Μοντέλο της συνεκτικής (synectics)

Πρόκειται για μέθοδο αντιμετώπισης προβλημάτων και προώθησης της δημιουργικής σκέψης και πράξης, μέσω ανακάλυψης των δεσμών που ενώνουν φαινομενικά αποσυνδεδεμένα στοιχεία. Πράγματα που φαινομενικά συνδέονται μεταξύ τους, αποσυνδέονται νοητικά και επιχειρείται μια νέου είδους συνεκτική σκέψη με τη χρήση αναλογιών. Αυτή η τεχνική έχει αναπτυχθεί από τους Gordon και Prince και διακρίνεται σε 2 φάσεις: α) στην πρώτη φάση το οικείο γίνεται ξένο και στη β) το ξένο γίνεται οικείο.  

Η χρήση αυτής της μεθόδου ενισχύει την ικανότητα του να ζει κάποιος μέσα σε περίπλοκα και αντικρουόμενα περιβάλλοντα και σχέσεις, χρησιμοποιώντας δημιουργική σκέψη και κινητοποιώντας εγκεφαλικές λειτουργίες που πηγάζουν από το δεξί (ονειροπόλο) και το αριστερό (λογικό) εγκεφαλικό ημισφαίριο. Πρόκειται για αποδιοργανωτική και μη κανονική, αλλά δημιουργική σκέψη που ενεργοποιείται από κάποιες ερωτήσεις και καθιστά το οικείο ξένο ή αντίστροφα. Αρχικά αναγνωρίζεται το πρόβλημα και καταγράφεται. Συλλέγονται πληροφορίες γι’ αυτό και αναμειγνύονται με τις πληροφορίες που ήδη διαθέτει ο εγκέφαλος. Με τις ερωτήσεις ενεργοποίησης μετασχηματίζονται ιδέες και πληροφορίες σε λύσεις του προβλήματος.

Στις ερωτήσεις ενεργοποίησης  της συνεκτικής μεθόδου συμπεριλαμβάνονται αφαιρετικές ερωτήσεις (τι μπορεί να μειωθεί, να απλοποιηθεί, να αφαιρεθεί, να συντομευτεί, ποιοι κανόνες μπορούν να παραβιαστούν), προσθετικές (τι μπορεί να προστεθεί και να προσαρτηθεί, ώστε να διευρυνθεί το θέμα, να αναπτυχθεί και να αυξηθεί), μεταφοράς (πώς το θέμα μπορεί να μετατραπεί, να μετασχηματιστεί, να ενταχθεί σε νέο πλαίσιο αναφοράς, έξω από το κανονικό του περιβάλλον), επικάλυψης (τι θα συμβεί αν το θέμα επικαλυφθεί από άλλες ιδέες, εικόνες, νοήματα, προοπτικές), αλλαγής κλίμακας (τι θα γίνει αν αλλάξει η κλίμακα των διαστάσεων, του χρόνου, των αναλογικών), υποκατάστασης (ποια άλλη ιδέα μπορεί να εφαρμοστεί υποκαθιστώντας την αρχική, ποιο εναλλακτική σχέδιο υπάρχει), αποσπασματοποίησης (πώς μπορεί το αρχικό θέμα να κομματιαστεί, να φανεί ασυνεχές και αποσπασματικό), απομόνωσης, παραμόρφωσης (πώς μπορεί να παραμορφωθεί ή να διαστρεβλωθεί), αμφισβήτησης (ποιες αντιλογίες υπάρχουν στο θέμα, πώς μπορεί να αμφισβητηθεί), παρωδίας, μεταμόρφωσης, υβριδοποίησης, συμβολικής ή φανταστικής αναπαράστασης, μυθοποίησης, συνδυασμού (με ποια άλλα στοιχεία μπορεί το θέμα να συνδυαστεί και να συνυπάρξει) κλπ.

πηγή: http://olc.spsd.sk.ca/DE/PD/instr/strats/synectics/index.html