ΦΡΟΝΤΙΖΩ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (Οικολογία – Παγκόσμια & Τοπική Πολιτιστική Κληρονομιά)
Η αφίσα του Προγράμματος Δεξιοτήτων. Ψηφιακή Δημιουργία μαθητών. Δημιουργικές δραστηριότητες αγγλικής γλώσσας.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ
| Θεματική: |
Φροντίζω το Περιβάλλον |
Υποθεματική: |
Οικολογία – Παγκόσμια & Τοπική Πολιτιστική Κληρονομιά |
| Δεξιότητες στόχευσης του εργαστηρίου |
1. Δεξιότητες της κοινωνικής ζωής (να συνεργάζονται με τους συμμαθητές, τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και όλη τη σχολική κοινότητα για την αλλαγή διατροφικών συνηθειών και για έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής).
2. Δεξιότητες της ψηφιακής ιθαγένειας (χρήση ψηφιακών μέσων, ψηφιακή δημιουργικότητα).
3. Δεξιότητες διαμεσολάβησης και κοινωνικής ενσυναίσθησης ( περιβαλλοντική διάσταση της διατροφής σε συνδυασμό με τη διάσταση της υγείας.) |
Εκπαιδευτικό Υλικό/ Συνδέσεις :Αξιοποιήθηκε το παιδαγωγικό υλικό της WWF «Υγιή παιδιά, υγιής πλανήτης»
1ο Εργαστήριο: Μία σούπερ νόστιμη μέρα! Ετοιμασία ταξιδιού (Εισαγωγή στο θέμα)
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα:
|
Οι μαθητές/μαθήτριες στο τέλος του 1ου εργαστηρίου αναμένεται να :
- διασκεδάσουν μαθαίνοντας για τη διατροφή
- αισθανθούν την ευεξία που προσφέρει στο σώμα η άσκηση και η υγιεινή διατροφή
- εκφράσουν συναισθήματα και ιδέες για τις διατροφικές τους επιλογές με κριτήριο την υγεία του σώματος και του πλανήτη
- εκφραστούν δημιουργικά με θεατρικό παιχνίδι και ζωγραφική
|
Δραστηριότητες :
- Κινητικό παιχνίδι. Οι μαθητές κινούνται στον χώρο με συνοδεία κρουστού, με εναλλαγές αργών και γρήγορων ρυθμών που παραπέμπουν στην ενέργεια που μας δίνει το φαγητό. Π.χ. «περπατάμε αργά, είμαστε νηστικοί», «περπατάμε γρήγορα, έχουμε φάει καλό πρωινό». Εναλλάσσουμε μιμήσεις, π.χ. «τρώμε, σκουπίζουμε το στόμα μας, βαρυστομαχιάζουμε» κ.ο.κ. Στον κύκλο συζητάμε: από πού παίρνουν ενέργεια ο άνθρωπος, τα ζώα και τα φυτά; Είναι απαραίτητο να τρώμε σωστά για να έχουμε «καύσιμα», για να λειτουργήσουμε. Με ποια μονάδα μετράμε την ενέργεια που μας χαρίζουν οι τροφές;
- Κίνηση και ζωγραφική. Οι μαθητές ζωγραφίζουν σε ένα χαρτί το αγαπημένο τους φαγητό και το κρεμάνε στα ρούχα τους με ένα μανταλάκι. Στέκονται ακίνητοι σε τυχαία διάταξη. Ξεκινά το τραγούδι «Το ρομαντικό γεύμα». Όταν η μουσική ξεκινά, οι μαθητές κινούνται στον χώρο. Όταν σταματά, ακινητοποιούνται και σηκώνουν τη ζωγραφιά τους ψηλά. Ένας μαθητής λέει δυνατά το φαγητό που ζωγράφισε. Επαναλαμβάνουμε ώσπου να πουν όλοι. Συζητάμε στον κύκλο. Ποιος θυμάται το αγαπημένο φαγητό ενός συμμαθητή του;
- Θεατρικό παιχνίδι, ζωγραφική και συζήτηση. Οι μαθητές φαντάζονται ότι τα προσκάλεσαν στο παλάτι του «Βρέχει το Αγαπημένο μου Φαγητό!». Ακολουθεί η αφήγηση της ιστορίας από το παιδαγωγικό υλικό της WWF ενώ οι μαθητές συγχρόνως παίζουν την ιστορία. Στο τέλος οι μαθητές ζωγραφίζουν το πρωινό, το μεσημεριανό και το βραδινό που ζήτησαν στο μαγικό παλάτι (φύλλο εργασίας 1). Βρίσκουμε τα δημοφιλέστερα φαγητά αλλά και τις σωστές/λάθος διατροφικές συνήθεις των μαθητών στην αρχή του προγράμματος. Συνειδητοποίηση του πού βρισκόμαστε, ως άτομα και ως ομάδα, από πλευράς διατροφικών συνηθειών.
