Με την Ειρήνη Γρατσία αρχαιολόγο και συντονίστρια της MONUMENTA πηγαίνουμε χρόνια πίσω και ακολουθούμε τα χνάρια του Δημήτρη Πικιώνη,τότε που μέσα στα απομεινάρια των κατεδαφισμένων σπιτιών της παλιάς Αθήνας που έψαχνε τον εκμοντερνισμό με τις πολυκατοικίες, έψαχνε να βρει σπασμένα πήλινα αντικείμενα και πέτρες για να φτιάξει κάτι ξεχωριστό . Να διαμορφώσει έναν χώρο παίρνοντας έμπνευση από την αρχαία ιστορία της Ελλάδας.
Περισσότερες πληροφορίες :https://yolkstudio.gr/sitegr/files/pikionisfilopapou.pdf
Κάτω από τις αγαπημένες ελιές του Πικιώνη, η κα Ειρήνη μας μιλάει για το πώς ο μεγάλος αρχιτέκτονας και οραματιστής ξεκίνησε τη διαμόρφωση του χώρου . Το τελικό σχέδιο δεν διαμορφώθηκε μέσα σε ένα γραφείο αλλά επί τόπου με τον Πικιώνη να επισκέπτεται ξανά και ξανά το χώρο και να συνδιαλέγεται μαζί του .Θεοί και νύμφες του έδωσαν την έμπνευση να χαράξει διαδρομές πάνω στα ίχνη αρχαίων μονοπατιών.
Εντοπίσαμε στο πλακόστρωτο σχέδια από πέτρες και φανταστήκαμε τι μπορεί να είναι , στρογγυλά σα μπάλα , μήλο , λουλούδι , ρόδα ….
Στο ναό του Αγίου Δημητρίου του Λουμπαρδιάρη κάναμε μια μεγάλη στάση για να θαυμάσουμε τη δεξιοτεχνία του Πικιώνη καθώς οι άχρηστες σπασμένες στάμνες, τα πήλινα κηροπήγια και τα κομμάτια από μάρμαρα που δε χρησίμευαν σε τίποτα στις καινούργιες και μοντέρνες πολυκατοικίες που ξεπετάγονταν σα τα μανιτάρια την εποχή που γεννιόταν το ρεύμα της αντιπαροχής, στα χέρια του απέκτησαν μια νέα ζωή και έγιναν στοιχεία ύψηλής αισθητικής , αξιοποιώντας στο έπακρο την επαναχρησιμοποίηση του οικοδομικού υλικού και του γλυπτικού διάκοσμου.
Ο Πικιώνης “ήρθε” στην παρέα μας και του πήραμε συνέντευξη
Kύριε Πικιώνη, σας πήρε πολλή ώρα για να φτιάξετε την εκκλησία και μονοπάτια;
Ναι, μου πήρε πέντε χρόνια
Πώς τα φτιάξετε, με τι υλικά;
Τα έφτιαξα με πηλό, μάρμαρο, τσιμέντο, πετρούλες και τούβλα .
Και ξύλα;
Ναι , είχα βάλει ξύλα στη σκεπή της εκκλησίας
Τον πηλό , το μάρμαρο , τις πέτρες πού τα βρήκατε;
Από τα σπίτια που γκρεμίζανε τα παλιά χρόνια για να φτιάξουν πολυκατοικίες έπαιρνα κομματάκια από βάζα, πιάτα, ποτήρια, βρύσες, έπιπλα , τούβλα, πήλινα κομμάτια και έφτιαξα την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου Λουμπαρδιάρη στο Λόφο Φιλοπάππου και με πέτρινα κομμάτια έφτιαχνα πέτρινα μονοπάτια.
Γιατί φτιάξατε αυτό το χώρο;
Για να πηγαίνουν μοκροί και μεγάλοι να βλέπουν το πράσινο και το τι έχω φτιάξει.
Ποιο από τα πράγματα που φτιάξατε είναι το πιο αγαπημένο σας;
Μου αρέσει πολύ η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου επειδή της έβαλα πολλά σχέδια και πράγματα από σπίτια που είχαν γκρεμιστεί.
Τι είναι αυτό που μοιάζει σα δάχτυλο στην εκκλησία;
Ήταν το αποτύπωμά μου που είχα βάλει στο τσιμέντο.
Από ποιο χέρι ;
Από το αριστερό
Κουραστήκατε να τα φτιάξετε όλα αυτά ;
Κουράστηκα λίγο αλλά το συνέχισα.
Ποιό ήταν το χειρότερο από αυτρά που φτιάξατε;
Δεν ήταν κάτι που δεν μου άρεσε . Όλα αυτά που έφτιαξα μου άρεσαν πάρα πολύ.
Πώς αισθάνεσθε για αυτά που κάνατε;
Νιώθω ωραία και καταπληκτικά!!
Στο τέλος, με πέτρες που μαζέψαμε από γύρω και πήλινα θραύσματα που μας έδωσε η κα Ειρήνη, φτιάξαμε τα δικά μας σχέδια που σίγουρα θα τα θαύμαζε ο Πικιώνης!!
Η αρχιτεκτονική μας έμπνευση συνεχίστηκε και στο σχολείο όπου με πέτρες που μαζέψαμε από τον κήπο μας φτιάξαμε υπέροχα σχέδια που σίγουρα ο Πικιώνης θα τα ενσωμάτωνε στα σχέδιά του!!
Η επίσκεψη εντάσσεται στα πλαίσια του προγράμματος «Το παιδί, η πόλη και τα μνημεία»,στόχος του οποίου είναι να στρέψει το ενδιαφέρον της σχολικής κοινότητας στην έννοια της πολιτειότητας, και να ενθαρρύνει την ανάπτυξη δεξιοτήτων ενεργού πολίτη στα παιδιά, δίνοντάς τους τα κατάλληλα ερεθίσματα για να γνωρίσουν καλύτερα την πόλη τους ,να την αγαπούν .
Το πρόγραμμα «Το παιδί, η πόλη και τα μνημεία» αποτελεί πρωτοβουλία του δήμου Αθηναίων. Υλοποιείται από την Τεχνόπολη δήμου Αθηναίων σε συνεργασία με τις Δ/νσεις Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Α΄Αθήνας (Περιβαλλοντική εκπαίδευση και Πολιτιστικά θέματα) και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Α΄Αθήνας (Περιβαλλοντική εκπαίδευση), και με την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών (Γραφείο Διασύνδεσης Α.Σ.Κ.Τ.).
Η Ειρήνη Γρατσία, αρχαιολόγος, συντονίστρια της MONUMENTA (www.monumenta.org), της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας για την προστασία της φυσικής και της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Ελλάδας και Κύπρου, έχει εργαστεί για την αναγνώριση των μοντέρνων κτιρίων και θεωρεί ότι έχουν γίνει κάποια βήματα σε αυτήν την κατεύθυνση χωρίς όμως να έχει γίνει συνείδηση στο ευρύ κοινό η ανάγκη προστασίας τους.