Αρχείο ημέρας 14 Οκτωβρίου, 2008

Οκτώβριος 2008
Δ Τ Τ Π Π Σ Κ
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  

Kατηγορίες

Ιστορικό

RSS Εκπαίδευση-ειδήσεις

Piaget και διδασκαλία

Στο έργο του ο Ελβετός ψυχολόγος Jean Piaget ασχολήθηκε με τα στάδια νοητικής ανάπτυξης, υποστηρίζοντας ότι οι άνθρωποι σε συγκεκριμένες ηλικιακές φάσεις κινούνται προς συνθετότερα επίπεδα σκέψης, κατακτώντας νέες έννοιες ή νοητικές δομές (σχήματα, schemas) με τις οποίες αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους. Με τις διαδικασίες της αφομοίωσης  (assimilation) νέων εμπειριών αλλά και της τροποποίησης (accommodation) των υπαρχόντων νοητικών δομών για να ταιριάξουν οι νέες εμπειρίες, επιτυγχάνεται πάλι η κατάσταση ισορροπίας (equilibrium = συμβατότητα εισερχόμενων εμπειριών με τα υπάρχοντα σχήματα).

developmental_stages.png 

Η αναπτυξιακή θεωρία βρίσκει εφαρμογή σε διδακτικές πρακτικές. Ο Piaget υποστηρίζει ότι η μάθηση θα πρέπει να είναι πηγαία και αυθόρμητη και ότι οι μαθητές κατασκευάζουν οι ίδιοι τη γνώση τους όταν είναι ψυχολογικά έτοιμοι και όταν οι εμπειρίες που γνωρίζουν βρίσκονται εντός ορίων του αναπτυξιακού τους επιπέδου. Η πραγματική γνώση δεν πρέπει να συγχέεται με την ευχέρεια σε απαντήσεις και την ενισχυμένη με άμεση διδασκαλία εξωτερική συμπεριφορά των μαθητών. Ο ρόλος του μαθητή στην μαθησιακή εμπειρία πρέπει να είναι ενεργός και το περιβάλλον μάθησης να προσφέρεται για χειρισμό και εξερεύνηση των σχέσεων ανάμεσα σε αντικείμενα ή γεγονότα. Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να ενθαρρύνει τους μαθητές να ρωτούν και να πειραματίζονται, αποφεύγοντας οι ίδιοι να δίνουν αμέσως τις απαντήσεις και δημιουργώντας κλίμα αποδεκτικό λάθος απαντήσεων. Παράλληλα, θα πρέπει να ενισχύσουν την κοινωνική  γνώση ενισχύοντας τις ευκαιρίες αλληλεπίδρασης των μαθητών, την συνεργασία και την ανταλλαγή απόψεων, και μοντελοποιώντας οι ίδιοι τις κοινωνικές συμβάσεις. Στόχος του εκπαιδευτικού θα πρέπει να είναι να οδηγήσει σταδιακά τους μαθητές σε συνθετότερα νοητικά σχήματα και περιπλοκότερα επίπεδα σκέψης, ευνοώντας την αναπτυξιακή τους πορεία.

πηγή: Joyce Bruce, Marsha Weil & Calhoun Emily (2000), Models of teaching, 6th ed., Boston: Allyn and Bacon, σελ. 263-269.

Μοντέλο της συνεκτικής (synectics)

Το μοντέλο αυτό επιδιώκει την βελτίωση της ικανότητας επίλυσης προβλήματος (problem-solving), την δημιουργική έκφραση, την ενσυναίσθηση (empathy) και την βαθύτερη γνώση των κοινωνικών σχέσεων. Η διαδικασία της δημιουργικής σκέψης μπορεί να εφαρμοστεί από όλους τους ανθρώπους στην καθημερινή τους ζωή και εργασία, όχι μόνο στον χώρο της τέχνης, αλλά σε όλους τους τομείς, τόσο σε ατομικό όσο και σε ομαδικό επίπεδο.

