Στο πλαίσιο του εργαστηρίου δραστηριοτήτων στον θεματικό κύκλο “Ενδιαφέρομαι και ενεργώ Κοινωνική συναίσθηση και ευθύνη” υλοποιήσαμε το σχέδιο δράσης με τίτλο “Όλοι μαζί, είμαστε μια ομάδα δυνατή!“. Το εργαστήρι επικεντρώθηκε κυρίως στις έννοιες αλληλοσεβασμός, διαφορετικότητα, ομαδικότητα και σχεδιάστηκε, οργανώθηκε και υλοποιήθηκε σε συνεργασία με την κοινωνική λειτουργό της τάξης μας, με σκοπό να διατρέξει το διδακτικό μας πρόγραμμα από την αρχή της χρονιάς.

1. Μαθαίνουμε να επικοινωνούμε με κανόνες 

Οι πρώτες μέρες στο νηπιαγωγείο είναι αυτές που θα μας κάνουν να αγαπήσουμε το σχολείο , αλλά και να μάθουμε πώς πρέπει να συμπεριφερόμαστε σε αυτό το καινούριο περιβάλλον. Γιατί όπως σε όλους τους χώρους, έτσι και στο σχολείο λειτουργούμε με κανόνες και σωστές συμπεριφορές!

Διαβάσαμε το βιβλίο ” Πάμε σχολείο για πρώτη φορά” που είναι ένα τρυφερό και καθησυχαστικό παραμύθι για τα παιδιά που πηγαίνουν για πρώτη φορά στο νηπιαγωγείο. Πώς είναι το σχολείο; Γιατί πρέπει να πηγαίνω; Τι θα κάνουμε εκεί; Κι αν μου λείπει η μαμά; Το βιβλίο μας έδωσε τις απαντήσεις σε όλους μας τους προβληματισμούς και ταυτιστήκαμε  με τους ήρωες που αναφέρονται στο παραμύθι.

Στη συνέχεια δείξαμε στα παιδιά διάφορες εικόνες με σωστή και λάθος συμπεριφορά στο σχολείο και  συζητήσαμε για αυτές.  Είναι σωστό να τσακωνόμαστε στο σχολείο; Σηκώνουμε το χέρι για να μιλήσουμε; Φωνάζουμε κατά την ώρα του μαθήματος; Πρέπει να μαζεύουμε τα παιχνίδια μας;  Τα παιδιά αναγνώρισαν μόνα τους τις σωστές και λάθος συμπεριφορές και στη συνέχεια τις ταξινόμησαν σε δυο κατηγορίες με τα γνωστά σύμβολα  “like” και “dislike”.

Αποφασίσαμε να κάνουμε αναπαράσταση των εικόνων αυτών παίζοντας την “παντομίμα των κανόνων του σχολείου”  και φωτογραφηθήκαμε! Στο σχολείο λοιπόν, πλένουμε τα χεράκια μας πριν το φαγητό, κάνουμε τρενάκι για να βγούμε στην αυλή και είμαστε όλοι φίλοι αγαπημένοι!

Συνεχίσαμε με την κατασκευή δύο αφισών με τις σωστές και λάθος συμπεριφορές για να τις κολλήσουμε στην πόρτα μας και να θυμόμαστε πάντα τους κανόνες της τάξης μας! Ζωγραφίσαμε σε χάρτινα πιάτα , τη χαρούμενη φατσούλα και τη λυπημένη φατσούλα  και τις κολλήσαμε στο κέντρο των αφισών.

Αφού εκτυπώσαμε και τις φωτογραφίες που είχαμε βγάλει όταν παίζαμε την “παντομίμα των κανόνων”, συζητήσαμε με τα παιδιά ποιες εικόνες θα κολλούσαμε στην κάθε αφίσα. Επιλέξαμε το πράσινο χρώμα για την αφίσα “Είναι σωστό να…”  και κόκκινο για την αφίσα ” Είναι λάθος να…” . Η δουλειά ξεκίνησε και όλα τα παιδιά κόλλησαν στις αφίσες την εικόνα που αντιστοιχούσε

Στο τέλος κολλήσαμε τις υπέροχες αφίσες στην πόρτα της τάξης μας με τίτλο “Οι κανόνες μας” και συμφωνήσαμε όλοι να τους τηρούμε καθημερινά!

 Όλοι αυτοί οι κανόνες είναι σημαντικοί στην καθημερινή ζωή του νηπιαγωγείου μας  γιατί μας διασφαλίζουν ότι θα αισθανόμαστε όμορφα, θα παίζουμε ήρεμα, θα λέμε τη γνώμη μας και θα μας ακούν και γενικά θα περνάμε ωραία με τους φίλους μας στο σχολείο. Με λίγα λόγια, οι κανόνες αυτοί φτιάχνουν την…ομάδα μας! Και για να το θυμόμαστε αυτό, αποφασίσαμε να φτιάξουμε μια ομαδική εργασία που θα αναρτήσουμε στη γωνιά της παρεούλας μας.  Το κάθε παιδί ζωγράφισε τον εαυτό του και στη μέση ζωγραφίσαμε το σχολείο μας. Κολλήσαμε τους εαυτούς μας γύρω από το σχολείο και γράψαμε κανόνες όπως : “είμαστε ομάδα αγαπημένη”, “αγαπιόμαστε, δε χτυπάμε, βοηθάμε”, “είμαστε όλοι μαζί παρέα” κ.α.

Η ικανότητα για επικοινωνία είναι μια βασική δεξιότητα σε όλους τους ανθρώπους. Από το νηπιαγωγείο μαθαίνουμε πως μέσω του διαλόγου και της επικοινωνίας μπορούμε να συνεννοηθούμε με τους γύρω μας, να συζητήσουμε, να λύσουμε τις διαφορές μας ώστε να ανταπεξέλθουμε στις κοινωνικές συνθήκες. Για να γίνει όμως σωστός διάλογος πρέπει να τηρήσουμε συγκεκριμένους κανόνες , όπως για παράδειγμα να μην φωνάζουμε ή να μη μιλάμε όλοι ταυτόχρονα. Προκειμένου να το κατανοήσουν τα παιδιά, συνεχίσαμε με μια δραστηριότητα που τους άρεσε πολύ και τα βοήθησε να καταλάβουν την ένταση της φωνής τους.

Χρησιμοποιήσαμε μια εφαρμογή που κατεβάσαμε στο κινητό που έδειχνε ένα “φωνόμετρο”, το οποίο μετρούσε την ένταση των φωνών μας μέσα στην τάξη. Ζητήσαμε από τα παιδιά να μιλήσουν δυνατά, να φωνάξουν και να μιλήσουν ψιθυριστά και βλέπαμε κάθε φορά τι χρώμα έπαιρνε το φωνόμετρο. Ακολούθησε συζήτηση στην παρεούλα για το πώς πρέπει να ρυθμίζουμε την φωνή μας ανάλογα με το μέρος που βρισκόμαστε. Επιτρέπεται να φωνάζω μέσα στο σπίτι ή μέσα στην τάξη; Έχω την ίδια ένταση της φωνής μου όταν βρίσκομαι στην παιδική χαρά; Όταν κοιμάται κάποιος στο σπίτι; Τα παιδιά αντιλήφθηκαν κατευθείαν πόσο σημαντικό είναι να ελέγχουμε τη φωνή μας ανάλογα πού βρισκόμαστε και ορίσαμε με χρώματα και αριθμούς ποια πρέπει να είναι η ένταση της φωνής μας κατά τη διάρκεια που βρισκόμαστε στο σχολείο. Για παράδειγμα όταν είμαστε στην παρεούλα ή διαβάζουμε ένα βιβλίο  η φωνή μας βρίσκεται στο 0 (μπλε χρώμα). Όταν κάνουμε μια εργασία ή τρώμε η φωνή μας είναι στο 2 (πράσινο χρώμα) και όταν παίζουμε στο διάλειμμα η φωνή μας είναι στο 3 ή 4 (κίτρινο ή πορτοκαλί χρώμα).

