Αρχική » διδακτική (Σελίδα 2)

Αρχείο κατηγορίας διδακτική

Απρίλιος 2025
Δ Τ Τ Π Π Σ Κ
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
282930  

Kατηγορίες

Ιστορικό

RSS Εκπαίδευση-ειδήσεις

Ταξονομία του Bloom: Συναισθηματικός τομέας – Bloom?s taxonomy: Affective domain

10 Δεκεμβρίου, 2008 / 1 σχόλιο στο Ταξονομία του Bloom: Συναισθηματικός τομέας – Bloom?s taxonomy: Affective domain

Οι εκπαιδευτικοί στόχοι που εντάσσονται στον συναισθηματικό τομέα (affective domain) αφορούν τις στάσεις (attitudes) και μπορούν να διακριθούν στις εξής κατηγορίες:
αποδοχή φαινομένων: ευαισθητοποίηση, προθυμία να ακούσω, επιλεκτική προσοχή.
π.χ., ακούω με σεβασμό, θυμάμαι τα ονόματα όσων έχουν συστηθεί.
Ρήματα: ρωτώ, επιλέγω, περιγράφω, ακολουθώ, δίνω, κρατώ, αναγνωρίζω, εντοπίζω, ονομάζω, δείχνω, επιλέγω, εγείρω, απαντώ, χρησιμοποιώ
αντίδραση σε φαινόμενα: ενεργή συμμετοχή εκ μέρους των μαθητευόμενων, παρακολούθηση και αντίδραση σε ένα συγκεκριμένο φαινόμενο. Συμμόρφωση στην απάντηση, προθυμία για απάντηση, ικανοποίηση στην απάντηση (κίνητρο).
π.χ., συμμετέχω σε συζητήσεις στην τάξη, κάνω μια παρουσίαση, κάνω ερωτήσεις για νέα ιδανικά, ιδέες, έννοιες, για να τα κατανοήσω, γνωρίζω τους κανόνες ασφαλείας και τους εφαρμόζω.
Ρήματα: απαντώ, υποστηρίζω, βοηθώ, συμμορφώνομαι, υποχωρώ, συζητώ, χαιρετώ, δίνω τίτλο, αναφέρω, λέω, αφηγούμαι, γράφω
αξιολόγηση: απόδοση αξίας ή τιμής σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο, φαινόμενο ή συμπεριφορά, με βάση ένα εσωτερικό σύστημα αξιών και την εξωτερική συμπεριφορά των μαθητευόμενων
π.χ. δείχνω την πίστη μου σε δημοκρατικές διαδικασίες, είμαι ευαίσθητος σε ατομικές και πολιτιστικές διαφορές, προτείνω σχέδιο κοινωνικής βελτίωσης και το ακολουθώ πιστά, ενημερώνω τη διοίκηση για θέματα με απασχολούν βαθιά.
Ρήματα: συμπληρώνω, παρουσιάζω, διαφοροποιώ, εξηγώ, ακολουθώ, σχηματίζω, εισάγω, προσκαλώ, παίρνω μέρος, δικαιολογώ, προτείνω, διαβάζω, αναφέρω, επιλέγω, μοιράζομαι, μελετώ, επεξεργάζομαι
οργάνωση: οργάνωση αξιών με βάση προτεραιότητες, αντιπαραβάλλοντας διαφορετικές αξίες, επιλύοντας συγκρούσεις ανάμεσά τους, και δημιουργώντας ένα μοναδικό σύστημα αξιών. Η έμφαση δίνεται στην σύγκριση, συσχέτιση και σύνθεση αξιών.
π.χ. αναγνωρίζω την ανάγκη εξισορρόπησης ανάμεσα σε ελευθερία-υπεύθυνη συμπεριφορά, λαμβάνω την ευθύνη για τη συμπεριφορά μου, αποδέχομαι επαγγελματικές ηθικές αξίες, ζω αρμονικά με τις ικανότητες, ενδιαφέροντα και πεποιθήσεις μου, κατανέμω το χρόνο για να καλύψω τις διάφορες ανάγκες μου.
Ρήματα: εμμένω, αλλάζω, συνδυάζω, συγκρίνω, συμπληρώνω, υπερασπίζομαι, εξηγώ, σχηματίζω, γενικεύω, αναγνωρίζω, ενσωματώνω, τροποποιώ, κατατάσσω, οργανώνω, ετοιμάζω, συσχετίζω, συνθέτω
εσωτερίκευση αξιών: έλεγχος συμπεριφοράς από ένα σύστημα αξιών. Η συμπεριφορά είναι συνεπής, κυρίαρχη, προβλέψιμη, χαρακτηριστική του μαθητευόμενου.
π.χ. δείχνω αυτοπεποίθηση όταν εργάζομαι ανεξάρτητα, συνεργάζομαι σε ομαδικές δραστηριότητες, προσεγγίζω αντικειμενικά την επίλυση ενός προβλήματος, δείχνω επαγγελματισμό και ηθική δέσμευση καθημερινά, αναθεωρώ την κρίση μου μπροστά σε νέα στοιχεία, αξιολογώ τους ανθρώπους με βάση το τι είναι και όχι το πώς δείχνουν.
Ρήματα: ενεργώ, διακρίνω, επιδεικνύω, επηρεάζω, ακούω, τροποποιώ, παρουσιάζω, εξασκώ, προτείνω, ερωτώ, χαρακτηρίζω, επανεξετάζω, υπηρετώ, επιλύω, επαληθεύω


πηγή:
http://www.skagitwatershed.org/~donclark/hrd/bloom.html#one

Η ταξονομία εκπαιδευτικών στόχων – Bloom? s taxonomy

8 Δεκεμβρίου, 2008 / 1 σχόλιο στο Η ταξονομία εκπαιδευτικών στόχων – Bloom? s taxonomy

To 1956 ο Benjamin Bloom, ένας εκπαιδευτικός ψυχολόγος στο πανεπιστήμιο του Σικάγου, πρότεινε μια ταξινόμηση-κατάταξη (ταξονομία) σε ιεραρχική μορφή των εκπαιδευτικών στόχων (educational objectives).
Οι εκπαιδευτικοί στόχοι μπορούν να διακριθούν σε τρεις τομείς:

α) τον γνωστικό (cognitive), που αφορά τις διεργασίες της γνώσης
β) τον συναισθηματικό (affective), που αφορά τις στάσεις (attitudes) και
γ) τον ψυχοκινητικό (psychomotor), που αφορά τις δεξιότητες (skills).

Αναλυτικότερα, στον γνωστικό τομέα υπάρχουν τα παρακάτω επίπεδα:

  • γνώση (knowledge): ανάκληση δεδομένων ή πληροφορίας

ρήματα: ορίζω, περιγράφω, απαριθμώ, αναγνωρίζω, κατονομάζω, κατηγοριοποιώ, ταιριάζω, ονομάζω, διαβάζω, καταγράφω, αναπαράγω, επιλέγω, δηλώνω, βλέπω, γράφω

  • κατανόηση (comprehension): κατανόηση της σημασίας, ερμηνεία προβλημάτων και οδηγιών, δήλωση ενός προβλήματος διαφορετικές λέξεις

ρήματα: κατηγοριοποιώ, αναφέρω, αλλάζω, περιγράφω, συζητώ, εκτιμώ, εξηγώ, γενικεύω, δίνω παραδείγματα, διασαφηνίζω, βγάζω νόημα, παραφράζω, επαναδηλώνω, ανακεφαλαιώνω, συνοψίζω, κατανοώ

  • εφαρμογή (application): χρήση μιας έννοιας ή γενίκευσης σε νέες καταστάσεις και πλαίσια, εφαρμογή της γνώσης από το σχολείο σε άλλους χώρους

ρήματα: ενεργώ, εφαρμόζω, διαχειρίζομαι, εκφράζω, ελέγχω, δηλώνω, καθορίζω, αναπτύσσω, ανακαλύπτω, συνεισφέρω, καθιερώνω, επεκτείνω, υλοποιώ, περικλείω, ενημερώνω, διδάσκω, συμμετέχω, προβλέπω, ετοιμάζω, διατηρώ, προβάλλω, παρέχω, συσχετίζω, αναφέρω, δείχνω, λύνω, διδάσκω, μεταφέρω, χρησιμοποιώ, εκμεταλλεύομαι

  • ανάλυση (analysis): διάκριση σε συστατικά μέρη και κατανόηση της οργανωτικής δομής τους

ρήματα: αναλύω, αποσυνθέτω, κατηγοριοποιώ, συγκρίνω, αντιπαραβάλλω, συσχετίζω, κάνω διάγραμμα, διαφοροποιώ, διακρίνω, διαχωρίζω, εστιάζω, διασαφηνίζω, συμπεραίνω, περιορίζω, περιγράφω, καταδεικνύω, προβάλλω, αναγνωρίζω, χωρίζω, υποδιαιρώ

  • σύνθεση (synthesis): κατασκευή νέας δομής από διαφορετικά στοιχεία, δημιουργία νέου νοήματος ή δομής

ρήματα: προσαρμόζω, προβλέπω, συνεργάζομαι, συνδυάζω, επικοινωνώ, συσσωρεύω, συνθέτω, δημιουργώ, σχεδιάζω, αναπτύσσω, μηχανεύομαι, εκφράζω, διευκολύνω, σχηματίζω, γενικεύω, υποθέτω, ενσωματώνω, εξατομικεύω, αρχικοποιώ, εντάσσω, παρεμβάλλω, εφευρίσκω, μοντελοποιώ, τροποποιώ, ενισχύω, σχεδιάζω, αναδιατάσσω, ανακατασκευάζω, δομώ, συνίσταμαι, καθιστώ έγκυρο

  • αξιολόγηση (evaluation): διατύπωση αξιολογικών κρίσεων

ρήματα: επιβραβεύω, συγκρίνω και αντιπαραβάλλω, συμπεραίνω, κριτικάρω, κρίνω, αποφασίζω, υποστηρίζω, ερμηνεύω, δικαιολογώ, αναπλαισιώνω, υπερασπίζομαι

πηγές:
1.        Bloom B. S. (1956). Taxonomy of Educational Objectives, Handbook I: The Cognitive Domain. New York: David McKay Co Inc.
2.        Taxonomy of Educational Objectives. (2008, November 19). In Wikipedia, The Free Encyclopedia. Retrieved 10:26, December 8, 2008, from http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Taxonomy_of_Educational_Objectives&oldid=252823172
3.        http://www.skagitwatershed.org/~donclark/hrd/bloom.html#one
4.        http://krummefamily.org/guides/bloom.html

Μέθοδοι ανάπτυξης κριτικού στοχασμού

21 Νοεμβρίου, 2008 / Σχολιάστε

Οι εκπαιδευτικές παρεμβάσεις, για να έχουν τα αναμενόμενα επιθυμητά αποτελέσματα, χρειάζεται να αφιερώνουν ιδιαίτερη σημασία και χρόνο στην επεξεργασία της εμπειρίας που προσφέρουν (στοχασμός, νοητική και συναισθηματική ανταπόκριση). Οι εκπαιδευτικές εμπειρίες (εισηγήσεις, εκπαιδευτικές επισκέψεις, μελέτη διδακτικού υλικού) μπορούν να συμπληρώνονται από τα εξής στάδια ανάπτυξης κριτικού στοχασμού:

α. επιστροφή στην εμπειρία: οι μαθητευόμενοι αφήνουν στην άκρη τις πρώτες εντυπώσεις και εξετάζουν νηφάλια, χωρίς να αξιολογούν, τα σημαντικότερα σημεία της εμπειρίας και τα συναισθήματα ή τον προβληματισμό που τους προκάλεσε.

β. προσέγγιση των συναισθημάτων: οι μαθητευόμενοι καλούνται να μετασχηματίσουν τα αρνητικά και να αξιοποιήσουν τα θετικά συναισθήματα που τους προκάλεσε η εμπειρία.

γ. επαναξιολόγηση της εμπειρίας: οι νέες ιδέες, πληροφορίες και στάσεις συγκρίνονται με αυτές που είχαν οι μαθητευόμενοι πριν τον κριτικό στοχασμό του, και γίνονται μέρος της προσωπικότητάς τους.

πηγή: Boud D., Keogh R., Walker D. (2002) Reflection: Turning experience into learning, Kogan Page, New York, κεφ. 1,2) στο βιβλίο: Κόκκος Αλέξης, 2005, Εκπαίδευση Ενηλίκων, Ανιχνεύοντας το πεδίο, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 69-71

Παραδοσιακή vs Δια βίου μάθηση

20 Νοεμβρίου, 2008 / Σχολιάστε

Στην κοινωνία της γνώσης οι παραδοσιακές μέθοδοι εκπαίδευσης αδυνατούν να εφοδιάσουν τους μαθητευόμενους με τις κατάλληλες δεξιότητες που απαιτούνται.

Ο ρόλος των εκπαιδευτικών και εκπαιδευτών αλλάζει, καθώς χρειάζεται να μάθουν νέες δεξιότητες (ψηφιακός αλφαβητισμός, τεχνολογίες επικοινωνίας κα διαχείρισης της πληροφορίας, ξένη γλώσσα) και να γίνουν οι ίδιοι “δια βίου μαθητευόμενοι”, ώστε να συγχρονίζονται με τις νέες γνώσεις στους χώρους της Παιδαγωγικής και της Τεχνολογίας. Η επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών μπορεί να ενισχυθεί μέσα από την δημιουργία συλλογικών επαγγελματικών δικτύων εντός σχολείων και εκπαιδευτικών οργανισμών.

Ακολουθεί μια σύγκριση ανάμεσα στα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής και της δια βίου μάθησης.


πηγή: Lifelong Learning in the Global Knowledge Economy: Challenges for Developing Countries, TechKnowLogia, January – March 2003 © Knowledge Enterprise, Inc., διαθέσιμη εδώ

Τεχνικές ενεργητικής μάθησης

19 Νοεμβρίου, 2008 / 1 σχόλιο στο Τεχνικές ενεργητικής μάθησης

Σύμφωνα με το βιβλίο του Roger Mucchielli  Les m?thodes actives dans la p?dagogie des adultes (ενεργητικές μέθοδοι στην εκπαίδευση ενηλίκων), στους ενήλικες (γιατί όχι και στους ανήλικους) η ενεργητική συμμετοχή εξασφαλίζει το μεγαλύτερο ποσοστό συγκράτησης της πληροφορίας-γνώσης.

Συγκεκριμένα, όταν προσέχουμε, συγκρατούμε:

_το 10% από αυτά που διαβάζουμε

_το 20% από αυτά που ακούμε

_το 30% από αυτά που βλέπουμε

_το 50% από αυτά που βλέπουμε και ακούμε ταυτόχρονα

_το 80% από αυτά που λέμε (!)

_το 90% από αυτά που λέμε και ταυτόχρονα κάνουμε ενέργειες που απαιτούν στοχασμό και στις οποίες εμπλεκόμαστε ενεργά.

Οι θερμοί υποστηρικτές των παραδοσιακών διαλέξεων, ας συλλογιστούν βαθύτερα…retain.png

πηγή:  Roger Mucchielli  Les m?thodes actives dans la p?dagogie des adultes, από το έγγραφο στη διεύθυνση: http://www.metabeauce.com/references/Uneapprochepedagogiquesurlaformation.pdf

Εξατομικευμένη Μάθηση (Personalized Learning)

11 Νοεμβρίου, 2008 / Σχολιάστε

fall-leaves.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

Οι εντατικές έρευνες της νευροεπιστήμης και κλάδων της Ψυχολογίας επιβεβαιώνουν με τα πορίσματά τους τους διαφορετικούς τρόπους πρόσληψης, αφομοίωσης, δόμησης και επαναχρησιμοποίησης από τα άτομα της παρεχόμενης πληροφορίας και γνώσης. Η Διαφορετικότητα, λοιπόν, είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη. Το ζήτημα είναι αν αναγνωρίζεται και από το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα…

Προσωπικά θεωρώ ότι το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα δεν ανταποκρίνεται επιτυχώς στους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους μαθαίνουν οι μαθητές. Για την ακρίβεια, μάλλον έχει ρίξει όλο το βάρος στους μαθητές: “αφού μαθαίνουν διαφορετικά, γιατί να τους διδάξουμε και διαφορετικά;” Εξάλλου, πώς μπορεί η υποθετικά προκύπτουσα ποικιλομορφία σε εκπαιδευτικά προγράμματα να ταιριάξει με το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο που διέπει το εκπαιδευτικό σύστημα; Πώς θα αξιολογήσουμε και θα πιστοποιήσουμε σε εθνικό επίπεδο τις γνώσεις και δεξιότητες των μαθητών μας, αν δεν τους διδάξουμε “ομογενοποιημένα”, όλους το ίδιο, ώστε να μην διαμαρτυρηθούν ότι δεν είχαν διδαχθεί το α ή το β;

Δυστυχώς, στο βωμό αυτής της ομογενοποίησης, της νοοτροπίας ότι “ένα μέγεθος ταιριάζει σε όλους” (one size fits all) βιώνουμε διαρκώς την αποτυχία του υπάρχοντος εκπαιδευτικού συστήματος, που μετριέται με όρους όπως τα υψηλά ποσοστά αποτυχίας των μαθητών σε πανελλαδικές εξετάσεις αλλά και το ποσοστό των μαθητών που εγκαταλείπουν τις σχολικές τάξεις και αναζητούν άλλες διεξόδους στην βιοπάλη. Και θέλοντας να διασφαλίσουμε τον δήθεν επί ίσοις όροις διαγωνισμό των μαθητών, αποτυγχάνουμε να τους βοηθήσουμε να κατανοήσουν ακόμα και τις πιο στοιχειώδεις γνώσεις βασικών μαθημάτων. Όσοι μαθητές δεν μπορούν να προσαρμοστούν επιτυχώς σε αυτό το μοντέλο είναι οι «μη κανονικοί», οι «αδύναμοι», οι «απροσάρμοστοι», οι «αδιάφοροι», οι «ανίκανοι», οι «ταραξίες». Το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα συνεχίζει να εξαναγκάζει κάθε μαθητή σε μάθηση με έναν μόνο τρόπο, παρά την αυξανόμενη διαφοροποίηση και περιπλοκότητα του σημερινού κόσμου που απαιτεί επιλογή, ευκαιρίες και λύσεις πιο εξατομικευμένες.

Τι φταίει άραγε; Μήπως οι δάσκαλοι δεν έμαθαν για τα διαφορετικά στυλ μάθησης; Μήπως δεν ξέρουν να εφαρμόσουν άλλες στρατηγικές εξατομικευμένης διδασκαλίας; Μήπως ο αριθμός των μαθητών ανά τμήμα είναι απαγορευτικός για οποιαδήποτε παρέμβαση, πλην της επιβολής της τάξης και ησυχίας; Μήπως φταίει το πρόβλημα έλλειψης πόρων για την παιδεία ή ο έντονα γραφειοκρατικός χαρακτήρας που της έχουν προσδώσει; Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών;

Αναζητώντας τις αιτίες κατέφυγα στα χαρακτηριστικά της Εξατομικευμένης Μάθησης (Personalized Learning) και προσπάθησα να καταλάβω περί τίνος πρόκειται. Σε σύνοψη, αυτά που εντόπισα είναι τα εξής:

Με τον όρο «εξατομικευμένη ? προσωποποιημένη» μάθηση (personalized learning) αναφερόμαστε στη μάθηση που ανταποκρίνεται στις ατομικές ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των μαθητευόμενων, λαμβάνοντας υπόψη τα μοναδικά τους χαρίσματα, ταλέντα, χαρακτηριστικά, τις δεξιότητες, κλίσεις και επιθυμίες τους. Τα κύρια χαρακτηριστικά του μοντέλου της Εξατομικευμένης Μάθησης είναι η έμφαση στην συμμετοχή των γονέων του μαθητή στη διαδικασία μάθησης, οι τάξεις με μικρό αριθμό μαθητών, η προσωπική επαφή και αλληλεπίδραση μαθητή-δασκάλου, η απόδοση σημασίας στα διαφορετικά μαθησιακά στυλ, η κατευθυνόμενη από τον ίδιο μαθητή συμμετοχή του στη μαθησιακή διαδικασία, η πρόσβαση στην τεχνολογία, τα ποικίλα μαθησιακά περιβάλλοντα, τα προγράμματα επιμόρφωσης δασκάλων και γονέων και οι επιλογές στο αναλυτικό πρόγραμμα μαθημάτων. Πρόκειται για τη μάθηση που στοχεύει στην ενεργότερη και παραγωγικότερη συμμετοχή του κάθε μαθητευόμενου σε διαδικασίες που θα αναπτύξουν τις δυνατότητές του και θα συμβάλλουν στην επιτυχία του.

Η Εξατομικευμένη Μάθηση έχει τις ρίζες της στο κίνημα της μάθησης στο σπίτι (homeschool), όπου και για δεκαετίες οι γονείς προσάρμοζαν τη μάθηση των παιδιών τους ανάλογα με τις ανάγκες και τις προτιμήσεις τους. Για να υπάρξει Εξατομικευμένη Εκπαίδευση είναι απαραίτητο τα σχολεία να αυτό-διαχειρίζονται τα ίδια το πρόγραμμά τους, ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της εκάστοτε τοπικής κοινωνίας. Μια αποτελεσματική «τάξη» μάθησης υπερβαίνει τα αυστηρώς ορισμένα πλαίσια της τάξης με τους τέσσερις τοίχους σε ένα τυπικό σχολικό κτήριο. Η «υβριδική» προσέγγιση του μοντέλου της Εξατομικευμένης Μάθησης δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να επιδιώξουν επιλογές μάθησης που βελτιστοποιούν τις μαθησιακές τους δυνατότητες σύμφωνα με τις ατομικές τους ανάγκες.

Σε αντίθεση με το παρελθόν οπότε τα προγράμματα Εξατομικευμένης Μάθησης ορίζονταν ως «μη σχολική τάξη», «σχολείο στο σπίτι», «ανεξάρτητη μελέτη», «εξ αποστάσεως μάθηση» κλπ. σήμερα τα αντίστοιχα προγράμματα ενσωματώνουν τόσο σχολικά όσο και μη σχολικά περιβάλλοντα μάθησης, πρόσβαση στην τεχνολογία, υποστήριξη της σπιτικής μελέτης, μάθηση που βασίζεται στην κοινότητα καθώς και επιλογές ανεξάρτητης μελέτης.

Το μοντέλο Εξατομικευμένης Μάθησης αναγνωρίζει ότι κάθε μαθητής είναι ένα άτομο με διαφορετικό στυλ μάθησης, ρυθμό μάθησης, τρόπο μάθησης και διαφορετική άποψη για τη μάθηση. Αναγνωρίζει την αξία της εμπλοκής και συμμετοχής των γονέων στην εκπαίδευση των παιδιών τους και της συνεχιζόμενης επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών και υποστηρίζει τη συνεργασία γονέων, μαθητών και δασκάλων, παρέχοντας πλήθος από επιλογές και ευκαιρίες, μέσα αλλά και εκτός σχολικής τάξης, έτσι ώστε τα προγράμματα μάθησης να είναι κομμένα και ραμμένα στις ατομικές ανάγκες και προτιμήσεις κάθε μαθητή. Έχει μειωμένο αριθμό μαθητών σε κάθε τάξη (15-20) και ενθαρρύνει τους γονείς να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη στην παρακολούθηση και εξασφάλιση της επιτυχούς μάθησης των παιδιών τους. Επιπλέον, συνδυάζει πολλαπλά επίπεδα αξιολόγησης της επίδοσης των μαθητών: εκτός από τις τελικές εξετάσεις καταγράφεται λεπτομερώς και συστηματικά η πορεία του μαθητή στις καθημερινές του επιδόσεις αλλά και μέσα από τον προσωπικό φάκελο επιτευγμάτων του (portfolios).

Η Εξατομικευμένη Μάθηση μπορεί να φέρει πίσω στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα χιλιάδες μαθητές που το εγκατέλειψαν επειδή δεν καλύπτονταν οι ανάγκες τους από το μοντέλο της κοινής για όλους σχολικής τάξης, αλλά και να κρατήσει και χιλιάδες μαθητές που είναι στα πρόθυρα να εγκαταλείψουν τη σχολική εκπαίδευση επειδή αποτυγχάνουν καθημερινά, ανανεώνοντας τις ελπίδες τους για επιτυχία σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες τους.

πηγή: http://www.theaplus.org/personalized_learning.html

εικόνα: http://greenopolis.com/myopolis/blogs/hlund05/climate-change-ruining-fall-foliage

Αρχές διδακτικού σχεδιασμού – Gagne

1 Νοεμβρίου, 2008 / Σχολιάστε

Στα μοντέλα διδακτικού σχεδιασμού (Instructional Design, ID) συμπεριλαμβάνεται το μοντέλο των Gagne, Briggs και Wager (1992), γνωστό ως «Αρχές Διδακτικού Σχεδιασμού» (Principles of Instructional Design).

Το μοντέλο αυτό αποτελείται από εννέα διδακτικά γεγονότα (instructional events), στα οποία μπορεί να στηριχθεί ο εκπαιδευτικός για να σχεδιάσει ένα μάθημα. Τα βήματα αυτά ακολουθούν την εξής διαδοχική σειρά:

1.      εξασφάλιση της προσοχής: θα πρέπει να εξασφαλιστεί η προσοχή του μαθητευόμενου, προκειμένου να υπάρξουν κατάλληλες συνθήκες για μάθηση. Αυτό γίνεται με την πρόκληση ενδιαφέροντος, κινήτρων και περιέργειας, παρέχοντας βασική πληροφορία που έχει εγκυρότητα.

2.      πληροφόρηση του μαθητευόμενου για τους αντικειμενικούς στόχους: ο εκπαιδευτικός ενημερώνει τους μαθητές του σχετικά με το τι πρέπει να περιμένουν και τους προετοιμάζει να δεχθούν πληροφορίες, διευκρινίζοντας τι πρέπει να περιμένουν και ποια συνάφεια έχει το αντικείμενο που θα διδαχθούν.

3.      πρόκληση ανάκλησης προηγούμενης γνώσης: η πρόσβαση σε προϋπάρχουσα γνώση είναι βασικός παράγοντας κατά την διαδικασία εκμάθησης νέας γνώσης. Η κινητοποίηση των υπαρχόντων γνωστικών δομών και σχημάτων υποβοηθούν την ουσιαστική μάθηση.


gagne.wmv

4.      παρουσίαση του νέου περιεχομένου: παρουσιάζεται το νέο υλικό με στόχο φυσικά την απόκτηση και εκμάθηση της πληροφορίας.

5.      παροχή καθοδήγησης στον μαθητευόμενο: ο εκπαιδευτικός κατευθύνει το μαθητή με ανακαλυπτική μάθηση, εργαστήρια, παραδείγματα, αναστοχαστικές ερωτήσεις και άλλες τεχνικές, όπως νύξεις και υποβοηθητικές ιδέες, προκειμένου ο μαθητής να κωδικοποιήσει νοηματικά το νέο περιεχόμενο.

6.      απόσπαση απαντήσεων: ο μαθητευόμενος απαντάει σε ερωτήσεις πάνω σε αυτό που έχει διδαχθεί, ώστε μέσω της απόδοσής του να επιβεβαιωθεί η μάθησή του. Η εξάσκηση των μαθητών μπορεί να γίνει επίσης με πρακτική μιας δεξιότητας, συμμετοχή σε συζήτηση, μια ομαδική δραστηριότητα, μια γραπτή απάντηση, κατασκευή ενός τεχνουργήματος κλπ.

7.      παροχή ανατροφοδότησης: στο τέλος κάθε δραστηριότητας ο εκπαιδευτικός παρέχει άμεση ανατροφοδότηση (feedback) στον μαθητευόμενο, διορθώνοντας και ενισχύοντας  την απόδοσή του.

8.      αξιολόγηση απόδοσης: με ανεξάρτητη πρακτική εξάσκηση ο μαθητευόμενος εφαρμόζει αυτό που έχει μάθει. Ο εκπαιδευτικός μπορεί έτσι να ελέγξει αν οι μαθησιακοί στόχοι έχουν επιτευχθεί και σε ποιον βαθμό.

9.      ενίσχυση της συγκράτησης και της μεταφοράς: η κατάκτηση της ενός γνωστικού τομέα προϋποθέτει την εφαρμογή της γνώσης σε καταστάσεις της πραγματικής ζωής. Ο εκπαιδευτικός ζητάει από τον εκπαιδευόμενο να γενικεύσει αυτό που έμαθε και να το εφαρμόσει σε νέες δραστηριότητες και νέα πλαίσια (contexts), ώστε να διατηρηθεί στην μακρόχρονη μνήμη (long-term memory).

πηγές:

1.      http://tip.psychology.org/gagne.html

2.      Gagne, R., Briggs, L. & Wager, W. (1992). Principles of Instructional Design (4th Ed.). Fort Worth, TX: HBJ College Publishers

3.      http://www.slideshare.net/armovil/gagne-nine-events-of-instruction/

4.      http://www.e-learningguru.com/articles/art3_3.htm

WebQuests: μια χρήσιμη εκπαιδευτική εφαρμογή του διαδικτύου

26 Οκτωβρίου, 2008 / Σχολιάστε

Τα WebQuests είναι μια χρήσιμη εφαρμογή των ΤΠΕ (Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας) στην εκπαιδευτική διαδικασία. Πρόκειται για ένα πρότυπο μαθήματος προσανατολισμένου στην αναζήτηση πληροφοριών κυρίως μέσω του παγκόσμιου ιστού (web). Οι μαθητές μαθαίνουν για ένα θέμα ύστερα από καθοδηγημένη έρευνα σε υλικό και δραστηριότητες που υπάρχουν στο διαδίκτυο.

webquests.jpg

Το μοντέλο αυτό αναπτύχθηκε από τον Bernie Dodge στο πανεπιστήμιο του San Diego το Φεβρουάριο του 1995. Η εφαρμογή των WebQuests στην σχολική διδασκαλία και πρακτική έχει στόχο να εντάξει τους μαθητές σε τρόπους έρευνας και σκέψης που απαιτούν οι νέες συνθήκες ζωής και εργασίας. Το πανεπιστήμιο του San Diego διατηρεί από το 1996 μια βάση δεδομένων με 2.500 περίπου παραδείγματα WebQuest από διάφορες επιστήμες, τα οποία μπορούν οι εκπαιδευτικοί να αναζητήσουν και να χρησιμοποιήσουν στη σχολική τάξη. Αλλά και η δημιουργία νέων WebQuests είναι σχετικά εύκολη, χωρίς να απαιτούνται ειδικές τεχνικές δεξιότητες. Εφόσον κάποιος μπορεί να δημιουργήσει ένα κείμενο με υπερσυνδέσμους (hyperlinks), μπορεί να δημιουργήσει και ένα WebQuest, είτε σε ένα έγγραφο κειμένου (Word), είτε σε ένα λογισμικό παρουσίασης (PowerPoint) ή ακόμα και σε ένα λογιστικό φύλλο (Ecxel).

Ένα WebQuest αναπτύσσεται γύρω από μια υλοποιήσιμη και ενδιαφέρουσα εργασία που έχει σχέση με την πραγματική ζωή (αυθεντική δραστηριότητα). Ξεφεύγει από την απλή απομνημόνευση ή την σύνοψη περιεχομένου ενός κειμένου και απαιτεί υψηλές δεξιότητες, όπως κριτική σκέψη, σύνθεση, ανάλυση, επίλυση προβλήματος και δημιουργικότητα, αφού δεν πρόκειται για παρουσίαση με άλλο τρόπο του περιεχόμενου των ιστότοπων, στους οποίους αναζητούν πληροφορίες οι μαθητές, ούτε και απλώς μια αλληλουχία εμπειριών και δραστηριοτήτων με τη βοήθεια του διαδικτύου. Θα πρέπει όλες ή ο κύριος όγκος των πηγών αναζήτησης να προέρχονται από το διαδίκτυο.

webquests1.jpg 

Ένα απλό εργαλείο συγγραφής WebQuests που δημιούργησε ο Bernie Dodge είναι το QuestGarden, το οποίο προσφέρει κατεύθυνση βήμα-βήμα και παραδείγματα. Κάποιος μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει ένα ήδη έτοιμο πρότυπο και να το προσαρμόσει στις ανάγκες του. Υπάρχουν όμως και άλλα εργαλεία συγγραφής WebQuests.

Τεχνικές για την ανεύρεση καλών πηγών στο διαδίκτυο και άλλες πολύτιμες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στον ιστότοπο του WebQuest (http://www.webquest.org/index.php), από όπου και προέρχονται οι παραπάνω πληροφορίες.

simSchool: πρόγραμμα προσομοίωσης διδασκαλίας σε σχολική τάξη

23 Οκτωβρίου, 2008 / Σχολιάστε

Το simSchool είναι πρόγραμμα προσομοίωσης της διδασκαλίας σε σχολική τάξη, χρηματοδοτημένο από το υπουργείο παιδείας των ΗΠΑ. Προσφέρει σε νέους και άπειρους εκπαιδευτικούς ένα κατάλληλο περιβάλλον εικονικής πρακτικής εξάσκησης σε τάξη με προσομοιωμένους μαθητές που διαθέτουν ποικίλα μαθησιακά χαρακτηριστικά και διαφορετικές προσωπικότητες.

Διαθέτει στοιχεία επιστημ(ολογ)ικού παιχνιδιού (epistemic game), αφού στη δομή, τους κανόνες, τις επιλογές και το περιβάλλον του παιχνιδιού έχουν ενταχθεί οι αδήλωτες διαδικασίες, τα νοητικά μοντέλα και οι επαγγελματικές δεξιότητες ενός ειδικού στη διδασκαλία. Επιτρέπει στο χρήστη (στο νέο εκπαιδευτικό) να πειραματιστεί λαμβάνοντας σειρά αποφάσεων κατά τη διάρκεια της προσομοιωμένης διδασκαλίας του, ώστε να βελτιωθεί και να αναπτύξει εμπειρία στη χρήση στρατηγικών διδασκαλίας. Οι αποφάσεις αυτές στηρίζονται στην ανίχνευση και ανάλυση των μαθησιακών αναγκών των μαθητών και με τη σειρά τους προκαλούν ανάλογες αντιδράσεις στην σχολική επίδοση και συμπεριφορά των μαθητών. Το πρόγραμμα προσφέρει άμεση ανατροφοδότηση στον χρήστη και με την βοήθεια διαδικτυακής κοινότητας επιτρέπει την λήψη ανατροφοδότησης και υποστήριξης από ειδικούς. Με νύξεις και βαθμιαία υποστήριξη (scaffolding) στα πλαίσια ενός μοντέλου «γνωστικής μαθητείας» (cognitive apprenticeship) η προσομοίωση βοηθάει τον νέο εκπαιδευτικό να μάθει και να προχωρήσει σε επίπεδα μεγαλύτερης δυσκολίας.

simschool.jpg

Ασφαλώς οι προσομοιώσεις δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τις εμπειρίες από τη διδασκαλία στην πραγματική τάξη. Μπορούν όμως να προετοιμάσουν καλύτερα έναν μελλοντικό εκπαιδευτικό για την είσοδό του στη σχολική ζωή και πρακτική, προσφέροντας απεριόριστο χρόνο εξάσκησης, άμεση ανατροφοδότηση και δυνατότητες ασφαλούς πειραματισμού σε νέες μεθόδους και στρατηγικές.

πηγή:  Zibit, M., and D. Gibson. 2005. simSchool: The game of teaching. Innovate 1 (6). http://www.innovateonline.info/index.php?view=article&id=173

σύνδεσμος για το simSchool: κλικ στην εικόνα ή εδώ

Andragogy: αρχές διδασκαλίας ενηλίκων

18 Οκτωβρίου, 2008 / Σχολιάστε

Ενώ με τον όρο pedagogy αναφερόμαστε στην επιστήμη και τέχνη της διδασκαλίας των παιδιών, ο όρος andragogy επινοήθηκε αντίστοιχα για τη διδασκαλία των ενηλίκων. Μολονότι ο όρος επινοήθηκε από το 1833, από τον Γερμανό εκπαιδευτικό Alexander Kapp, χρησιμοποιήθηκε κυρίως από τη δεκαετία 1970-1980 από τον Malcolm Knowles, που υποστήριξε ότι οι ενήλικες επιθυμούν να κατευθύνουν οι ίδιοι τη μάθησή τους και να έχουν την ευθύνη των αποφάσεών τους.Η εκπαίδευση των ενηλίκων θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις παρακάτω αρχές:

  • ετοιμότητα (readiness): η εκπαίδευση οφείλει καθαρά να απευθύνεται στις ανάγκες των μαθητευομένων ώστε να είναι έτοιμοι να μάθουν

  • εμπειρία (experience): η εκπαίδευση πρέπει να σέβεται και να στηρίζεται στην εμπειρία ζωής που οι μαθητευόμενοι φέρνουν στο μάθημα

  • αυτονομία (autonomy): η εκπαίδευση πρέπει να προσκαλεί τους μαθητευόμενους να συμμετέχουν στη διαμόρφωση της κατεύθυνσης, του περιεχομένου και των δραστηριοτήτων της μαθησιακής εμπειρίας

  • δράση (action): η σύνδεση ανάμεσα στην εκπαίδευση και την εφαρμογή αυτού που μαθαίνεται πρέπει να είναι ξεκάθαρη.

andragogy.png

Με βάση τις παραπάνω αρχές οι καταλληλότερες στρατηγικές διδασκαλίας είναι η μελέτη περιπτώσεων, το παιχνίδι ρόλων, οι προσομοιώσεις και η αυτοαξιολόγηση. Ειδικά στη μελέτη περίπτωσης οι μαθητές ενθαρρύνονται να ενισχύσουν αυτό που μαθαίνουν με επίγνωση από την εμπειρία της ζωής τους. Εφόσον σπάνια οι μελέτες περίπτωσης έχουν μοναδική λύση, καλούν τους μαθητές να ορίσουν και να υπερασπιστούν τα δικά τους συμπεράσματα και να αναστοχαστούν στην εφαρμογή αυτών των λύσεων και στη ζωή τους.

πηγή: Morland, D., and H. Bivens. 2004. Designing instructional articles in online courses for adult learners. Innovate 1(2).  http://www.innovateonline.info/index.php?view=article&id=8

Πλοήγηση άρθρων

← Προηγούμενα άρθρα Επόμενα άρθρα →
Άνοιγμα μενού
Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση
Accessibility by WAH