ΕΔΩ μπορείτε να διαβάσετε την νέα υπ’αριθ. 138415 /Δ3/4.12.2023 εγκύκλιο του Υπουργείου στην οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι «ο ψυχολόγος και ο κοινωνικός λειτουργός των ΕΔΥ ανήκουν στο προσωπικό του σχολείου και δεν λειτουργούν ως «εξωτερικοί επισκέπτες». Σε αυτό το πλαίσιο τα μέλη των ΕΔΥ, σε αρχικό στάδιο, δέχονται και ακούν μαθητές/μαθήτριες που επιθυμούν να τους συναντήσουν για να αναφέρουν ή να ζητήσουν περισσότερες πληροφορίες για κάποιο θέμα που τους/τις απασχολεί, χωρίς να απαιτείται η συναίνεση του γονέα/κηδεμόνα.». Περαιτέρω αναφέρεται ότι “Σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί να αξιοποιηθεί το εδάφιο αγ΄ της περ. α΄ της παρ. 8 του άρθρου 11 του ν.4823/21, που ορίζει: «Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η συνδρομή των οποίων απαιτεί ειδική αιτιολόγηση και οι οποίες σχετίζονται ιδίως με δυσχέρειες συνεργασίας της σχολικής μονάδας με τους γονείς επί διαπιστωμένων σοβαρών δυσκολιών μάθησης ή συμπεριφοράς ή ένταξης του μαθητή στο σχολικό περιβάλλον, η υποβολή εισήγησης στο ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ. δύναται να γίνει απευθείας από την Ε.Δ.Υ., προκειμένου να διερευνηθεί περαιτέρω η αναγκαιότητα της παρέμβασης από πλευράς του ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ., τόσο σε επίπεδο υποστήριξης της σχολικής μονάδας όσο και σε επίπεδο υποστήριξης των γονέων ή κηδεμόνων. Στόχος της παρέμβασης είναι η επίτευξη του μέγιστου δυνατού βαθμού συνεργασίας μεταξύ σχολικής μονάδας και γονέων και κηδεμόνων. Αν στη σχολική μονάδα λειτουργεί Ε.Δ.Υ. ισχύει η παρ. 8 του άρθρου 17. Αν στη σχολική μονάδα δεν λειτουργεί Ε.Δ.Υ., η εισήγηση του συλλόγου διδασκόντων προς το ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ. υποβάλλεται έπειτα από γνώμη του Συμβούλου Εκπαίδευσης της Ειδικής Αγωγής και Ενταξιακής Εκπαίδευσης που έχει την παιδαγωγική ευθύνη της σχολικής μονάδας ως προς την ενταξιακή εκπαίδευση ή, εφόσον δεν υφίσταται, έπειτα από γνώμη του Συμβούλου Εκπαίδευσης που έχει την παιδαγωγική ευθύνη της σχολικής μονάδας».
Κουμανάκου Μ.Α. (2021), Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση Και Πρόληψη Σεξουαλικής Κακοποίησης
Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού
Οδηγός εφαρμογής του πρωτοκόλλου διερεύνησης, διάγνωσης και διαχείρισης κακοποίησης – παραμέλησης παιδιών για επαγγελματίες
ΙΕΠ
- Παναγιωτάκη Μ., Θεμελή Ό. (2021), Οδηγός για την αναγνώριση και τη διαχείριση περιστατικών κακοποίησης και παραμέλησης από τον/την Εκπαιδευτικό
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ του ΙΕΠ
Θεματική Ενότητα “Ζω καλύτερα – Ευ Ζην” – 3. Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση:
- https://elearning.iep.edu.gr/study/course/view.php?id=2003
- https://www.iep.edu.gr/el/psifiako-apothetirio/skill-labs/1658-3-seksoualiki-diapaidagogisi
Ο κανόνας των εσωρούχων, Πρόταση εκπαιδευτικού προγράμματος για Νηπιαγωγείο – Δημοτικό (Α΄ – Γ΄) στα πλαίσια της καμπάνιας «ΕΝΑ στα ΠΕΝΤΕ» του Συμβουλίου της Ευρώπης για τον τερματισμό της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης
Σωματείο «ΕΛΙΖΑ- ΕΤΑΙΡΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ»
- Πραγματοποίηση εγγραφής σας στην εκπαιδευτική πλατφόρμα, ως εκπαιδευτικός.
