ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 8ο
ΟΜΑΔΑ Α΄
1ο ΘΕΜΑ
1.α. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, ως προς την ορθότητά τους, με την ένδειξη Σωστό ή Λάθος.
1. Η οικοδόμηση μεγάλων έργων στην αρχαία Αίγυπτο βασιζόταν μόνο στην εργασία δούλων.
2. Τα ελληνικά φύλα κατά τον πρώτο αποικισμό κατευθύνθηκαν στη Ν. Ιταλία.
3. Η λέξη τύραννος ήταν πιθανόν λυδικής προέλευσης.
4. Αφορμή για τους περσικούς πολέμους στάθηκε η ατυχής εξέγερση των Ελλήνων της Ιωνίας.
5. Η αρχαία φιλοσοφική σκέψη ιδίως από τα μέσα του 5ου αι. π. Χ. τοποθέτησε στο κέντρο του ενδιαφέροντός της τον άνθρωπο.
6. Το κέντρο βάρους του ελληνικού κόσμου κατά την ελληνιστική εποχή μετακινήθηκε ανατολικά.
7. Η ποίηση της ελληνιστικής εποχής συχνά υμνούσε τα πρόσωπα και τις πράξεις των βασιλέων.
8. Οι δήμαρχοι αναδείχθηκαν ως νέα εξουσία στη Ρώμη εκπροσωπώντας τους πληβείους.
9. Η φρατρική εκκλησία στην αρχαία Ρώμη ήταν η συνέλευση των πατρικίων που έχασε τη δύναμή της την περίοδο της δημοκρατίας.
10. Όλη η νομοθεσία του Ιουστινιανού ήταν γραμμένη στην ελληνική γλώσσα.
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ: 1. ΛΑΘΟΣ σελ. 22[Ο λαός εργαζόταν παράλληλα στην οικοδόμηση των μεγάλων έργων, ναών, ανακτόρων, ταφικών μνημείων τα οποία κατασκεύαζαν οι φαραώ] – 2. ΛΑΘΟΣ σελ. 78[Τα ελληνικά φύλα από τα μέσα περίπου του 11ου αι. π.Χ. μέχρι και τον 9ο αι. π.Χ. εξαπλώθηκαν, με γέφυρα τα νησιά του Αιγαίου, στις δυτικές ακτές της Μ. Ασίας.] – 3. ΣΩΣΤΟ σελ. 93 – 4. ΣΩΣΤΟ σελ. 96 – 5. ΣΩΣΤΟ σελ. 112 (τελευταία γραμμή) -113 – 6. ΣΩΣΤΟ σελ. 128 – 7. ΣΩΣΤΟ σελ. 144 – 8. ΣΩΣΤΟ σελ. 173 – 9. ΣΩΣΤΟ σελ. 174 – 10. ΛΑΘΟΣ σελ. 257[ Το κύριο μέρος του νομοθετικού έργου ήταν γραμμένο στη λατινική].
(10 μονάδες)
1.β. Να αποδώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων ιστορικών όρων:
μυκηναϊκός πολιτισμός: σελ. 65Στην ηπειρωτική Ελλάδα κατά την ύστερη εποχή του χαλκού (1600-1100 π.Χ.) διαμορφώθηκε και εξελίχθηκε ο πρώτος μεγάλος ελληνικός πολιτισμός. Έχει ονομαστεί συμβατικά μυκηναϊκός από τους ερευνητές, γιατί το σπουδαιότερο κέντρο του ήταν η «πολύχρησος Μυκήνη», όπως αναφέρεται στα ομηρικά έπη.
αγροτικός νόμος: σελ. 195 Ο Τιβέριος Γράκχος όταν εκλέχτηκε δήμαρχος (133 π.Χ.), πρότεινε την ψήφιση του αγροτικού νόμου, σύμφωνα με τον οποίο δεν επιτρεπόταν σε κανένα πολίτη να κατέχει ιδιοκτησία μεγαλύτερη από 500 πλέθρα* γης. Εάν μέχρι εκείνη την εποχή κατείχε περισσότερη γη, τότε θα μπορούσε να κρατήσει επιπλέον και από 250 πλέθρα για καθένα από τα δύο αρσενικά παιδιά του. Δεν επιτρεπόταν όμως σε καμία περίπτωση η κατοχή της γης να ξεπερνά στο σύνολο τα 1000 πλέθρα6.
Με το νόμο αυτό προβλεπόταν αναδιανομή της δημόσιας γης στους ακτήμονες. Όση γη θα επιστρεφόταν με την εφαρμογή του νόμου θα μοιραζόταν εκ νέου ανά 30 πλέθρα σε κάθε πολίτη που δεν είχε έγγειο ιδιοκτησία.
