Για το τρίμηνο της Άνοιξης οι δραστηριότητες μας για το πρόγραμμα με τα έθιμα:
ΜΑΡΤΙΟΣ
Προσωνύμια και παροιμίες
Ζωγραφίζοντας τις παροιμίες
Ποίημα για το Μάρτιο
https://drive.google.com/file/d/0B5r1YnyIa3wGclJsLTM1ZUt2SDQ/view?usp=sharing
και ζωγραφική
ΕΘΙΜΑ ΜΑΡΤΙΟΥ
Μάρτηδες ή μαρτάκια Από τη 1η ως τις 31 του Μάρτη, συνηθίζεται να φοριέται στον καρπό του χεριού ένα βραχιολάκι, φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή, τον «Μάρτη» ή «Μαρτιά». Είναι ένα έθιμο σύμφωνα με το οποίο αυτός που φορά το Μάρτη, κυρίως τα μικρά παιδιά, προστατεύονται είτε από ασθένειες γενικά ή «για να μην τα κάψει ο ήλιος», για να «μην τα μαυρίζει ο ήλιος» ή για να «μην τα πιάνει το μάτι». Συμβολικά το λευκό και το κόκκινο χρώμα το συναντάμε συχνά στη δεισιδαιμονία όταν είναι να αποτρέψουμε κάποιο κακό.Ο «Μάρτης» φτιάχνεται την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου και φοριέται είτε σαν δαχτυλίδι στα δάχτυλα, είτε στον καρπό του χεριού σαν βραχιόλι. Καμμιά φορά φοριέται ακόμα και στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού, ώστε να μην σκοντάφτει ο κατοχός του.Σε κάποιες περιοχές της χώρας κρεμούσαν την κλωστή όλη τη νύχτα στα κλαδιά μιας τριανταφυλλιάς για να χαρίσουν ανθοφορία, ενώ σε άλλες περιοχές την έβαζαν γύρω από τις στάμνες για να προστατέψουν το νερό από τον ήλιο και να το διατηρήσουν κρύο. Σε άλλες περιοχές το φορούσαν μέχρι να φανούν τα πρώτα χελιδόνια, οπότε και το άφηναν πάνω σε τριανταφυλλιές, ώστε να τον πάρουν τα πουλιά για να χτίσουν τη φωλιά τους.
Πηγή των πληροφοριών εδώ:http://www.thetoc.gr/koinwnia/article/o-martis–to-ethimo-i-istoria-kai-oi-ermineies
Χελιδονίσματα,Πρωτομαρτιάτικο έθιμο της Β. Ελλάδας & των νησιών του Αιγαίου. Ένα μελωδικό καλωσόρισμα της Άνοιξης με ειδικά τραγούδια που λέγουν τα παιδιά γυρίζοντας από σπίτι σε σπίτι κρατώντας στεφάνι λουλουδιών ή ένα κλαδί από κισσό & ομοίωμα χελιδονιού, που έχει ένα «μαγικό χαρακτήρα»:
Χελιδόνα έρχεται, από Μαύρη θάλασσα
Θάλασσα επέρασε. Έκατσε και λάλησε
Μάρτης μας ήρθε, τα λουλούδια ανθίζουν
Όξω ψύλλοι και κοριοί, μέσα υγεία και χαρά…
Στην περιοχή του Πύργου Ηλείας τραγούδαγαν:
χελιδονάκι πέταξε, ήβρε κήπον κι έκατσε,
και γλυκοκελάηδησε, Μάρτη, Μάρτη μου καλέ.
Μάρτη, Μάρτη μου καλέ και Απρίλη θαυμαστέ,
τα πουλάκια αβγά γεννούν κι αρχινούν να τα κλωσούν.