- Παρακολούθηση βίντεο επιμόρφωσης εκπαιδευτικών με οδηγίες υλοποίησης του εργαστηρίου παιδιών, καθώς και τις απαντήσεις σε συχνές απορίες
- Υλοποίηση εργαστηρίου παιδιών στην τάξη, ακολουθώντας τις οδηγίες χρήσης του βίντεο
- Προτροπή και στους γονείς να πραγματοποιήσουν και οι ίδιοι εγγραφή στην πλατφόρμα, να παρακολουθήσουν το επιμορφωτικό βίντεο για γονείς και να παίξουν μαζί με τα παιδιά στο σπίτι το εκπαιδευτικό παιχνίδι, το οποίο έχει ως στόχο να βοηθήσει τα παιδιά να εντάξουν στην καθημερινότητα τους όσα έμαθαν από την εκπόνηση του προγράμματος
- Τετράδιο μαθητή του προγράμματος πρόληψης της σεξουαλικής κακοποίησης Ασφαλές Άγγιγμα
Ρέντζη Α., Μη Φοβάσαι την Αγκαλιά, Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας για μαθητές 6 – 9 ετών
ΥΠΕΠΘ
Ασκητής, Ε. Α. (2007). Σεξουαλική Αγωγή και Διαφυλικές Σχέσεις. Αθήνα: Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων – Δ/νση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού & Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων – Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας. Ελληνική Εταιρία Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας.
Για μαθητές 6 – 8 ετών
Για μαθητές 9 – 12 ετών
Αγωγή Υγείας Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αν. Θεσσαλονίκης. Κέντρο πρόληψης & Ενημέρωσης για τις Εξαρτησιογόνες Ουσίες «ΣΕΙΡΙΟΣ» Δ. Θεσσαλονίκης. (2007). Μ’ αγαπά… δε μ’ αγαπά. Θεσσαλονίκη.
Πληροφορίες: Το συγκεκριμένο εγχειρίδιο διαπραγματεύεται βασικά θεωρητικά ζητήματα γύρω από τις διαφυλικές σχέσεις και τη σεξουαλική αγωγή, τα οποία πρέπει να έχει υπόψη του κάθε εκπαιδευτικός, όχι μόνο στην περίπτωση που επιθυμεί να δουλέψει ένα ανάλογο πρόγραμμα με μαθητές, αλλά και προκειμένου να είναι σε θέση να χειρίζεται περιπτώσεις που πιθανόν ανακύπτουν μέσα στην τάξη, αφού η καθημερινότητά του είναι συνυφασμένη με τους έφηβους και τα ζητήματα που τους απασχολούν. Θέματα, όπως αυτό των διαφυλικών σχέσεων και της σεξουαλικής αγωγής, ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τους εφήβους και υπάρχει δυνατότητα προσέγγισης τους μέσα στην τάξη. Στην “εκπαίδευση” των μαθητών επιλέχθηκε σαν εργαλείο δουλειάς κυρίως η βιωματική μάθηση, που στηρίζεται στο βίωμα, την εμπειρία. Στο δεύτερο μέρος είναι καταγεγραμμένες οι ασκήσεις τις οποίες δούλεψαν οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα εκπαιδευτικοί.
Γερούκη Μ., Η Σεξουαλική Αγωγή στο Σχολείο: Θεωρία και Πράξη – Οι απόψεις των εκπαιδευτικών. Μαραθιά: 2011
Το βιβλίο αυτό πραγματεύεται τη σεξουαλική αγωγή ως εκπαιδευτική δραστηριότητα. Στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται μια γενική θεωρητική συζήτηση. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου παρουσιάζονται τα στοιχεία εμπειρικής έρευνας σε εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας η οποία αφορούσε στην εισαγωγή της σεξουαλικής αγωγής στο δημοτικό σχολείο.
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα σεξουαλικής αγωγής για την προσχολική και πρώτη σχολική ηλικία (εγκεκριμένο από το ΙΕΠ 2015-2020)
Γερούκη Μ., Βιταλάκη Ε., Μαυράκη Δ., Τριαματάκη Α., Παίζω με το Φρίξο και μαθαίνω για το σώμα μου και τις διαπροσωπικές σχέσεις
Υποστηρικτικό υλικό για την κατανόηση των θεμάτων του παραπάνω εκπαιδευτικού προγράμματος
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Ο Ζώης και η Ζωή, μια νέα αρχή”
Σεξουαλική κακοποίηση
Οδηγίες προς ανήλικους για την προστασία τους από τη σεξουαλική κακοποίηση
Οδηγίες προς ενήλικες για την προστασία των ανήλικων από τη σεξουαλική κακοποίηση
