Φέτος, στο πλαίσιο της συνεργασίας μας με το Γραφείο Πολιτιστικών Θεμάτων της Δ/νσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης της Α’ Αθήνας, υλοποιούμε το καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Ύπνε, Ύπνε είσαι εδώ; Νανουρίσματα απ’ τις χώρες μας”, με στόχους: να γνωρίσουμε τα νανουρίσματα των χωρών καταγωγής μας, να έρθουμε σε επαφή με διαφορετικές γλώσσες και μελωδίες, να εντοπίσουμε κοινά στοιχεία, να μοιραστούμε τις εμπειρίες μας σχετικά με τη διαδικασία του ύπνου και τελικά να απολαύσουμε τη μαγεία των νανουρισμάτων!
Αρχικά, ακούσαμε μόνο μελωδίες νανουρισμάτων και ζητήσαμε από τα παιδιά να μας πουν τι αισθάνονται όταν τις ακούν: “με κάνει να ονειρεύομαι”, “θέλω να κοιμηθώ”, “βλέπω αστέρια”, “με χαλαρώνει”, “θέλω να διαβάσω”, ήταν μερικά από τα σχόλια των παιδιών. Στη συνέχεια τα ρωτήσαμε ποιον ή τι θα ήθελαν κοντά τους και μας απάντησαν: “τη μαμά μου”, “το κουκλάκι μου”, “τους φίλους μου”. Έπειτα, τους ζητήσαμε υπό το άκουσμα μελωδιών ναουρισμάτων, να μας ζωγραφίσουν ό,τι…ονειρεύονται!
Διαβάσαμε το παραμύθι “Ο κύριος Ύπνος” και μάθαμε την ιστορία του Ρόκι του Κροκόδειλου, τον οποίο είχε ξεχάσει ο κύριος Ύπνος να τον κοιμήσει, όπως είχε κάνει με όλα τα άλλα ζωάκια του δάσους. Κι έτσι, ο Ρόκι περιφέρονταν και ρωτούσε “Κύριε Ύπνε είσαι εδώ;”. Ώσπου, τα υπόλοιπα ζωάκια τον λυπήθηκαν και του τραγούδησαν ένα νανούρισμα για να κοιμηθεί. Πράγματι τα κατάφεραν, αλλά τώρα… όλα τα υπόλοιπα ζωάκια είχαν μείνει ξάγρυπνα!
Μας άρεσε πολύ η ιστορία με τον Ρόκι και τη συζητήσαμε στην ομάδα μας. Μετά διάλεξε ο καθένας ποιο ζωάκι θα ήθελε να είναι και τι θα έλεγε στον φίλο του τον Ρόκι που φώναζε κι έψαχνε τον κύριο Ύπνο:
“Κοιμήσου Ρόκι!”, “Νάνι νάνι, να κοιμηθείς ήρεμος!”, “Σταμάτα να φωνάζεις!”, ήταν μερικές από τις ιδέες των παιδιών.
Ένα άλλο υπέροχο βιβλίο που είχαμε στη βιβλιοθήκη του σχολείου μας και το διαβάσαμε είναι το “Πες μου κάτι όμορφο πριν κοιμηθώ” με ήρωα ένα λαγουδάκι που δεν μπορούσε να κοιμηθεί αν η μαμά του δεν του έλεγε το ομορφότερο πράγμα που ακούνε τα παιδιά από τις μαμάδες τους…το “σ’αγαπώ” φυσικά! Με αφορμή την ιστορία, συζητήσαμε για το τι όμορφα πράγματα μπορούμε να σκεφτόμαστε πριν κοιμηθούμε και τα ζωγραφίσαμε:
“ονειρεύομαι πως είμαι μέσα σε μια βάρκα και ταξιδεύω”, “ονειρεύομαι πως είμαι στην ονειροχώρα που έχει ουράνιο τόξο και σπίτι από γλυκά”, “ονειρεύομαι πως είμαι στο υποβρύχιο με τους φίλους μου και βλέπουμε τον βυθό” και άλλες καταπληκτικές ιδέες αποτύπωσαν τα παιδιά στο χαρτί!
Στη συνέχεια, ακούσαμε το τραγούδι “Καληνύχτα” της χορωδίας Λάμπρου και συζητήσαμε για τους στίχους του. Τα παιδιά αντιλήφθηκαν πως το παιδί για το οποίο μιλάει το τραγούδι βλέπει ένα κακό όνειρο. Οπότε η συζήτηση επικεντρώθηκε στα κακά όνειρα που όλα, όπως είπαν, έχουν δει στον ύπνο τους και μάλιστα, όπως δήλωσαν, γι’ αυτό φοβούνται καμιά φορά το βράδυ στο κρεβάτι τους. Αφού συζητήσαμε για τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να διώξουμε τις αρνητικές μας σκέψεις, όπως: να σκεφτούν όμορφα πράγματα, να αφήσουν ένα απαλό φωτάκι στο δωμάτιο που κοιμούνται, να πάρουν αγκαλιά το αρκουδάκι τους κ.α., η κουβέντα μας έφτασε στην ονειροπαγίδα.