Τα παιδιά, με το τραγούδι τους, επικαλούνται τα αληθινά χελιδόνια, να έρθουν στον τόπο τους και μαζί μ’ αυτά η άνοιξη. Η νοικοκυρά παίρνει λίγα φύλλα κισσού από το καλάθι της χελιδόνας, τα τοποθετεί στο κοτέτσι, για να γεννούν πολλά αυγά οι κότες, και δίνει ένα ή δυο αυγά στα παιδιά που ξεκινούν για άλλο σπίτι. Όπως είναι γνωστό, ο βαθυπράσινος κισσός είναι σύμβολο της αειθαλούς βλαστήσεως και θεωρείται μέσο ικανό να μεταδώσει τη θαλερότητα και τη γονιμότητα στις όρνιθες και τα άλλα ζώα. Έπαιρναν για αμοιβή γλυκίσματα και χρήματα, κάτι ανάλογο με την αμοιβή από τα κάλαντα, δίνοντας ευχές για ευημερία και ευγονία. Πρόκειται για έθιμο που κατάγεται από την αρχαιότητα, όπως αποδεικνύει το «χελιδόνισμα», δηλαδή το τραγούδι της χελιδόνας, που μας παρέδωσε ο Αθήναιος γύρω στα 200μ.Χ., αλλά ανάγεται σε πολύ παλιότερα χρόνια. Η ομοιότητα του τραγουδιού με το σημερινό όχι μόνο εννοιολογική αλλά εν μέρει λεκτική, είναι ολοφάνερη
Πηγή των πληροφοριών εδώ:http://users.sch.gr/vaxtsavanis/martios.html
Φίδια Σε κάποιες περιοχές της Πιερίας, την παραμονή του Ευαγγελισμού, τα παιδιά γυρνάνε όλο το χωριό από πόρτα σε πόρτα, και κάνουν πολύ δυνατό θόρυβο, κουνώντας πάνω-κάτω μεγάλες κουδούνες και φωνάζοντας: «να φύγουν τα φίδια, να φύγουν οι σαύρες, έρχεται ο Ευαγγελισμός με το σπαθί στο χέρι!». Η διαδρομή των παιδιών τελειώνει στην πλατεία του χωριού, όπου σερβίρεται σε όλους τους κατοίκους, εκείνη τη μέρα, κρασί και διάφορα εδέσματα. Στην περιοχή της Ηπείρου έχουμε μια παραλλαγή αυτού του εθίμου, καθώς τα παιδιά την παραμονή της 25ης Μαρτίου, παίρνουν ό,τι κατσαρολικό βρουν και τρέχουν στους αγρούς και στα χωράφια, χτυπώντας δυνατά τα μεταλλικά κουζινικά μεταξύ τους, για να διώξουν όσα φίδια υπάρχουν σ΄ εκείνες τις περιοχές,λέγοντα “φευγάτε φίδια φευγάτε γουστερίτσες, Έρχεται ο Αγγελισμός, να σας πάρει το κεφάλι “… γιατί σύμφωνα με την παράδοση, εκείνη τη μέρα ξυπνάνε από τη χειμερία νάρκη.
Πηγή εθίμου:http://www.vimaorthodoxias.gr/theologikos-logos-diafora/martios-o-minas-tis-sarakostis/
Πηγή των πληροφοριών για τα έθιμα:http://users.sch.gr/vaxtsavanis/martios.html
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
Προσωνύμια και παροιμίες Απριλίου
Ζωγραφίζοντας τις παροιμίες
Ποίημα για τον Απρίλιο:https://drive.google.com/file/d/0B5r1YnyIa3wGRk5qM0lwdE1qYWs/view?usp=sharing
Ζωγραφική
ΕΘΙΜΑ ΑΠΡΙΛΙΟΥ
Τα περισσότερα έθιμα του Απριλίου αφορούν τη μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης το Πάσχα
Πηγή και περισσότερα έθιμα(εκτός από αυτά που κάναμε στο σχολείο μας) :http://users.sch.gr/vaxtsavanis/aprilios.html
http://egpaid.blogspot.com/2009/04/blog-post_07.html
Πρωταπριλιά. Αρχαίο έθιμο της δύσης, που ήρθε στην Ελλάδα την εποχή των Σταυροφοριών, από τη Γαλλία. Κατά το έθιμο αυτό συνηθίζουμε να λέμε μικρά αθώα ψέματα, για να πειράξουμε τους φίλους μας με σκοπό το γέλιο.