Κουφονικολάου Θ., Βοηθός Συνηγόρου του Πολίτη για τα Δικαιώματα του παιδιού, Σεξουαλική κακοποίηση παιδιών στο Διεθνές Συνέδριο «Σεξουαλική Κακοποίηση Παιδιών: Τα Επόμενα Βήματα για την Ολιστική Στήριξη των Παιδιών», 28-2-2019
Εισηγήσεις και επιμορφωτικό υλικό από τον κ. Χάρη Παπαδόπουλο (Σ.Ε.Ε. ΠΕ 70) στο πλαίσιο των επιμορφωτικών δράσεων του 4ου ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Αττικής
Α. Τρεις διαδικτυακές συναντήσεις:
- Μιλώντας με τα παιδιά για τη σεξουαλική παρενόχληση/κακοποίηση: https://youtu.be/eKBpyGKpvBo
- Μιλώντας με τα παιδιά για τον σεβασμό στην ταυτότητα (γλώσσα/ χώρα/όνομα/παιδική ηλικία – θρησκεία – εμφάνιση – σεξουαλικός προσανατολισμός): https://youtu.be/Vm2ioac2Sg0?t=1012 (ο ήχος αρχίζει από 17΄)
- Μιλώντας με τα παιδιά για τον έρωτα (τις σχέσεις, την αγάπη, τις αλλαγές της εφηβείας, τη συμφιλίωση με το σώμα μας, την ερωτική πράξη, την αντισύλληψη, το aids): https://youtu.be/2HoMTFt_4tg
Β. Επιμορφωτικό υλικό:
- Χάρης Παπαδόπουλος- Υλοποιώντας ένα επιμορφωτικό πρόγραμμα για τη σεξουαλική αγωγή στο δημοτικό
- Χάρης Παπαδόπουλος – Παρουσίαση
- Αποδόμηση του σεξιστικού πλέγματος – Στρατηγική – Δ. Κογκίδου – 1995
- ΔΟΚΙΜΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ
- Πώς εμφανίζονται τα φύλα στο διδακτικό υλικό
- ΒΕΒΗΛΩΣΗ
- ΕΝΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΜΙΛΑΕΙ ΣΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑ Επιλογή ΒΙΒΛΙΩΝ για παιδιά –
- Η σεξουαλική αγωγή στο δημοτικό σχολείο
- Έχω, έχεις, έχει… όλοι έχουμε δικαιώματα
- Η κυρία Μοσχούλα και ο Ιταλός
- Η σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού με απλά λόγια
- Θεραπείες μεταστροφής – ΛΟΑΤΚΙ – Παπαθανασίου – Χρηστίδη
- Ο σεξισμός στη γλώσσα επιδρά στη σκέψη
- Τσάι, σουβλάκια και συναίνεση
UNESCO, International technical guidance on sexuality education: an evidence-informed approach (2018)
Genderhood
Συναι/no: Οδηγός για Γονείς, Η συναίνεση ως μέσο πρόληψης της κακοποίησης στα παιδιά (2021)
Οδηγοί που έχουν προσαρμοστεί από το trainingsexualhealth.ca © 2022 Alberta Health Services (“AHS”) από την κ. Μαρία Πατεράκη κατόπιν αδείας από τον οργανισμό AHS. Η μετάφραση και η προσαρμογή του είναι αποτέλεσμα εθελοντικής εργασίας. Κάθε χρήση του υλικού πρέπει να συνοδεύεται και από την αναφορά της πηγής του: https://lifeskills.blog/material_supportive_adults/?fbclid=IwAR2lHs79GWOrhd9NxO1geJef2oDl0uO1BaiSLhhAooEQx4R6YjylzNWq4AQ
Γερούκη Μ. και Πατεράκη Μ., Webinar για εκπ/κούς της Ως Αιδώ (10-2-2024): βασικές αρχές της Σεξουαλικής Εκπαίδευσης, εκπαιδευτικό υλικό και εργαλεία, τρόποι υλοποίησης προγραμμάτων σεξουαλικής αγωγής
-
Βίντεο Σεξουαλικής Αγωγής
Κατάλληλα για παιδιά ηλικίας 10-14 ετών, αλλά και για τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς, τα βίντεο αυτά έχουν προσαρμοστεί στην ελληνική γλώσσα για εύκολη κατανόηση και άμεση πρόσβαση σε ουσιαστικές πληροφορίες. -
Εκπαιδευτικά Εγχειρίδια
Κάθε βίντεο συνοδεύεται από ένα λεπτομερές εγχειρίδιο που περιλαμβάνει οδηγίες, ορισμούς βασικών εννοιών και προτεινόμενες δραστηριότητες για εκπαιδευτικούς για τη διεξαγωγή διαδραστικών μαθημάτων σε όλες της θεματικές μιας Ολοκληρωμένης Σεξουαλικής Εκπαίδευσης.Θεματικές Ενότητες
Με το άρθρο 73, του νόμου 5128/30-07-2024, Α΄ 118, και με άμεση ισχύ, η διαδικασία έγκρισης των Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων (ΕΠ), Μαθητικών Διαγωνισμών (ΜΔ), Μαθητικών Φεστιβάλ (ΜΦ) και Προσομοιώσεων Συνεδρίων (ΠΣ) εξορθολογίζεται ως εξής: «Η υλοποίηση των δράσεων και των προγραμμάτων, που πραγματοποιεί κάθε σχολική μονάδα, εγκρίνεται από τον Διευθυντή ή τον Προϊστάμενό της με κοινοποίηση στον Επόπτη Ποιότητας της Εκπαίδευσης της οικείας Διεύθυνσης Εκπαίδευσης».