Φως: Διαφανή – Αδιαφανή Υλικά

Φτιάξαμε ένα κουτί παρατήρησης.
Σε ένα κουτί παπουτσιών φτιάξαμε ένα σκηνικό, όπως βλέπετε στην παραπάνω εικόνα. Στο πάνω μέρος του κουτιού ανοίξαμε ένα παραθυράκι για να περνάει το φως, ενώ από το πλάι κάναμε μια μικρή τρύπα, για να μπορούμε να δούμε μέσα. Τα παιδιά με κλειστό το παράθυρο παρατηρούν μέσα από την τρύπα και δε βλέπουν τίποτα. Μετά τη συζήτηση μας λένε ότι δε βλέπουν γιατί δεν έχει φως μέσα και είναι σκοτεινά. Ανοίγουμε λοιπόν το παραθυράκι και τα παιδιά με έκληξη ανακαλύπτουν την εικόνα.
Αφού λοιπόν συμφωνήσουμε ότι χρειάζεται το φως για να δούμε τα αντικείμενα, πειραματιζόμαστε με διάφορα υλικά, διαφανή και αδιαφανή. Βάζουμε λοιπόν πάνω στο παραθυράκι ζελατίνες, χαρτιά, βαμβάκι, πλαστικό, γυαλί, και σημειώνουμε από ποια υλικά περνάει το φως και από ποια όχι.

Μέρα – Νύχτα


1. Τραγούδι:

Αρχικά μάθαμε το τραγούδι “Αν όλα τα παιδιά της γης”.
Ποιες εικόνες μας δίνει το τραγούδι;;

2. Σχέδιο

Τα παιδιά  ζωγραφίζουν τη γη όπως τη φαντάζονται.
Σε πρώτη φάση δεν τους δείχνουμε την υδρόγειο ακόμη, ώστε να δούμε μέσα από το σχέδιό τους τι γνωρίζουν και τι όχι.

Τους ρωτούμε μετά αναλύοντας το σχέδιό τους τι σχήμα έχει η γη, αν έχουν ζωγραφίσει μέρα ή νύχτα κι από που φαίνεται αυτό.

3. Παραμύ θι
Έχω ανακαλύψει ένα παραμύθι που έχει υπέροχη εικονογράφηση για να κατανοήσουν τα παιδιά τόσο το σχήμα της γης, όσο και την εναλλαγή μέρας και νύχτας. Ονομάζεται “Νύχτα με Φεγγάρι”, των Yvonne Goldner-Beivi & Nicoletta Ceccoli, εκδόσεις Publish.

Διαβάζουμε την ιστορία και εξηγούμε την εναλλαγή μέρας και νύχτας, αλλάζοντας το τέλος του παραμυθιού. Στο παραμύθι ο ήλιος πηγαίνει για ύπνο τη νύχτα. Εμείς λέμε ότι αφού συμφιλιώθηκε ο ήλιος με το φεγγάρι, αποφάσισαν να μοιράσουν τη γη στη μέση. Έτσι από τη μια πλευρά θα είναι ο ήλιος και από την άλλη το φεγγάρι, και θα αλλάζουν καθώς στριφογυρίζουν…

Συζητούμε για την εναλλαγή και για το σχήμα της γης.

3. Γνωριμία με την υδρόγειο

Δείχνουμε την υδρόγειο  για να κατανοήσουν τα παιδιά τη σφαιρικότητα αλλά και την περιστροφή της γης. Κάνουμε το πείραμα με το φακό.  Βρίσκουμε στην υδρόγειο την Ελλάδα και βάζουμε εκεί ένα αυτοκόλλητο. Με ένα φακό αναπαριστούμε τον ήλιο. Πότε έχει μέρα η Ελλάδα και πότε νύχτα; Που πρέπει να είναι ο ήλιος;;

4. Google Earth

Δείχνουμε στα παιδιά τη γη στο Google Earth καθώς και το ηλιακό σύστημα και τους εξηγούμε το πως περιστρέφεται. Τους αφήνουμε να πειραματιστούν. Τοποθετούμε ένα pin (καρφίτσα) στην Ελλάδα, και περιστρέφοντας στον υπολογιστή τη γη, προσπαθούν να βρουν τη χώρα μας. Παρατηρούμε πως φαίνονται όλα από ψηλά…

Ανοίγουμε το πρόγραμμα και δείχνουμε στα παιδιά τη γη και πως αυτή περιστρέφεται. Αφού επισκεφτούμε όποια χώρα επιθυμούν (οι δικοί μου θέλησαν να πάμε στο Βόρειο Πόλο), και βρούμε την Ελλάδα καθώς γυρίζει η γη, πατάμε το κουμπάκι που σας δείχνω, με τον ήλιο.
Εκεί τα παιδιά μπορούν να δουν την προσομοίωση της εναλλαγής ημέρας και νύχτας και να κατανοήσουν τη διαδικασία.
(Τα παιδιά μετά την επαφή με το συγκεκριμένο πρόγραμμα μπόρεσαν να εξηγήσουν πως έχουμε μέρα και νύχτα).


5. Ψυχοκινητικό Παιχνίδι (παραλλαγή από το βιβλίο Δραστηριότητες της Φυσικής για το νηπιαγωγείοτου Ραβάνη)

Τα παιδιά σε ζευγάρι είναι πιασμένα πλάτη – πλάτη και παριστάνουν τη γη, ενώ ένα παιδί είναι ο ήλιος. Με τη μουσική στριφογυρίζουν και μόλις σταματήσει η μουσική, πρέπει να πουν αν έχουν μέρα ή νύχτα, ανάλογα με το ποιον βλέπει ο ήλιος. Αυτοί που έχουν μέρα τραγουδούν το τραγούδι ΚΑΛΗΜΕΡΑ και αυτοί που έχουν νύχτα, ροχαλίζουν…

6.Αξιολόγηση: Ανοιχτό Φύλλο εργασίας

Σχέδιο
Διπλώνουμε ένα χαρτί Α3 στη μέση και ζητούμε από τα παιδιά να ζωγραφίσουν τη γη την ημέρα και τη γη τη νύχτα, αλλά να ζωγραφίσουν και τα σπίτια, και τους ανθρώπους, όπως φαίνονται από τον ουρανό…

Φως ως Οντότητα

ΦΩΣ ΟΝΤΟΤΗΤΑ
Αφήγηση ιστορίας Φώτης και Σκοτάδης

Αφήνουμε τα παιδιά να παρατηρήσουν την παραπάνω εικόνα των δυο αδελφών, του Φώτη και του Σκοτάδη. Ο Σκοτάδης ζει σε μέρη σκοτεινά και κυρίως τη νύχτα. Εκεί είναι το σπίτι του εκεί και οι φίλοι του. Ο Σκοτάδης είναι ο αδερφός τoυ Φώτη που χαρίζει το φως στον κόσμο. Ο Φώτης όπου πηγαίνει μοιράζει φως. Φίλοι του είναι ο Ήλιος, η Αστραπή ο φακός και άλλοι πολλοί. Όταν κρύβεται ο Φώτης, αναλαμβάνει ο αδερφός του ο Σκοτάδης.
Παίζοντας κρυφτό ο Φώτης κρύφτηκε και ψάχνουμε να τον βρούμε. Που μπορεί να είναι;;;
Δείχνουμε εικόνες με φωτεινές και σκοτεινές πλευρές.


ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ: http://abduzeedo.com/beautiful-dark-light-photos-alcove

Γιατί πιστεύουν ότι είναι εκεί;
Που υπάρχει φως εδώ στην τάξη και που σκοτάδι;
Τι χρώμα έχει το φως;
Ποιοι άλλοι είναι οι φίλοι του Φώτη;

Ανοιχτό Φύλλο εργασίας
“Ζωγράφισε αυτά που εκπέμπουν φως και το φως που εκπέμπουν”
Τα παιδιά ζωγραφίζουν όποιες πηγές θέλουν, μετά από την παρατήρηση των εικόνων  και αντιγράφουν τις λέξεις από τις καρτέλες που έχουμε φτιάξει και έχουμε βάλει στο γραμματοκιβώτιό μας (βλ. ετικέτα Γλώσσας)