Στη συνέχεια παίξαμε ένα παιχνίδι. Σκορπίσαμε στη τάξη διάφορα χρωματιστά χαρτόνια, ανάλογα με το χρώμα που είχαν οι φωνές στο φωνόμετρο και τοποθετήσαμε σε κάθε χαρτόνι ένα παιδί. Το παιδί έπρεπε να αναγνωρίσει σε τι επίπεδο είναι η φωνή μας σύμφωνα με το χρώμα του χαρτονιού και να ονοματίσει ένα μέρος στο οποίο μπορούμε  να μιλάμε  με τον συγκεκριμένο τόνο.  Πού χρησιμοποιούμε την “πράσινη φωνή” ; Πώς πρέπει να μιλάμε όταν το φωνόμετρο είναι στο κίτρινο χρώμα; Τα παιδιά διασκέδασαν με το παιχνίδι και εύκολα ξεχώρισαν ποιο επίπεδο φωνής επιτρέπεται σε κάθε χώρο.

Τα παιδιά αγάπησαν πολύ το φωνόμετρο και είχαν ήδη συνδέσει τα χρώματα με την ένταση των φωνών. Μας ζήτησαν να κατασκευάσουμε το δικό μας φωνόμετρο. Το ονομάσαμε το “φανάρι των φωνών μας”! Θα το κολλήσουμε στον πίνακά μας  χρησιμοποιώντας ένα βελάκι και θα μας υπενθυμίζει σε τι ένταση θα είναι οι φωνές μας κατά τη διάρκεια της ημέρας στην τάξη. Κατασκευάσαμε ένα φανάρι από μαύρο χαρτόνι και έπειτα κόψαμε τέσσερις κύκλους (μπλε, πράσινο, πορτοκαλί, κόκκινο). Πάνω στους χρωματιστούς κύκλους γράψαμε τις  φράσεις “δε μιλάω”, “ψιθυρίζω”, “μιλάω δυνατά” και “φωνάζω” και τους κολλήσαμε στο “φανάρι της τάξης”. Κολλήσαμε και τις αντίστοιχες εικόνες-σύμβολα,  γιατί δεν ξέρουμε να διαβάζουμε ακόμα και το φανάρι μας ολοκληρώθηκε! Κάθε φορά θα τοποθετούμε το βελάκι στον αντίστοιχο κύκλο και όλα τα παιδιά θα ξέρουν ποια θα είναι η ένταση της φωνής τους κάθε στιγμή της ημέρας!

2. Η συνεργασία ενώνει την ομάδα 

Η ανάπτυξη της συνεργασίας αποτελεί έναν από τους βασικότερους στόχους του νηπιαγωγείου καθώς συμβάλλει στην ενδυνάμωση των σχέσεων  και στην εμπιστοσύνη μεταξύ των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Από την αρχή της χρονιάς προωθούμε την αξία της συνεργασίας μέσα από ποικίλες δραστηριότητες και παιχνίδια, με σκοπό τα παιδιά να κατανοήσουν την έννοια της συνύπαρξης, της αλληλοβοήθειας και της επίτευξης ενός κοινού στόχου.

Ένα από αυτά τα παιχνίδια ήταν ο λεγόμενος “κόμπος”. Σε αυτό το παιχνίδι, τα παιδιά σχημάτισαν ένα κύκλο, έκλεισαν τα μάτια τους και τέντωσαν μπροστά τα χέρια τους.  Τότε πήραμε τα χέρια τους και τα ενώσαμε μπερδεύοντας τα. Όταν τα παιδιά άνοιξαν τα μάτια τους αντίκρισαν  τα μπερδεμένα χέρια. Στόχος του παιχνιδιού ήταν τα παιδιά να ξεμπερδευτούν και να σχηματίσουν κύκλο χωρίς όμως να αφήσουν τα χέρια τους. Προσοχή, τα χέρια εύκολα ξεμπερδεύονται αλλά χρειάζεται καλή συνεργασία. Τα παιδιά δυσκολεύτηκαν στην αρχή, αλλά πολύ γρήγορα κατάλαβαν ότι έπρεπε να συνεργαστούν και στο τέλος κατάφεραν να σχηματίσουν το κύκλο χωρίς να αφήσουν τα χέρια τους.

Επόμενη δραστηριότητα για την έννοια της ομαδικότητας ήταν “τα άσπαστα ξυλάκια”. Αρχικά, δείξαμε  στα παιδιά κάποια ξύλινα γλωσσοπίεστρα και τους ζητήσαμε να φανταστούν ότι κάθε ξυλάκι είναι ένας άνθρωπος. Στην αρχή πήραμε ένα ξυλάκι και το σπάσαμε. Τότε τους ρωτήσαμε αν δυσκολευτήκαμε να το κάνουμε αυτό. Τα παιδιά απάντησαν «όχι». Έπειτα πήραμε  2-3 ξυλάκια και κάναμε ακριβώς το ίδιο. Η ερώτηση ήταν ίδια αλλά αυτή την φορά τα παιδιά απαντάνε «λίγο». Στη συνέχεια πήραμε πολλά περισσότερα ξυλάκια και προσπαθήσαμε να τα σπάσουμε αλλά αυτή τη φορά χωρίς επιτυχία. Σηκώσαμε και ένα δυνατό παιδί- εθελοντή να προσπαθήσει αλλά ούτε και εκείνος τα κατάφερε. Γιατί δεν μπορούμε να τα σπάσουμε;  Τότε ζητήσαμε από τα παιδιά να συγκρίνουν τις προηγούμενες προσπάθειες και να μας πούνε γιατί τώρα δυσκολευόμαστε περισσότερο. Καταλήξαμε στο ότι πολλά ξυλάκια μαζί γίνονται μια ομάδα, όπως ακριβώς κι εμείς στην τάξη μας που είμαστε πολλά παιδιά. Κι οι ομάδες όταν είναι ενωμένες είναι δυνατές, “δεν σπάνε” εύκολα. Σε αυτό το σημείο ζητήσαμε από τα παιδιά να μας ονοματίσουν διάφορες ομάδες ανθρώπων, όπως η οικογένεια, οι φίλοι κ.α.

Στη συνέχεια, παίξαμε το παιχνίδι συνεργασίας “το σχοινί που ενώνει την ομάδα”. Τα παιδιά χωρίστηκαν σε 2 ομάδες και κάθε παιδί κάθισε το ένα δίπλα στο άλλο. Κάθε ομάδα παιδιών κρατούσε  ένα σχοινί στα χέρια του ενώ σε κάθε άκρη υπήρχε από ένα κουτί, το ένα με ρολά και το άλλο άδειο.  Στόχος του παιχνιδιού ήταν να περάσουν όλα τα ρολά από το σχοινί και να τα συγκεντρώσουν στο άδειο κουτί. Τα παιδιά συνεργάστηκαν άψογα για να επιτευχθεί ο σκοπός του παιχνιδιού και εξασκήθηκαν στο να σκέφτονται ως ομάδα. Κάθε γύρος που τελείωνε, συζητούσαμε με την κάθε ομάδα τι πήγε καλά και τι όχι. Τις περισσότερες φορές ο σκοπός του παιχνιδιού είχε επιτευχθεί και κάθε ομάδα έπαιρνε από όλους ένα δυνατό χειροκρότημα ως επιβράβευση της προσπάθειάς της!

Ώρα για “το μπαλόνι της συνεργασίας”! Για αυτό το παιχνίδι χρησιμοποιήσαμε  ένα φουσκωμένο μπαλόνι και χωρίσαμε τα παιδιά σε δυάδες. Η δοκιμασία ήταν σύνθετη: κάθε ζευγαράκι σηκώνονταν και κάθονταν πλάτη μεταξύ τους, όπου ανάμεσα τοποθετούσαμε το μπαλόνι και τους ζητήσαμε να φτάσουν από τον πίνακα μέχρι το τραπέζι που βρίσκεται απέναντι χωρίς να πέσει το μπαλόνι. Όταν τα παιδιά  έφταναν στο τραπέζι συναντούσαν μια κάμπια την οποία έπρεπε να χρωματίσουν σύμφωνα με το πρότυπο. Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν με το παιχνίδι και ανυπομονούσαν να έρθει η σειρά τους για να παίξουν!

Τα παιχνίδια συνεργασίας άρεσαν πολύ στα παιδιά, τους έκαναν να συζητήσουν μεταξύ τους, να πάρουν πρωτοβουλίες, να βρούνε λύσεις και τα γέμισαν χαρά και αυτοπεποίθηση. Περνάμε όμορφα ως ομάδα στο σχολείο μας και για να θυμόμαστε την αξία της συνεργασίας, αποφασίσαμε να φτιάξουμε μια ομαδική εργασία για να την αναρτήσουμε  στην τάξη μας. Αρχικά σχεδιάσαμε τα χέρια μας μέχρι τους αγκώνες, τα χρωματίσαμε μέσα με πολύχρωμες κηρομπογιές και τα κόψαμε. Στη συνέχεια κόψαμε μια μεγάλη καρδιά και τη  χρωματίσαμε με κόκκινη τέμπερα αξιοποιώντας την τεχνική της σφραγίδας με σφουγγάρι.

Σκεφτήκαμε λεξούλες που ταιριάζουν στην ομάδας μας όπως “Φιλία”, “Παιχνίδι”, “Χαρά”, “Αγάπη”, “Αγκαλιά”, “Όλοι μαζί” και αφού τις γράψαμε, τις κόψαμε τις κολλήσαμε μέσα στην καρδούλα. Στο τέλος, κολλήσαμε γύρω γύρω από την καρδούλα, τα πολύχρωμα χέρια μας. Γράψαμε και τίτλο : “ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΜΑΔΑ ΔΥΝΑΤΗ” !

Έτοιμη η εργασία μας με το “δυνατό” σύνθημα της ομάδας μας!

3. Σεβόμαστε τον εαυτό μας και τους άλλους

Ο σεβασμός στους άλλους είναι μια βασική αξία που επεξεργαζόμαστε καθημερινά από την αρχή της χρονιάς και αποτελεί βασικό κανόνα της ομάδας μας. Εξίσου σημαντικό είναι φυσικά να σεβόμαστε πρωταρχικά τον εαυτό μας και να γνωρίζουμε πώς να θέτουμε τα όριά μας. Για την ανάπτυξη της στάσης αυτής εστιαστήκαμε σε δυο πιο δύσκολες αλλά σημαντικές έννοιες που οφείλουμε να επεξεργαζόμαστε από την προσχολική έννοια: την προστασία του σώματός μας και την αποφυγή του bylling.

Αναφορικά με την πρώτη στάση, διαβάσαμε το παραμύθι «Κοχυλάκι, εσύ δεν φταις», όπου το Κοχυλάκι έπαιζε αμέριμνα µε την παρέα του, ώσπου βρήκε έναν καινούριο φίλο, τον Κάβουρα κι ενώ αρχικά έπαιζαν όμορφα στη θάλασσα, αλλά όταν βρέθηκαν στον σκοτεινό βυθό, ο Κάβουρας άλλαξε συμπεριφορά και το Κοχυλάκι που φοβήθηκε, βρήκε το θάρρος να φύγει µακριά και να καταφύγει στην αγκαλιά της μαμάς του.  Συζητήσαμε για τον ήρωα του παραμυθιού, την εξέλιξη της ιστορίας, μοιραστήκαμε τα συναισθήματά μας και για να αντιληφθούμε τη σπουδαιότητα να μοιραζόμαστε τα μυστικά μας με όσους εμπιστευόμαστε, πραγματοποιήσαμε το ακόλουθο πείραμα με αναπτήρες.

Πήραμε δυο αναπτήρες και φανταστήκαμε ότι ο ένας είναι το παιδί και ο δεύτερος η μητέρα.  Στην αρχή οι αναπτήρες άναβαν κανονικά και φανταστήκαμε ότι είναι χαρούμενοι επειδή αγκαλιάζονται, παίζουν μαζί και κάνουν βόλτες. Όμως ξαφνικά ο μικρός αναπτήρας μπαίνει στο βαθύ νερό το οποίο συμβολίζει τα πράγματα που μας κάνουν λυπημένους. Όταν ο μικρός αναπτήρας βγήκε από το νερό παρατηρήσαμε ότι δεν μπορεί να ανάψει πια. Τότε τα παιδιά πρότειναν να μιλήσει στη μητέρα του για τα πράγματα που τον στεναχώρησαν και αμέσως ο βρεγμένος/ λυπημένος αναπτήρας με τρόπο μαγικό άναψε ξανά. Με αυτό το πείραμα είδαμε με τα παιδιά πόσο σημαντικό είναι να εκφράζουμε αυτά που μας απασχολούν και όχι να τα κρατάμε μέσα μας.

Αφού κατανοήσαμε  το διαχωρισμό του καλού από  του κακού μυστικού και του δικαιώματος μας να μοιραζόμαστε ένα μυστικό που μας βαραίνει  με άτομα που εμπιστευόμαστε, στη συνέχεια ένα παιδί σηκώθηκε μαζί  με τον συμμαθητή της επιλογής του και διάλεξαν ένα χαρτάκι. Τα χαρτάκια έλεγαν φράσεις που το παιδί έπρεπε να διακρίνει αν ήταν καλό ή κακό μυστικό και να πράξει αναλόγως. Για παράδειγμα μην πεις σε κανέναν ότι θα πάω να χτυπήσω τον Γ.  Αυτό το μυστικό πως με κάνει να νιώθω;

Στο τέλος τα παιδιά ζωγράφισαν το δικό τους κοχυλάκι, πάνω στο οποίο σχεδίασαν το άτομο που εμπιστεύονται και απευθύνονται όταν έχουν να μοιραστούν ένα μυστικό ή κάτι που τους προβληματίζει

Σχετικά με τη δεύτερη στάση, ορίσαμε πρώτα τι είναι το bullying και προσπαθήσαμε να το διαχωρίσουμε από τις καθημερινές διαφωνίες. Φέραμε αρκετά παραδείγματα για να το κατανοήσουν και μόλις σιγουρευτήκαμε ότι εμπέδωσαν την διαφορά προχωρήσαμε στις δραστηριότητες.

Η πρώτη ήταν “το ανθρωπάκι χωρίς χαμόγελο”, όπου στο κέντρο της παρεούλας τοποθετήσαμε ένα ανθρωπάκι το οποίο δεν είχε στόμα και γύρω του βρίσκονται εικόνες οι οποίες απεικόνιζαν διάφορες μορφές σχολικού εκφοβισμού. Τα παιδιά παρατηρούσαν μια-μια τις εικόνες και προσπαθούσαν να περιγράψουν τους ήρωες, τα συναισθήματα τους, τον χώρο που βρίσκονταν και τη στάση σώματος. Έπειτα φαντάστηκαν ότι είναι μέσα στην εικόνα. Τι λένε οι ήρωες ;  Ποιοι είναι φίλοι μεταξύ τους; Γιατί τα παιδιά που παρατηρούνε δεν βοηθάνε; Καταγράψαμε τις ιδέες των παιδιών σε μικρά συννεφάκια. Στη συνέχεια κόψαμε το ανθρωπάκι που βρίσκεται στη μέση για να δείξουμε ότι οι λέξεις που λένε οι ήρωες πληγώνουν και σχηματίσαμε ένα λυπημένο στόμα.

Αφού φανταστήκαμε τι λένε οι ήρωες μεταξύ τους, σκεφτήκαμε τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε ένα παιδί που βιώνει bullying ή πως θα αντιδρούσαμε εμείς αν κάποιος μας εκφόβιζε. Καταγράψαμε τις ιδέες μας σε “τσιρότα” τα οποία ένωναν τα σκισμένα μέλη του ανθρώπου και μετατρέψαμε τη λυπημένη φατσούλα σε χαρούμενη. Είναι ίδιος με πριν; Τα “τσιρότα της αγάπης” τον έκαναν χαρούμενο!

Τέλος παρακολουθήσαμε το παρακάτω εξαιρετικό βίντεο που κέντρισε το ενδιαφέρον των παιδιών και το σχολιάσαμε.

4. Είμαστε παιδιά κι έχουμε δικαιώματα 

Την Πέμπτη 13 Μαρτίου μας περίμενε μια έκπληξη στην τάξη μας…μια πρωτότυπη βιβλιοθήκη! Για μια ακόμη χρονιά, το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού μας επισκέφτηκε στην τάξη μας και υλοποίησε το πρόγραμμα “Πλανόδια Βιβλιοθήκη”. Έχοντας επικοινωνήσει με τους υπεύθυνους του προγράμματος κι ενημερώνοντάς τους για τη θεματική του εργαστηρίου δεξιοτήτων, επέλεξαν να φέρουν στα παιδιά βιβλία κυρίως για το θέμα της διαφορετικότητας και του αλληλοσεβασμού. Όση ώρα ήμασταν στο διάλειμμα, μεταμόρφωσαν τα τραπέζια της τάξης μας σε μια εντυπωσιακή βιβλιοθήκη με υπέροχα βιβλία που ενθουσίασαν όλα τα παιδιά!