Στη Σύμη τον Απρίλη ανάβουν φωτιές και πηδώντας λένε: «Έξω ψύλλοι και κοριοί και μεγάλοι ποντικοί» . Στη Θράκη το πρωταπριλιάτικο νερό της βροχής θεωρείται ευεργετικό για τις «θερμές» (πυρετούς) . Στη Κύπρο δεν απλώνουν ρούχα την 1η Πέμπτη του Απρίλη («πρωτόπεφτο»), ούτε βγάζουν έξω από το σπίτι εργαλεία, γιατί καταστρέφεται η καλή τύχη του σπιτιού, «αναθεμελιώνεται» .Την ημέρα αυτή δεν κάνει να σκάψει κάποιος, γιατί «σκάφτει το λάκκο του».
Πασχαλινά έθιμα
Βάψιμο αβγών Το έθιμο αυτό το πήραμε μάλλον από τους Εβραίους, αφού κι αυτοί γιορτάζοντας το δικό τους Πάσχα, έκαναν κάτι αντίστοιχο. Τη Μ. Πέμπτη το πρωί, οι γυναίκες έβαφαν τα αβγά κόκκινα (στις περισσότερες περιοχές, γι’ αυτό κι ο λαός μας την ονομάζει Κόκκινη Πέμπτη ή Κοκκινοπέφτη), ή πολύχρωμα. Για το κόκκινο χρώμα δίνουν διάφορες εξηγήσεις. Άλλοι λένε ότι θυμίζει το αίμα του Χριστού, άλλοι λένε ότι είναι το χρώμα της χαράς κι άλλοι διηγούνται ότι όταν αναστήθηκε ο Χριστός, η πρώτη που τον είδε, ήταν η Μαρία η Μαγδαληνή. Έτρεξε να το αναγγείλει στους μαθητές του. Την ώρα εκείνη συνάντησε μια γνωστή της γυναίκα που γύριζε από το κοτέτσι, κρατώντας στην ποδιά της αβγά.
-Πού τρέχεις έτσι; Τη ρώτησε η γυναίκα.
-Τρέχω να πω στους μαθητές του Κυρίου, πως εκείνος αναστήθηκε, απάντησε η Μαγδαληνή.
-Δεν το πιστεύω. Θα το πιστέψω μόνο όταν αυτά τα αβγά που μάζεψα, γίνουν κόκκινα.
-
- αβγά ζωγραφισμένα με κηρομπογιές
-
- αβγά βαμμένα με γκοφρέ χαρτί
Πασχαλινά κουλούρια
Σάββατο του Λαζάρου Συμβολίζει το φως της ανάστασης και τη σκιά της ανθρώπινης μοίρας. Ο Λαζαρίτικος παιδικός αγερμός: Μικρά κορίτσια (σε άλλες περιοχές και μεγάλες γυναίκες), οι Λαζαρίνες, το Σάββατο του Λαζάρου , γυρνούν από σπίτι σε σπίτι, με μια κούκλα (πάνω σε 2 ξύλα που τα δένουν σταυρωτά με λογιών-λογιών κουρέλια, σχηματίζουν μια μεγάλη κούκλα με τα χέρια τεντωμένα στα πλάγια, ύστερα τη ντύνουν μετά μ’ ένα μωρουδίστικο φορεματάκι κι από πάνω της ρίχνουν ένα όμορφο χρωματιστό κεφαλομάντηλο) στο χέρι & ένα ανθοστόλιστο καλαθάκι, φέρνοντας την είδηση της ανάστασης του Λάζαρου, τραγουδώντας:
Ξύπνα Λάζαρη κι μην κοιμάσι, τώρα μέρα σου, τώρα χαρά σου,
τώρα που ‘ρθαμι στην αφεντιά σου.
Τα κουτάκια σας αβγά γιννούνι κι οι φωλίτσες σας δεν τα χουρούνι
δόσι μας κι μας να τα χαρούμι.
Δόμ’ αφέντη μου λίγον νεράκι πούν’ τα χ’λάκια μου πικρό φαρμάκι.
Στη Χίο:
Ήρθεν ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια
ήρθε κι η Κυριακή που τρων’ τα ψάρια.
Βάγια-Βάγια των Βαγιών (ρεφρέν) τρώνε ψάρι και κολιό
και την άλλη Κυριακή τρων’ το κόκκινο αβγό.