4. Αξιολόγηση/ Αναστοχασμός. Ευτυχώς που δεν υπάρχει το παλάτι του «Βρέχει το Αγαπημένο μου Φαγητό!». Τι θα συνέβαινε αν υπήρχε και ζούσαμε εκεί; Τι θα συνέβαινε αν τα είχαμε όλα έτοιμα και σε αφθονία; Μήπως γι’ αυτό ο βασιλιάς είχε μείνει φτωχός; Αποφασίζουμε με τους μαθητές να κάνουμε ένα ταξίδι στη Χώρα της Διατροφής.
2ο Εργαστήριο: Το οικολογικό αποτύπωμα της τροφής μας
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα:
|
Οι μαθητές/μαθήτριες στο τέλος του 2ου εργαστηρίου αναμένεται να :
- γνωρίσουν την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου τους
- χρησιμοποιούν ψηφιακά μέσα για την αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο.
- επιλύουν προβλήματα μέσα από συζήτηση.
- μελετούν περιπτώσεις και να εξάγουν συμπεράσματα
- κατανοήσουν τη σχέση της τροφής με τους φυσικούς πόρους του πλανήτη
- καλλιεργήσουν δεξιότητες ενσυναίσθησης.
|
Δραστηριότητες :
3ο Εργαστήριο: Πώς έγινα πιλάφι! Οικολογικό αποτύπωμα
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα:
|
Οι μαθητές/μαθήτριες στο τέλος του 3ου εργαστηρίου αναμένεται να :
- μάθουν για τη διαδρομή της τροφής «από το χωράφι στο ράφι»
- γνωρίσουν από πού έρχεται η τροφή που καταναλώνουν
- γνωρίσουν (στο μέτρο που αναλογεί στην ηλικία τους) τις έννοιες “οικολογικό αποτύπωμα και οικολογικό αποτύπωμα της διατροφής”
- ελαχιστοποιούν τη σπατάλη τροφίμων κάνοντας μετρημένες επιλογές στην ποσότητα που βάζουν στο πιάτο τους
- επιλύουν προβλήματα μέσα από συζήτηση
- μελετούν περιπτώσεις και να εξάγουν συμπεράσματα
- καλλιεργήσουν δεξιότητες ενσυναίσθησης
- συνεργάζονται μεταξύ τους και με την οικογένειά τους
|
Δραστηριότητες :
- Αφήγηση-συζήτηση. Σε ποιον αρέσει το πιλάφι; Εμφανίζουμε ένα σακουλάκι με ρύζι. Ανήκει στην οικογένεια που τη λένε «δημητριακά», από τη θεά Δήμητρα. Ας ακούσουμε την ιστορία του. Διαβάζουμε όλα τα στάδια καλλιέργειας και επεξεργασίας του ρυζιού εξηγώντας πώς ένα σπυρί ρύζι που γεννήθηκε στον ορυζώνα έφτασε στο πιάτο μας. Συζήτηση για τα παράπονα που έχει από τους ανθρώπους.