Όπως συζητήσαμε, 
κάθε λαός έχει τα δικά του έθιμα, τις δικές του συνήθειες, ακόμη και για τον ύπνο. Ένα πολύ γνωστό έθιμο των Ινδιάνων για να διώχνουν τα κακά όνειρα η ονειροπαγίδα. Οι Ινδιάνοι έφτιαχναν ονειροπαγίδες από στεφάνια ξύλου σε σχήμα κύκλου, στο εσωτερικό του κύκλου έπλεκαν με κλωστές ένα δίχτυ σαν τον ιστό της αράχνης και την στόλιζαν με χάντρες και φτερά. Σύμφωνα με τον μύθο, κρέμαγαν τις ονειροπαγίδες πάνω από τα κρεβάτια των παιδιών, ώστε σε περίπτωση που έρχονταν στον ύπνο τους κακά όνειρα να παγιδευτούν στον ιστό και να διαλυθούν με το πρώτο φως του ήλιου. Μόνο τα καλά όνειρα μπορούσαν να περάσουν από τον ιστό.
Μας άρεσε ο μύθος της ονειροπαγίδας και θελήσαμε να φτιάξουμε κι εμείς στο σχολείο μας. Αρχικά, είδαμε σχετικά βίντεο με ιδέες για την κατασκευή της.
Στη συνέχεια, ζωγραφίσαμε διάφορες ονειροπαγίδες με πολύχρωμα χρώματα
κι επειδή μας εντυπωσίασε ο μύθος με το δίχτυ στο εσωτερικό της ονειροπαγίδας που σαν ιστός αράχνης παγίδευε τα κακά όνειρα, θελήσαμε να εξασκηθούμε στο πλέξιμο του ιστού. Πρώτα, θυμηθήκαμε πως έχουμε ένα βιβλίο στο σχολείο μας για την “Πολυάσχολη αράχνη” που όλη μέρα φτιάχνει τον ιστό της για να παγιδεύσει την τροφή της, τα έντομα, και στο τέλος της ημέρας είναι τόσο κουρασμένη που τελικά αποκοιμιέται. Προσπαθήσαμε, μάλιστα, να εξασκηθούμε στην κατασκευή ιστού και να κεντήσουμε κι εμείς ιστούς, παίζοντας ένα σχετικό παιχνίδι με κορδόνια και καρτέλες.
Τελικά, αντιληφθήκαμε πως είναι αρκετά δύσκολο να φτιάξουμε ιστό με κλωστές και είπαμε να βρούμε μια άλλη, πιο εύκολη κατασκευή. Αντί για ιστό, σκεφτήκαμε να βάλουμε στο κέντρο της ονειροπαγίδας ένα σχέδιο μάνταλα. Συζητήσαμε με τα παιδιά πως μάνταλα σημαίνει κύκλος και πως πολλοί λαοί, μεταξύ τους κι οι Ινδιάνοι, έφτιαχναν μάνταλα με γεωμετρικά σχέδια σε συμμετρία. Στις μέρες μας, οι μάνταλες χρησιμοποιούνται από πολλούς ως τρόπος χαλάρωσης, οπότε είπαμε να το δοκιμάσουμε κι εμείς! Και ξεκινήσαμε…
Αφού χρωματίσαμε μάνταλες με τους μαρκαδόρους και τις ξυλομπογιές μας, θελήσαμε να κάνουμε κι εμείς συμμετρικά σχέδια μόνοι μας! Έτσι, σχεδίασαν μόνα τους τα παιδιά έναν κύκλο, δίπλωσαν στη μέση τον κύκλο και έβαψαν με τέμπερες τον μισό. Στη συνέχεια, δίπλωσαν το χαρτί καλά, το πάτησαν με την παλάμη τους και το άνοιξαν…έτοιμο το συμμετρικό σχέδιο!
Αλλά, δεν τελείωσαν ακόμη…. αφού στέγνωσαν τα σχέδιά μας, τα παιδιά πήραν έναν μαύρο μαρκαδόρο και πατούσαν πάνω στις γραμμές και τα σχήματα, που αποτυπώνονταν συμμετρικά στις δυο μεριές του κύκλου. Κατάλαβαν απόλυτα την έννοια της συμμετρίας και αυτό αποτυπώθηκε στα έργα τους!