Εις την πόλη Βηθανία κλαίει η Μάρθα κι η Μαρία
Μάρθα κλαίει τον αδελφό της, τον γλυκό τον καρδιακό της.
-Λάζαρέ μου ίντα είδες, εις τον Άδη που επήγες;
-Είδα πόνους, είδα τρόμους, είδα βάσανα και πόνους.
Δώστε μου λίγο νεράκι, να ξεπλύνω το φαρμάκι
της καρδιάς μου των χειλέων και μη με ρωτάτε πλέον.
Το αυγουλάκι στο καλαθάκι και το φραγκάκι μες στο τσεπάκι.
Και του χρόνου και να ζείτε, την Ανάσταση να δείτε.
Σαν φιλοδώρημα τυπικό, μάζευαν στο καλαθάκι άβαφα αβγά (ή και χρήματα) για να τα βάψουν τη Μ. Πέμπτη.
Στην Κρήτη, Τα παιδιά γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι, κρατώντας ένα σταυρό που έχουν φτιάξει από καλάμια και τον έχουν στολίσει με λεμονανθούς και «μαχαιρίδες» (αγριόχορτα, με κόκκινο λουλούδι) και λένε τον «Λάζαρο».
Στη Στ.Ελλάδα, Μακεδονία και Θράκη, γυρίζουν μόνο κορίτσια. Ένα απ’ αυτά κρατά ένα κόπανο (μ’ αυτό κοπανίζουν τα ρούχα της μπουγάδας), τυλιγμένο με χρωματιστά υφάσματα, σαν να είναι μωρό, και τραγουδούν το Λάζαρο.
Σε ορισμένα νησιά του Αιγαίου (Σκύρος, Χίος), τα παιδιά φτιάχνουν το Λάζαρο με μια κουτάλα, ενώ δένουν ένα ξύλο σταυρωτά πάνω στην κουτάλα, πως είναι δήθεν τα χέρια. Ντύνουν την κουτάλα με ρουχαλάκια μωρού, τη στολίζουν με λουλούδια και την περιφέρουν από σπίτι σε σπίτι. Το ένα παιδί της παρέας κουνάει την κούκλα, το «Λάζαρο», ανάλογα με το ρυθμό του τραγουδιού. Ένα άλλο παιδί κρατάει ένα καλαθάκι, όπου οι νοικοκυρές βάζουν μέσα τα φιλέματα. Αυτά μπορεί να είναι αβγά, κουλούρια ή και χρήματα.
Λαζαράκια Για την ψυχή του Λάζαρου οι γυναίκες ζύμωναν ανήμερα το πρωί ειδικά κουλούρια, τους “λαζάρηδες”, τα “λαζαρούδια” ή και “λαζαράκια”. “Λάζαρο αν δεν πλάσεις, ψωμί δεν θα χορτάσεις” έλεγαν, μια και ο αναστημένος φίλος του Χριστού πίστευαν πως είχε παραγγείλει: “Όποιος ζυμώσει και δε με πλάσει, το φαρμάκι μου να πάρει…”
Στα “λαζαράκια” έδιναν το σχήμα ανθρώπου σπαργανωμένου, όπως ακριβώς παριστάνεται ο Λάζαρος στις εικόνες. Όσα παιδιά είχε η οικογένεια τόσους “λαζάρηδες” έπλαθαν και στη θέση των ματιών έβαζαν δυο γαρίφαλα. Στην Κω οι αρραβωνιασμένες θα έφτιαχναν ένα λαζαράκι σε μέγεθος μικρού παιδιού, γεμισμένο με χίλια δυο καλούδια και κεντημένο σχεδόν σαν τις κουλούρες του γάμου, για να το στείλουν στο γαμπρό. Τα “λαζαρούδια” πολλές νοικοκυρές τα γέμιζαν με αλεσμένα καρύδια, αμύγδαλα, σύκα, σταφίδες, μέλι, πρόσθεταν πολλά μυρωδικά και τα παιδιά ξετρελλαίνονταν να τα τρώνε ζεστά.
Συνταγή
Υλικά
Εκτέλεση
Φτιάχνουμε το κανελόζουμο και το αφήνουμε να χλιάνει.
Μέσα σε αυτό διαλύουμε τη μαγιά.
