Ένα ερευνητικό πρόγραμμα ωθεί τους μαθητές στην εξάσκηση γλωσσικών δεξιοτήτων μέσα από την ανάγνωση, καταγραφή, οργάνωση και χρησιμοποίηση πληροφοριών.  Οι μαθητές μαθαίνουν να αποκτούν πρόσβαση στην πληροφορία, να οργανώνουν και να μοιράζονται ιδέες, να εκμεταλλεύονται πλήθος πηγών και βιβλιογραφικών αναφορών, ανταποκρινόμενοι στους μαθησιακούς και ερευνητικούς τους στόχους. Τα στάδια που συνήθως έχει είναι: α) ο καθορισμός του σκοπού και του θέματος, β) η συλλογή πληροφοριών, γ) η οργάνωση και δ) ο διαμοιρασμός τους. Η εξοικείωση των μαθητών με ερευνητικά προγράμματα μπορεί να γίνει αρχικά μέσα από ομαδικές δραστηριότητες και στη συνέχεια με ατομικές.

Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να συζητήσει με τους μαθητές το θέμα και το σκοπό της έρευνας, χαρτογραφώντας τα ενδιαφέροντα, τις απορίες και τις ιδέες τους, και προσδιορίζοντας πιθανές κατευθύνσεις της έρευνας. Μπορεί να αναθέσει τα ερευνητικά ζητήματα σε μαθητές ατομικά, σε ζευγάρια ή μικρές ομάδες, ανταποκρινόμενος στις ατομικές ανάγκες και τα ενδιαφέροντά τους και με καταιγισμό ιδεών (brainstorming) να καθοριστούν πηγές πληροφόρησης εντός και εκτός σχολείου (π.χ. βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες, εγκυκλοπαίδειες, χάρτες, αποσπάσματα ταινιών κλπ.).

Ο βοηθητικός ρόλος του εκπαιδευτικού στην μαθητική έρευνα εντοπίζεται στον προσδιορισμό των βασικών ιδεών, γεγονότων και λεπτομερειών, στην ερμηνεία πληροφοριών που βρίσκονται ενός εικόνων, χαρτών, γραφημάτων και διαγραμμάτων, στον εντοπισμό απόψεων και προκαταλήψεων, στην σύνοψη και απόδοση της πληροφορίας από τον μαθητή και στην καταγραφή των βασικών ιδεών και λεπτομερειών (π.χ. με τη χρήση υποκεφαλίδων ή την καταγραφή φράσεων ή  λέξεων-κλειδιών, με την σωστή βιβλιογραφική αναφορά στην πηγή προέλευσης της πληροφορίας).

Οι μαθητές αφού συλλέξουν τις πληροφορίες που απαντούν στα ερωτήματα της έρευνάς τους θα πρέπει να την οργανώσουν με την σωστή σειρά. Θα πρέπει να συλλογιστούν το πιθανό ακροατήριό τους και τους πιθανούς τρόπους διαμοιρασμού του ερευνητικού τους αποτελέσματος (προφορική ομιλία, γραπτή αναφορά, παρουσίαση, συγγραφή κεφαλαίων ή και βιβλίου, καλλιτεχνική αναπαράσταση (χορός, δραματοποίηση, μουσική).

Χρήσιμες στρατηγικές για τα ερευνητικά προγράμματα είναι ο καταιγισμός ιδεών, η κατηγοριοποίηση, η συνδιάσκεψη, η συνεργατική μάθηση, οι συζητήσεις, το λεξιλόγιο βασικών όρων, η συγγραφή άρθρων, κεφαλαίων , η δικτύωση (οπτική αναπαράσταση σχέσεων ανάμεσα σε έννοιες, ιδέες και γεγονότα) κλπ.

Ο εκπαιδευτικός μπορεί να αξιολογήσει την ικανότητα των μαθητών να βρίσκουν και να χρησιμοποιούν ποικίλες πηγές πληροφόρησης, την ποιότητα επικοινωνίας τους με τους συνεργάτες τους, την λογική οργάνωση των βασικών ιδεών, την κατάλληλη επιλογή της μορφής του τελικού προϊόντος της έρευνας και τους τρόπους διαμοιρασμού και κατανόησης της πληροφορίας.

πηγή: http://olc.spsd.sk.ca/DE/PD/instr/strats/researchprojects/index.html