα, καθώς είναι ελάχιστοι εκείνοι που «συλλαμβάνονται», ωστόσο οι εκτιμήσεις θέλουν το φαινόμενο να είναι πολύ συχνότερο στις μη αστικές περιοχές της Περιφέρειας, όπου η παρουσία της Τροχαίας είναι περιορισμένη σε σχέση με τις μεγάλες πόλεις, καθώς το οδικό δίκτυο είναι και αυτό μικρότερο. Η ευκολία με την οποία ένας ανήλικος μπορεί να βρεθεί με το χέρι στο τιμόνι σε ένα χωριό ή μια επαρχιακή πόλη είναι γνωστή σε όλους. Η έλλειψη εμπειρίας είναι που θέτει σε τόσο μεγάλο κίνδυνο τους νέους οδηγούς και ανεβάζει παράλληλα, με επαρκή αιτιολόγηση, το κόστος των ασφαλίστρων για έναν νέο οδηγό σε σχέση με κάποιον που διαθέτει δίπλωμα οδήγησης για χρόνια. Η Ελλάδα συνολικά βρίσκεται υψηλά στους δείκτες των τροχαίων δυστυχημάτων στην Ευρώπη των «28» και αρκετά πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσον όρο παρότι έχει καταγράψει μία σημαντική μείωση του αριθμού των τροχαίων μεταξύ του 2008 και του 2014 που πλησιάζει το 48%. Συνολικά στη χώρα το 2016 σημειώθηκαν 752 θανατηφόρα τροχαία έναντι 746 το προηγούμενο έτος, καταγράφοντας αύξηση 0,8%. Την ίδια στιγμή, οι νεκροί από τροχαία έφθασαν το 2016 τους 804, έναντι 796 το 2015.
Η γεωγραφία
Σύμφωνα με την ανάλυση της Eurostat, οι περιφέρειες με τα χαμηλότερα ποσοστά θανάτων βρίσκονται, στην πλειονότητά τους, σε χώρες της Δύσης και του Βορρά της Ευρώπης, ενώ τα πιο υψηλά ποσοστά καταγράφονται στον ευρωπαϊκό Νότο και σε ανατολικές χώρες. Ενα αξιόπιστο σύστημα αστικών συγκοινωνιών και η καλή ποιότητα του εθνικού δικτύου συντελούν στον περιορισμό των τροχαίων σύμφωνα με τη Eurostat. Την ίδια στιγμή, διαπιστώνεται ότι σε πόλεις όπου παρατηρείται έντονη κυκλοφοριακή συμφόρηση τα τροχαία είναι περιορισμένα λόγω της χαμηλής ταχύτητας που αναπτύσσουν τα αυτοκίνητα. Υψηλά ποσοστά νεκρών από τροχαία παρατηρούνται σε περιοχές με μικρά και όχι πολύ ανεπτυγμένα εθνικά οδικά δίκτυα όπως η Ρουμανία, η Ουγγαρία, η Τσεχία, η Βουλγαρία, η Πολωνία, οι χώρες της Βαλτικής και η Ελλάδα.
Το αρνητικό ρεκόρ θυμάτων στον δρόμο στην Ε.Ε. κατέχει η Ρουμανία με 98 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκων και ακολουθεί η Βουλγαρία με 96. Η Ελλάδα μετρά 69 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκων την ίδια χρονιά (2017), ενώ η Γερμανία με 38 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκων βρίσκεται πολύ χαμηλότερα από τον μέσον όρο της Ε.Ε. Τα πράγματα είναι ακόμη καλύτερα στη Σουηδία (25), στο Ηνωμένο Βασίλειο (27), στις Κάτω Χώρες (31) και στη Δανία (32).
Τα διπλώματα
Με άξονα και κύριο ζητούμενο την αναβάθμιση του συστήματος δοκιμασιών προσόντων και συμπεριφοράς των υποψηφίων οδηγών, καθώς και των θεωρητικών εξετάσεων, συντάχθηκε το σχέδιο νόμου με τίτλο «Δοκιμασία προσόντων και συμπεριφοράς υποψηφίων οδηγών και οδηγών και άλλες διατάξεις για τις άδειες οδήγησης και λοιπές διατάξεις». Τα στατιστικά των τροχαίων ατυχημάτων επιβάλλουν, μεταξύ άλλων, την αναμόρφωση του συστήματος χορήγησης διπλωμάτων οδήγησης, καθώς απαιτείται η εξάλειψη των φαινομένων διαφθοράς που παρατηρούνται. Η βασική καινοτομία του νέου συστήματος που προωθείται είναι η εισαγωγή νέων τεχνολογιών στο σύνολο της αλυσίδας εξέτασης. Η θεωρητική εξέταση (σήματα) έχει γίνει μηχανογραφημένη εδώ και χρόνια, ωστόσο, μεταξύ των αλλαγών που προωθούνται είναι και η εισαγωγή καμερών στις αίθουσες διεξαγωγής των γραπτών εξετάσεων, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες έχουν παρατηρηθεί παρατυπίες και σε αυτό το σκέλος. Ταυτόχρονα, η εισαγωγή καμερών και μικροφώνων μέσα στα οχήματα των εξεταστών πραγματοποιείται με στόχο τη μαγνητοσκόπηση και ηχογράφηση του συνόλου της εξέτασης, έτσι ώστε στη συνέχεια, το αρμόδιο σώμα επιθεωρητών να μπορεί να διεξάγει δειγματοληπτικούς ελέγχους. Ταυτόχρονα, ο εκπαιδευτής βγαίνει εκτός οχήματος κατά τη διάρκεια της εξέτασης.
