Πόσες φορές, πριν ακόμη γίνουμε γονείς, δεν έχουμε βρεθεί σε χώρο όπου ένα μικρό παιδί ωρύεται ενώ οι γονείς δεν μπορούν να το αντιμετωπίσουν; Και πόσες φορές εμείς δεν σκεφτήκαμε ότι δε θα έχουμε ποτέ τέτοια θέματα στην περίπτωση που γίνουμε οι ίδιοι γονείς; Και ξαφνικά συμβαίνει! Είσαι εσύ ο γονιός που βρίσκεσαι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και δεν ξέρεις τι να κάνεις!Τα παιδιά μπορεί να μην το πιστεύουν αυτό, αλλά είναι αλήθεια: Πρέπει να θέσουμε όρια, γιατί τα αγαπάμε. Τα όρια είναι σημαντικά για αργότερα, όταν τα παιδιά θα συμμετέχουν στις σχολικές δραστηριότητες και στην κοινωνική ζωή τους, όταν οι γονείς δεν θα έχουν άμεση εποπτεία. Η ρύθμιση των ορίων από την αρχή με ένα λογικό και στοργικό τρόπο θα βοηθήσει το παιδί να αναπτύξει το αίσθημα της ευθύνης και του αυτό-ελέγχου που θα το βοηθήσει σε όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Τα όρια μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να αισθάνονται ότι ο κόσμος είναι περισσότερο προβλέψιμος και ασφαλής. Ωστόσο οι γονείς θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ηλικία και την ανάπτυξη του παιδιού κατά τον καθορισμό των ορίων ενώ τα όρια θα πρέπει να είναι σαφή και όχι πολλά και αυστηρά. Με άλλα λόγια, η ζωή δεν πρέπει να είναι μια σειρά από όρια, ιδιαίτερα για τα πολύ μικρά παιδιά. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν με πάρα πολλούς κανόνες και κανονισμούς συχνά δεν αναπτύσσουν αποτελεσματικές κοινωνικές δεξιότητες.Οι γονείς οφείλουν να αναγνωρίσουν ότι τα παιδιά δεν είναι απλώς μικροί ενήλικες και δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε έναν ενήλικο τρόπο. Τα όρια θα πρέπει να μπαίνουν στην «γλώσσα» που τα παιδιά καταλαβαίνουν.
Όρια κατά ηλικία:
Μέχρι 1 έτους:Είναι πολύ μικρή η ηλικία να μιλάμε για όρια. Είναι η ηλικία που το παιδί δεν «κακομαθαίνει»! Όταν κλαίει οφείλουμε να του δώσουμε προσοχή. Ωστόσο σε αυτήν την ηλικία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε απλά την απόσπαση προσοχής στην περίπτωση που πάει να κάνει κάτι επικίνδυνο για το ίδιο.
Ηλικίες 1-3:Κάντε επαφή με τα μάτια και πείτε «όχι» με έναν σταθερό και σοβαρό ύφος, όχι όμως τόσο που να τρομάξετε το παιδί.
Μη ξεχνάτε ότι τα μικρά παιδιά είναι περίεργα για τα πάντα. Αυτός είναι ο τρόπος που μαθαίνουν. Όταν τραβάνε την ουρά της γάτας, το κάνουν για να δουν αν είναι συνδεδεμένη. Πείτε στο παιδί σας να μην τραβήξει την ουρά της γάτας, δείξτε του τον τρόπο να το χαϊδέψει απαλά και επισημάνετε πως το γατάκι το αγαπά. Πείτε του ότι η ουρά της γάτας είναι συνδεδεμένη και πως το γατάκι πονάει όταν την τραβάτε.
Ηλικίες 3 έως 5:Κάπου στο μέσο αυτής της ηλικίας τα παιδιά αρχίζουν να διαχωρίζουν το σωστό από το λάθος. Καθώς κινούνται προς την ηλικία των 5, οι εξηγήσεις σας από μόνες τους θα γίνονται ολοένα και πιο αποτελεσματικές.
Κάποιες γενικές αρχές για τις οποίες συμφωνούν πολλοί ειδικοί είναι οι εξής:
*να συμμετέχει όλη η οικογένεια στα όρια και να βοηθάει ο ένας τον άλλον ώστε να τηρηθούν ομαλά
*να υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός. Σεβόμαστε το παιδί για να μας σεβαστεί και αυτό. Όταν μας μιλάει το ακούμε προσεκτικά για να μας ακούσει και αυτό με τη σειρά του όταν θα χρειαστεί να του μιλήσουμε κι εμείς.
*να είμαστε συνεπείς στα όρια.
* μη προσπαθήσετε να θέσετε όρια όταν το παιδί είναι θυμωμένο. Περιμένετε να ηρεμήσει και μιλήστε του για τα όρια
* όταν υπερβεί τα όρια, συμμετέχει για να τα διορθώσει. Αν σκορπήσει όλα τα παιχνίδια στο πάτωμα, συμμετέχει στο μάζεμα τους.
*δώστε εναλλακτικές. Αν το παιδί αρπάξει την μπάλα του άλλου παιδιού, εξηγήστε του ότι θα πρέπει να τη δώσει πίσω και δείξτε του το παιχνίδι που του ανήκει και μπορεί να παίξει.
* η ζωή δεν είναι πάντα δίκαιη. Ακόμη και σε περίπτωση που νοιώθουμε άσχημα για κάποια όρια, να ξέρετε ότι προετοιμάζετε ένα παιδί για την πραγματική ζωή!
Κάθε κανόνας προσαρμόζεται στα δεδομένα της οικογένειας, στην ιδιοσυγκρασία του παιδιού και στις εκάστοτε συνθήκες. Μη ξεχνάμε μεγαλώνουμε ανθρώπινες ζωές και όχι σκυλάκια με ακριβείς κανόνες και εντολές!