(5+10 μονάδες)
2ο ΘΕΜΑ
2.α. Πώς επηρέασε η κρίση του ομηρικού κόσμου, στα τέλη του 9ου αι. π. Χ., τον ρόλο του βασιλιά και των ευγενών;
Σελ. 87: Η κρίση του ομηρικού κόσμου. Προς τα τέλη του 9ου αι. π.Χ. οι ομηρικές κοινότητες παρουσίαζαν σταδιακή πληθυσμιακή αύξηση, πράγμα το οποίο προκάλεσε στη συνέχεια οικονομική κρίση λόγω των περιορισμένων εκτάσεων καλλιεργήσιμης γης, των περιορισμένων μέσων εκμετάλλευσης, λόγω της συγκέντρωσης της γης σε λίγους, της απουσίας εργασιακής ειδίκευσης αλλά και της έλλειψης άλλων πόρων πέρα από την εκμετάλλευση της γης.
Η οικονομική αυτή κατάσταση συνδυάζεται με τον περιορισμό της βασιλικής εξουσίας και την αύξηση της δύναμης των ευγενών. Η έλλειψη ίσως οργανωμένου στρατού έδωσε τη δυνατότητα στους ευγενείς να αμφισβητήσουν την εξουσία του βασιλιά. Η δύναμή τους στηριζόταν στην κατοχή της γης. Ήταν γνωστοί με τα ονόματα αγαθοί, άριστοι, ευπατρίδες, εσθλοί, κ.ά., ονόματα που υποδήλωναν την προέλευση και την κοινωνική τους υπόσταση. Το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους το αφιέρωναν στη σωματική άσκηση και στην καλλιέργεια του πνεύματος. Έτρεφαν άλογα και βρίσκονταν σε συνεχή πολεμική ετοιμότητα- γι’ αυτό ονομάστηκαν και ιππείς.
(10 μονάδες)
2.β. Να εξηγήσετε ποια ήταν τα έσοδα που είχε το αθηναϊκό κράτος την εποχή του Περικλή από τη φορολογία και τις εισφορές των συμμάχων.
ΣΕΛ. 101: Τα έσοδα του αθηναϊκού κράτους την περίοδο αυτή προέρχονταν από την εκμετάλλευση των μεταλλείων, τη φορολογία, το φόρο των συμμάχων και τις έκτακτες εισφορές.
Την εποχή του Περικλή άμεση φορολογία δεν υπήρχε στην Αθήνα- ίσως εφαρμόστηκε σε στιγμές μεγάλης κρίσης. Μόνο οι εγκαταστημένοι από άλλες πόλεις στην Αθήνα πλήρωναν φόρο, το μετοίκιο, 12 δραχμές το χρόνο για τους άνδρες και 6 δραχμές για τις γυναίκες, αν είχαν εισοδήματα. Σημαντικό όμως έσοδο του κράτους ήταν η έμμεση φορολογία, που επιβαλλόταν για τα εισαγόμενα και εξαγόμενα προϊόντα από τα αθηναϊκά λιμάνια και κυρίως από τον Πειραιά.
Οι εισφορές των συμμάχων, όταν το συμμαχικό ταμείο μεταφέρθηκε στην Αθήνα (454 π.Χ.) ανέρχονταν σε απόθεμα 8.000 ταλάντων*, το 445 π.Χ. σε 9.700 τάλαντα και πριν την έναρξη του Πελοποννησιακού πολέμου (431 π.Χ.) σε 6.000 τάλαντα. Εκτός όμως από τις τακτικές αυτές εισφορές οι Αθηναίοι επέβαλλαν στους συμμάχους πολλές φορές έκτακτη φορολογία, κυρίως με τη μορφή πολεμικών αποζημιώσεων. Βασική πηγή εσόδων από έκτακτες εισφορές ήταν ο θεσμός της λειτουργίας. Πρόκειται για δαπάνες στρατιωτικών και θρησκευτικών εκδηλώσεων που αναλάμβαναν οι πλουσιότεροι πολίτες. Αυτές ήταν υποχρεωτικές και είχαν τιμητικό συγχρόνως χαρακτήρα. Οι σπουδαιότερες από αυτές ήταν: η χορηγία, σύμφωνα με την οποία ο χορηγός είχε την υποχρέωση να δώσει τα χρήματα για τη διδασκαλία ενός θεατρικού έργου· η τριηραρχία, κατά την οποία ο τριήραρχος είχε την υποχρέωση της συντήρησης και του εξοπλισμού μιας τριήρους· η αρχιθεωρία για τα έξοδα της επίσημης αποστολής (θεωρίας) σε πανελλήνιες γιορτές· η εστίαση για τα έξοδα του δείπνου μιας φυλής σε θρησκευτικές γιορτές· η γυμνασιαρχία για την τέλεση αγώνων λαμπαδηδρομίας στα Παναθήναια.
(15 μονάδες)