Βιβλία μικρών ιστοριών, εικονογραφημένα, βιβλία γνώσεων, ακόμη και βιβλία στα αραβικά που αποτέλεσαν μια πολύ ευχάριστη έκπληξη για τα αραβόφωνα παιδιά της τάξης μας! Βιβλία σε διάφορα μεγέθη, με χρωματιστά εξώφυλλα και ήρωες ζωάκια ή ανθρώπους μας περίμεναν να τα ξεφυλλίσουμε αλλά πρώτα μαζευτήκαμε στην παρεούλα για γνωριμία με τις εμψυχώτριες του προγράμματος, οι οποίες μας μίλησαν για το Δίκτυο αλλά και για τα δικαιώματα του παιδιού

Στη συνέχεια ακολούθησε η δραματοποιημένη αφήγηση του βιβλίου Η καμηλοπάρδαλη με τον λαιμουδένιο λαιμό που μας εντυπωσίασε για τη ζωντάνια του και το μήνυμά του φυσικά … να αγαπάμε τον εαυτό μας όσο διαφορετικοί κι αν αισθανόμαστε!

Η ώρα που περιμέναμε έφτασε…η γνωριμία μας με τα βιβλία της πλανόδιας βιβλιοθήκης! Τα παιδιά ξεφύλλισαν τα βιβλία, τα διάβασαν με τους φίλους τους, ενθουσιάστηκαν με την εικονογράφηση και αντάλλαξαν εντυπώσεις μεταξύ τους και με τις εμψυχώτριες!

Τέλος, αποτυπώσαμε τις εντυπώσεις μας από την επίσκεψη του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού στο χαρτί!

Η έννοια “δικαιώματα” δεν μας είναι άγνωστη…την επεξεργαστήκαμε στο εργαστήρι δεξιοτήτων για τα δικαιώματα των ζώων που υλοποιήσαμε το Φθινόπωρο και τη συζητήσαμε με αφορμή την επίσκεψη του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού στην τάξη μας. Ωστόσο, επεξεργαστήκαμε πιο αναλυτικά τα δικαιώματα του παιδιού με αφορμή τη δράση “Το Δ των Δικαιωμάτων” που οργανώνει το Δίκτυο για τη συμπλήρωση των 20 χρόνων από την ίδρυσή του σε συνδιοργάνωση με τη Διεύθυνση Εκπαίδευσης Α΄ Αθήνας, και εμπνευστήκαμε για μια υπέροχη δημιουργία!

Αρχικά, με την τεχνική του brainstorming καταγράψαμε τι σκεφτόμαστε όταν ακούμε “δικαιώματα”, και τα παιδιά είχαν υπέροχες ιδέες, όπως: “να είμαστε ελεύθεροι”, “να έχουμε σπίτι”, “να παίζουμε”, “να πηγαίνουμε στον γιατρό” κ.α. Στη συνέχεια, επικεντρωθήκαμε στα δικαιώματα του παιδιού και τα επεξεργαστήκαμε μέσα από αληθινές φωτογραφίες που απεικονίζουν παιδιά που στερούνται των βασικών δικαιωμάτων τους, όπως τη στέγη, την οικογένεια, την πρόσβαση στο σχολείο. Ταξινομήσαμε τις φωτογραφίες ανά δικαίωμα και τα ζωγραφίσαμε.

Τέλος, διαβάσαμε τα βιβλία της τάξης μας σχετικά με τα δικαιώματα και τα παιδιά έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον ειδικά για το βιβλίο γνώσεων που απεικονίζει το πώς βιώνουν τα παιδιά τα δικαιώματά τους ανά τον κόσμο.

Με έμπνευση από τη συζήτησή μας, ώρα για δημιουργία! Μιλήσαμε στα παιδιά για τη συμμετοχή μας στη δράση του δικτύου “Το Δ των Δικαιωμάτων” και την αφίσα που πρέπει να δημιουργήσουμε, αποδίδοντας εικαστικά την έννοια του δικαιώματος. Οι ιδέες πολλές κι επικρατέστερη αυτή που πρότειναν τα περισσότερα παιδιά: “Να λέμε τα δικαιώματά μας”! Έτσι, σκεφτήκαμε να φωτογραφηθούμε και να κολλήσουμε τις φιγούρες μας σε ένα μεγάλο χαρτόνι που πριν το είχαμε χρωματίσει με την τεχνική του σφουγγαριού και τέμπερες. Η ιδέα ήταν να “ανεβαίνουν” τα παιδιά σε μιας σκάλα που από τη γη έφτανε στον ουρανό με στόχο να φτάσουν το “χρυσό Δ” των δικαιωμάτων! Κόψαμε σε χαρτόνι τη σκάλα, τη χρωματίσαμε και… ξεκίνησε η ανάβαση!! Επίσης, ζωγραφίσαμε σε φούσκες τα δικαιώματά μας, όπως “σχολείο”, “φαγητό”, “αγάπη”, “φίλοι”, “γιατρός” κ.α.  τις κολλήσαμε όπως και μπαλόνια που γράφουν το “Δ” και “δ”. Μιας και η δράση επικεντρώνεται στην ελευθερία γνώμης και τη συμμετοχή, έπρεπε η αφίσα να περιλαμβάνει συμπληρωμένες τις εξής φράσεις : “Λέω την γνώμη όταν…”, “Για να ακουστεί η γνώμη μου πρέπει…”, “Προτείνω στους μεγάλους να …” και τα παιδιά είχαν εκπληκτικές ιδέες που τις καταγράψαμε. Οι φράσεις μας κολλήθηκαν στα σκαλιά κι έτοιμη η αφίσα!

Όλα τα παιδιά του κόσμου θέλουν τα δικαιώματά τους κι ας είναι δύσκολο για πολλά απ’ αυτά να τα αποκτήσουν, όπως το να ανεβαίνεις μια μεγάλη σκάλα…

Είμαστε πολλοί περήφανοι για την ομαδική μας αφίσα, η οποία θα εκτεθεί με έργα περισσότερων από 50 εικονογράφων και εικαστικών που συμμετέχουν στη δράση του Δικτύου στην έκθεση που θα γίνει στο ιστορικό κτίριο του Ιστορικού Αρχείου της Εθνικής Τράπεζας, με εγκαίνια στις 24 Μαΐου.

Για τη δράση μας αυτή βραβευτήκαμε από το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού με Έπαινο ! Συγχαρητήρια στην ομάδα μας!

Κι επειδή η αφίσα μας στάλθηκε στη δράση του Δικτύου, θελήσαμε να δημιουργήσουμε ο καθένας το δικό του έργο που θα μας θυμίζει τα δικαιώματα του παιδιού και θα στολίζει ταυτόχρονα την τάξη μας…”Τα αερόστατα των δικαιωμάτων μας!”

Αρχικά, διαβάσαμε το βιβλίο: “Γεννιόμαστε όλοι ελεύθεροι” και επεξεργαστήκαμε μια από τις εικόνες που απεικονίζει το πάρκο των δικαιωμάτων στο οποίο όλα τα παιδιά είναι χαρούμενα. Ζητήσαμε από τα παιδιά να παρατηρήσουν την εικόνα και να διακρίνουν κάποια από τα δικαιώματα που αναγνωρίζουν. Θυμούνται πολύ καλά τα δικαιώματα.

5. Ναι στη διαφορετικότητα, όχι στον ρατσισμό

Στην τάξη μας η έννοια της διαφορετικότητας δουλεύεται από την αρχή της χρονιάς, καθότι το σύνολο των μαθητών μας είναι πολυπολιτισμικής και πολυφυλετικής προέλευσης, και βασικός μας στόχος είναι να αναδειχθεί ως σημαντική αξία στη ζωή μας.

