Το SL παρουσιάζει ομοιότητες με σύγχρονες εφαρμογές του αποκαλούμενου Web 2.0, όπως είναι τα Facebook, YouTube, Wikipedia, Flickr. Η ανοικτή αρχιτεκτονική του (open-ended architecture) και ο συνεργατικός χαρακτήρας του με έμφαση στην δημιουργία κοινοτήτων, το εντάσσουν μαζί με τις παραπάνω εφαρμογές στο φαινόμενο του Web 2.0.
Βεβαίως, υπάρχουν και σημαντικές διαφορές. Ένας εικονικός κόσμος είναι εξ ορισμού τρισδιάστατος, πράγμα που επιτρέπει μεγάλο εύρος δημιουργικότητας, αφού οι χρήστες μπορούν να δημιουργήσουν τρισδιάστατα αντικείμενα. Πέρα από αυτό, επιτρέπει την εύκολη, σύγχρονη πολυχρηστική επικοινωνία, άμεση συνδεσιμότητα με εξωτερικά site του διαδικτύου και δίνει τη δυνατότητα της εξερεύνησης και της καινοτομίας.
Η υιοθέτηση εφαρμογών, όπως τα wikis και τα blogs, καθιερώνει ένα μοντέλο συνεργατικό, με το χρήστη να δημιουργεί προσανατολισμένος περισσότερο στην άτυπη μάθηση (informal learning) παρά στις παραδοσιακής δομές της μάθησης. Το ελεύθερο ανοικτό λογισμικό (Open Source software) φαίνεται να επικρατεί στις επιλογές των χρηστών και στην αγορά των Συστημάτων Διαχείρισης Μάθησης (Learning Management Systems, LMS) και τρανή απόδειξη αποτελεί η προτίμηση του ελεύθερου λογισμικού Moodle σε σύγκριση με το εμπορικό αντίστοιχο σύστημα Blackboard.
Το μεγάλο πλεονέκτημα του SL σε σχέση με τα blogs και τα wikis είναι ότι οι σχέσεις γίνονται μεταξύ ατόμων που δεν ανήκουν στην ίδια ομάδα ενδιαφερόντων και γι’ αυτό μπορεί να έχουν μεγαλύτερο πλούτο και ποικιλία.
Επιπλέον, θεωρείται προάγγελος της επόμενης φάσης εξέλιξης του διαδικτύου: του τρισδιάστατου ιντερνέτ, όπου η αλληλεπίδραση των ανθρώπων θα εξελιχθεί από επίπεδη σε εμπειρία εμβύθισης (immersive experience), ενσωματώνοντας και ολοκληρώνοντας τον δισδιάστατο παγκόσμιο ιστό. Το όραμα για το τρισδιάστατο ιντερνέτ δεν είναι ένας μοναδικός εικονικός κόσμος, αλλά πολλοί, αλληλοσυνδεόμενοι εικονικοί χώροι, στους οποίους ο χρήστης μπορεί να πλοηγηθεί με έναν μοναδικό εικονικό εαυτό (avatar) και κοινή διεπιφάνεια, όπως για παράδειγμα ένας φυλλομετρητής διαδικτύου (browser) προσφέρει πρόσβαση σε πολλές ιστοσελίδες. Μέρος από την επένδυση πολλών εκατομμυρίων της IBM στους εικονικούς κόσμους, σύμφωνα με αναφορές, κατευθύνεται στην προσπάθεια σύνδεσης του SL με άλλους εικονικούς κόσμους (Reuters, 2007).