- Φύλλο εργασίας. Θυμόμαστε τα στάδια καλλιέργειας και επεξεργασίας του ρυζιού και αναφέρουμε τις επιπτώσεις που θεωρούμε ότι μπορεί να έχει στο περιβάλλον (ρύπανση εδάφους, χρήση μεγάλης ποσότητας νερού, κατανάλωση ενέργειας και αέρια θερμοκηπίου, ρύπανση ποταμών, υπόγειων υδάτων, θάλασσας).
- Οικολογικό αποτύπωμα τροφής. Μαθαίνουμε τι είναι το οικολογικό αποτύπωμα. Βλέπουμε τα βίντεο:
Α) Ο Bozzetto για τον πλανήτη που συνεχίζουμε να καταστρέφουμε! https://www.youtube.com/watch?v=3zLfMblEALw
Β) της WWF Ελλάς – Δεν πετάω φαγητό!
https://vimeo.com/showcase/4783258/video/235226846
Συζήτηση στην τάξη, προβληματισμός.
4. Ανεστραμμένη τάξη. Συνεργασία με την οικογένεια. Οι μαθητές επιλέγουν στο σπίτι ένα προϊόν διατροφής και με τους γονείς τους συζητούν για τα στάδια που πέρασε για να φτάσει στο πιάτο τους. Το φέρνουν στο σχολείο ή το ζωγραφίζουν και αναφέρουν στην τάξη τα στάδια καλλιέργειας και παραγωγής τους.
      
5. Αξιολόγηση. Αναστοχασμός. Οι μαθητές εντοπίζουν τα προβλήματα: ρύπανση εδάφους και νερού, καυσαέρια από τα εργοστάσια και τις μεταφορές, σκουπίδια από όλο τον κύκλο ζωής του προϊόντος. Τι μπορούμε να κάνουμε; Να μη βάζουμε πολλά φάρμακα όταν καλλιεργούμε, να μη σπαταλάμε το νερό στο χωράφι, να μην τρώμε τροφές που ταξιδεύουν από πολύ μακριά, να μην πετάμε φαγητό. |
4ο Εργαστήριο: Υγιή παιδιά, υγιής πλανήτης
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα:
|
Οι μαθητές/μαθήτριες στο τέλος του 4ου εργαστηρίου αναμένεται να :
- καταστούν ικανοί να συνδυάζουν τις τροφές και να συγκροτούν ένα υγιεινό μενού ημερήσιο και εβδομαδιαίο επηρεάζοντας και τους γονείς τους και όλη την οικογένεια
- αποκτήσουν συνήθειες υγιεινής διατροφής και ζωής που θα τους μείνουν εφ’ όρου ζωής
- καταστούν ικανοί να τεκμηριώνουν με απλά λόγια τις διατροφικές τους επιλογές με κριτήριο την υγεία του σώματος και του πλανήτη
- καλλιεργήσουν την ικανότητα να αντιστέκονται στο εύκολο, γρήγορο, έτοιμο και νόστιμο (λόγω της πολλής ζάχαρης ή αλατιού ή άλλων πρόσθετων υλικών) φαγητό,
- μάθουν να σκέφτονται συνδυαστικά την υγιεινή διατροφή και τη διατροφή χαμηλού οικολογικού αποτυπώματος
- μάθουν να κάνουν σωστές επιλογές στην καθημερινή τους διατροφή με το διπλό κριτήριο της υγιεινής και χαμηλού αποτυπώματος διατροφής
- μάθουν τα φρούτα και τα λαχανικά που αντιστοιχούν στις 4 εποχές του χρόνου και τη σημασία του «τρώω εποχικά και τοπικά»
- μάθουν γιατί είναι σημαντικό να προτιμάμε τις λιγότερο επεξεργασμένες τροφές
- αποκτήσουν τη συνήθεια της επιλογής του σπιτικού φαγητού, όπου είναι δυνατό, έναντι του έτοιμου
- αποκτήσουν τη συνήθεια της επιλογής εποχικών και τοπικών τροφίμων
- καλλιεργήσουν τη γεύση τους και το γούστο τους για τροφές με λιγότερη ζάχαρη και αλάτι και με λιγότερες θερμίδες
- αποκτήσουν τη συνήθεια να τρώνε μικρά και τακτικά γεύματα και να τα διακρίνουν από τα τσιμπολογήματα
- συνεργάζονται με τους συμμαθητές, τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και όλη τη σχολική κοινότητα για την αλλαγή διατροφικών συνηθειών και για έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής.
- αξιοποιούν το περίσσευμα της τροφής τους
- χρησιμοποιούν ψηφιακά εργαλεία για τη δημιουργία, επεξεργασία και συνδυασμό ψηφιακού περιεχομένου.
|
Δραστηριότητες :
5ο Εργαστήριο: Μεσογειακή Διατροφή για παιδιά
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
|
Οι μαθητές/μαθήτριες στο τέλος του 5ου εργαστηρίου αναμένεται να :
- γνωρίσουν την πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής που αφορά τα παιδιά και είναι προσαρμοσμένη στις διατροφικές τους ανάγκες
- μάθουν να συσχετίζουν την πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής με την πυραμίδα του οικολογικού αποτυπώματος
- συνεργάζονται σε ομάδες για την εκτέλεση ενός κοινού σκοπού
- χρησιμοποιούν κριτική σκέψη για τη εξαγωγή συμπερασμάτων.
- συνεργάζονται σε ομάδες για την εκτέλεση ενός κοινού σκοπού.
|
Δραστηριότητες :
- Ο χορός των μπιζελιών. Κινητικό παιχνίδι. Με τη συνοδεία του τραγουδιού «Ο Χορός των Μπιζελιών», οι μαθητές κινούνται εμπνεόμενοι από τους στίχους. Στον κύκλο συζητάμε ποια λαχανικά ήταν καλεσμένα στον χορό; Ποιος τα έχει δοκιμάσει; Του αρέσουν; Τα αναγνωρίζουν στους πάγκους της λαϊκής αγοράς;
- Λαχανοσυλλέκτες. Παιχνίδι «τυφλής γευσιγνωσίας» και αντιστοίχισης με κάρτες. Ποιος θέλει να του δέσουμε τα μάτια με ένα μαντίλι, να τραβήξει ένα φρούτο ή λαχανικό, να το μυρίσει, να το αγγίξει και να μαντέψει ποιο είναι; Οι μαθητές/τριες σχηματίζουν ομάδες. Μοιράζουμε κομμένα καρτελάκια από φρούτα και λαχανικά σε κάθε ομάδα. Ποια από τα φρούτα και τα λαχανικά που δείχνουν οι εικόνες μυρίσαμε ή αγγίξαμε στο παιχνίδι μας; Αναζητούμε στο διαδίκτυο πληροφορίες για τις βιταμίνες και τα θρεπτικά στοιχεία των φρούτων και των λαχανικών που αγαπάμε.
- Αναποδογυρίζοντας μια πυραμίδα. Καταιγισμός ιδεών, συζήτηση. Συζητάμε για τη μεσογειακή διατροφή. Οι μαθητές/τριες παρατηρούν την πυραμίδα που αφορά τη διατροφή των παιδιών. Καθώς βρίσκονται σε ανάπτυξη έχουν διαφορετικές ανάγκες από τους ενήλικες. Οι τροφές που είναι στη βάση της πυραμίδας πρέπει να καταλαμβάνουν μεγαλύτερο ποσοστό στη διατροφή τους, όχι όμως απεριόριστες ποσότητες! Αναποδογυρίζουμε την πυραμίδα. Οι μαθητές/τριες καλούνται τώρα να εστιάσουν στην ανεστραμμένη πυραμίδα. Την παρατηρούν και κάνουν υποθέσεις για τη σημασία της. Οι τροφές που βρίσκονται στο κάτω μέρος της, στη μύτη, έχουν το μικρότερο οικολογικό αποτύπωμα. Αυτές που βρίσκονται στην κορυφή έχουν το μεγαλύτερο οικολογικό αποτύπωμα, δηλαδή η διαδικασία παραγωγής τους κόστισε λιγότερο στον πλανήτη, τη «φύση» και τη ρύπανση.
4. Οικογένειες τροφών. Μαθαίνουμε και συζητάμε για τις 5 οικογένειες τροφών και τη σχέση τους με την υγεία του σώματος και του πλανήτη.
5. Το μυστικό της υγιεινής Διατροφής. Διαβάζουμε το Βιβλίο «Φρουτολαχανοχορός» της Καμπάνη-Ζάννη Μόσση (Έκδοση Θουκυδίδης) και μαθαίνουμε το μυστικό της υγιεινής διατροφής. 
6. Αξιολόγηση. Αναστοχασμός. Κατασκευάζουμε σε ομάδες με κολλάζ την Πυραμίδα Μεσογειακής Διατροφής και τις οικογένειες τροφών. Οι τροφές που κάνουν καλό στην υγεία μας είναι αυτές που προκαλούν και τις λιγότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Φρούτα, λαχανικά, δημητριακά βρίσκονται στις πρώτες θέσεις αναφορικά με τα οφέλη που φέρνουν σε περιβάλλον και υγεία, ενώ κρέας και γλυκά βρίσκονται
στις χειρότερες θέσεις. Εστιάζουμε στις τροφές που είναι ψηλά στην πυραμίδα. Τι συμβαίνει αν όλο και περισσότεροι άνθρωποι στον πλανήτη καταναλώνουν όλο και περισσότερο αυτές τις τροφές;
  
|
6ο Εργαστήριο: Τέλος ταξιδιού στη διατροφή / Αξιολόγηση
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
|
Οι μαθητές/μαθήτριες στο τέλος του 6ου εργαστηρίου αναμένεται να :
- διασκεδάσουν μαθαίνοντας για τη βιώσιμη διατροφή και το περιβάλλον
- αξιολογήσουν τις γνώσεις που απέκτησαν
- γίνουν συνειδητοποιημένοι αυριανοί πολίτες
- συνεργαστούν για να εκφραστούν καλλιτεχνικά
- σχεδιάσουν ένα πάρτι για το περιβάλλον που συνοψίζει όλα όσα μάθαμε σε αυτό το ταξίδι της διατροφής και να τα βάλει σε εφαρμογή
|
Δραστηριότητες :
- Επίσκεψη στο Εργαστήρι τέχνης, μια καλλιτεχνική και οικολογική δράση , με τη συνεργασία της κεραμίστριας του Εργαστηρίου, την κυρία Τάνια για τη μείωση του οικολογικού αποτυπώματος μας. Οι μαθητές/τριες κατασκευάζουν κεραμικά είδη για τα βιώσιμα τρόφιμα τους μαθαίνοντας συγχρόνως για την οικολογική διάσταση της κεραμικής. https://blogs.sch.gr/14nipchalk/2022/05/20/ergastiri-technis-2022/
 
- Κυνήγι θησαυρού ή γνώσης; Ένα περιβαλλοντικό κυνήγι θησαυρού που παίξαμε στο Καλοκαιρινό Αποχαιρετιστήριο Πάρτι. Το Πράσινο της φύσης του Νηπιαγωγείου μάς καλεί να το ανακαλύψουμε, να μιλήσουμε για το περιβάλλον και την προστασία του και να βρούμε έναν θησαυρό που θα μας βοηθήσει να μειώσουμε το οικολογικό μας αποτύπωμα! https://blogs.sch.gr/14nipchalk/2022/06/14/kynigi-thisayroy-i-gnosis/
 
- Οι μαθητές στο τέλος του προγράμματος πήραν έναν οικολογικό σάκο με την ψηφιακή αφίσα που δημιουργήσαμε με τα αποτυπώματα μας.
- Διοργανώσαμε με τους μαθητές/τριες ένα αποχαιρετιστήριο θεματικό πάρτι που είχε σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος. Στείλαμε καλλιτεχνικά το μήνυμα μας για το περιβάλλον «Προστατέψτε το Πράσινο, Προστατέψτε τη θάλασσα». https://blogs.sch.gr/14nipchalk/2022/06/15/kalokairini-giorti-2022/
|
