Παιχνίδι παρατήρησης ( Γλώσσα)
Κού-κου τζα … κου – κου τζα ,
πίσω απ’ την καρέκλα την παλιά
παίζουν με χάρη δύο παιδιά .
Ποια άλλα παιχνίδια βλέπεις εκεί
και πώς είναι ντυμένη η μικρή ;
Κορίτσια παίζουν με τη γιαγιά ,
τα χεράκια τους κρατούν
και γύρω – γύρω γυρνούν .
Ποιο παιχνίδι λέτε να παίζουν , παιδιά ;
Με τα δυο τους τα χεράκια
παίζουνε δυο αδερφάκια
κι η μαμά εκεί σκυφτή
τα παιδιά παρατηρεί .
Μάντεψε για ποιον πίνακα τώρα μιλώ
και μίλησέ μου για αυτόν !
Με το παιδί και το παιχνίδι ασχολήθηκαν πολλοί ξένοι ζωγράφοι . Στη χώρα μας ο πιο γνωστός είναι ο πίνακας του Γιώργου Ιακωβίδη « κούκου» , αλλά και του Συμεών Σαββίδη ” Γύρω – γύρω όλοι ”
καθώς και 
Τα νήπια τους παρατηρήσουν , εντοπίζουν ομοιότητες ή διαφορές και τους περιγράφουν . (ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ
Η νηπιαγωγός ρωτά τα μικρά παιδιά , δίνοντάς του τη δυνατότητα να εκφραστούν .
Ποια χρώματα χρησιμοποίησε ο κάθε ζωγράφος ;
Ποια χρώματα κυριαρχούν περισσότερο στα έργα τέχνης ;
Ποια χρώματα χρησιμοποίησε για τα πρόσωπα των έργων και ποια για το φόντο ;
Πώς νομίζετε ότι αισθανόταν όταν ζωγράφιζε αυτό τον πίνακα ;
Ποια είναι η έκφραση των προσώπων στους πίνακες ζωγραφικής ;
Πώς πιστεύετε ότι νιώθει το κάθε παιδί σε κάθε πίνακα ;
Ποιος ο ρόλος τους ;
Τι κάνουν ;
Πώς αισθάνεστε εσείς βλέποντας τον κάθε πίνακα ;
Ποιος πίνακας σας αρέσει περισσότερο ;
Σε ποιους πίνακες βλέπεις να παίζουν ομαδικά παιχνίδια ;
Σε ποιους βλέπεις παιδιά να παίζουν λεκτικά παιχνίδια ;
Σε ποιους βλέπεις να παίζουν παιδιά με ένα παιχνίδι που δεν το γνωρίζεις ;
Τα νήπια έμαθαν να χρησιμοποιούν λέξεις που έχουν σχέση με τα παιχνίδια , τα οποία μπορεί να είναι λεκτικά , παραδοσιακά , συμβολικά , επιτραπέζια , αγωνιστικά … εμπλουτίζοντας έτσι το λεξιλόγιό τους .
Α μπε μπα μπλομ
Α μπε μπα μπλομ του κίθε μπλομ
α μπε μπα μπλομ του κίθε μπλομ μπλιμ μπλομ.
Πού θα πας εκεί;
Στη Βόρεια Αμερική
να βρεις και τον ελέφαντα που παίζει μουσική
μ’ενα κόκκινο βρακί.
***
Άκατα μάκατα
Άκατα μάκατα σούκουτου μπε
άμπε φάμπε ντομινέ
άκατα μάκατα σούκουτου μπε
άμπε φάμπε βγε.
******
Ανέβηκα στην πιπεριά
Ανέβηκα στην πιπεριά να κόψω ένα πιπέρι
κι η πιπεριά τσακίστηκε και μου ‘κοψε το χέρι.
Δωσ’ μου το μαντηλάκι σου το χρυσοκεντημένο
να δέσω το χεράκι μου που είναι ματωμένο.
******
Ανέβηκα σ΄ένα βουνό
Ανέβηκα σ΄ένα βουνό και είδα ένα γουρούνι
το κοίταξα καλά καλά και σου ‘μοιαζε στη μούρη
Γω γω γω Σι-σι-σι το γουρούνι είσαι συ.
********
Ένα δύο τρία
Ένα δύο τρία
πήγα στην κυρία
μου ‘δωσε ένα μήλο
μήλο δαγκωμένο
το ‘δωσα στην κόρη
έκανε αγόρι
το ‘βγαλε Θανάση
σκούπα και φαράσι.
*******
Έχω ένα αυτοκίνητο
Έχω ένα αυτοκίνητο που όλο, όλο τρέχει
και που θα σταματήσει; -π.χ. Στην Ι-α-πω-νί-α!
Και τι χρώμα θα ζητήσει; -π.χ. Κόκκινο!
Έχει η Ιαπωνία χρώμα κόκκινο;
Αν το παιδί που κατέληγε η ερώτηση δεν είχε το χρώμα αυτό (κόκκινο στο παράδειγμά μας) στα ρούχα του, παρέμενε εντός παιχνιδιού, αλλιώς κληρωνόταν.
***
Έχω μία πάπια
Έχω μία πάπια που κάνει δέκα αυγά
κι έχω κι άλλη μία που κάνει δεκατρία
ένα, δύο, τρία,
τέσσερα, πέντε, έξι,
επτά, οκτώ εννέα,
δέκα, έντεκα, δώδεκα, δεκατρία.
***
Ο Καρακατσάνης
Ο Καρακατσάνης μπήκε στο τηγάνι κι έσπασε τ’ αυγά.
Γιατί Καρακατσάνη, μπήκες στο τηγάνι κι έσπασες τ’ αυγά; Φάε τώρα κι από μένα μία καρπαζιά.
***
Τρεις εφτά είκοσι μία
Τρεις εφτά είκοσι μία
κι ο παπάς τριάντα μία
βάζω στοίχημα δεκάξι
κι όποιος βγει θα τα φυλάξει.
***
Ο ΜΑΡΙΑΜ ΜΑΡΙΑΜ
Μαριάμ μαριάμ
Ο μαριάμ μαριάμ μαριάμ
σι ντο ρε μι μακαρό μακαρό
λέο λέο πι πι πι
λέο λέο πι πι πι
one two three
***
ΝΤΟΡΕΜΙ
Ντορεμι φασόλα σι
μου ‘φυγε η σόλα
πήγε στο Παρίσι
να παραθερίσει
κι όταν θα γυρίσει
πάλι θα κολλήσει
στο παλιό παπούτσι
που ‘χε ξεκολλήσει.
***
Ανέβηκα στην πιπεριά
Ανέβηκα στην πιπεριά
να κόψω ένα πιπέρι
κι η πιπεριά τσακίστηκε
και μου ‘κοψε το χέρι.
Δωσ’ μου το μαντηλάκι σου
το χρυσοκεντημένο
να δέσω το χεράκι μου
που είναι ματωμένο.
***
Πεντόβολα
Παίζεται από αγόρια και κορίτσια. Είναι παιχνίδι αρκετά δύσκολο. Χρειάζεται δεξιοτεχνία και γρηγοράδα. Το κάθε παιδί έχει πέντε χαλίκια στρογγυλά και λεία, στο μέγεθος ενός φουντουκιού. Τα δύο παιδιά που θα πάρουν μέρος στο παιχνίδι, κάθονται αντικριστά και έχουν χάμω, μπροστά τους, τα τέσσερα χαλίκια, ενώ το πέμπτο το κρατάνε στη χούφτα τους. Ο πρώτος παίχτης πετάει ψηλά το χαλίκι που έχει στη χούφτα του και με μια γρήγορη κίνηση, ενώ το χαλίκι του είναι ακόμη στον αέρα, προσπαθεί να πάρει από κάτω ένα χαλίκι από τα τέσσερα. Αν προλάβει να το πάρει και να χουφτώσει μαζί και το άλλο που κατεβαίνει από ψηλά, συνεχίζει ώσπου να πάρει ένα – ένα και τα τέσσερα.΄Αν δεν τα καταφέρει αρχίζει ο επόμενος. Κάθε φορά ο παίχτης αφήνει στην άκρη το πεντόβολο που έπιασε, για να πιάσει άλλο. Το παιδί που κατάφερνε να τα πιάσει ένα – ένα περνάει στη δεύτερη φάση, την πιο δύσκολη. Τα αφήνει όλα και προσπαθεί να τα πιάσει δυο – δυο. Ύστερα τρία με μιας, ύστερα τέσσερα.
Μετά από αυτές τις δοκιμασίες, το παιδί ακουμπάει κάτω το μεγάλο δάκτυλο και το δείκτη του ενός χεριού του, έτσι που να σχηματίζει καμάρα και ξαναπετάει το ένα χαλίκι ψηλά προσπαθώντας να σπρώξει από ένα χαλίκι κάθε φορά κάτω από την καμάρα.
Τελευταία, το παιδί που έχει περάσει με επιτυχία όλες τις φάσεις του παιχνιδιού, κάνει το παρακάτω:
Πετάει όλα τα χαλίκια ψηλά (όχι πολύ ψηλά για να μη σκορπίσουν) και προσπαθεί να τα ξαναπιάσει όλα με τα δυο του χέρια, που τα ενώνει με τις παλάμες προς τα κάτω. Οι ράχες των παλαμών ενωμένες στους δείχτες (με τα μεγάλα δάχτυλα από κάτω) σχηματίζουν ένα είδος σκάφης. Όποιο παιδί μπορέσει να τα πιάσει όλα, είναι ο νικητής
Κουτσό
Παιζόταν από δυο άτομα. Τα παιδιά χαράζουν στο χώμα τετράγωνα από το 1 ως το 6. Με λάχνισμα αποφασίζουν ποιος θα παίξει πρώτος. Το πρώτο παιδί που άρχιζε, έριχνε μια στρογγυλή πέτρα στην αρχή του σχεδίου. Έπρεπε στηριγμένο στο ένα πόδι να σπρώξει μ’ αυτό την πέτρα ώστε να βγει έξω από το σχέδιο στην αρχή. Στη συνέχεια έριχνε την πέτρα στο δεύτερο τετράγωνο κι έμπαινε με το ένα πόδι στο σχέδιο και τετράγωνο -τετράγωνο έφτανε σ’ εκείνο που βρισκόταν η πέτρα. Πάλι χτυπώντας την με το πόδι με το οποίο πατούσε στο έδαφος προσπαθούσε τετράγωνο -τετράγωνο να τη βγάλει έξω από το σχέδιο στην αρχή του. Αυτή η διαδικασία συνεχιζόταν με το τρίτο, το τέταρτο και το πέμπτο τετράγωνο. Δεν έπρεπε ούτε η πέτρα ούτε το πόδι να ακουμπήσει στις γραμμές του σχεδίου. Αν ακουμπούσε στη γραμμή έβγαινε από το παιχνίδι και ξεκινούσε το άλλο παιδί. Επίσης έχανε το παιδί του οποίου η πέτρα δε θα πήγαινε στο τετράγωνο που ήταν η σειρά του. Αν για παράδειγμα έπρεπε να ρίξει την πέτρα του στο 4ο τετράγωνο κι αυτή όπως την πετούσε πήγαινε στο 5ο τότε το παιδί αυτό έχανε και συνέχιζε το άλλο παιδί
Χαλασμένο τηλέφωνο
Το παιχνίδι παίζεται με πολλούς παίχτες. Κάθονται σε κύκλο και ο πρώτος λέει μια λέξη στο αυτί του δεύτερου, ο δεύτερος στον τρίτο,…έτσι ώστε να φτάσει στον τελευταίο. Αν ο τελευταίος βρει την αρχική λέξη, τότε πηγαίνει μπροστά και λέει την δική του.
Η γάτα και το ποντίκι
Τα παιδιά κάθονται κάτω σταυροπόδι σε σχήμα κύκλου. Έχουν 2 μπάλες ,μια μεγάλη που είναι η γάτα και μια μικρή που είναι το ποντίκι. Ξεκινάμε με την μικρή, δίνοντας την, το ένα παιδί στο άλλο χέρι-χέρι και μετά και την μεγάλη, λέγοντας:
“-Τρέξε-τρέξε ποντικάκι μη σε πιάσει το γατάκι
κι αν σε πιάσει πεινασμένο θα σε φάει το καημένο”.
Αυτό επαναλαμβάνεται μέχρι η μεγάλη μπάλα να συναντηθεί με την μικρή στο ίδιο παιδί, όπου η γάτα τρώει το ποντίκι
Πετάει-πετάει
Τα παιδιά κάθονται οκλαδόν, σε κύκλο, με προτεταμένα τα χέρια τους και τεντωμένο το δείκτη τους. Ο αρχηγός της ομάδας σηκώνει το χέρι του (με τεντωμένο το δείκτη) και φωνάζει στα άλλα παιδιά ανεβοκατεβάζοντας το χέρι του: “Πετάει, πετάει το πουλί”. Τα παιδιά, αν συμφωνούν, σηκώνουν και αυτά το χέρι τους. Τα παιδιά κατεβάζουν τα χέρια και ο αρχηγός ξαναφωνάζει γρήγορα με την ίδια κίνηση: “Πετάει, πετάει … το κλουβί”, προσπαθώντας να παρασύρει τα παιδιά. Όποιο παιδί σηκώσει το χέρι του χάνει και βγαίνει έξω από τον κύκλο, αφού το κλουβί δεν πετάει.
Λύκε, λύκε, είσαι δω;
Ένα παιδί βγαίνει με λάχνισμα για το ποιος θα είναι πρώτος ο λύκος.
Κάνουν κύκλο γύρω από τον λύκο, περπατούν και φωνάζουν:
“Περπατώ, περπατώ μες στο δάσος, όταν ο λύκος δεν είναι εδώ. Λύκε, λύκε είσαι δω;”
“Nαι! Βάζω το παντελόνι μου”
“Περπατώ, περπατώ μες στο δάσος, όταν ο λύκος δεν είναι εδώ. Λύκε, λύκε είσαι δω;”
“Ναι! Βάζω το πουκάμισό μου (τις κάλτσες, τα παπούτσια, το καπέλο… κλπ) , την μαγκούρα μου και σας κυνηγώ.”
Ο λύκος τρέχει και κυνηγά τα παιδιά. Όποιο παιδί πιάσει, γίνεται αυτό λύκος και το παιγνίδι επαναλαμβάνεται.
Αγαλματάκια
Παιχνίδι με απλοϊκό concept που απαιτεί τη συμμετοχή μίνιμουμ τριών ατόμων. Ένα παιδί κλείνει τα μάτια και λέει «Αγαλματάκια ακούνητα, μέρα ή νύχτα;». Όσο το λέει, τα άλλα παιδιά κινούνται. Αν όμως ανοίξει τα μάτια του και κάποιο παιδί κουνιέται ακόμα, τότε παίρνει την θέση του και «φυλάει» εκείνο.
Αμπάριζα
Στην αμπάριζα χωριζόμαστε σε δυο ισάριθμες ομάδες. Η κάθε ομάδα έχει την έδρα της, που την ονομάζουμε “Μάνα”. Σκοπός του παιγνιδιού είναι ο ένας να ακουμπήσει τον άλλο, αλλά για να το κάνει αυτό θα πρέπει πιο μπροστά να έχει ακουμπήσει την μάνα, φωνάζοντας , “παίρνω αμπάριζα και βγαίνω” και μετά να προσπαθήσει να ακουμπήσει τον άλλο. Αν τα καταφέρει ο άλλος γίνεται αιχμάλωτος της ομάδας και έτσι η ομάδα αυτή με τον παραπάνω παίχτη έχει πιο πολλές δυνατότητες να αιχμαλωτίσει όλους τους παίχτες της άλλης ομάδας και να είναι νικήτρια.
Αργότερα αυτό το παιχνίδι το συναντάμε με την ονομασία “σκλαβάκια”
Η μικρή Ελένη
Πρόκειται για μια εκδοχή της «Τυφλόμυγας».Τα παιδιά σχηματίζουν ένα κύκλο και στο κέντρο του κύκλου κάθεται ένα παιδί που παίρνει εκείνη τη στιγμή το όνομα της μικρής Ελένης που προσποιείται ότι κλαίει. Τα υπόλοιπα παιδιά γυρνούν γύρω γύρω τραγουδώντας: «Η μικρή Ελένη κάθεται και κλαίει γιατί δεν την παίζουν οι φιλενάδες της. Σήκω επάνω, κλείσε τα ματάκια σου και πιάσε όποιον θες». Μόλις τελειώσει το τραγούδι, η μικρή Ελένη σηκώνεται όρθια με κλειστά μάτια, υψώνει το κεφάλι κατά τον ήλιο κι έπειτα, ψηλαφιστά, πλησιάζει ένα από τα παιδιά του κύκλου και διαλέγει ένα στην τύχη. Το παιδί που διάλεξε η μικρή Ελένη παίρνει τη θέση της στο κέντρο του κύκλου και το παιχνίδι ξαναρχίζει.
Γύρω-γύρω όλοι
Υπήρχε και εκπομπή με παρουσιαστή τον Γιάννη Ζουγανέλη με αυτό τον τίτλο. Παιχνίδι που μαθαίνει κανείς από το νηπιαγωγείο. Τα παιδιά σχηματίζουν έναν κύκλο και βάζουν το πιο μικρό στη μέση. Ύστερα πιάνονται από τα χέρια και γυρίζουν τραγουδώντας: «Γύρω-γύρω όλοι-Στη μέση ο Μανόλης-Χέρια, πόδια στη γραμμή-Όλοι κάθονται στη γη!». Με το που ακούγεται η φράση: «όλοι κάθονται στη γη», όλοι κάθονται και τεντώνουν τα πόδια τους προς το κέντρο. Το ίδιο πρέπει να κάνει και ο «Μανώλης».
Κυνηγητό
Ένας κυνηγά κι οι υπόλοιποι τρέχουν να κρυφτούν.
Σβούρα:
Παιχνίδι για 2-3 άτομα. Κανόνες: Σχεδιάζουμε έναν μεγάλο κύκλο και γύρω απ’ το κέντρο του, βάζουμε όσες σβούρες χωράει. Ύστερα καθόμαστε έξω απ’ τον κύκλο και κρατόντας μια σβούρα στο χέρι μας, προσπαθούμε να την χτυπήσουμε στο κέντρο του κύκλου και να διώξουμε όλες τις υπόλοιπες μακριά. Απ’ έξω απ’ τον κύκλο. Προσοχή! Η σβούρα που θα κρατάμε στο χέρι μας πρέπει να είναι δεμένη μ’ ένα σκοινί απ΄την μύτη (κάτω-κάτω) έως την λαβή (πάνω-πάνω), ώστε να γυρνάει γύρω-γύρω πιο εύκολα. Οι σβούρες που βγάζουμε έξω απ’ τον κύκλο γίνονται δικές μας. Για διευκόλυνση του παιχνιδιού, οι παίχτες πρέπει να παίζουν με σειρά ένας-ένας ξεχωριστά ώστε να φαίνονται οι σβούρες που το κάθε παιδί βγάζει έξω απ’ τον κύκλο.
Κλέφτες και αστυνόμοι
Δύο οι ομάδες: Οι κλέφτες και οι αστυνόμοι. Οι «αστυνόµοι» κυνηγούν τους «κλέφτες» και όποιον ακουµπήσουν, τον βάζουν «φυλακή».Οι υπόλοιποι «κλέφτες» προσπαθούν ν’ ακουµπήσουν τον «φυλακισµένο», για να «ελευθερωθεί» (σ.σ. ξελευτερία) και να ξαναγίνει κλέφτης.
Κόκκαλο – Ξεκόκκαλο
Κάποιος μετράει από το 1 μέχρι το 10 και αρχίζει να κυνηγάει τα άλλα παιδιά. Αν προσπαθήσει να πιάσει ένα παιδί, το παιδί αυτό πρέπει να πει κόκαλο και να μείνει ακίνητο για να μη το πιάσει. Το παιδί αυτό μένει ακίνητο μέχρι κάποιο από τα άλλα παιδιά το ακουμπήσει, λέγοντας ξεκόκκαλο.Το παιδί που θα πιαστεί τελικά είναι και αυτό που θα είναι ο κυνηγός στον επόμενο γύρο.
Λάστιχο
Κλασικό κοριτσίστικο παιχνίδι, όπου λειτουργούσε και ως γυμναστική. Στερέωνες το λάστιχο σε πόδια καρεκλών και έκανες διάφορα τρικ.
Δεν περνάς κυρά Μαρία
Τα παιδιά έχουν πιαστεί χέρι-χέρι σχηματίζοντας έναν κύκλο, ενώ η «κυρά Μαρία» στέκεται στο κέντρο.Τα παιδιά γυρίζουν γύρω γύρω και τραγουδούν, ενώ η κυρα-Μαρία προσπαθεί να περάσει ανάμεσά τους. Μόλις ακούσει τ’ όνομά του το κορίτσι που ανέφερε η «κυρα-Μαρία», φεύγει απ’ τον κύκλο και μπαίνει στη μέση και τότε είτε γίνεται αυτή «κυρα-Μαρία» και το παιχνίδι συνεχίζεται έτσι, είτε στέκεται στο πλάι της «κυρα-Μαρίας», που συνεχίζει ν’ αναφέρει σε κάθε επανάληψη του τραγουδιού κι από μια φιλενάδα της, ώσπου δε μένουν πια αρκετά κορίτσια, για να σχηματίσουν κύκλο κι έτσι το παιχνίδι τελειώνει.
Αλάτι χονδρό-Αλάτι ψιλό
Έπειτα από κλήρωση βγαίνει η «μάνα». Τα παιδιά σχηματίζουν έναν κύκλο κάθονται κάτω σταυροπόδι με τα χέρια πίσω, με τις παλάμες ανοιχτές. Η «μάνα» στέκεται έξω από τον κύκλο και κρατάει ένα μαντήλι. Στη συνέχεια κινείται γύρω από τον κύκλο τραγουδώντας:
«Αλάτι ψιλό, αλάτι χονδρό,
έχασα τη μάνα μου και πάω να τη βρω
παπούτσια δεν μου πήρε να πάω στο χορό».
Την ώρα που τραγουδάει γύρω από τον κύκλο, πετάει το μαντίλι πίσω από ένα παιδί και συνεχίζει μέχρι να καταλάβουν ότι δεν κρατάει πια το μαντήλι. Το παιδί που πήρε το μαντήλι σηκώνεται και αρχίζει να κυνηγάει τη μάνα. ‘Οταν την πιάσει η μάνα κάθεται στη θέση του μαζί με τα άλλα παιδιά. Το παιδί που πήρε το μαντήλι γίνεται μάνα και αρχίζει να κυνηγάει».
Μπίλιες
(ιταλ.biglia). Γενικά ήταν ένα παιχνίδι, που απαιτούσε ευστοχία, η οποία επιβραβευόταν κερδίζοντας τις μπίλιες του αντιπάλου. Υπήρχαν πολλά παιχνίδια με μπίλιες όπως: κυνηγητό, μπιλιάρδο, τρίγωνο και μπάζ. Εκτός από τις ακριβές φαντασμαγορικές μπίλιες του εμπορίου, τα ίδια παιχνίδια παίζονταν με κουκουμπέλες (τα κακατσίδια του δέντρου).
Στεφάνι και Αγκλιδέρα – Κύλα
Παιχνίδι με 2 παίκτες και άνω. Ο κάθε παίκτης είχε ένα στεφάνι μεταλλικό (στεφάνι βαρελιού ή κάτι παρόμοιο) και ένα ραβδί . Το ένα άκρο του ραβδιού ήταν κατάλληλα διαμορφωμένο ώστε να μπορεί να στηρίζεται εκεί το στεφάνι. Στόχος των παικτών ήταν να μεταφέρουν το στεφάνι κυλώντας το με την βοήθεια του ραβδιού. Ποιο δύσκολος γινόταν ο χειρισμός όταν ο δρόμος ήταν ανώμαλος.
Τσουβαλοδρομίες
Ήταν αγώνας δρόμου με τους παίκτες να βρίσκονται μέσα σε τσουβάλια (από την μέση και κάτω). Στόχος του παιχνιδιού ήταν να φτάσει κανείς πρώτος στο τέρμα , ουσιαστικά χοροπηδώντας.
Το Μπιζζζ!
Μαζεύονται τα παιδιά και αποφασίζουν ποιος θα τα “φυλάει”. Αυτός λοιπόν κάθεται σ’ ένα σκαμνί ή στέκει σκυφτός και βάζει το δεξί του χέρι κάτω από την αριστερή του μασχάλη, κρατώντας την παλάμη ανοιχτή προς τα επάνω, ενώ με το αριστερό του χέρι κρατάει κλειστά τα μάτια του.
Οι άλλοι παίκτες στέκονται προς τ’ αριστερά του και ένας απ’ αυτούς τον πλησιάζει, του χτυπάει την ανοιχτή παλάμη και ύστερα απομακρύνεται μαζί με τους άλλους. Όλοι χοροπηδούν γύρω του και στρυφογυρίζουν το δάχτυλο τους φωνάζοντας “Μπιζζ!” όπως κάνει η μέλισσα. Αυτός που τα φυλάει πρέπει να μαντέψει ποιος τον χτύπησε. Αν τον ανακαλύψει, τότε αυτός παίρνει τη θέση του αλλιώς το παιχνίδι συνεχίζεται κατά τον ίδιο τρόπο.
Πουν’ το το δαχτυλίδι
Στήνονται τα παιδιά σε σειρά. Κάποιο από τα παιδιά κρύβει στα χέρια του ένα δαχτυλίδι, ψεύτικο ή αληθινό. Έπειτα προσπαθεί να αφήσει στα χέρια κάποιου από τα παιδιά που είναι στη σειρά το δαχτυλίδι, λέγοντας το τραγουδάκι:
Πουν’ το, πουν’ το το δαχτυλίδι,
ψάξε, ψάξε δεν θα το βρεις!
δεν θα το βρεις, δεν θα το βρεις,
το δαχτυλίδι που ζητείς.
Το κάθενα από τα παιδιά έχει μια ευκαιρία να μαντέψει ποιος έχει το δαχτυλίδι. Όποιος μαντέψει σωστά παίρνει το δαχτυλίδι και το ρίχνει στο επόμενο παιδί. Το παιχνίδι συνεχίζεται με τον ίδιο τρόπο.
Σβούρα
Παιχνίδι για 2-3 άτομα.
Κανόνες: Σχεδιάζουμε έναν μεγάλο κύκλο και γύρω απ’ το κέντρο του, βάζουμε όσες σβούρες χωράει. Ύστερα καθόμαστε έξω απ’ τον κύκλο και κρατόντας μια σβούρα στο χέρι μας, προσπαθούμε να την χτυπήσουμε στο κέντρο του κύκλου και να διώξουμε όλες τις υπόλοιπες μακριά. Απ’ έξω απ’ τον κύκλο. Προσοχή! Η σβούρα που θα κρατάμε στο χέρι μας πρέπει να είναι δεμένη μ’ ένα σκοινί απ΄την μύτη (κάτω-κάτω) έως την λαβή (πάνω-πάνω), ώστε να γυρνάει γύρω-γύρω πιο εύκολα. Οι σβούρες που βγάζουμε έξω απ’ τον κύκλο γίνονται δικές μας. Για διευκόλυνση του παιχνιδιού, οι παίχτες πρέπει να παίζουν με σειρά ένας-ένας ξεχωριστά ώστε να φαίνονται οι σβούρες που το κάθε παιδί βγάζει έξω απ’ τον κύκλο.
Ο Βασιλιάς
Τα παιδιά “τα βγάζουν” κι ένας τους γίνεται βασιλιάς. Ο βασιλιάς κάθεται κάπου, ενώ οι άλλοι απομακρύνονται για να διαλέξουν ποιο επάγγελμα θα παραστήσουν και με ποιες κινήσεις. Όταν τελειώσουν επισκέπτονται τον βασιλιά και ακολουθεί ο παρακάτω διάλογος:
– Βασιλιά, βασιλιά με τα 12 σπαθιά, τι δουλειά;
– Τεμπελιά!
– Και τα ρέστα;
– Παγωτά.
– Είπε η γιαγιά να μας κάνεις μια δουλειά.
– Τι δουλειά;
Τότε τα παιδιά κάνουν τις κινήσεις του επαγγέλματος που διαλέξανε. Αν ο βασιλιάς το καταλάβει, το φωνάζει και κυνηγάει να πιάσει ένα παιδί που γίνεται βασιλιάς. Αν δεν το καταλάβει, ξανακάθεται και τα παιδιά μιμούνται κάτι άλλο.
Η κολοκυθιά
Η κολοκυθιά είναι ένα παραδοσιακό παιχνίδι. Παίζεται και σήμερα με τρεις, αλλά και περισσότερους παίχτες. Το κάθε παιδί παίρνει ένα νούμερο. Μετά το παιδί που έχει το νούμερο (ένα), αρχίζει λέγοντας :
” Στου παππού το περιβόλι, που το αγαπούμε όλοι, είναι μια κολοκυθιά, πλάι-πλάι στη ροδιά. Κάνει πέντε κολοκύθια στρογγυλά, μα την αλήθεια θα τα δώσει ο παππούς μποναμά της αλεπούς. Δυο θα δέσει στην ουρά της κι όλα τα άλλα στα παιδιά της”.
‘Επειτα ρωτάει :
” Ποιος θα πάει στην αλεπού ; ”
” Ποιός θα της πάει τα κολοκύθια ;
” Αργότερα το ίδιο παιδί λέει ” να πάει το …” και το παιδί που έχει αυτό το νούμερο λέει ” γιατί να πάει το …; Να πάει το …” κ.λ.π.
‘Οποιο παιδί απαντήσει χωρίς να είναι το νούμερό του, χάνει και παίρνει παρατσούκλι ή κάνει κάτι που του έχει ορίσει η παρέα.
Τα μήλα –
Παίζεται σε εξωτερικό χώρο. Δύο παιδιά χωρίζονται και αποτελούν τα “τέρματα”. Χαράζονται δύο γραμμές σε απόσταση δέκα περίπου βήματα η μια από την άλλη. Οι δυο αυτές γραμμές είναι τα τέρματα και πίσω από αυτές τις γραμμές στέκονται οι δυο παίκτες. Αριστερά από τις γραμμές χαράζεται μια άλλη που από πίσω της πηγαίνουν και στέκονται τα υπόλοιπα παιδιά.
Με κλήρο ορίζουν ποιός από τα τέρματα θα ρίξει πρώτος την μπάλα για να χτυπήσει ένα από τα παιδιά που βρίσκονται στο κέντρο. Αυτά τα παιδιά πρέπει όλη την ώρα να τρέχουν από την μια άκρη στην άλλη για να μην χτυπηθούν. Αν αυτός που θα ρίξει την μπάλα δεν πετύχει κανένα, τότε βγαίνει και στέκεται πίσω από την αριστερή γραμμή.
Με τη σειρά του ρίχνει την μπάλα ο άλλος.
Όταν μείνει μονάχα ένα παιδί στο κέντρο τότε παίζονται τα μήλα, δηλαδή θα χτυπηθούν δώδεκα μπαλιές, έξι από κάθε τέρμα.
Πρώτα ρίχνει ο ένας λέγοντας “Ένα μήλο”, έπειτα ο άλλος “Δύο μήλα!” κ.λ.π. Το παιδί που είναι στη μέση τρέχει και κάνει κάθε είδους κινήσεις ώστε να αποφύγει την μπάλα.
Αν χτυπηθεί τότε χάνει και το παιχνίδι ξαναρχίζει με νέα τέρματα, αν τα καταφέρει να μην χτυπηθεί έχει το δικαίωμα να ξανακαλέσει όλους του παίκτες και να αρχίσει το παιχνίδι με τα ίδια τέρματα.
Το κορόιδο
Παίζεται από τουλάχιστον τρία παιδιά. Για το παιχνίδι χρειάζεται μια μπάλα. Τα παιδιά τα «βγάζουν» και ένα παιδί γίνεται το «κορόιδο». Το παιδί που κάνει το «κορόιδο» έχει σκοπό να πάρει την μπάλα.
Τα υπόλοιπα παιδιά παίρνουν θέσεις τριγύρω του και όποιο παιδί κρατά την μπάλα την πετά σε άλλο μόλις πλησιάσει κοντά τους, λέγοντας δυνατά «κορόιδο».
Αν το παιδί πιάσει την μπάλα που πέταξε ένα από τα άλλα παιδιά, παίρνει τη θέση αυτού που την πέταξε, και πλέον αυτό γίνεται το «κορόιδο» για τη συνέχεια του παιχνιδιού.
ΤΟ ΡΟΛΟΪ
Τα παιδιά «τα βγάζουν» για να δουν ποιο θα γίνει Ῥολογάς». Τα άλλα παιδιά στήνονται το ένα πλάϊ στο άλλο, σε μια γραμμή απένταντί του σε αρκετή απόσταση, και ο διάλογος αρχίζει:
Παιδί: Τι ώρα είναι;
Ρολογάς: Μία ώρα εμπρός!
Παιδί: Τι ώρα είναι;
Ρολογάς: Τρεις ώρες μπρος!
Κάθε παιδί που ρωτάει, κάνει τόσα βήματα όσα του λέει ο Ρολογάς προς τα πίσω ή μπρος. Γιατί όταν ο Ρολογάς δει ότι τα παιδιά τον πλησιάζουν και απειλούν τη θέση του, τότε κάνει το ρολόϊ να πηγαίνει πίσω! (Ρολογάς: πέντε ώρες πίσω!). Αλλά προβλέποντας αυτήν την πονηριά του Ρολογά, τα παιδιά κάνουν τα βήματα προς τα εμπρός πολύ μεγάλα και τα προς τα πίσω μικρούτσικα!!!
Τον μήνα Νοέμβριο ασχοληθήκαμε με τα παιχνίδια. Τα παρακάτω link που παρακολουθήσαμε αποτέλεσαν θέματα συζητήσεων
Συλλογή εκθεμάτων: Αρχαία Ελληνικά Παιχνίδια
https://sites.google.com/site/greektoysvirtualmuseum/#.VOzzEg7uOek.blogger
Το παραμύθι των παιχνιδιών
https://www.youtube.com/watch?v=aWCfScEI1y8
Παιδικό μουσείο Θεσσαλονίκης
https://www.youtube.com/watch?v=QXxJsWD1R-c
Έκθεση κούκλας και παιδικού παιχνιδιού στο Μουσείο Πτολεμαίδας
https://www.youtube.com/watch?v=h0412_vYIa4
Παλιά και Αγαπημένα παιχνίδια
https://www.youtube.com/watch?v=OC_bjWjibYo
Τραγουδήσαμε τα παλιά παιχνίδια
Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης
Άλκηστις Πρωτοψάλτη
https://www.youtube.com/watch?v=6SYI8p4-uoE
Γιώργος Μαρίνος
https://www.youtube.com/watch?v=K61TRiXLgD4
Πέρασ’ ο καιρός.
Παιχνίδι αλλιώτικο
που χάθηκε στο φως
τα μεσημέρια
μίλα μου.
Μ’ όλες τις φωνές
ποτέ δεν έμαθα
τι σ’ έκανε να κλαις
βγαίνει η βαρκούλα.
Βγαίνει η βαρκούλα
βγαίνει η βαρκούλα του ψαρά.
Ήλιος και βροχή
χιλιάδες όνειρα
παντρεύονται οι φτωχοί
κι εγώ σε χάνω
μίλα μου
κι άκου τι θα πω
ψηλά τα χέρια
γιατί τόσο σ’ αγαπώ
και μένω αταξίδευτος
και τότε ρίξαμε τον κλήρο
να δούμε ποιος, ποιος, ποιος
θα φαγωθεί
να δούμε ποιος, ποιος, ποιος
θα τα φυλάει.
Νταμ, νταμ
φιλίμι κοντάμ
νταμ
νταμ
καραγάς
ξεπετώ
δίπλα
στον ποταμό
εγώ θα βγω
Νταμ, νταμ
φιλίμι κοντάμ
νταμ
νταμ
καραγάς
ξεπετώ
δίπλα
στον ποταμό
εγώ θα βγω
περνά
περνά
η μέλισσα
με τα μελισσόπουλα.
Δεν περνάς
κυρά Μαρία.
Δεν περνάς.
Δε με πονάς.
Τι με κοιτάζεις
μ’ αυτά τα μάτια
αυτό που ζήσαμε
σκοτάδι και μας πνίγει
εσύ μια κούκλα
στα σκαλοπάτια
κι εγώ τρενάκι
που δεν πρόκειται να φύγει.
Πέρασ’ ο καιρός
παιχνίδι αλλιώτικο
που χάθηκε στο φως
τα μεσημέρια μίλα μου
μού `λειψες πολύ
και στρατιωτάκι
μολυβένιο, με στολή
σε περιμένω.
Τίποτα.
Νταμ φιλίμικο νταμ νταμ
καραγάτς ξεπετώ δίπλα στον ποταμό
εγώ τανγκό.
Διαβάσαμε και δραματοποιήσαμε τον μύθο της Αθηνάς και του Ποσειδώνα
Ζωγραφίσαμε στο αγγείο αυτό που μας άρεσε από τον μύθο
Φτιάξαμε αγγεία που φυλάσσουν το λάδι
Αφού ζυμώσαμε και φτιάξαμε λαδοκούλουρα
Γράφουμε την συνταγή
Το δικό μας λιομάζωμα.
Τις ελιές που μαζέψαμε τις τρυπάμε με οδοντογλυφίδα ή τις χαράζουμε με μαχαίρι. θα τις βάλουμε σε βάζο με νερό για να ξεπικρίσουν και μετά θα προσθέσουμε λάδι αλάτι και ξίδι για να μπορούμε να τις φάμε