Για ενεργοποίηση του ενδιαφέροντος των παιδιών, ξεκινήσαμε με το παιχνίδι “Ο ιστός της αράχνης”. Τα παιδιά κάνουν έναν κύκλο στην παρεούλα και κλείνουν τα μάτια τους. Οι δασκάλες τους τους δίνουν ανά δυο να κρατούν ένα σχοινί και στο τέλος σχηματίζεται ένας “ιστός”. Στη συνέχεια, κάθε ζευγάρι που ενώνεται με το σχοινί σηκώνεται και παρατηρούν προσεχτικά το ένα το άλλο. Με τη βοήθεια ενός καθρέφτη παρατηρούν πρώτα τον εαυτό τους και έπειτα τον φίλο τους. Τι διαφορετικό έχουμε; Σε τι μοιάζουμε; Είμαστε ίδιοι ή διαφορετικοί;

Εκτός από το χρώμα του δέρματος, των μαλλιών, το ύψος κ.α. υπάρχουν υπάρχουν κι άλλα γνωρίσματα που μπορεί να είναι διαφορετικά μεταξύ μας, όπως οι δυνατότητες που έχουμε. Αρχικά, παρατηρήσαμε κάποιες εικόνες που απεικονίζουν παιδιά με αναπηρία. Ποιες είναι οι δικές μας εμπειρίες με τέτοια παιδιά; Έχουμε φίλους που μοιάζουν με τα παιδιά της εικόνας;

Η συζήτηση επικεντρώθηκε σε κάποιες εικόνες που απεικόνιζαν τυφλά άτομα.  Τα παιδιά ενημερώθηκαν για ζητήματα της καθημερινότητάς τους, όπως για τα ειδικά φανάρια που “μιλούν”, για τους σκύλους-οδηγούς, για τις ειδικές διαδρομές στα πεζοδρόμια για τους τυφλούς, για το μπαστουνάκι τους, καθώς και για τα βιβλία τους γραμμένα σε κώδικα Μπράιγ. Μάλιστα, είδαν μια σελίδα γραμμένη σε Μπράιγ, τη ψηλάφισαν και συνειδητοποίησαν τον τρόπο με τον οποία διαβάζουν τα τυφλά άτομα.

Άραγε, πόσο δύσκολο είναι να είναι κάποιο άτομο τυφλό; Τι προβλήματα πιστεύουμε ότι αντιμετωπίζει; Για να μπορέσουμε να το αντιληφθούμε στο ελάχιστο, παίξαμε το “παιχνίδι του τυφλού. Κλείνουμε τα μάτια σε ένα παιδί και προσπαθεί με την αφή να αναγνωρίσει το αντικείμενο που του δίνουμε. Στη συνέχεια, προσπαθεί να αναγνωρίσει έναν φίλο του, χρησιμοποιώντας τις υπόλοιπες αισθήσεις εκτός βέβαια από την όραση. Τελικά, δεν είναι μια εύκολη διαδικασία!

Έπειτα σηκώνονταν όρθια δυο παιδιά, το ένα είχε δεμένα τα μάτια του, και προσπαθούσε να κινηθεί στον χώρο με τη βοήθεια ενός μπαστουνιού αλλά και των οδηγιών του φίλου του. Διαπιστώσαμε ότι είναι πολύ μεγάλη η δυσκολία της κίνησης στον χώρο ειδικά όταν υπάρχουν εμπόδια… όπως ακριβώς συμβαίνει καθημερινά στους δρόμους.

Ώρα για παραμύθι και το αγαπημένο των παιδιών… ο Έλμερ, ο παρδαλός αυτός γίγαντας που ήταν στενοχωρημένος γιατί δεν ήθελε να είναι διαφορετικός! Διαβάσαμε το παραμύθι, παρακολουθήσαμε βίντεο με δραματοποιημένη αφήγηση της ιστορίας και συζητήσαμε για τα συναισθήματα του Έλμερ. Τον αγαπήσαμε τόσο πολύ, που θέλαμε να τον έχουμε κοντά μας! Έτσι, αποφασίσαμε να τον φτιάξουμε! Τον σχεδιάσαμε σε ένα μεγάλο χαρτόνι και τον διακοσμήσαμε με πολύχρωμα τετράγωνα χαρτάκια που είχαμε κόψει…ακριβώς όπως στην εικονογράφηση του βιβλίου!

21 Μαρτίου σήμερα, και γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού! “Ρατσισμός”…τι σημαίνει άραγε; Θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την έννοια αυτή το βιβλίο “Ο μαύρος Κότσυφας κι ο Άσπρος Γλάρος”. Αφού διαβάσαμε το βιβλίο, συζητήσαμε  για τις εντυπώσεις μας, σχολιάσαμε τη συμπεριφορά των ηρώων και εκφράσαμε τα συναισθήματά μας για την ιστορία.   Έπειτα, προσπαθήσαμε να τοποθετήσουμε τις εικόνες του βιβλίου στη σειρά και να αφηγηθούμε την ιστορία με δικά μας λόγια

Στη συνέχεια, είδαμε συνθήματα και αφίσες για τον εορτασμό της συγκεκριμένης μέρας και συνειδητοποιήσαμε πως ο ρατσισμός είναι μια αρνητική έννοια που δεν έχει θέση στη ζωή μας και φυσικά ούτε στο νηπιαγωγείο μας γιατί εμείς “είμαστε όλοι μια ομάδα!”

Αυτό ήταν και το σύνθημα που γράψαμε στις ταμπέλες μας μαζί με τη φωτογραφία των ενωμένων χεριών μας και πήραμε στο σπίτι μας για να ενημερώσουμε και τους δικούς μας για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού!

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Μέσα στη σχολική χρονιά μιλήσαμε αρκετές φορές για τη σημασία της συνεργασίας, την ομαδικότητα και τον σεβασμό της ομάδας. Με αφορμή όλες αυτές τις δραστηριότητες αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε τα δικά μας παραμύθια στα οποία οι εικονογράφοι και οι συγγραφείς θα είναι τα ίδια τα παιδιά. Βέβαια για να επιτευχθεί αυτό τα παιδιά έπρεπε να συνεργαστούν, να συζητήσουν σαν ομάδα, να λύσουν διαφωνίες και ακούσουν το φίλο τους. Να εφαρμόσουν δηλαδή στην πράξη όλα όσα έμαθαν μέσα στη σχολική χρονιά.

Αρχικά, παρατηρήσουμε ένα παραμύθι από τη βιβλιοθήκη της τάξης μας. Συζητήσαμε για το εξώφυλλο, τις εικόνες, τα κείμενα, τους συγγραφείς και φυσικά καταθέσαμε τις ιδέες μας για το πώς θα θέλαμε να είναι το δικό μας παραμύθι. Στην συνέχεια εξηγήσαμε στα παιδιά τη διαδικασία συγγραφής του δικού μας βιβλίου που θα περιλαμβάνει πολλές μικρές ιστορίες. Κι η φαντασία μας ξεκινά…ανά ομάδες! Πρώτα, χωριστήκαμε σε 4 ομάδες. Κάθε ομάδα έπρεπε να παρατηρήσει μια διαφορετική εικόνα που αφορούσε τον τόπο που θα λάβαινε χώρα η ιστορία. Ζητήσαμε από τα παιδιά να κλείσουν τα μάτια τους και να φανταστούν ότι βρίσκονται μέσα στην εικόνα. Τι φοράνε; τι καιρό κάνει; τι κάνουν μέσα στην εικόνα; Πώς νιώθουν; Έπειτα τους ζητήθηκε να ζωγραφίσουν ότι είχαν φανταστεί και όταν η εικονογράφηση τελείωνε τα παιδιά έπρεπε σαν ομάδα να αφηγηθούν την ιστορία τους και την καταγράψαμε. Αφού ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση του παραμυθιού, δώσαμε στην ομάδα μια δεύτερη εικόνα η οποία απεικόνιζε το πρόβλημα που έπρεπε να επιλύσουν. Για παράδειγμα, η μια ομάδα βρίσκονταν στην παιδική χαρά και παρατήρησαν ότι κάποια αγόρια εκφόβιζαν ένα άλλο αγοράκι. Τα παιδιά παρατηρούν την εικόνα και συζητούν για το πώς θέλουν να εξελιχθεί η ιστορία. Καταγράφονται οι ιδέες των παιδιών και ξεκινά η εικονογράφηση των ιστοριών!

Έτοιμο το βιβλίο μας…πρωτότυπο και εντυπωσιακό!

Τελικό στάδιο είναι η παρουσίαση των ιστοριών. Κάθε ομάδα σηκώνεται και παρουσιάζει την ιστορία της και φυσικά λαμβάνει ένα μεγάλο χειροκρότημα για επιβράβευση!

Στο πλαίσιο του εργαστηρίου δραστηριοτήτων στον θεματικό κύκλο “Ζω καλύτερα-Ευ Ζην” υλοποιήσαμε το σχέδιο δράσης με τίτλο: “Είμαστε εμείς οι μικροί ήρωες του διαδικτύου” αξιοποιώντας τo πρόγραμμα του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου  υπό την αιγίδα του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ITE) και πιο συγκεκριμένα του Ινστιτούτου Πληροφορικής, μέσω της ιστοσελίδας  https://saferinternet4kids.gr. Στόχος του εργαστηρίου είναι η ενδυνάμωση των παιδιών, ώστε να εξοικειωθούν με τους βασικούς κανόνες χρήσης του διαδικτύου και να μάθουν να το αξιοποιούν με ασφάλεια, μαθαίνοντας πώς να αποφεύγουν αρνητικές καταστάσεις και πως πρέπει να αντιδράσουν αν κάτι ή κάποιος στο διαδίκτυο τα αναστατώσει. Μάλιστα, τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι μαθητές του 35ου Νηπιαγωγείου, πρόκειται να παρακολουθήσουν σχετικά επιμορφωτικά σεμινάρια από το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου εξ αποστάσεως κατά τη διάρκεια της χρονιάς!

1. Η σχέση μας με το ίντερνετ

Στο πρώτο εργαστήρι ασχοληθήκαμε με την ανίχνευση των πρότερων γνώσεων των παιδιών για το διαδίκτυο και τη χρήση του. Παρατηρήσαμε ότι τα παιδιά ήταν πολύ εξοικειωμένα με το ίντερνετ και το χρησιμοποιούν καθημερινά στο σπίτι τους. Καταγράψαμε τις ιδέες τους σε ένα ιστόγραμμα. Τι κάνω στο ίντερνετ; Τα παιδιά απάντησαν ότι βλέπουν ταινίες και παραμύθια, παίζουν παιχνίδια, ακούνε τραγούδια, χρησιμοποιούν τους χάρτες και το gps, κάνουν βιντεοκλήσεις  και μαθαίνουν διάφορα πράγματα.

Στη συνέχεια, αποφασίσαμε να οπτικοποιήσουμε το ιστόγραμμα και δημιουργήσαμε μια όμορφη ομαδική εργασία. Τα παιδιά ζωγράφισαν τα πράγματα που κάνουμε στο ίντερνετ, τα κόψαμε και τα κολλήσαμε σε ένα μεγάλο χαρτόνι.

Το κάθε παιδί μας μίλησε για την εμπειρία του με το ίντερνετ, όπως να παίζει παιχνίδια, να ακούει μουσική, να μιλάει με τους φίλους του μέσω βιντεοκλήσης..

Με ποιο μέσο όμως έχουμε οι περισσότεροι πρόσβαση στο διαδίκτυο; Ρωτήσαμε τα παιδιά ποιες συσκευές χρησιμοποιούν στα σπίτια τους για να μπαίνουν στο διαδίκτυο. Τα περισσότερα είπαν κινητό τηλέφωνο και τάμπλετ και δεν έλειψαν αυτά που είπαν ότι χρησιμοποιούν Η/Υ και λάπτοπ. Σχεδιάσαμε σε χαρτί ένα πίνακα διπλής όψης και κάθε παιδί τσέκαρε την συσκευή που χρησιμοποιεί για να μπαίνει  στο ίντερνετ. Στο τέλος  διαβάσαμε τα στατιστικά της τάξης μας μετρώντας πόσα παιδιά χρησιμοποιούν κινητό, τάμπλετ, Η/Υ και λάπτοπ.  Ο νικητής ήταν το κινητό και το τάμπλετ με μεγάλη διαφορά!

Μετά το αποτέλεσμα της καταγραφής μας, θελήσαμε να φτιάξουμε όλοι το δικό μας laptop αλλά… χάρτινο! Διπλώσαμε στη μέση ένα χαρτόνι, κολλήσαμε ένα σχέδιο πληκτρολογίου όπου κάθε παιδί χρωμάτισε τα γράμματα του ονόματός του και στην οθόνη ζωγράφισαν το αγαπημένο τους παιδικό που παρακολουθούν στο διαδίκτυο

2. Τα θετικά του διαδικτύου

Στη συνέχεια διαβάσαμε την παρουσίαση για το θετικό περιεχόμενο στο διαδίκτυο με την Αθηνά και τον Ερμή, επιβεβαιώνοντας όλα όσα είχαμε ήδη καταγράψει στην αφίσα μας. Πράγματι, είναι αρκετά τα οφέλη του αφού μέσω του διαδικτύου μπορούμε να βρούμε χρήσιμες πληροφορίες, να επικοινωνήσουμε με φίλους και με συγγενείς που μπορεί να βρίσκονται μακριά μας, να παίζουμε ηλεκτρονικά παιχνίδια, να ακούμε τραγούδια, να βλέπουμε ταινίες κ.α.

Στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλά εργαλεία και εφαρμογές που τα αξιοποιούμε για επικοινωνία, για διασκέδαση, για ενημέρωση κ.α. Ποια γνωρίζουμε και χρησιμοποιούμε περισσότερο; Εκτυπώσαμε τα σύμβολα που ορίζουν τις εφαρμογές που χρησιμοποιούμε στο ίντερνετ όπως αυτό που απεικονίζει τα μηνύματα, τα email, το σύμβολο του Google, τις φωτογραφίες κ.α, και ρωτήσαμε τα παιδιά: Γνωρίζουμε τι είναι αυτά τα σύμβολα; Πού τα συναντάμε; Γιατί υπάρχουν; Ξέρουμε τι συμβολίζει το καθένα από αυτά; Έπειτα συζητήσαμε με τα παιδιά για τη χρησιμότητα των εφαρμογών και τους ζητήσαμε να μας πουν τι ξέρουν γι’ αυτά και πόσο συχνά τα χρησιμοποιούν. Με μεγάλη έκπληξη διαπιστώσαμε πως σχεδόν όλα τα παιδιά της  τάξης μας γνώριζαν όλα τα σύμβολα, από αυτό του You Tube μέχρι των μέσων κοινωνικής δικτύωσης όπως Facebook, Instagram, TikTok κλπ. Κολλήσαμε τα σύμβολα σε ένα μεγάλο χαρτόνι και δίπλα γράψαμε το όνομα της αντίστοιχης εφαρμογής.

Ώρα να απολαύσουμε τα θετικά του διαδικτύου! Τα παιδιά πρότειναν ιδέες για το πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε το διαδίκτυο για να διασκεδάσουμε, να αποκτήσουμε νέες γνώσεις, να ψυχαγωγηθούμε… οπότε παρακολουθήσαμε επεισόδια από την αγαπημένη τους σειρά “Ο θαυμαστός κόσμος των ζώων” και έμαθαν για τη ζωή των δελφινιών και των αρκούδων, ακούσαμε αγαπημένα τους τραγούδια στο youtube και παίξαμε ψηφιακά παζλ και άλλα διαδραστικά παιχνίδια στον διαδραστικό μας πίνακα!

3. Τα αρνητικά του διαδικτύου

Στη συνέχεια, διαβάσαμε το ψηφιακό βιβλίο “Η Αθηνά και το νέο της τάμπλετ” όπου τονίζεται η σημασία της ισορροπίας μεταξύ των δραστηριοτήτων εντός και εκτός διαδικτύου. Στη συζήτηση που ακολούθησε πράγματι τα παιδιά δήλωσαν πως προτιμούν να βγουν βόλτες και να παίζουν με τους φίλους τους στο πάρκο παρά να κάθονται πολλές ώρες μπροστά από την οθόνη, συνεπώς φαίνεται πως συνειδητοποιούν ότι οι φυσικές δραστηριότητες είναι περισσότερες ωφέλιμες για τα ίδια από τη ψηφιακή ενασχόληση.

