(1) “ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΜΑΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ”

Τον Νοέμβριο γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού, συνεπώς με αφορμή την έναρξη των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων που υλοποιούμε από φέτος στο νηπιαγωγείο μας, ξεκινήσαμε να δουλεύουμε το θέμα μας.

Αρχικά, ρωτήσαμε τα παιδιά να μας πουν τι ξέρουν για τα δικαιώματα του παιδιού, δηλαδή τι χρειάζεται ένα παιδί για να μεγαλώσει σωστά, και οι ιδέες τους που τις καταγράψαμε ήταν πολλές: “φαγητό”, “νερό”, “οικογένεια”, “ειρήνη”, “φίλοι” κ.α.

Στη συνέχεια δώσαμε στα παιδιά ανά ομάδες των τεσσάρων να επεξεργαστούν μια αληθινή φωτογραφία που απεικονίζει παιδιά σε ανάγκη και τους ζητήσαμε να σκεφτούν και να πουν “τι δείχνει η εικόνα;”, “έχουν τα παιδιά της φωτογραφίας τα δικαιώματά τους;”, “τι τους λείπει;” Τα παιδιά μοιράστηκαν μεταξύ τους τις ιδέες τους και μετά τις ανακοίνωσαν στην ολομέλεια.

  

Κολλήσαμε  τις φωτογραφίες σε έναν πίνακα ώστε να μπορούν να τις βλέπουν τα παιδιά και να τις συζητούν κατά τη διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων

 

Διαβάσαμε βιβλία για τα δικαιώματα του παιδιού και είδαμε σύντομα βιντεάκια της unicef χωρίς λόγια, τα οποία συζητήσαμε στην τάξη μας, όπως αυτό:  https://video.link/w/szXWc

 

Μιλήσαμε για τον ρόλο της Unicef στην προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών σε όλον τον κόσμο και παίξαμε το παζλ με τα δικαιώματα .

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα των Δικαιωμάτων του Παιδιού στις 20 Νοεμβρίου, αποφασίσαμε να φτιάξουμε μια αφίσα με βάση όλα όσα συζητήσαμε και μάθαμε. Ζωγράφισαν τα παιδιά τα δικαιώματά τους, έγραψαν τις λέξεις και τα κόλλησαν γύρω από τη Γη, γιατί αφορούν σε όλα τα παιδιά του  κόσμου. Αναρτήσαμε την αφίσα στο παράθυρο της τάξης μας για να ενημερωθεί κι η ευρύτερη κοινότητα.

 

Προκειμένου να ενημερωθεί κι η οικογένειά μας για την Παγκόσμια Ημέρα των Δικαιωμάτων του Παιδιού, φτιάξαμε ένα ενημερωτικό φυλλάδιο. Χρωμάτισαν το εξώφυλλο, ζωγράφισαν τη Γη με τα παιδιά του κόσμου, συμπλήρωσαν τα δυο βασικά τους δικαιώματα: “Έχω δικαίωμα να έχω όνομα” και “Έχω δικαίωμα στην οικογένεια”. Κι έτοιμο το φυλλάδιο!

   

(2) ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Βασικό δικαίωμα του παιδιού είναι το δικαίωμα στην ταυτότητα, ατομική και συλλογική. Κι επειδή κυρίαρχο στοιχείο της ατομικής ταυτότητας είναι το όνομά μας, ασχοληθήκαμε με τα ονόματά μας. Πώς μας λένε; Από πού πήραμε το όνομά μας; Ονόματα διαφορετικά και ορισμένα ίδια, που φανερώνουν την καταγωγή μας από διάφορες χώρες. Στο τέλος, φτιάξαμε μια κατασκευή με το πρώτο γράμμα του ονόματός μας. Οι δασκάλες με χαρτοταινία είχαν σχηματίσει το πρώτο γράμμα κάθε παιδιού πάνω σε ένα χάρτινο πιάτο και τα παιδιά το έβαψαν με πολύχρωμες νερομπογιές. Όταν στέγνωσαν τα πιάτα, βγάλαμε την ταινία, αποκαλύφθηκε το γράμμα μας, κρεμάσαμε μια κορδελίτσα κι έτοιμα τα καδράκια να στολίσουν την τάξη μας!

