Ας κοιτάξουμε τους πίνακες ! Τι μπορούν να μας πουν για το αμπέλι και το σταφύλι;
Η Συγκομιδή των Σταφυλιών” ή “Φθινόπωρο (Grapes Harvest ή Autumn) του Ισπανού Φρανθίσκο Γκόγια (Francisco José de Goya y Lucientes) του 1887 απεικονίζει έναν νέο άντρα που προσφέρει σε μια γυναίκα ένα τσαμπί σταφύλι και ένα παιδί υψώνει τα χέρια να φτάσει το τσαμπί. Η όρθια γυναίκα με το καλάθι με τα σταφύλια παραπέμπει μάλλον στη θεά Δήμητρα. Τα κίτρινα χρώματα των ρούχων συμβολίζουν το φθινόπωρο.
Ο Καραβάτζιο θεωρείται ως ο ζωγράφος της πραγματικότητας όπως μας αποδεικνύει η αναπαράσταση του “Έφηβου Βάκχου” (1594-96). Ο Βάκχος τυλιγμένος σ ‘ένα λευκό σεντόνι, με ύφος νυσταγμένο- ή μήπως ζαλισμένο- λουσμένος στο φως, έρχεται σε αντίθεση με τα σκούρα χρώματα που έχουν τα κληματόφυλλα που τον στεφανώνουν. Κρατάει στο αριστερό του χέρι ένα ποτήρι γεμάτο κρασί ενώ πάνω στο τραπέζι μια μποτίλια με κρασί και ένα πανέρι με πολλά φρούτα.
Ο “Μικρός Βάκχος” του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ έχει καθίσει σ’ ένα βαρέλι ζαλισμένος από το κρασί που πίνει. Ο μικρός Διόνυσος στεφανωμένος με τσαμπιά από σταφύλια κρατάει ένα σκήπτρο με σταφύλια στο δεξί του χέρι, ενώ με το αριστερό του χέρι σηκώνει ένα ποτήρι κρασί, σα να εύχεται «εις υγείαν». Στον πίνακα αναγράφεται ο τίτλος «Βάκχος,θεός του οίνου, θεός των αρχαίων»
Ο Γάλλος διάσημος ζωγράφος Ζιλ Μπρετόν (Jules Breton, 1827-1906) και ο πίνακάς του “The Grape Harvest at the Chateau Lagrange” (Ο τρύγος στο Σατό Λαβράνζ). Ο Μπρετόν λάτρευε την ύπαιθρο, τους ανθρώπους του μόχθου, τους αγρότες/αγρότισσες και τις αγροτικές εργασίες. Ουσιαστικά αυτή η θεματική είναι που τον έκανε διάσημο σε όλο τον κόσμο.
Δείχνω τους πίνακες στα παιδιά ρωτώντας τα : τι βλέπουν, ποιος θα το περιγράψει, ποιες πληροφορίες μας δίνει. Στο πινάκα με το αγόρι ρωτάω ποια φρούτα υπάρχουν, ποιάς εποχής είναι και επικεντρώνομαι στα σταφύλια , τι χρώματα είναι ,να περιγράψουν τα φύλλα ( πράσινα και κίτρινα λόγω φθινοπώρου ) πως μοιάζει ο πίνακας (σαν φωτογραφία σε αντίθεση με του Θεόφιλου που θυμίζει παιδική ζωγραφιά) ποιο το φόντο πίσω από το παιδί, ποια είναι τα χρώματα που ξεχωρίζουν , που θα μπορούσε να πηγαίνει το καλάθι με τα φρούτα το αγόρι. Στο πίνακα του Θεόφιλου ρωτάω ποια ομοιότητα υπάρχει παρ’ όλες τις διαφορές ( και στους δυο καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος στον πίνακα η ανθρώπινη μορφή) , ποια είναι η μορφή ( ο θεός του Οίνου), τι πίνει (κρασί) , υπάρχουν στη σημερινή εποχή αυτά τα φρούτα και παράγουν τα ίδια προϊόντα ;
Σε άλλους πίνακες απεικονίζονται σκηνές από την συλλογή των σταφυλιών, την επεξεργασία τους, και βλέπουμε με ποιόν τρόπο οι άνθρωποι παλιά έκαναν την ίδια με σήμερα δραστηριότητα και με ποια μέσα.