Το μοντέλο της συνεκτικής στηρίζεται στη χρήση μεταφορών που εξαρτώνται από την προϋπάρχουσα γνώση του μαθητή και τον βοηθούν να συνδέσει ιδέες από οικείο περιεχόμενο με ιδέες από το νέο περιεχόμενο ή να δει οικείο περιεχόμενο από μια νέα προοπτική. Οι αναλογίες μπορούν να είναι προσωπικές (ταύτιση του μαθητή με το περιβάλλον ή με στοιχεία του προβλήματος), ευθείες (απλή σύγκριση δύο αντικειμένων ή εννοιών) ή συμπιεσμένη σύγκρουση (compressed conflict (οξύμωρο σχήμα, συνδυασμός δηλαδή στοιχείων που είναι εντελώς διαφορετικά).

Υπάρχουν δύο στρατηγικές που εξυπηρετούν αυτό το μοντέλο. Η πρώτη (ανανέωση) επιχειρεί να κάνει το οικείο ξένο, παρουσιάζοντας παλιές ιδέες ή προβλήματα με έναν διαφορετικό τρόπο. Η δεύτερη (εξοικείωση με κάτι ξένο) επιχειρεί να προσδώσει περισσότερο νόημα και σημασία σε ανοίκειες, νέες ιδέες.

Οι φάσεις της πρώτης στρατηγικής είναι οι εξής:

α) Περιγραφή της παρούσας κατάστασης – προβλήματος. Οι μαθητές περιγράφουν την κατάσταση όπως την βλέπουν τη δεδομένη στιγμή.

β) Ευθεία αναλογία. Οι μαθητές κάνουν ευθείες αναλογίες, επιλέγουν μία και την περιγράφουν σε βάθος.

γ) Προσωπική αναλογία. Οι μαθητές γίνονται η αναλογία που επέλεξαν στην προηγούμενη φάση.

δ) οξύμωρο σχήμα. Με βάση τις προηγούμενες αναλογίες, οι μαθητές προχωρούν στη διατύπωση οξύμωρων εννοιών και επιλέγουν ένα ζευγάρι.

ε) ευθεία αναλογία. Γενικεύουν και επιλέγουν μια άλλη ευθεία αναλογία.

στ) επανεξέταση του αρχικού προβλήματος. Οι μαθητές επανέρχονται στην αρχική κατάσταση  χρησιμοποιώντας την τελευταία αναλογία

Οι φάσεις της δεύτερης στρατηγικής είναι:

α) ουσιαστική εισαγωγή. Ο εκπαιδευτικός δίνει πληροφορίες για το νέο θέμα.

β) ευθεία αναλογία. Ο εκπαιδευτικός κάνει ευθεία αναλογία και καλεί τους μαθητές να την περιγράψουν.

γ) προσωπική αναλογία. Ο εκπαιδευτικός ζητάει από τους μαθητές να κάνουν προσωπική αναλογία

δ) σύγκριση αναλογιών. Οι μαθητές αναγνωρίζουν και ερμηνεύουν την ομοιότητα ανάμεσα στο νέο υλικό και την ευθεία αναλογία.

ε) ερμηνεία διαφορών. Οι μαθητές βρίσκουν τα σημεία που η αναλογία δεν ταιριάζει.

στ) εξερεύνηση. Οι μαθητές επανεξετάζουν το αρχικό θέμα με τους δικούς του όρους.

ζ) παραγωγή αναλογίας. Οι μαθητές παράγουν τις δικές τους ευθείες αναλογίες και ερμηνεύουν τις ομοιότητες και τις διαφορές.

πηγή: Joyce Bruce, Marsha Weil & Calhoun Emily (2000), Models of teaching, 6th ed., Boston: Allyn and Bacon, σελ. 215-235.

Άνοιγμα μενού
Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση