Τι γιορτάζουμε την Πρωτομαγιά;
Η 1η Μαΐου είμαι η μέρα των λουλουδιών της Άνοιξης.
Πολύχρωμα λουλούδια των αγρών, που γίνονται στεφάνια για να θυμίζουν ίσως το εφήμερο της ομορφιάς της νιότης…γιατί, σύντομα, δυστυχώς, τα κομμένα λουλούδια, οι ανθοδέσμες και τα στεφάνια
θα μαραθούν…
Πως συνδέεται λοιπόν η Πρωτομαγιά με τα λουλούδια; Για να απαντήσουμε πρέπει να ανατρέξουμε πίσω στην Αρχαία Ελλάδα. Οι αρχαίοι Έλληνες, οι οποίοι ήταν γνωστοί φυσιολάτρες, συνήθιζαν να γιορτάζουν την έλευση της άνοιξης και την άνθιση των λουλουδιών.
Η γιορτή πρόδρομος της σημερινής Πρωτομαγιάς ήταν τα Ανθεστήρια ή Διονύσια. Τα Ανθεστήρια ήταν η πρώτη καθιερωμένη γιορτή των λουλουδιών και γιορτάζονταν κάθε χρόνο από την 11η ως την 13η ημέρα του μηνός Ανθεστηριώνος, δηλαδή 2 με 4 Φεβρουαρίου.
Τα Ανθεστήρια γιορτάζονταν αρχικά μόνο στην Αθήνα, αλλά με το πέρασμα των χρόνων απόκτησαν πανελλήνιο χαρακτήρα. Επίσης ήταν κατά κάποιο τρόπο θρησκευτική γιορτή, μιας και ήταν αφιερωμένη στο θεό Διόνυσο.
Γιορτάζουμε και την εργατική Πρωτομαγιά
Η Πρωτομαγιά καθιερώθηκε ως ημέρα των εργατών χάρη στην εξέγερση που έγινε στο Σικάγο των Ηνωμένων Πολιτειών τον Μάιο του 1886.
Συγκεκριμένα τον Μάιο του 1886 εργάτες συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Haymarket του Σικάγο προκειμένου να διαδηλώσουν ειρηνικά αιτούμενοι οχτάωρο και καλύτερες συνθήκες εργασίας με κεντρικό σύνθημα “Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες ύπνο”.
Η εργατική Πρωτομαγιά στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση πραγματοποιήθηκε το 1892.
Την επόμενη χρονιά 2000 άτομα διαδήλωσαν με αιτήματα παρόμοια με εκείνα των διαδηλώσεων του Σικάγο, όπως οχτάωρη εργασία, Κυριακάτικη αργία και κρατική ασφαλιστική κάλυψη στα θύματα εργατικών ατυχημάτων.
Ακολούθησαν τα γεγονότα του Μάη του 1936 στη Θεσσαλονίκη με την εξέγερση των καπνεργατών της πόλης.
Η πρωτομαγιά στη ζωγραφική
Με αφορμή, λοιπόν, την Πρωτομαγιά σας παρουσιάζω δύο πίνακες Βρετανών ζωγράφων της Βικτωριανής περιόδου που τοποθετούνται χρονολογικά περίπου στο β μισό του 19ου αιώνα.
Myles Birket Foster (1825-1899), Πρωτομαγιά. Ιδιωτική Συλλογή.
Παραμύθια για την Πρωτομαγιά
Τραγούδια για την Πρωτομαγιά
Λαϊκές ονομασίες του Μαϊου
Ο Μάιος λέγεται και Μάης,
Κερασάρης (γιατί βγαίνουν τα κεράσια),
Πράσινος (γιατί πρασινίζει ο τόπος),
Πενταδείλινος (γιατί μεγαλώνει η μέρα),
Λούλουδος (γιατί ανθίζουν τα λουλούδια).
Παροιμίες – Εικονόλεξα για τον Μάιο
Στο κακορίζικο χωριό το Μάη ρίχνει το νερό.
Όταν πρέπει δε βροντά και το Μάη δροσολογά.
Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα.
Ο Μάης φτιάχνει τα σπαρτά κι ο Μάης τα χαλάει.
Μην πάρεις το Μάη άλογο, μήτε γυναίκα τη Λαμπρή.
Το Μάη βάζε εργάτες κι ας είναι κι ακαμάτες.