Με αφορμή τα αρνητικά της υπερβολικής ενασχόλησης με το διαδίκτυο, ρωτήσαμε τα παιδιά να μας πουν κι άλλα αρνητικά σχόλια σχετικά με τη χρήση του διαδικτύου, όπως τι τα έχει απασχολήσει στο παρελθόν ή τα έχει τυχόν αναστατώσει. Πράγματι τα περισσότερα είχαν σχετικές εμπειρίες, όπως ότι έχουν δει εικόνες τρομακτικές στο διαδίκτυο που τους έχουν προκαλέσει φόβο ή ότι έχουν παρακολουθήσει ιντερνετικές σειρές ακατάλληλες για την ηλικία τους όπως το Squid Game. Κάποια επίσης, ανέφεραν πως έχουν συνομιλήσει με αγνώστους κατά τη διάρκεια συμμετοχής τους σε ψηφιακά παιχνίδια. Τα σχόλια των παιδιών καταγράφηκαν ώστε να τα επεξεργαστούμε στη συνέχεια.

Τις επόμενες μέρες διαβάσαμε τα βιβλία από τη σειρά του @Παπάκη με τίτλο: “Ο @Παπάκης και το μαγικό κάστρο” και “Ο διάσημος φίλος του @Παπάκη”, καθώς και “Οι περιπέτειες του πιγκουίνου Smartie”.

Τα ψηφιακά αυτά βιβλία θίγουν ζητήματα αναφορικά με το αρνητικό περιεχόμενο του διαδικτύου, όπως τον κίνδυνο να υποκλαπούν χρήματα από τον τραπεζικό λογαριασμό αν δώσουμε στοιχεία της χρεωστικής ή πιστωτικής κάρτας ενός μεγάλου, ή να εξαπατηθούμε κατά την επικοινωνία μας με άτομα που παρουσιάζουν τον εαυτό τους με ψευδή στοιχεία ή επίσης να έρθουμε αντιμέτωποι με εικόνες τρομακτικές που μπορεί να μας αναστατώσουν.

Με αφορμή όλα τα παραπάνω, συζητήσαμε για τη σωστή και τη λανθασμένη χρήση του διαδικτύου, ώστε να επωφελούμαστε από τα θετικά και να αποφεύγουμε τα αρνητικά του διαδικτύου. Έπειτα, παίξαμε ένα παιχνίδι με εικόνες οι οποίες αναπαριστούσαν συμπεριφορές σωστής και λανθασμένης χρήσης του διαδικτύου. Κάθε παιδί διάλεγε μια εικόνα, την παρατηρούσε κι αφού τη σχολίαζε έπρεπε να την κατατάξει στην κόκκινη κατηγορία, δηλαδή στη σωστή ή στην πράσινη, δηλαδή τη λανθασμένη

 Οι κατηγορίες συμπληρώθηκαν και η κατασκευή μας αναρτήθηκε στη γωνιά της παρεούλας ώστε να μας υπενθυμίζει καθημερινά τι πρέπει να αποφεύγουμε κατά τη χρήση του διαδικτύου και με ποιο τρόπο να το αξιοποιούμε για να έχουμε οφέλη

Άραγε θυμόμαστε ποιες εικόνες απεικονίζουν τη σωστή και ποιες τη λανθασμένη χρήση του διαδικτύου; Για να το διαπιστώσουμε, φτιάξαμε ένα ψηφιακό παιχνίδι με τις συγκεκριμένες εικόνες και το παίξαμε στον διαδραστικό μας πίνακα. Τα παιδιά έπρεπε να πατήσουν πάνω στην κάθε εικόνα και να επιλέξουν το σωστό σύμβολο ανάλογα με το αν είναι μια αποδεκτή ή όχι συμπεριφορά κατά την ενασχόληση με το διαδίκτυο. Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν με το παιχνίδι και κυρίως επειδή πέτυχαν όλες τις σωστές απαντήσει και μας ζητούσαν να το παίξουν και κατά τις ελεύθερες δραστηριότητές τους στην τάξη

4. Μαθαίνω να χρησιμοποιώ το διαδίκτυο με ασφάλεια

Τα ψηφιακά βιβλία του @Παπάκη ήταν εξαιρετικό εργαλείο να επεξεργαστούμε με τα παιδιά τις δύσκολες έννοιες για τη χρήση του διαδικτύου, όπως επίσης και τα βιβλία   της βιβλιοθήκης μας που αξιοποιήσαμε ειδικά για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου. Οι περιπέτειες της Άννας και της φίλης της με τον άγνωστο άντρα από ένα δωμάτιο συζήτησης που τελικά αποδείχτηκε ότι ήταν αστυνομικός, αλλά και το βιβλίο του Μπεν και του Ιντερνετούλη μας έμαθαν πως υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι από τη χρήση του διαδικτύου και πρέπει να μάθουμε να το χρησιμοποιούμε με ασφάλεια για να προστατεύουμε τους εαυτούς μας.

Και ποιοι είναι οι κανόνες διαδικτυακής ασφάλειας; Τι πρέπει να κάνουμε αν κάποιος ή κάτι στο διαδίκτυο μας αναστατώσει; Όπως μας συμβουλεύει κι ο @Παπάκης, πρέπει να  το πούμε σε κάποιον ενήλικα που εμπιστευόμαστε, φυσικά να χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο πάντα υπό την επίβλεψη ενός ενήλικα και να τον ρωτάμε για κάθε καινούρια εφαρμογή που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε αν είναι κατάλληλη για την ηλικία μας

Μέσα από το ψηφιακό βιβλίο “Η Αθηνά μαθαίνει για τα προσωπικά δεδομένα” εξοικειωθήκαμε και με την έννοια της ιδιωτικότητας, δηλαδή του δικαιώματός μας να διαχειριζόμαστε τις πληροφορίες που μας αφορούν. Εξηγούμε στα παιδιά πως όπως δεν μοιραζόμαστε με έναν άγνωστο που συναντάμε στον δρόμο ή στο πάρκο τα προσωπικά μας στοιχεία, δηλαδή το όνομά μας, το επίθετό μας, πού μένουμε, ποια είναι η οικογένειά μας, σε ποιο σχολείο πηγαίνουμε, έτσι και στο διαδίκτυο δεν αποκαλύπτουμε τα προσωπικά μας δεδομένα

Για να κατανοήσουν καλύτερα το θέμα, παρομοιάσαμε τα προσωπικά δεδομένα με “μυστικά” που δεν πρέπει να μοιραζόμαστε με αγνώστους και τα παιδιά πρότειναν κι άλλα προσωπικά στοιχεία, όπως πότε είναι τα γενέθλιά μας, τι ώρα σχολάμε, σε ποιον όροφο μένουμε κ.α. Έτσι, φτιάξαμε μια αφίσα για “Τα μυστικά του διαδικτύου” όπου μέσα στα δυο βάζα “κλείσαμε” τα προσωπικά μας δεδομένα, στο ένα με εικόνες και στο άλλο καταγεγραμμένα ώστε να μην τα ξεχνάμε

Φτιάξαμε και ατομικά βάζα όπου κολλήσαμε τα προσωπικά μας δεδομένα, τα χρωματίσαμε και θα τα πάρουμε σπίτι μας για να θυμόμαστε όλα όσα είναι σημαντικό να κρατάμε ως μυστικά από αγνώστους στο διαδίκτυο που μπορεί να επιχειρήσουν να επικοινωνήσουν μαζί μας.

Διαβάζοντας τη διαφάνεια για την ασφάλεια στο διαδίκτυο, τα παιδιά θυμήθηκαν το πρόγραμμα κυκλοφοριακής αγωγής “Κυκλοφορώ με ασφάλεια” που είχε υλοποιήσει το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς» στο νηπιαγωγείο μας για την κυκλοφοριακή αγωγή και πρότειναν πως πρέπει να κάνουμε STOP σε ό,τι είναι λάθος να κάνουμε κατά την ενασχόλησή μας με το διαδίκτυο.

Η πρόταση των παιδιών μας ενέπνευσε να δημιουργήσουμε το δικό μας “STOP του διαδικτύου”! Αρχικά, θυμηθήκαμε τα σήματα κυκλοφορίας στον δρόμο και το τι σημαίνει το καθένα, αντιλήφθηκαν πως το κόκκινο χρώμα σημαίνει απαγορεύεται και το μπλε επιτρέπεται, οπότε πρότειναν να φτιάξουμε το STOP μας όπως ακριβώς είναι το αληθινό στους δρόμους, με το ίδιο σχήμα και το ίδιο χρώμα

Αρχικά σχεδιάσαμε σε ένα χοντρό χαρτόκουτο το σχήμα του STOP, το κόψαμε, τα παιδιά έγραψαν τη λέξη STOP και το χρωμάτισαν.

Στην πίσω μεριά κολλήσαμε εικόνες που ξεχωρίσαμε από τα βιβλία που έχουμε επεξεργαστεί και τους αντίστοιχους κανόνες, όπως “δεν κάνω κλικ σε εικόνες που μου στέλνει κάποιος ξένος”, “δεν κάθομαι πολλές ώρες στο ίντερνετ”, “δεν λέω τα μυστικά μου σε ξένους” κ.α.

Στερεώσαμε το “STOP του διαδικτύου” σε ένα μεγάλο τουβλάκι και το βάλαμε κι αυτό στη γωνιά του διαδικτύου για να το συμβουλευόμαστε καθημερινά

Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν με το STOP και ήθελαν να φτιάξουμε κι ένα φανάρι, αλλά… τι να δείχνει; Στον δρόμο μας δείχνει πότε πρέπει να σταματήσουμε και πότε να προχωρήσουμε… όμως σχετικά με το ίντερνετ τι να μας προειδοποιεί; Με έμπνευση από το βιβλίο του πιγκουίνου Smartie, σκεφτήκαμε να κατασκευάσει ο καθένας το δικό του φανάρι για την προσοχή στο διαδίκτυο, πότε πρέπει να σταματάμε και πώς να συνεχίζουμε τη χρήση του διαδικτύου. Έτσι, κόψαμε ένα ορθογώνιο κομμάτι από χαρτόκουτο, το βάψαμε μαύρο και πάνω κολλήσαμε τις 3 εντολές με τα αντίστοιχα σκίτσα τα οποία χρωματίσαμε. Συγκεκριμένα, στο κόκκινο γράψαμε “πριν πατήσεις και κάνεις κλικ”, στο πορτοκαλί “σταμάτα και σκέψου” και στο πράσινο “και σε κάποιον μεγάλο να το πεις”. Τα φανάρια τα πήραμε σπίτι μας στις 11 Φεβρουαρίου, που γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα ασφαλούς διαδικτύου

5. Οι γονείς μας συμμετέχουν στο εργαστήριο για το διαδίκτυο

Πάντα στο νηπιαγωγείο μας επιδιώκουμε να ενθαρρύνουμε τη συμμετοχή των γονέων γιατί θεωρούμε πολύ σημαντική τη συνεργασία τους, τόσο για το διδακτικό μας έργο όσο και για τη μάθηση και την ανάπτυξη των παιδιών. Έτσι, κατά την έναρξη του συγκεκριμένου εργαστηρίου, είχαμε σχεδιάσει και μοιράσει στους γονείς ερωτηματολόγια ανίχνευσης της σχέσης των παιδιών με το διαδίκτυο, καθώς και τυχόν προβληματισμούς των γονιών σχετικά με το θέμα. Αφού συγκεντρώσαμε τις απαντήσεις τους, τις αποδελτιώσαμε και καταγράψαμε τις συνήθειες των παιδιών με τη χρήση του διαδικτύου όπως μας τις δήλωσαν οι γονείς. Λάβαμε υπόψη ορισμένα σχόλια και προβληματισμούς τους και καταλήξαμε πως θα ήταν χρήσιμη η διοργάνωση μιας επιμορφωτικής ημερίδας από κάποιον ειδικό για να τους ενημερώσει σχετικά με το ζήτημα της χρήσης του διαδικτύου

Συνεργαστήκαμε με την ένωση “Μαζί για το Παιδί” και στις 10 Φεβρουαρίου πραγματοποιήθηκε μια απογευματινή επιμορφωτική συνάντηση γονέων  με θέμα “Παιδί και Ίντερνετ”, όπου η ψυχολόγος της Ένωσης παρουσίασε τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα σχετικά με το ζήτημα που απασχολεί πολύ έντονα τους γονείς, πρότεινε ιδέες για την εκπαίδευση των παιδιών στη σωστή χρήση του διαδικτύου και τόνισε τους κανόνες που πρέπει να τηρούν με τα παιδιά για την ασφάλειά τους και φυσικά τη σωστή τους ανάπτυξη.

 Στο τέλος της συνάντησης, οι νηπιαγωγοί έδωσαν στους γονείς το “Συμβόλαιο για τη χρήση του διαδικτύου”, από τη σχετική ιστοσελίδα της ελληνικής αστυνομίας, προκειμένου να το αξιοποιήσουν στο σπίτι με τα παιδιά και τους ζητήσαμε να μας το φέρουν τα ίδια στο σχολείο υπογεγραμμένο, τόσο από τους γονείς όσο και από τα ίδια. Πράγματι, αρκετά παιδιά το έφεραν στο σχολείο και το παρουσίασαν, λέγοντας τους κανόνες που έθεσαν με τους γονείς τους για τη χρήση του διαδικτύου

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Έχοντας επεξεργαστεί τα ψηφιακά βιβλία του @Παπάκη και με αφορμή τη γωνιά του κουκλοθεάτρου που είχαμε στήσει πρόσφατα στην τάξη μας, εκτυπώσαμε τις φιγούρες των ηρώων από τις περιπέτειες του @Παπάκη, τις κολλήσαμε σε καλαμάκι και φτιάξαμε κούκλες. Κατά τη διάρκεια του ελεύθερου παιχνιδιού, τα παιδιά δραματοποιούσαν τις ιστορίες του @Παπάκη, για το τι έπαθε που δεν χρησιμοποιούσε σωστά το διαδίκτυο, τι έπρεπε να προσέχει και τι έπρεπε να κάνει για να προστατέψει τον εαυτό του. Πράγματι, φάνηκε πως τα παιδιά είχαν κατανοήσει πολύ ικανοποιητικά τους κανόνες ασφαλούς πλοήγησης στο διαδίκτυο και μπορούσαν να τους μεταδώσουν μεταξύ τους.

Με αφορμή τον εορτασμό της Ημέρας Ασφαλούς Διαδικτύου 2025, προτείναμε στα παιδιά να δημιουργήσουμε ένα ψηφιακό επιτραπέζιο παιχνίδι και φυσικά ενθουσιάστηκαν! Το κεντρικό θέμα ήταν φυσικά η ασφάλεια στο διαδίκτυο και αξιοποιήσαμε όλο το υλικό μας, όπως τα βιβλία που επεξεργαστήκαμε, τις κατασκευές που φτιάξαμε, τους κανόνες που συμφωνήσαμε. Σκοπός του παιχνιδιού είναι κάθε παίχτης, ο @Παπάκης ή η Σοφή Κουκουβάγια, να φτάσουν στο τέλος της διαδρομής, έχοντας απαντήσει σωστά κάθε φορά που πατούν πάνω στο κουτάκι με μια ερώτηση. Φυσικά, έγινε το αγαπημένο μας παιχνίδι και το παίζαμε συχνά κατά τις ελεύθερες δραστηριότητες

ΤΟ ΨΗΦΙΑΚΟ ΜΑΣ ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΓΙΑ ΤΟ ΑΣΦΑΛΕΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ! Πατήστε στην εικόνα για να ξεκινήσει!

Τέλος, στο πλαίσιο της συνεργασίας μας με το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου, οι μαθητές του 35ου Νηπιαγωγείου παρακολούθησαν στις 29 Μάϊου 2025 το σύγχρονο εξ αποστάσεως  σεμινάριο για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου, όπου είχαν την ευκαιρία για πρώτη φορά να συμμετέχουν σε διαδικτυακό επιμορφωτικό πρόγραμμα μέσω της πλατφόρμας Teams όπου συμμετείχαν νηπιαγωγεία απ’ όλα την Ελλάδα! Μοναδική εμπειρία για τα παιδιά και ιδιαίτερα περήφανα που απάντησαν σωστά στις ερωτήσεις της επιμορφώτριας, επιβεβαιώνοντας τις γνώσεις που απέκτησαν από την υλοποίηση του εργαστηρίου δεξιοτήτων!

Για τη δράση μας αυτή, όπως και για τις υπόλοιπες, μας απονεμήθηκε η Βεβαίωση Υποστηρικτή! Πολλά συγχαρητήρια σε όλη την ομάδα μας!