 

Κυρίαρχο στοιχείο της συλλογικής μας ταυτότητας είναι η χώρα καταγωγής μας, ο τόπος όπου γεννήθηκαν οι γονείς ή/και οι παππούδες μας. Βέβαια, αυτό που λέμε πάντοτε στα παιδιά είναι πως μπορεί να έχω μια, δυο, αλλά και περισσότερες πατρίδες, γιατί πατρίδα μου δεν είναι μόνο ο τόπος καταγωγής μου, αλλά και ο τόπος όπου γεννήθηκα, όπου ζω, όπου μεγαλώνω και πηγαίνω σχολείο. Άρα, για όλα τα παιδιά της τάξης η Ελλάδα είναι πατρίδα τους.

Ζητήσαμε από τους γονείς να συμπληρώσουν παρέα με τα παιδιά ένα φύλλο εργασίας, όπου έπρεπε να εντοπίσουν στον  παγκόσμιο χάρτη τη χώρα καταγωγής τους και να ζωγραφίσουν τη/τις σημαία/ες των χωρών τους. Όταν επέστρεψαν τα φύλλα εργασίας στο σχολείο, τα αναρτήσαμε στον πίνακα της τάξης μας και καθημερινά τα συζητούσαμε με τα παιδιά, π.χ. εντοπίζαμε ποιοι κατάγονται από τις ίδιες χώρες, πόσο μακριά βρίσκονται από την Ελλάδα, πώς είναι οι σημαίες τους, κ.α.

Στη συνέχεια, ανά ομάδες των δυο, χρωμάτισαν σε χαρτί Α4 τις σημαίες τους. Όλες μαζί οι σημαίες είναι δεκαοχτώ, από τρεις διαφορετικές ηπείρους: Ευρώπη, Αφρική , Ασία!

  

Αφού τις πλαστικοποιήσαμε, παίξαμε επιδαπέδιο ντόμινο. Βρίσκαμε τι κοινό έχει η μια σημαία με την άλλη, όπως το χρώμα, το σχέδιο, το σύμβολο και τις ενώναμε ώσπου σχηματίζονταν ένα μακρύ ντόμινο. Και κάθε φορά που το παίζαμε, σχηματίζονταν ένα διαφορετικό ντόμινο!

     

Φτιάξαμε κι άλλα παιχνίδια με τις σημαίες μας! Το ένα ήταν ένα μέμο, δηλαδή ένα παιχνίδι μνήμης. Τα παιδιά έπρεπε να γυρνάνε τις καρτελίτσες με τις σημαίες και να βρίσκουν ανά δυο τις ίδιες. Νικητής ήταν αυτός που έβρισκε τις περισσότερες. Το άλλο παιχνίδι ήταν ένα μπίνγκο, με τις εικόνες των σημαιών και τις λέξεις των χωρών καταγωγής μας. Τα παιδιά έπρεπε να διαλέξουν μια εικόνα ή μια λέξη και να την τοποθετήσουν στην αντίστοιχη θέση στις καρτέλες.

 

Όλα τα παιδιά έμαθαν τις χώρες καταγωγής των φίλων τους, ξεχώριζαν τις σημαίες και τα ονόματα των χωρών, ενώ όλοι συμπλήρωσαν εύκολα και γρήγορα τα φύλλα εργασίας που κάναμε.

   

Κι επειδή όλες αυτές οι χώρες καταγωγής χαρακτηρίζουν την ομάδα μας, θελήσαμε να τη φτιάξουμε και ως κατασκευή για να στολίζει την τάξη μας. Πράγματι φτιάξαμε με την τεχνική του κολλάζ την  “Ομάδα”, έτσι ονομάσαμε τη φιγούρα την οποία σχεδιάσαμε πρώτα με βάση το περίγραμμα ενός παιδιού, και την “ντύσαμε” κολλώντας τις σημαίες των χωρών μας που είχαμε χρωματίσει. Τα παιδιά ζωγράφισαν το πρόσωπο, κόλλησαν τα μαλλιά κι έτοιμη η Ομάδα!

  

Μάλιστα, ζητήσαμε από τους γονείς να γράψουν τα ονόματα των χωρών τους στη γλώσσα τους, κόψαμε τα χαρτάκια και τα κολλήσαμε σε μια χαρτονένια φούσκα. Δώσαμε, έτσι, φωνή στην ομάδα μας και μας λέει καθημερινά σε όλες τις γλώσσες: “Με λένε Ομάδα και είμαι από:…..“

 

Όλες αυτές οι δραστηριότητες, έδωσαν το ερέθισμα στα παιδιά να ενδιαφερθούν για τις χώρες τους, να θέλουν να μάθουν γι’ αυτές, να επιθυμούν να ψάξουν περισσότερο τους χάρτες. Καθημερινά, διάβαζαν τους χάρτες, ζωγράφιζαν τις σημαίες τους και συζητούσαν γι’ αυτές. Το βασικότερο είναι πως κατανόησαν ότι ανεξαρτήτως καταγωγής, ανεξάρτητα από ποια εθνοτική, φυλετική, θρησκευτική ή άλλη ομάδα ανήκουν, όλοι είναι ίσοι και έχουν τα ίδια δικαιώματα.

 

 

(3) “ΕΧΩ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΛΕΩ ΤΗ ΓΝΩΜΗ ΜΟΥ”

Με αφορμή την επέτειο του Πολυτεχνείου, συζητήσαμε με τα παιδιά για την έννοια της δημοκρατίας και για το βασικό δικαίωμα όλων των ανθρώπων να λένε ελεύθερα τη γνώμη τους. Ειδικότερα, κατανόησαν το δικαίωμα της ελευθερίας της γνώμης και της έκφρασης μέσα από την ιστορία της Ντενεκεδούπολης. Γνώρισαν την ιστορία του Βουτυρένιου, της Μηλίτσας, του Σαρδέλα και των άλλων ηρώων της Ντενεκεδούπολης, που στην αρχή φοβόντουσαν να πουν τη γνώμη τους στον Λαδένιο και να διαφωνήσουν μαζί του για όσα τους ζήταγε, αλλά στο τέλος βρήκαν το θάρρος και άσκησαν το δικαίωμα τους. Εντυπωσιάστηκαν τόσο από το βιβλίο, όσο και από την παράσταση κουκλοθεάτρου που παρακολούθησαν στο διαδίκτυο.

Τα παιδιά κατανόησαν πως στη Χούντα οι άνθρωποι δεν είχαν το δικαίωμα να λένε τη γνώμη τους, φοβόντουσαν και το αντιλήφθηκαν εξαιρετικά μέσα από τον πίνακα του  Γαΐτη «Καταπίεση». Επεξεργάστηκαν τον πίνακα σε ομάδες, παρατήρησαν τα ανθρωπάκια που «δεν είχαν στόμα», «στέκονταν προσοχή» και υπέθεσαν πως ο άνθρωπος με το σπαθί και την ασπίδα απειλεί τα ανθρωπάκια λέγοντας: «μη μιλάτε», «θα σας σκοτώσω», «θα κάνετε ό,τι σας λέω εγώ»…

 

 

Ζωντανέψαμε τον πίνακα, αλλά μέσα από το θεατρικό παιχνίδι. Γίναμε εμείς οι ζωγράφοι και με το «πινέλο» μας βάλαμε στόμα στα ανθρωπάκια για να μπορούν να μιλούν, να ασκούν το δικαίωμά τους να λένε τη γνώμη τους.

