Ιάσιο (Iași) & Αυθεντική Ακαδημία Ιασίου

 

Το Ιάσιο, ένα από τα σπουδαιότερα πνευματικά, πολιτιστικά και κοινωνικά κέντρα του Ελληνισμού, αλλά και εστία καλλιέργειας της απελευθερωτικής ιδέας των υποδούλων Ελλήνων και Ρουμάνων κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας.

Την ιστορία της πόλης και της ανάπτυξή της σημαδεύει η ακμάζουσα εμπορική παροικία των Ελλήνων, αλλά και η κατάληψη απ’ αυτούς καίριων δημοσίων θέσεων. Οι ελληνικής καταγωγής ηγεμόνες της Μολδαβίας, οι πολιτικοί, οι δάσκαλοι, οι κληρικοί, οι γιατροί, οι φιλόσοφοι, οι συγγραφείς συμβάλλουν αποφασιστικά στην ανάδειξη του Ιασίου ως πνευματικού κέντρου.

Στο Ιάσιο ακόμη και σήμερα αγγίζεις τα λείψανα από τις πρώτες ώρες της εξέγερσης του υπόδουλων Ελλήνων. Σημαντικό κέντρο της Φιλικής Εταιρείας, επιλέχτηκε ως επίκεντρο της συγκρότησης των ελληνικών δυνάμεων. Εδώ ο Κοζανίτης Γ. Λασσάνης συγκεντρώνει και στρατολογεί πολεμιστές κατ’ εντολή του Αλέξανδρου Υψηλάντη. Εδώ στις 22 Φεβρουαρίου του 1821 ο Αλέξανδρος Υψηλάντης μαζί με τα αδέλφια του Νικόλαο και Γεώργιο, επικεφαλής 200 περίπου πεζών και ιππέων, κηρύσσει την Επανάσταση των Γραικών. Το 1821 στο Ιάσιο ήχησε το σήμα της έναρξης του αγώνα για την απελευθέρωση της Ελλάδας. Το Διάγγελμα της 24ης Φεβρουαρίου του Υψηλάντη τυπώθηκε στο Μοναστήρι των Τριών Ιεραρχών. Εδώ σχηματίζεται ο ηρωικός «Ιερός Λόχος» από Ελληνόπουλα της μαθητικής νεολαίας».

(Ντίνας, Σούτσιου, Χατζηπαναγιωτίδη, Χρηστίδης, 2011:80-81)

 

Ο οίκος Ι. Πολυχρονιάδης – Στέφανος Ροΐδης που ξεκίνησε τη δραστηριότητά του το 1845, νοίκιαζε αγροκτήματα στη Μολδαβία, μετέφερε δημητριακά, μαλλί, μέλι, κ.ά, για εξαγωγές στο Γαλάτσι μέσω του ποταμού Προύθου και στο διάστημα 1856-1862 ήταν μια μεγάλη εξαγωγική εταιρεία. Παράλληλα έκανε εισαγωγές από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, το Λονδίνο και τη Βιέννη και διέθετε καταστήματα στο Ιάσιο από όπου τα πουλούσε χονδρικά στις πόλεις Μποτοσάνι, Μπακάου, Τίργκου Νεάμτς, Μοϊνέστι, Τίργκου Φρουμός, κ. ά. Στη διασπορά ανήκει η τιμή, ωστόσο, το ότι κατάστησε πλοηγήσιμο το ποταμό
Προύθο σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Δουνάβεως, όμως την κρατική άδεια πλοήγησης στον ποταμό πήρε η εταιρεία των Δ. Κοζαντίνη (θείος του Ηγεμόνα Αλέξανδρου Κούζα) και Οδυσσέα Νεγρεπόντη.

Η οικονομική παρουσία της διασποράς στο Ιάσιο στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα ήταν ισχυρή και αποτελούσε το κυρίαρχο στοιχείο στο εμπόριο της περιοχής και στη γαιοκτησία, που όμως υποχώρησε σημαντικά εξ αιτίας της κρατικοποίησης της γης το 1864 από τον Ηγεμόνα Αλέξανδρο Κούζα

(Φλώρος, 2013:151-152/178)

 

Ελληνική Ηγεμονική Σχολή στο Ιάσιο

Η περίφημη Ελληνική Ηγεμονική Σχολή στο Ιάσιο ιδρύεται το 1709 και οργανώνεται το 1710 και αυτή από τον Νικόλαο Μαυροκορδάτο.  Η πόλη διαθέτει ήδη από την εποχή του ηγεμόνα Βασίλε Λούπου, ελληνικό τυπογραφείο στην Μονή Τριών Ιεραρχών. Από το 1774 η σχολή μετατρέπεται σε ακαδημία με φιλολογικό, θεολογικό, μαθηματικό και φυσικό τμήμα, ακαδημία που έγινε γνωστή για τους σπουδαίους Έλληνες καθηγητές.  Στο Ιάσιο λειτούργησε επίσης την ίδια εποχή ελληνική Μηχανική Σχολή. Στον Νικόλαο Μαυροκορδάτο οφείλεται και η οργάνωση μεγάλης βιβλιοθήκης, που περιλάμβανε εκατοντάδες τόμους έντυπα και χειρόγραφα. Από το 1728 άρχισε να διδάσκεται ως μάθημα η ελληνική γλώσσα στο υπάρχον σχολείο, και από το 1776 καθιερώθηκε ως η γλώσσα διδασκαλίας όλων των μαθημάτων στην Σχολή.

 

Άνοιγμα μενού
Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση