Αρχική » Άρθρα με ετικέτα 'connectivism'
Αρχείο ετικέτας connectivism
Κονεκτιβισμός: νέα θεωρία μάθησης
Ο Συμπεριφορισμός (behaviorism), η Γνωστική Θεωρία (cognitivism) και ο Εποικοδομητισμός (constructivism) είναι οι τρεις μεγάλες και ευρέως γνωστές στον εκπαιδευτικό σχεδιασμό θεωρίες μάθησης. Ωστόσο, το ερώτημα είναι αν μπορούν να ανταποκριθούν επαρκώς στη γρήγορη εξέλιξη της γνώσης που επιφέρουν οι ραγδαίες τεχνολογικές πρόοδοι. Όταν η ποσότητα της γνώσης διπλασιάζεται κάθε 18 μήνες, σύμφωνα την American Society of Training and Documentation (ASTD), πόσο πειστικές απαντήσεις μπορούν να δώσουν οι παραπάνω θεωρίες σε ζητήματα, όπως:
_απασχόληση σε μεταβαλλόμενες και διαφορετικές γνωστικές περιοχές
_αύξηση της μη τυπικής μάθησης (informal learning) σε σύγκριση με το ποσοστό της τυπικής εκπαίδευσης
_ανάγκη για δια βίου μάθηση
_προσαρμογή των νοητικών λειτουργιών της σκέψης στον τρόπο λειτουργίας νέων τεχνολογικών εργαλείων
_ανάγκη για γνώση ή μόνο της πληροφορίας ή του τρόπου εφαρμογής της, αλλά κυρίως της πηγής άντλησής της
Και ενώ οι παραπάνω θεωρίες ασχολούνται με τον τρόπο που μαθαίνουμε τη γνώση, φαίνεται να αγνοούν τρόπους αξιολόγησης της γνώσης, πράγμα που αποτελεί σήμερα βασική δεξιότητα, μπροστά στον τεράστιο όγκο πληροφορίας και γνώσης που έχουμε να διαχειριστούμε.
Εν ολίγοις: αν τα τεχνολογικά εργαλεία μπορούν να αποθηκεύσουν και να ανασύρουν τη γνώση, τότε εμείς τι καλούμαστε να κάνουμε; Η απάντηση είναι: ΔΙΚΤΥΑ (networks). Είναι αυτονόητο ότι είναι αδύνατο να επιχειρήσουμε να γνωρίσουμε τα πάντα, ακόμα και γύρω από ένα εξειδικευμένο τμήμα της επιστήμης μας. Μπορούμε όμως να εκμεταλλευτούμε τις εμπειρίες των άλλων, δημιουργώντας δίκτυα και συνδέσεις με άλλους ανθρώπους. Η γνώση λοιπόν δεν υπάρχει στο μυαλό μας, στο μυαλό των λίγων, αλλά στα δίκτυα των πολλών που εξειδικεύονται γύρω από ένα θέμα ενδιαφέροντος. Είμαστε κόμβοι σε μεγάλα δίκτυα μέσα από τα οποία διακινείται η πληροφορία. Ο διαφορετικός τρόπος συνδυασμού μας μπορεί να δώσει την καινοτομία, μέσα από τη σύνδεση διαφορετικών ιδεών και πεδίων.
“Σημασία πλέον δεν έχει το πετρέλαιο, αλλά ο αγωγός!” Σημασία έχει να μπορούμε να ανταπεξέλθουμε άμεσα και αποτελεσματικά σε καταστάσεις που απαιτούν γνώσεις που δεν έχουμε! Σημασία δεν έχει τι ήδη ξέρουμε, αλλά τι μπορούμε να μάθουμε επιπλέον και πόσο ικανοί είμαστε να βρούμε γρήγορα τη γνώση που μας λείπει!
Κάτι λίγο από θεωρία χάους (όλα συνδέονται με όλα και επηρεάζουν όλα, π.χ. το πέταγμα της πεταλούδας στο Πεκίνο που προκαλεί καταιγίδες στη Νέα Υόρκη), κάτι από θεωρία των δικτύων, και η νέα θεωρία μάθησης είναι πλέον υπαρκτή!
(Παρατήρηση: μήπως είναι αυτό που λέμε τόσα χρόνια, ότι χρειάζονται διασυνδέσεις για να προχωρήσουμε στη ζωή;)
πηγή: Siemens G., 2004, Connectivism: A Learning Theory for the Digital Age, ανακτημένο από τη διεύθυνση: http://www.elearnspace.org/Articles/connectivism.htm
Θεωρίες Μάθησης
Από το άρθρο του Bobby Elliot:
E-PEDAGOGY, Does e-learning require a new approach to teaching and learning?, SCOTTISH QUALIFICATIONS AUTHORITY, MAY 2008
διαθέσιμο στην διεύθυνση: http://www.scribd.com/doc/932164/EPedagogy
Ο συγγραφέας του άρθρου επισημαίνει ότι χρειάζεται μια νέα παιδαγωγική στήριξη της μάθησης με τις νέες τεχνολογίες και παρουσιάζει τις τρεις βασικές θεωρίες μάθησης, τον συμπεριφορισμό (μάθηση ως συμπεριφορά), την γνωστική θεωρία (μάθηση ως κατανόηση) και τον εποικοδομητισμό (μάθηση ως οικοδόμηση της γνώσης).
Ο συμπεριφορισμός βλέπει τη μάθηση ως αλλαγή ή ενίσχυση της συμπεριφοράς μέσα από ένα σύστημα αμοιβών και ποινών. Με την δοκιμή και εξάσκηση επιτυγχάνεται η απόκτηση δεξιοτήτων και η επανάληψη θεωρείται μητέρα της μάθησης. Δεν ενδιαφέρεται για τις γνωστικές διαδικασίες στον εγκέφαλο του μαθητή, που τον θεωρεί ως ένα black box. Ο δάσκαλος ενέχει κεντρικό ρόλο και το περιβάλλον επίσης είναι ελεγχόμενο.
Αντίθετα, η Γνωστική θεωρία βλέπει τη μάθηση ως εσωτερίκευση εννοιών και γεγονότων του εξωτερικού κόσμου. Όπως ο υπολογιστής, ο εγκέφαλος του μαθητή επεξεργάζεται τα στοιχεία που εισάγουν οι αισθήσεις του, με τη βοήθεια νοητικών μοντέλων. Ο δάσκαλος προσφέρει το περιεχόμενο και την καθοδήγηση, αλλά ο μαθητής κάνει τα υπόλοιπα. Απαραίτητα στοιχεία είναι το κατάλληλο περιεχόμενο, η σωστή κατεύθυνση από το δάσκαλο, η αντιμετώπιση των ατομικών διαφορών και η ανταπόκριση στα προτιμητέα στυλ μάθησης. Ο ρόλος του δασκάλου γίνεται διευκολυντικός (facilitator).
Η θεωρία του Εποικοδομητισμού (κοσντρουκτιβισμού) θεωρεί τη γνώση ως κάτι υποκειμενικό, ως προσωπική υπόθεση του μαθητή, ο οποίος οικοδομεί τη νέα γνώση πάνω στις προϋπάρχουσες εμπειρίες και γνώσεις του.
Οι έννοιες του Piaget (1977) assimilation ? accommodation περιγράφουν πώς η μάθηση λαμβάνει χώρα. Ο όρος assimilation αναφέρεται στην ένταξη των αντιλήψεων στα υπάρχουσα νοητικά μοντέλα. Ο όρος accommodation περιλαμβάνει την αλλαγή των νοητικών μοντέλων για την ερμηνεία αντιλήψεων που αλλιώς δεν θα γίνονταν κατανοητές. Η μάθηση συμβαίνει όχι από παθητική αποδοχή αλλά από ενεργητική κατασκευή του νοήματος. Όταν οι μαθητευόμενοι αντιμετωπίσουν μια εμπειρία ή κατάσταση που συγκρούεται με την τρέχουσα σκέψη, δημιουργείται μια κατάσταση ανισορροπίας (disequilibrium). Πρέπει να αλλάξουμε τη σκέψη μας για να αποκαταστήσουμε την ισορροπία. Για να το πετύχουμε αυτό βγάζουμε νόημα από την νέα πληροφορία συνδέοντάς τη με αυτό που ήδη ξέρουμε, δηλαδή την αφομοιώνουμε στην υπάρχουσα γνώση μας. Όταν δεν τα καταφέρνουμε, πράγμα που η ψυχολόγοι ονομάζουν γνωστική δυσαρμονία (cognitive dissonance), βολεύουμε την νέα πληροφορία στον παλιό τρόπο σκέψης μας αναδομώντας την παρούσα γνώση σε ένα υψηλότερο επίπεδο σκέψης. Ο δάσκαλος διευκολύνει τη μάθηση, αλλά δεν μπορεί να την κατευθύνει.
Ο κοινωνικός εποικοδομητισμός δίνει έμφαση στην κοινωνική φύση της μάθησης. Ο πολτισμός, η γλώσσα και το κοινωνικό πλαίσιο καθορίζουν τη μάθηση. Δανείζεται από τον Vygotsky τη ζώνη της επικείμενης ανάπτυξης (zone of proximal development), που υποστηρίζει ότι οι μαθητές μπορούν να κατακτήσουν έννοιες που δεν μπορούν να κατανοήσουν μόνοι τους με τη βοήθεια ενήλικων ή συναδέλφων που είναι πιο προχωρημένοι.
Ο Κονεκτιβισμός ή Δικτυωμένη Μάθηση (connectivism or networked learning) είναι μια νέα θεωρία μάθησης που αναφέρεται ειδικά στην ηλεκτρονική μάθηση. Θεωρεί ότι η γνώση είναι ένα δίκτυο από κόμβους και συνδέσεις που αναδιαμορφώνονται και επανασυνδέονται δημιουργώντας νέα γνώση. Στοιχεία της θεωρίας αυτής είναι τα δεδομένα, η πληροφορία, η γνώση και το νόημα. Ορισμένες ουσιαστικές αρχές της θεωρίας αυτής είναι ότι η γνώση βρίσκεται στην διαφορετικότητα της γνώμης, ότι προκύπτει από τη διαδικασία σύνδεσης κόμβων ή πηγών πληροφορίας, ότι η διατήρηση των συνδέσεων προάγει την συνεχή μάθηση.