Κι αποφασίσαμε να επέμβουμε στον πίνακα και να του δώσουμε μια άλλη διάσταση. Χρωματίσαμε τα ανθρωπάκια για να είναι όλα διαφορετικά, όπως είμαστε κι εμείς όλοι, τα κολλήσαμε όλα μαζί και ξεχωριστά τον «Καταπιεστή», ενώ δώσαμε «φωνή» στα ανθρωπάκια και φώναξαν τα δικά τους συνθήματα: «Μη μας απειλείς. Φύγε από δω!», «έχουμε δικαίωμα να μιλάμε», «Όλοι μια ομάδα. Όλοι ενωμένοι», «μη φοβάστε είμαστε πολλοί! Είσαι ένας, θα χάσεις. Φύγε!», ήταν μερικά από τα λόγια που πρότειναν τα παιδιά και τα γράψουμε σε φούσκες.

 

Κι έτοιμος ο δικός μας πίνακας!

Κι επειδή τα ανθρωπάκια του Γαΐτη μας γοήτευσαν, θελήσαμε να φτιάξουμε το δικό μας ανθρωπάκι, να το χρωματίσουμε όπως επιθυμούμε και να του βάλουμε στόμα ώστε να πει  στα υπόλοιπα, πανομοιότυπα ανθρωπάκια, τα δικαιώματά τους: “Μπορείτε να μιλάτε”, “μπορείτε να κουνηθείτε”, “μπορείτε να λέτε τη γνώμη σας”, “μπορείτε να τραγουδάτε” πρότεινα τα παιδιά, δείχνοντας πως έχουν κατανοήσει πλήρως το δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης.

  

  

 

(4) “ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ”

Καθότι το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού βρίσκεται στη γειτονιά μας και έχουμε συνεργαστεί στο παρελθόν με αφορμή διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα, αποφασίσαμε να οργανώσουμε μια επίσκεψη στον χώρο του για να παρακολουθήσουμε εκεί το πρόγραμμα για τα δικαιώματα του παιδιού.

Η πρώτη μας επίσκεψη εκτός σχολείου μας γέμισε ενθουσιασμό και ανυπομονησία και κατά τη διαδρομή παρατηρούσαμε τη γειτονιά μας, τα σήματα κυκλοφορίας, τα μαγαζιά κ.α.

Φτάνοντας στο Δίκτυο, μας υποδέχτηκαν θερμά οι δυο εξαιρετικές εμψυχώτριες και αρχικά μας έδειξαν τον χώρο της βιβλιοθήκης με τα πολλά βιβλία κι εξήγησαν στα παιδιά πως μπορούν να εγγραφούν και να δανείζονται όποτε θέλουν τα βιβλία που επιθυμούν.

  

Τα παιδιά είχαν προτείνει να πάρουμε μαζί μας την αφίσα που είχαμε φτιάξει για την Παγκόσμια Ημέρα των Δικαιωμάτων του Παιδιού και την δείξαμε στις εμψυχώτριες που ενθουσιάστηκαν με το έργο μας. Μας ζήτησαν να περιγράψουμε τη δουλειά μας και τα παιδιά το έκαναν με ενθουσιασμό.

    

Αφού κάνανε πρώτα παιχνίδια γνωριμίας, θεατρικό παιχνίδι, οι δυο εμψυχώτριες αφηγήθηκαν στα παιδιά μια ιστορία σχετικά με έναν ήρωα που δεν είχε όνομα, του είχαν στερήσει το βασικό στοιχείο της ταυτότητας κάθε ατόμου. Τους άρεσε η ιστορία, την κατανόησαν και στη συνέχεια ξεκίνησαν να φτιάχνουν τις δικές τους ταυτότητες. Σε ένα χαρτονάκι έγραψαν το όνομά τους και συμπλήρωσαν ό,τι ήθελε ο καθένας για τον εαυτό του: κάποιοι χρωμάτισαν με το αγαπημένο τους χρώμα, άλλοι ζωγράφισαν τη σημαία τους …

    

 

Η ιδέα της ταυτότητας μας άρεσε πολύ κι ενδιέφερε τα παιδιά, οπότε αποφασίσαμε να τη δουλέψουμε περισσότερο στην τάξη μας. Φτιάξαμε κι εκτυπώσαμε τις “ταυτότητές” μας όπου κολλήσαμε τη φωτογραφία μας, έγραψαν τα παιδιά το όνομά τους, το όνομα της/των χώρας/ών τους, κύκλωσαν την ηλικία τους και έκανα με μελάνι το δαχτυλικό τους αποτύπωμα.

 

Στη συνέχεια τις πλαστικοποιήσαμε και τις αξιοποιήσαμε στην τάξη. Είναι δικαίωμα όλων να έχουν τη δική τους ταυτότητα, με όλα όσα τους χαρακτηρίζουν, η οποία μπορεί σε κάποια σημεία να μοιάζει με αυτή των άλλων ή να διαφέρει, ωστόσο είναι ξεχωριστή για τον καθένα.

 

(5) “ΕΧΟΥΜΕ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ ΕΘΙΜΑ ΚΑΙ ΝΑ ΤΑ ΜΟΙΡΑΖΟΜΑΣΤΕ”

Έφτασαν τα Χριστούγεννα, η αγαπημένη εποχή των παιδιών. Ποια είναι τα έθιμα των Χριστουγέννων στην Ελλάδα; Γιορτάζονται τα Χριστούγεννα και σε άλλες χώρες; Ποια είναι τα χριστουγεννιάτικα έθιμα στις χώρες καταγωγής μας;

Αυτά και άλλα ερωτήματα συζητήσαμε στην τάξη μας, αλλά για να τα απαντήσουμε, χρειαζόμαστε τη βοήθεια των γονιών μας. Έτσι, απευθυνθήκαμε με ένα γράμμα στους γονείς και τους ζητήσαμε να μας στείλουν υλικό σχετικά με τα έθιμα των Χριστουγέννων ή/και της Πρωτοχρονιάς στις χώρες καταγωγής τους.

Η ανταπόκριση των γονιών ήταν μεγάλη και πραγματικά συγκεντρώσαμε αρκετό υλικό που θέλαμε να το αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο τρόπο. Έτσι, με τη βοήθεια των εργαλείων της πλατφόρμας e-me, φτιάξαμε έναν διαδραστικό χάρτη όπου μπορούν τα παιδιά να πατούν πάνω στο πιγκουινάκι που βρίσκεται στις διάφορες χώρες μας και να παρακολουθούν το βίντεο που έστειλαν οι γονείς με τραγούδια, εικόνες κ.α.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ

Ολοκληρώνοντας το εργαστήρι δεξιοτήτων για τα δικαιώματα, θελήσαμε να δούμε κατά πόσο τροποποιήθηκαν οι γνώσεις, οι δεξιότητες και οι στάσεις των μαθητών μας σχετικά με το θέμα που επεξεργαστήκαμε μέσα από όλους τους κύκλους των παραπάνω δραστηριοτήτων. Εκτός από την παρατήρηση μέσα στην τάξη, βασικά στοιχεία αξιολόγησης ήταν τα τελικά έργα των παιδιών.

Ζητήσαμε από τα παιδιά να μας ζωγραφίσουν ό,τι θέλουν σχετικά με τα όσα επεξεργαστήκαμε  σχετικά με τα δικαιώματά τους. Και από τα έργα τους φάνηκε ότι κατανόησαν εξαιρετικά το θέμα!

 

Τέλος, αποφασίσαμε να ολοκληρώσουμε το εργαστήρι δεξιοτήτων, όπως ακριβώς το ξεκινήσαμε, με τις φωτογραφίες των παιδιών σε ανάγκη που επεξεργαστήκαμε στην αρχή. Τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες των τεσσάρων και συναποφάσισαν τι δικαιώματα δεν έχουν τα παιδιά των φωτογραφιών. Στη συνέχεια, ξεκίνησαν να τα ζωγραφίζουν γύρω από τις φωτογραφίες που είχαμε κολλήσει στο κέντρο των χαρτιών Α3.

  

Όλου του κόσμου τα παιδιά έχουν δικαίωμα… στην αγάπη, στην οικογένεια, στους φίλους, στο φαγητό, στο σπίτι, στο σχολείο κ.α.

Κι ευχόμαστε οι μεγάλοι να φροντίζουν ώστε να τα έχουν όλα και για πάντα!