Σε ένα μπωλ ρίχνουμε το αλεύρι με το αλάτι κοσκινισμένα, κάνουμε λακουβίτσα και τοποθετούμε τα υπόλοιπα υλικά και ζυμώνουμε μέχρι να έχουμε μία μαλακή ζύμη που να ξεκολλάει από τα χέρια μας. Γίνεται αμέσως γιατί τη βοηθάει το ελαιόλαδο.
Αφήνω σκεπασμένο το μπωλ σε ζεστό μέρος να φουσκώσει η ζύμη μου για περίπου 2 ώρες και μετά πλάθω ανθρωπάκια με τα χεράκια τους, μπήγω τα γαρύφαλλα για ματάκια, στόμα και στα χέρια τους και τα αφήνω να ξεκουραστούν και αυτά για καμιά ώρα περίπου, σε αντικολλητικό χαρτί στη λαμαρίνα του φούρνου μέσα σε προθερμασμένο φούρνο στους 50 βαθμούς.
Τα τοποθετώ με σχετική απόσταση μεταξύ τους γιατί απλώνουν λίγο.
Ψήνω στους 180 βαθμούς για 20 λεπτά στις αντιστάσεις σε μεσαία σχάρα.
Αποσύρω από το φούρνο και τα αφήνω να σταθούν για να σφίξουν λίγο.
Η δοσολογία αυτή βγάζει 10 λαζαράκια, όπως τα έπλασα εγώ. Επειδή όμως όπως είπαμε απλώνουν και δεν με ικανοποίησε το πλάτος τους εσείς φροντίστε να πλάσετε σωματάκι σε πλάτος 3 εκατοστών. Θα σας βγουν μερικά παραπάνω αλλά θα είναι πιο όμορφα.
Επίσης έχετε υπόψη σας ότι μπορείτε να τα κάνετε με όποια κουλουρένια ζύμη αρέσει σε εσάς. Το σκεπτικό είναι να έχουν χεράκια σταυρωμένα και γαρυφαλλάκι. Αλλοι τα φτιάχνουν με ποδαράκια.
Πηγή:http://www.topeiros.gr/toperos/pasxa/
Μια άλλη εκδοχή-πηγή:http://argiri-laimou.gr/blog/?p=1883
Τα Βαγιοχτυπήματα γίνονται παραδοσιακά την Κυριακή των Βαΐων. Είναι ένα έθιμο που θυμίζει τις γιορτές της άνοιξης των αρχαίων, ενώ γίνεται σε ανάμνηση της εισόδου του Χριστού στα Ιεροσόλυμα. Δυνάμεις ιαματικές και αποτρεπτικές αποδίδονται στα βάγια, που χτυπούν τα παιδιά τραγουδώντας:
«Έξω ψύλλοι ποντικοί,
μέσα γιορτινή λαμπρή,
με τα κόκκινα αβγά
και το σουβλιστό αρνί.
Μέσα βάγια και χαρές,
έξω ψύλλοι και κοριοί»!
Κάψιμο Ιούδα Γαστούνη Ηλείας.Λίγα λόγια για την παράδοση του εθίμου αυτού βρίσκουμε στο Βιβλίο του συντοπίτη μας, πρώην Δημάρχου Κωνσταντίνου Λούρμπα, με τίτλο ” ΓΑΣΤΟΥΝΗ – ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ”.Γράφει ο συγγραφέας:
«…Η γιορτή της Τρίτης του Πάσχα καθιερώθηκε μετά τα γεγονότα του 1767 (Το 1767, Δευτέρα του Πάσχα, γιορτή της Παναγίας και ξημερώνοντας Τρίτη του Πάσχα αναμενόταν μεγάλο κακό σαν εκδίκηση στους ραγιάδες που άρχισαν να επαναστατούν. Όμως τα γεγονότα μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας δεν ήταν καθόλου καλά και οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να περιοριστούν σε γενικές απαγορεύσεις και πράξεις, που θα αφόπλιζαν κάθε διάθεση για επανάσταση. Την ανακοπή της καταστροφής οι κάτοικοι της Ηλείας και ιδιαίτερα της Γαστούνης την θεώρησαν σαν θαύμα της Παναγίας και για αυτό την επομένη όλοι έτρεξαν στις εκκλησίες να δοξάσουν την χάρη της.)
