Το έργο (το όνομα του το οφείλει στον πατέρα ή στον γιο του φιλοσόφου) αναφέρεται στην ευδαιμονία την οποία θεωρεί ως το πιο μεγάλο αγαθό που επιδιώκουν οι άνθρωποι.
Η ενασχόληση με την έννοια αυτή εντάσσεται στην ευρύτερη αναζήτηση των μέσων του 5ου αιώνα π.Χ. που σχετίζεται με τον καθορισμό των στόχων της ηθικής και της αγωγής ως επιστήμης.
- Παρόμοια ο Πρωταγόρας ορίζει την έννοια εὐβουλία ως την ικανότητα να σκέφτονται οι άνθρωποι σωστά α) για τις υποθέσεις του σπιτιού τους (=πώς να κυβερνούν με τον καλύτερο τρόπο το νοικοκυριό τους) και β) για τις υποθέσεις της πολιτείας (=πώς να γίνουν ασυναγώνιστοι πολιτικοί και στα έργα και στους λόγους).
- Ένας σωκρατικός, πάλι, φιλόσοφος, πρότεινε τον όρο εὐτυχία, ως την καλή τύχη άρα δεν παίζουν ρόλο οι ικανότητες που έχει ο κάθε άνθρωπος, αφού —στο τέλος— το παν εξαρτάται από την καλή του τύχη.
- εὐδαιμονία: η εύνοια του δαίμονα ,του Θεού, άρα το αγαθό αυτό αποκτάται όχι με προσωπική προσπάθεια του ανθρώπου αλλά με την θεϊκή παρέμβαση.
Όμως η σημασία της λέξης έχει εξελιχθεί:
- Ο Ηράκλειτος(500 π.Χ.) είχε πει ότι «ἦθος ἀνθρῴπω δαίμων» (=δαίμων για τον άνθρωπο δεν είναι παρά ο χαρακτήρας του).
- Δημόκριτος ( μεγάλος ατομικός φιλόσοφος του 5ου/4ου αι. π.Χ.) «εὐδαιμονίη ψυχῆς καὶ κακοδαιμονίη» δηλαδή «είναι υπόθεση της ψυχής η ευδαιμονία και η κακοδαιμονία», και «εὐδαιμονίη οὐκ ἐν βοσκήμασιν οἰκεῖ οὐδὲ ἐν χρυσῷ· ψυχὴ οἰκητήριον δαίμονος», «η ευδαιμονία δεν κατοικεί =δεν έχει να κάνει με τα πλούσια κοπάδια και με το χρυσάφι· η ψυχή είναι η κατοικία του δαίμονος = με την ψυχή έχει να κάνει ο δαίμων» (ίσως ήθελε να πει: η ευδαιμονία και η κακοδαιμονία). ‘Oλα αυτά θέλουν να πουν πως η ευθύνη της απόκτησης της ευδαιμονίας μετατίθεται από τον Θεό στον ίδιο τον άνθρωπο.
- Αριστοτέλης: «ἡ εὐδαιμονία ἐστὶ ψυχῆς ἐνέργειά τις κατ’ ἀρετὴν τελείαν». Ενέργεια λοιπόν, κατά τον Αριστοτέλη, η ευδαιμονία του ανθρώπου, όχι κατάσταση, και πάντως ενέργεια της ψυχής του, με τους κανόνες της τέλειας αρετής. Άρα ο άνθρωπος είναι αρμόδιος για την κατάκτηση της ευδαιμονίας και η αρετή το μέσον.
ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ
|
Σχετίζεται με τη διατροφή και την αύξηση του ανθρώπινου οργανισμού και άρα δεν έχει καμιά απολύτως σχέση με την αρετή· |
|
αφορά απόλυτα και καθαρά το λογικό μας, έχει σχέση με τις διανοητικές μας αρετές (με τη σοφία λ.χ. ή τη φρόνηση). |
|
(ἐπιθυμητικόν) έχει σχέση με τις αρετές που περιγράφουν τον χαρακτήρα του ανθρώπου (ηθικές αρετές), |