Συνεχίσαμε με την κατασκευή της δικής μας ονειροπαγίδας… Αρχικά κόψαμε το μέσο από χάρτινα πιάτα , βάψαμε με μπλέ τέμπερα το στεφάνι που δημιουργήθηκε, διακοσμώντας το με καρδούλες και αστεράκια που κολλήσαμε πάνω του.
Στη συνέχεια κολλήσαμε γύρω γύρω διάφανη χρωματιστή ζελατίνα και στο κέντρο τα μάνταλα που είχαμε ζωγραφίσει σε προηγούμενη δραστηριότητα. Κόψαμε και χρωματίσαμε ινδιάνικα φτερά και τα κολλήσαμε στα πλαϊνά της ονειροπαγίδας μας σαν “αυτάκια”.Τέλος διαλέξαμε διακοσμητικά φτερά, αφρώδη αστεράκια και φουντίτσες πον πον και τα κολλήσαμε σε κορδέλες. ‘Ετοιμες οι ονειροπαγίδες μας! Δεν είναι πανέμορφες; Θα στολίζουν την τάξη μας και θα διώχνουν όλες τις κακές σκέψεις!
Στα πλαίσια της καλής συνεργασίας που έχουμε και φέτος με τους γονείς και κηδεμόνες των παιδιών, ζητήσαμε να μας φέρουν ένα νανούρισμα ο καθένας από την χώρα του, να το γράψουν στη δική τους γλώσσα, να το μεταφράσουν, αν μπορούσαν, στα ελληνικά και τα παιδιά να το εικονογραφήσουν. Μάλιστα, κάποιοι γονείς βρήκαν τα νανουρίσματα στο youtube και μας έστειλαν το link, ώστε να ακούσουμε και τη μελωδία, ενώ τα υπόλοιπα τα συγκεντρώσαμε εμείς και φτιάξαμε στον υπολογιστή του σχολείου μας έναν μουσικό φάκελο με “Νανουρίσματα από τις Χώρες μας”. Στο τέλος της χρονιάς, θα γράψουμε τον φάκελο αυτόν σε ένα στικάκι που θα μας φέρει το κάθε παιδί, ώστε να έχουν ως ενθύμιο τα Νανουρίσματά μας. Προς το παρόν, φτιάξαμε μέσω της εκπαιδευτικής πλατφόρμας e-me του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων έναν διαδραστικο χάρτη των Νανουρισμάτων! Πατήστε πάνω του και ακούστε Νανουρίσματα από τις Χώρες μας!
Στο σχολείο ακούγαμε καθημερινά την ώρα της χαλάρωσης τα διαφορετικά νανουρίσματα που μας έστειλαν οι γονείς και εκτός ότι μας άρεσε πολύ αυτό, συνειδητοποιήσαμε ότι η ανάγκη της μητέρας να κοιμίσει το μικρό της με ένα γλυκό τραγούδι, είναι η ίδια σε όλες τις χώρες και όλους τους πολιτισμούς του κόσμου! Και την εντύπωσή μας αυτή την καταγράψαμε. Τα παιδιά πήραν ένα κομμάτι χαρτί και ζωγράφισαν τις βασικές έννοιες κάθε νανουρίσματος που διαβάζαμε μεγαλόφωνα στην τάξη. Πρώτα, φυσικά, ζωγράφισαν τη “μαμά”, αλλά κι άλλες έννοιες, όπως: “αγάπη”, φεγγάρι”, “αστέρια”, “λουλούδια” κ.α.
Οι αποδελτιώσεις των νανουρισμάτων μας όλες συγκεντρωμένες και εικονογραφημένες!
Τέλος, συγκεντρώσαμε με πολύ ενδιαφέρον όλα αυτά τα νανουρίσματα που κατέγραψαν οι γονείς σε ένα όμορφο ψηφιακό βιβλίο ως ενθύμιο για όλους μας! Πατήστε πάνω του και ξεφυλλίστε το!
Για να τελειώσει γλυκά το πρόγραμμά μας για τα νανουρίσματα, είδαμε πίνακες ζωγραφικής που σχετίζονται με το θέμα και αφού τους επεξεργαστήκαμε και συζητήσαμε γι’ αυτούς, ετοιμάσαμε ένα διασκεδαστικό παιχνίδι μνήμης στην πλατφόρμα e-me. Καλή σας διασκέδαση!
Τέλος, επειδή οι γονείς-κηδεμόνες μας βοήθησαν πολύ στην υλοποίηση του προγράμματος μας, η σχολική ψυχολόγος ετοίμασε ένα άρθρο με τίτλο: “ O ύπνος θρέφει τα παιδιά….” Πώς να βοηθήσουμε τα παιδιά να έχουν ένα σωστό ύπνο!,το οποίο τούς κοινοποιήσαμε προς ενημέρωσή τους.
Ευχόμαστε να ονειρεύεστε πάντα και τα όνειρά σας να είναι μελωδικά!