Το κάψιμο του Αράπη την ίδια μέρα συμβολίζει την απαλλαγή της περιοχής μας από την αγριότητα που έφερε ο Ιμπραήμ. Μπορεί ακόμα η ενέργεια αυτή να περιέχει λίγο ξέσπασμα των Ελλήνων για όσα προξένησαν οι αραπάδες στον τόπο.
Μερικοί το πυροτέχνημα το λένε Ιούδα και το έθιμο συμβολίζει ότι καίμε τον παλιό κακό εαυτό μας μετά την Λύτρωση του Πάσχα για να γεννηθεί ο νέος εαυτός μας αγνός και κατακάθαρος, απαλλαγμένος από την μαυρίλα που του άφησε το παρελθόν.»
Το πρωί κάθε Τρίτης μετά το Πάσχα γίνεται Αρχιερατική λειτουργία στον Ιερό Ναό Παναγίας Καθολικής με κάθε μεγαλοπρέπεια και ακολουθεί το κάψιμο του Αράπη. Πλήθος κόσμου από την Γαστούνη και τα γύρω χωριά παρακολουθεί την δοξολογία και μετά ακολουθεί την περιφορά της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας περνώντας από συνοικίες της πόλης μέχρι να καταλήξει στον Ιερό Ναό του Αγίου Κωνσταντίνου. Εκεί η εικόνα θα παραμείνει μέχρι την Πέμπτη.
Την Πέμπτη το πρωί γίνεται Αρχιερατική λειτουργία και με το τέλος αυτής η εικόνα μεταφέρεται στο μικρό εκκλησάκι της Παναγίτσας που βρίσκεται δίπλα από το Γυμνάσιο-Λύκειο Γαστούνης.
Την Παρασκευή, εορτή της Ζωοδόχου Πηγής, μετά από την καθιερωμένη λειτουργία η εικόνα ακολουθώντας μια καθορισμένη διαδρομή με συνοδεία πιστών μεταφέρεται στο Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου πολιούχου της πόλης μας.
Την Κυριακή του Θωμά γίνεται Αρχιερατική λειτουργία στον Ναό και ακολουθεί περιφορά της εικόνας μέχρι την επιστροφή στην θέση της στον Ιερό Ναό της Παναγίας Καθολικής.
ΜΑΪΟΣ
Ο μήνας Μαϊος , προσωνύμια και παροιμίες:
Ζωγραφίζοντας τις παροιμίες:
ΠΟΙΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΪΟ
https://drive.google.com/file/d/0B5r1YnyIa3wGVEVPZVA2TkxMb3M/view?usp=sharing
Ζωγραφική του ποιήματος
ΕΘΙΜΑ ΜΑΪΟΥ
Πρωτομαγιάτικο στεφάνι: Το στεφάνι που πλέκεται την παραμονή της Πρωτομαγιάς είναι το μοναδικό σχεδόν έθιμο, που εξακολουθεί να μας δένει με την παραδοσιακή πρωτομαγιά, μια γιορτή της άνοιξης και της φύσης με πανάρχαιες ρίζες πλούσια σε εκδηλώσεις σε παλιότερες εποχές. Το στεφάνι κατασκευαζόταν με βέργα από ευλύγιστο και ανθεκτικό ξύλο κρανιάς ή κλήματος και στολιζόταν με λουλούδια και θαλερά κλαδιά από καρποφόρα δέντρα (αμυγδαλιά με αμύγδαλο, συκιά με τα σύκα, ροδιά με ρόδι ) αλλά και στάχυα από σιτάρι και κριθάρι, κρεμμύδι και σκόρδο για το μάτι.
Η χρησιμοποίηση πρασινάδας και όχι τόσο λουλουδιών με σκοπό τη μετάδοση της θαλερότητας και της γονιμότητάς τους στον άνθρωπο είναι το κύριο χαρακτηριστικό των μαγιάτικων συνηθειών. Στον αγροτικό μάλιστα χώρο δεν ήταν απαραίτητο το πλέξιμο στεφανιών αλλά η τοποθέτηση πάνω από την πόρτα του σπιτιού δέσμης από χλωρά κλαδιά ελιάς, συκιάς, νερατζιάς, πορτοκαλιάς κ.ά. μαζί με λουλούδια. Απαραίτητη ήταν η ύπαρξη μεταξύ των λουλουδιών και χλωρών κλαδιών φυτών αποτρεπτικών του κακού, όπως τσουκνίδα, σκόρδο, δαιμοναριά, αγκάθια. Σε ορισμένες περιοχές οι μαγικές ενέργειες για υγεία συνοδεύονται από ομαδικές εκδηλώσεις, όπως αγερμούς (παιδιά στεφανωμένα με λουλούδια και κρατώντας κλαδιά καρποφόρων δένδρων έλεγαν τραγούδια του Μάη:
Μάη, Μάη χρυσομάη,
τι μας άργησες;
να μας φέρεις τα λουλούδια
και την άνοιξη;
ή
Μάη, Μάη δροσερέ κι Απρίλη λουλουδάτε (με τα ρόδα) κ.ά.
Πηγή των πληροφοριών: http://www.kathimerini.gr/907434/gallery/epikairothta/ellada/prwtomagia-ta-e8ima-to-magiatiko-stefani-kai-ta-arxegona-latreytika-stoixeia
Περπερούνα ή Πιρπιρούνα: Σύμφωνα με το έθιμο, ένα ορφανό και φτωχο κοριτσάκι ντυνόταν με αγριόχορτα, τα οποία στερεόνονταν στο κορμάκι του με φλούδες από μουριά. Το κοριτσάκι αυτό παρίστανε την λεγόμενη πιρπιρούνα. Η πιρπιρούνα συνοδευόμενη από τα υπόλοιπα μικρά κορίτσια του χωριού γυρνούσαν από πόρτα σε πόρτα τραγουδώντας ένα τραγούδι που λεγόταν επίσης “πιρπιρούνα”. Κάθε φορά που τα κορίτσια έφταναν σε κάποιο σπίτι, βουτούσαν τα βούζια (αγριόχορτα) στο μαστραπά (δοχείο γεμάτο νερό) που κρατούσαν και μ΄ αυτό κατέβρεχαν τη νοικοκυρά. Το ίδιο έκανε και η νοικοκυρά βρέχοντας τα χόρτα.Κάθε φορά που η παρέα των κοριτσιών περνούσε απο κάποιο σπίτι, η νοικοκυρά κερνούσε σε αυτήν φαγώσιμα. Αφού τελείωνε η “περιφορά” της πιρπιρούνας στο χωριό, οι γυναίκες μαζεύονταν σ’ ένα σπίτι και έφτιαχναν πίτες για το γλέντι που θα ακολοθούσε το βράδυ.
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ: Το ντυμένο με φύλλα κορίτσι, συμβόλιζε τη διψασμένη βλάστιση που αναζητούσε απεγνωσμένα το νερό για να καρποφορίσει. Επίσης, επιλεγόταν ένα ορφανό παιδί, γιατί πίστευαν ότι έτσι θα δημιουργηθεί μεγαλύτερο αίσθημα λύπης στο θεό.
Τραγούδι
Περπερούνα περπατεί,
για βροχή παρακαλεί.
Κύριε, ρίξε μια βροχή
μια βροχή καματερή.
Μπάρες μπάρες τα νερά
λίμνες λίμνες τα κρασιά .
κάθε κούτσουρο καλάθι
κάθε στάχυ και ταγάρι,
για να σκάζ’ ο αλευράς
γιατί δεν πωλεί ακριβά
και να χαίρεται ο φτωχός
μ’ όλη του τη φαμελιά.
Υπάρχουν πολλές παραλλαγές του τραγουδιού αναλόγα με τις περιοχές της Ελλάδας.
Πηγή πληροφοριών: http://www.e-evros.gr/gr/pages/20383/pirpiroyna-h-perperoyna
Το έθιμο αυτό μπορεί να γίνει και την εποχή της σποράς τον Οκτώβριο αλλά και την Άνοιξη….φέτος όμως λόγω των καιρικών συνθηκών -λόγω συνεχόμενων βροχών -προτιμήσαμε να το αναπαραστήσουμε τον μήνα αυτό.
Πρόσφατα σχόλια