Κατηγορία: Απόψεις

Καταχρεωμένοι, βιώνουμε σήμερα μια μεγάλη οικονομική κρίση χωρίς να γνωρίζουμε πότε θα την ξεπεράσουμε. Οι αρμόδιοι μας βομβαρδίζουν καθημερινά με νέα μέτρα που στοχεύουν στην αύξηση των κρατικών εσόδων, στην περικοπή των δημόσιων δαπανών, στην ευρύτερη εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών και στην αναζήτηση νέων. Πρόκειται για συνήθη μέτρα που λαμβάνονται από χώρες που αντιμετωπίζουν οικονομικά αδιέξοδα, στην προσπάθειά τους να αποτινάξουν το βάρος των χρεών και να ορθοποδήσουν. Πρόκειται για… φάρμακα μιας τυποποιημένης συνταγής, διαχρονικής και παγκόσμιας ισχύος, που αποβλέπει στη θεραπεία άρρωστων οικονομιών. Επομένως δεν μας εκπλήσσει το ότι παρόμοια μέτρα λαμβάνονταν σε ανάλογες οικονομικές συγκυρίες, και στην αρχαία Ελλάδα.

Μετά τη διάλυση και της Β Δ Αθηναϊκής Συμμαχίας λίγο πριν από τα μέσα του 4ου αι. π.Χ., οι Αθηναίοι βρέθηκαν αντιμέτωποι με μεγάλα οικονομικά αδιέξοδα. Συγχρόνως συνειδητοποίησαν ότι ο τρόπος με τον οποίο ζούσαν ως τότε, βασισμένος, κατά ένα μεγάλο μέρος, στα ξένα χρήματα που αποσπούσαν, με τη δύναμη των όπλων, από τους συμμάχους τους, ανήκε οριστικά στο παρελθόν. Εγκαταλείποντας έτσι τις ηγεμονικές τους αξιώσεις, άρχισαν να προγραμματίζουν μια νέα οικονομική πολιτική η οποία θα βασιζόταν, κατά κύριο λόγο, στις δικές τους δυνάμεις.

Καταρχήν βελτίωσαν το μηχανισμό είσπραξης των φόρων και των έκτακτων εισφορών- είσπραξη που από παλιά την είχαν εκχωρήσει σε ιδιώτες- και προσπάθησαν να κάνουν το φορολογικό τους σύστημα αποδοτικότερο. Για το τελευταίο πρέπει να τους βοήθησε και η γενική απογραφή όλων των ιδιωτικών περιουσιών την οποία είχαν επιχειρήσει πριν από μερικά χρόνια.

Από την εποχή αυτή συμβαίνει να μας έχει σωθεί ένα αρχαίο κείμενο στο οποίο διατυπώνονται συγκεκριμένες προτάσεις, η εφαρμογή των οποίων, κατά την άποψη του συγγραφέα του, θα έβγαζαν την αθηναϊκή οικονομία από το αδιέξοδο. Εχει τον τίτλο « Πόροι » (ή « περί προσόδων ») και είναι γραμμένο από τον γνωστό μας Ξενοφώντα, τον μαθητή του Σωκράτη, μετά την επάνοδό του στην Αθήνα, ύστερα από μια πολυετή εξορία. Πρόκειται για το μοναδικό σχεδόν δημοσιονομικού περιεχομένου κείμενο που μας έχει διασωθεί από ολόκληρο τον αρχαίο ελληνικό κόσμο. Ο Ξενοφών, οπαδός της φιλειρηνικής πολιτικής, προτείνει καταρχάς αύξηση της γεωργικής και αλιευτικής παραγωγής και εντατικότερη εκμετάλλευση του ορυκτού (κυρίως των λατομείων μαρμάρου) και μεταλλευτικού πλούτου της αττικής γης. Εισηγείται ακόμη τη λήψη μέτρων που θα προσέλκυαν την εγκατάσταση περισσοτέρων ξένων ( μετοίκων ) στην Αττική. Και αυτό όχι τόσο επειδή από αυτούς το αθηναϊκό κράτος εισέπραττε έναν ειδικό φόρο, το μετοίκιον, όσο για να επιτευχθεί η γενικότερη αναθέρμανση της αθηναϊκής οικονομίας. Πολλές και σημαντικές οικονομικές δραστηριότητες στην αρχαία Αθήνα βρίσκονταν στα χέρια μετοίκων, αφού για τους Αθηναίους οι εργασίες αυτές δεν άρμοζαν σε ελεύθερους πολίτες. Ειδικά για την τόνωση του εμπορίου, μέσω της οποίας το κράτος προσδοκά αύξηση των εσόδων του, προτείνει συγκεκριμένα μέτρα. Ανάμεσά τους την ενίσχυση των διαδικασιών σύναψης δανείων, την κατασκευή έργων υποδομής στο λιμάνι του Πειραιά, όπως εμπορικών υπόστεγων εγκαταστάσεων και αξιοπρεπών ενδιαιτημάτων για τους εμπόρους και τα πληρώματα των πλοίων, γρήγορη περαίωση των εμπορικών δικών ώστε να μην παρεμποδίζονται οι κινήσεις των εμπλεκόμενων σ΄ αυτές εμπόρων. Ωστόσο το κλειδί στο δημοσιονομικό πρόγραμμα του Ξενοφώντος είναι η εντατικότερη εκμετάλλευση του αργύρου των μεταλλείων του Λαυρίου. Μας έχουν σωθεί δεκάδες επίσημων κειμένων του 4ου αι. π.Χ. από την αθηναϊκή Αγορά που αναφέρονται στις διαδικασίες εκμίσθωσης των μεταλλείων αυτών. Η εκμετάλλευσή τους παραχωρείτο από το κράτος σε ιδιώτες ύστερα από δημόσιους πλειστηριασμούς. Ηταν τριετούς διάρκειας για τα ήδη γνωστά μεταλλεία και επταετούς για όσα η λειτουργία τους επιχειρείτο για πρώτη φορά. Ρηξικέλευθη είναι η πρόταση του Ξενοφώντος να αγοράσει το κράτος 60.000-90.000 δούλους, τους οποίους στη συνέχεια θα εκμίσθωνε, έναντι ενός οβολού για κάθε δούλο ημερησίως, στους ιδιώτες που εκμεταλλεύονταν τα μεταλλεία. Με το μέτρο αυτό πίστευε ότι θα ανακουφιζόταν γενναία η αθηναϊκή οικονομία, αφού θα εξασφαλιζόταν ημερήσιο «επίδομα» τριών οβολών για κάθε Αθηναίο πολίτη, (ο αριθμός τους υπολογίζεται γύρω στις 20.000-30.000), χωρίς αυτοί να προσφέρουν οποιαδήποτε εργασία. Βέβαια, ο Ξενοφών νόμιζε ότι ο άργυρος των μεταλλείων ήταν ανεξάντλητος!

Η παραπάνω «έξυπνη» πρόταση ήταν σύμφωνη με την κυρίαρχη πολιτική αντίληψη των χρόνων εκείνων στην Αθήνα, που κυβερνιόταν από μια ριζοσπαστική δημοκρατία. Η πολιτική αυτή απέβλεπε πρωτίστως στην ικανοποίηση των υλικών αναγκών των πολιτών και στην εξασφάλιση μιας καλύτερης ζωής για τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, χωρίς οι πολίτες να προσφέρουν στο κράτος ούτε καν στρατιωτική θητεία, αφού στο στρατό καθημερινά η παρουσία μισθοφόρων γινόταν όλο και πιο αισθητή. Επακόλουθο ήταν να προκύψει μια άμβλυνση της πίστης στην ιδέα του κράτους και της υπακοής στους νόμους του, αφού μεγαλύτερη σημασία είχε πλέον το άτομο και όχι η πολιτεία. Οικονομικών κρίσεων μύρια κακά έπονται.

Ο κ. Μιχάλης Α. Τιβέριος είναι καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Πηγη http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=415861&h1=true

Η λεγόμενη <<προοδευτική παράταξη>>, δηλαδή ο πολιτικός χώρος που εκφράζει εδώ και δεκάδες χρόνια ανθρώπους που έχουν υιοθετήσει ως βασικές αρχές την κοινωνική δικαιοσύνη, την αξιοκρατία, την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, ανθρώπους που πάλεψαν για τη δημοκρατία, την εθνική ανεξαρτησία, ανθρώπους που κυνηγήθηκαν και βασανίστηκαν από δικτατορικά καθεστώτα, είχε πάντοτε ως βασικό πυλώνα για την ανάπτυξη, την πρόοδο και την ευημερία της χώρας , τη Δημόσια Εκπαίδευση.

Το 1963, όταν εξελέγη κυβέρνηση ο Γεώργιος Παπανδρέου με την <<Ένωση Κέντρου>> προχώρησε σε μια ριζοσπαστική, για την εποχή, εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Ορισμένα βασικά της χαρακτηριστικά ήταν:

·        Η κατάργηση οποιονδήποτε οικονομικών επιβαρύνσεων για σπουδές και στις τρεις βαθμίδες.

·        Η επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης.

·        Η καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας στο δημοτικό σχολείο.

·        Η ίδρυση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.

·        Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.

·        Η αύξηση των δαπανών για την εκπαίδευση.

·        Η επέκταση στα 3 χρόνια της εκπαίδευσης των δασκάλων στις Παιδαγωγικές Ακαδημίες.

·        Η βελτίωση της οικονομικής θέσης των εκπαιδευτικών.

Παρατηρούμε λοιπόν, πως για την τότε προοδευτική κυβέρνηση της εποχής η Δημόσια Εκπαίδευση και ο Εκπαιδευτικός θεωρήθηκε σημαίνων παράγοντας για την ανάπτυξη και εξέλιξη του τόπου.     Το 1981, εξελέγη κυβέρνηση το ΠΑ.ΣΟ.Κ. με πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου και προχώρησε σε μια σημαντική μεταρρύθμιση από το 1982 έως το 1986 για τη Δημόσια Εκπαίδευση με κύριο άξονα την δημοκρατική και συμμετοχική λειτουργία.   Συγκεκριμένα:

·        Καταργήθηκε ο επιθεωρητής και εισήχθη ο θεσμός του σχολικού συμβούλου.

·        Δημιουργήθηκαν οι μαθητικές κοινότητες.

·        Ιδρύθηκαν τα πρώτα σχολεία ειδικής αγωγής και εισήχθη ο θεσμός των ειδικών τάξεων(τα σημερινά τμήματα ένταξης).

·        Ιδρύθηκαν Πανεπιστημιακά Τμήματα δασκάλων και νηπιαγωγών.

·        Αυξήθηκε σημαντικά ο μισθός του εκπαιδευτικού.

·        Εκδόθηκαν νέα σχολικά εγχειρίδια.

·        Δόθηκε ιδιαίτερο βάρος για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.

Βλέπουμε και εδώ πως η Εκπαίδευση και ο Εκπαιδευτικός αποτέλεσαν βασικό μοχλό ανάπτυξης για την τότε προοδευτική κυβέρνηση.

Φτάνουμε στο σήμερα. Το 2009 όταν εξελέγη κυβέρνηση το ΠΑ.ΣΟ.Κ. με πρωθυπουργό των Γιώργο Παπανδρέου, αρκετοί πιστέψαμε πως η Εκπαίδευση μετά από πολλά χρόνια θα βρισκόταν και πάλι στο επίκεντρο των ριζοσπαστικών αλλαγών και πως ο εκπαιδευτικός θα γινόταν αρωγός και πρωταγωνιστής αυτής της προσπάθειας. Δυστυχώς συμβαίνει το αντίθετο. Η Δημόσια Εκπαίδευση υποβαθμίζεται συνεχώς, ενώ ο εκπαιδευτικός παραγκωνίζεται και  στοχοποιείται μεθοδευμένα προκείμενου η πολιτική ηγεσία του  Υπουργείου Παιδείας να περάσει αναίμακτα όλες εκείνες τις πολιτικές που αποδυναμώνουν το Δημόσιο Σχολείο.

Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας έχει καταφέρει μέσα σε δύο περίπου χρόνια με τη συνδρομή του ΔΝΤ να αποσαθρώσει την έννοια της Δημόσιας Εκπαίδευσης, θεσπίζοντας νόμους και λαμβάνοντας αποφάσεις με καθαρά νεοφιλελεύθερο χαρακτήρα.

Συγκεκριμένα:

·        Θεσμοθέτησε την τριετία στους νεοδιόριστους, χωρίς κανένα παιδαγωγικό και ουσιαστικό περιεχόμενο.

·        Κατήργησε τα ολοήμερα σχολεία της υπαίθρου αντιμετωπίζοντας τους μαθητές εκείνων των περιοχών, ως δεύτερης κατηγορίας.

·        Συγχώνευσε και κατήργησε σχολεία χωρίς ουσιαστικό διάλογο.

·        Κατήργησε τα Διδασκαλεία, ένα σημαντικό θεσμό επικαιροποίησης της γνώσης των εκπαιδευτικών.

·        Συγχώνευσε και κατήργησε τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.

·        Μειώνει δραστικά τους διορισμούς παρά τα δεκάδες οργανικά κενά.

·        Συνεχώς μειώνεται ο μισθός του εκπαιδευτικού, παρά το γεγονός πως ο εκπαιδευτικός είναι από τους χαμηλότερους αμειβόμενους στο δημόσιο τομέα.

·        Καταργεί τα γραφεία εκπαίδευσης χωρίς να υπάρχει η κατάλληλη υποδομή.

·        Προωθεί έναν ισχυρό διευθυντή-μάνατζερ ενώ συνάμα υποβαθμίζει το ρόλο του Συλλόγου Διδασκόντων.

Καθημερινά οι επικεφαλείς του Υπουργείου Παιδείας με την ευθύνη της κυβέρνησης κάνουν ό,τι μπορούν για να αποδυναμώσουν και να συρρικνώσουν τη Δημόσια Εκπαίδευση, το Δημόσιο Σχολείο και να καταστήσουν τον Εκπαιδευτικό έναν «δημοσιο-υπαλληλάκο των τρεις και εξήντα».     Η συνεχιζόμενη αντι-εκπαιδευτική πολιτική από την παρούσα πολιτική ηγεσία οφείλει να αντιμετωπιστεί από εκπαιδευτικούς και Συνδικάτα με τρόπο άμεσο και ηχηρό. Πρέπει, αφού πείσουμε πρώτα τον ίδιο μας τον εαυτό, έπειτα γονείς και πολίτες πως η Δημόσια Εκπαίδευση αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την ανάπτυξη και την πρόοδο της χώρας, να πείσουμε την κοινωνία πως επιτέλους η πολιτεία οφείλει να αναγνωρίσει οικονομικά και κοινωνικά τον Εκπαιδευτικό.

Η Δημόσια Εκπαίδευση και ο Εκπαιδευτικός δεν ευθύνονται για την οικονομική κρίση, για τη διαφθορά, τις σπατάλες και τα ΄΄ρετιρέ΄΄. Η Παιδεία αποτελεί ύψιστο κοινωνικό αγαθό και ως τέτοιο θα πρέπει να αναβαθμίζεται συνεχώς, μένοντας ανεπηρέαστη από τις εκάστοτε πολιτικοοικονομικές συνθήκες. Η κρίση δεν μπορεί να είναι εμπόδιο για τη μόρφωση, και η μόρφωση πρέπει να είναι ένας τρόπος απόδρασης από την κρίση. Ο Εκπαιδευτικός ζητά κοινωνική δικαιοσύνη και στήριξη της Δημόσιας Εκπαίδευσης.

Μακράκης Γιώργος, Εκπαιδευτικός Π.Ε.- Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου <<Δομίνικος

Πηγή : www.alfavita.gr, 5/8/2011

Τον κίνδυνο της «αποξένωσης» από την εικόνα των ελληνικών λέξεων επισήμανε ο καθηγητής της Γλωσσολογίας

του Ευγένιου Τριβιζά (καθηγητή εγκληματολογίας στην Μ. Βρεττανία και συγγραφέα παιδικών βιβλίων)

O χαρακτηρισμός των Ελλήνων ως απατεώνων, προδοτών και άλλων τινών δεν είναι παρά μία ακόμα περίπτωση του κοινωνιολογικού φαινομένου της επικλήσεως αρνητικών εθνικών στερεοτύπων σε περιπτώσεις κρίσεων. Αντί να κρίνονται και να κατακρίνονται αποφάσεις ή ενέργειες συγκεκριμένων ατόμων, στιγματίζεται συλλήβδην έναs ολόκληρoς λαός. Το πιο επικίνδυνο στερεότυπο είναι η αμφισβήτηση της ανθρώπινης φύσης φυλών και εθνών.

Το αρκτικόλεξο «ΡΙGS»(*) (ΓΟΥΡΟΥΝΙΑ), το οποίο χρησιμοποιούν Δυτικοευρωπαίοι και Αγγλοσάξονες επενδυτές και σχολιαστές, ως συνοπτικό τρόπο αναφοράς στους λαούς της Νότιας Ευρώπης και τις οικονομίες τους, δεν είναι μόνο μια κακόγουστη προσβολή. Είναι μια σύγχρονη εκδοχή του ιστορικού φαινομένου της αμφισβήτησης της ανθρώπινης φύσης του συνανθρώπου, της διαδικασίας κατά την οποία μέλη μιας εθνικής ομάδας υποβιβάζουν τα μέλη μιας άλλης στο επίπεδο των ζώων, μεταδίδοντας έμμεσα το μήνυμα ότι είναι άξια να τύχουν παρόμοια με αυτά μεταχείρισης.

Αν και ορισμένα έντυπα, όπως οι «Financial Τimes», και τράπεζες, όπως η Βarclays, κατόπιν καταγγελιών, όπως εκείνη του Πορτογάλου υπουργού Οικονομικών, απαγόρευσαν τη χρήση του, ο όρος κινδυνεύει να καθιερωθεί. Όσοι εξακολουθούν να τον χρησιμοποιούν δεν αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητα μιας τέτοιας πρακτικής. Λησμονούν ότι παρόμοιες μειωτικές εκφράσεις είχαν χρησιμοποιηθεί συστηματικά κατά το παρελθόν για να απευαισθητοποιήσουν την κοινή γνώμη, να αναστείλουν τυχόν ενδοιασμούς, να απενεργοποιήσουν τη συναισθηματική ταύτιση και να διευκολύνουν διωγμούς, σφαγές, ακόμα και γενοκτονίες.

Της γενοκτονίας της Ρουάντας για παράδειγμα είχε προηγηθεί μια κυβερνητικά συντονισμένη εκστρατεία λεκτικής «αποκτήνωσης» των θυμάτων και κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Πόλεμου η ιαπωνική προπαγάνδα είχε χρησιμοποιήσει την ίδια μέθοδο εναντίον των Αμερικανών. Η πιο ακραία, βέβαια περίπτωση, ήταν εκείνη του Τρίτου Ράιχ. Ένα από τα σκευάσματα που χρησιμοποιήθηκαν για τη γενοκτονία των Εβραίων στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως, ήταν το παρασιτοκτόνο Ζyclon Β. Πολύ πριν, όμως, οι κρατούμενοι εξοντωθούν με παρασιτοκτόνα, είχε προηγηθεί η απομείωση της ανθρώπινης φύσης τους από τον ναζιστικό μηχανισμό προπαγάνδας.

Εκφράσεις όπως «αρουραίοι», «μολυσματικά ζωύφια» είχαν χρησιμοποιηθεί συστηματικά για τον χαρακτηρισμό τους. Και φυσικά όταν εκλαμβάνεις τους αντιπάλους σου όχι ως ανθρώπους αλλά ως κτήνη ή παράσιτα, δεν έχεις και πολλούς ενδοιασμούς για να τους εξοντώσεις προκειμένου να ανακυκλώσεις τις τρίχες ή το λίπος τους. Η λεκτική «αποκτηνωτική» βία αποτελεί συχνά τον προθάλαμο πραγματικής και όχι μόνο στη διεθνή σκηνή.

Σε έρευνά μου για τα εγκλήματα του όχλου είχα κάνει διάκριση μεταξύ δύο κατηγοριών υβριστικών εκφράσεων, εκείνων οι οποίοι αρνούνται τον ανδρισμό του αντιπάλου και εκείνων οι οποίοι αρνούνται την ανθρώπινη φύση του και είχα διαπιστώσει ότι η πρώτη ανοίγει τον δρόμο σε ριτουαλιστική και η δεύτερη σε πραγματική βία. Οι τραγικές συνέπειες της λεκτικής «αποκτήνωσης» είναι ο λόγος για τον οποίο οι ανθρωπολόγοι Μontagu και Μatson θεωρούν ότι οι διαδικασίες άρνησης της ανθρώπινης υπόστασης συνανθρώπων είναι «ο πέμπτος καβαλάρης της Αποκαλύψεως» . Θα ήταν υπερβολικό, βέβαια, να ισχυριστεί κανείς ότι οι χρήστες του όρου «ΡΙGS» προετοιμάζουν το έδαφος για την οικονομική κατακρεούργηση των άσωτων «γουρουνιών» του Νότου.

Είναι όμως απορίας άξιο το ότι πολιτισμένοι άνθρωποι φτάνουν στο σημείο να διαδίδουν μειωτικές εκφράσεις που τόσα δεινά έχουν προκαλέσει κατά το παρελθόν. Όταν δεν αντιμετωπίζουμε τους άλλους ως άτομα, αλλά ως εκπροσώπους στερεοτύπων, όταν μία εθνότητα θεωρείται ότι ενσαρκώνει το έντιμο και το ηθικό και ο αντίπαλος το δόλιο και το ανήθικο, τότε ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για κάθε λογής βαρβαρότητα. Ούτε οι Νότιοι είναι «γουρούνια», ούτε οι Έλληνες είναι εκ γενετής απατεώνες, ούτε οι Γερμανοί επιρρεπείς σε γενοκτονίες.

Το καλό και το κακό ενυπάρχει στον καθένα και το δεύτερο μπορεί εύκολα να πυροδοτηθεί από λεκτικές κοινωνικές διαδράσεις. Ας ελπίσουμε ότι ο «πέμπτος καβαλάρης της Αποκαλύψεως», προτού συνεχίσει τη νέα του επέλαση, θα σκοντάψει στους βράχους της λογικής και της κοινής μας ανθρωπιάς.

Ευγένιος Τριβιζάς

*) (σημείωση διαβιβαστή) Portugal – Italy – Greece – Spain

TA NEA On-line – ΑΙΧΜΕΣ Αντιγράφοντας την πραγµατικότητα.

Ζακλίν ντε Ρομιγύ

http://omilias.blogspot.com/2011/04/blog-post.html

30 χρόνια το ράβε – ξήλωνε του υπουργείου Παιδείας µε τις Πανελλαδικές

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΑΤΣΙΚΑ

Τρίτη 17 Μαΐου 2011,ΤΑ ΝΕA

Αν κανείς κοιτάξει, τα τελευταία περίπου τριάντα χρόνια, τις διακηρύξεις των υπουργών Παιδείας, κάθε φορά που άλλαζαν το σύστηµα πρόσβασης στην Τριτοβάθµια Εκπαίδευση, θα εκπλαγεί. Γιατί; Επειδή τα αποτελέσµατα των νέων τρόπων πρόσβασης στα ΑΕΙ – ΤΕΙ ήταν εντελώς αντίθετα από τις υποσχέσεις του υπουργείου Παιδείας σε τέτοιο βαθµό µάλιστα, που να µπορεί κάποιος να υποστηρίξει µε στοιχεία ότι όποτε το υπουργείο Παιδείας µιλάει για αλλαγή των Πανελλαδικών Εξετάσεων πρέπει να περιµένουµε τα αντίθετα ακριβώς απ’ όσα υπόσχεται ότι θα πετύχει.

Τατελευταία30 χρόνιαέχουµε4 βασικέςαλλαγές στο σύστηµα πρόσβασης στην Τριτοβάθµια Εκπαίδευση: την περίοδο 1980-1983 (Πανελλήνιες Εξετάσεις), την περίοδο 1984-1998 (Γενικές Εξετάσεις), την περίοδο 1999-2004 (Πανελλαδικές Εξετάσεις Ενιαίου Λυκείου) και την περίοδο 2005-2011 (Πανελλαδικές Εξετάσεις Γενικού Λυκείου). Πριν από περίπου 33 χρόνια, τον Νοέµβριο του 1978, ο τότε υφυπουργός Παιδείας Βασίλης Κοντογιαννόπουλος εξήγγειλε, «εν µέσω πανηγυρισµών», τον νέο τρόπο εισαγωγής στην Τριτοβάθµια Εκπαίδευση, σύµφωνα µε τον οποίο οι µαθητές θα έδιναν εξετάσεις στις δύο τελευταίες τάξεις του λυκείου και τα αποτελέσµατά τους θα χρησίµευαν όχι µόνο για τη σχολική αξιολόγηση του µαθητή (προαγωγή – απόλυση), αλλά και ως κριτήρια για την εισαγωγή στην Τριτοβάθµια Εκπαίδευση.

Παράλληλα, ο Βασίλης Κοντογιαννόπουλος διαβεβαίωνε την κοινή γνώµη ότι «η εισαγωγή στην Τριτοβάθµια Εκπαίδευση δεν θα εξαρτάται στο εξής από παράγοντες όπως τα φροντιστήρια και η τύχη που ελάχιστη σχέση έχουν», όπως τονιζόταν, «µε την εκπαιδευτική και µαθησιακή διαδικασία». Η βασική «καινοτοµία» των Πανελληνίων Εξετάσεων, δηλαδή η διπλή εξεταστική δοκιµασία (Β’ και Γ’ Λυκείου), όξυνε τις εκπαιδευτικές ανισότητες και «καθιέρωσε», πραγµατικά, την ταχύτατη εξάπλωση των φροντιστηρίων, αφού µετέτρεψε τη Λυκειακή Βαθµίδα σε εξεταστικό κέντρο.

Αποτέλεσµα; Τα περίπου 500 φροντιστήρια που υπήρχαν στα τέλη της δεκαετίας του ‘70 (1977), το 1982 έχουν γίνει περίπου 1.000 που λειτουργούν ήδη στην Αθήνα και σε όλες τις πρωτεύουσες νοµών.

Την ίδια στιγµή, βεβαίως, ως φυσική συνέπεια αυξάνεται η φοιτητική µετανάστευση (+20% ανάµεσα στο 1979 και το 1983).

Το 1983 οι Πανελλήνιες Εξετάσεις µετονοµάζονται σε Γενικές Εξετάσεις. Σύµφωνα µε τις επίσηµες ανακοινώσεις, το νέο σύστηµα στόχευε στην «ελάττωση της απορρύθµισης της λειτουργίας του λυκείου» µε τον περιορισµό των Γενικών Εξετάσεων µόνο στη Γ’ Λυκείου. Επίσης στόχευε στην «αύξηση της ισότητας ευκαιριών» µε το «άνοιγµα των πανεπιστηµίων» και «στον περιορισµό της εξάπλωσης των φροντιστηρίων».

Με κάποιες παραλλαγές το σύστηµα των Γενικών Εξετάσεων µέχρι το 1998. Το αν εκπλήρωσε τους στόχους του το δείχνουν καθαρά τα παρακάτω αποκαλυπτικά στοιχεία: ενώ το ποσοστό των µαθητών της Γ’ Λυκείου στην Αθήνα που παρακολούθησαν φροντιστήριο και ιδιαίτερα µαθήµατα το 1984 ήταν 65%, το 1993 φτάνει το 95%!

Από το 1984 µέχρι το 1988 στη διάρκεια των Γενικών Εξετάσεων οι βαθµοί των τριών τάξεων του λυκείου λαµβάνονται υπόψη σε ποσοστό 25%. Αποτέλεσµα; Βαθµοθηρία και βέβαια τελικά, βαθµολογικός πληθωρισµός. Οι µαθητές που βαθµολογούνται µε «άριστα» πενταπλασιάζονται µέσα σε µια 8ετία – 9ετία και από 2,3% τη σχο λική χρονιά 1977-78 γίνονται 11,9% το 1985-86, για να προσγειωθούν το 1994 στο 8,5% όταν πια είχε καταργηθεί το καθεστώς συµµετοχής τους στα κριτήρια επιλογής των εξετάσεων. Το 1997, οι πρώτες σελίδες των εφηµερίδων γέµισαν µε τις εξαγγελίες για την κατάργηση των Γενικών Εξετάσεων και την ελεύθερη πρόσβαση στα πανεπιστήµια. Το ΥΠΕΠΘ ισχυρίζεται ότι µε την εφαρµογή του νέου συστήµατος στόχευε: α) Στο τέλος των Γενικών Εξετάσεων και στο άνοιγµα των πανεπιστηµίων, που θα κατάφερνε συντριπτικό χτύπηµα στα φροντιστήρια και β) στη µείωση του ανταγωνισµού για την κατάληψη µιας θέσης στα τριτοβάθµια ιδρύµατα, που θα αποκαταστήσει στο λύκειο το κλίµα που απαιτείται για να λειτουργήσει παιδαγωγικά το σχολείο.

Τα αποτελέσµατα; Υποβαθµίζεται µέσα σε µικρό χρονικό διάστηµα η µορφωτική λειτουργία του λυκείου, ενώ τα δύο πρώτα χρόνια εφαρµογής του νέου συστήµατος πρόσβασης στην Τριτοβάθµια Εκπαίδευση, χιλιάδες µαθητές όχι µόνο δεν είχαν πρόσβαση στα ΑΕΙ – ΤΕΙ αλλά κόπηκαν ακόµη και από τη δυνατότητα να ολοκληρώσουν τη Β’ ή τη Γ’ Λυκείου. Το 1999 στα γεννητούρια του «κατασπάραξε» 30 χιλιάδες µαθητές, το 1/3 του µαθητικού πληθυσµού της Β’ Λυκείου. Το 2004, στα τελευταία του αξιολόγησε ένα στα δύο παιδιά που φοιτούσαν στη Β’ Λυκείου µε βαθµό κάτω από τη βάση. Η διαρροή των µαθητών π.χ. από τη Β’ στη Γ’ Λυκείου από 4,4% των µαθητών (το 1993-94)

έφτασε το 2000 το 25%. Παράλληλα ενώ το 1994 το ποσοστό των µαθητών της Β’ και Γ’ Λυκείου στην Αθήνα που παρακολουθούσαν φροντιστήριο και ιδιαίτερα µαθήµατα ανερχόταν κατά µέσο όρο σε 55 – 60%, το 2000 ξεπέρασε το 85%! Μόνο µέσα στα δύο πρώτα χρόνια εφαρµογής του νέου συστήµατος 1999 – 2000 αυξήθηκαν κατά 50% οι ιδιωτικές δαπάνες για φροντιστήρια και ιδιαίτερα µαθήµατα.

του Γιώργου Καββαδία, “‘Εθνος” , 8/5/2011

Συμπληρώνεται αυτές τις μέρες ένας χρόνος από την προσφυγή της χώρας στο ΔΝΤ και την επιβολή του Μνημονίου που οδήγησαν σε αλλεπάλληλα μέτρα, γκρεμίζοντας δικαιώματα και κατακτήσεις ολόκληρου αιώνα. Παρά τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις ότι το Μνημόνιο δεν αγγίζει την Παιδεία, επιταχύνεται η αποδόμηση του δημόσιου και δωρεάν σχολείου.

Η κατάργηση του Οργανισμού Εκδόσεων Διδακτικών Βιβλίων (ΟΕΔΒ) λίγο πριν αποχαιρετήσουμε το 2010 αποτελεί ακόμα έναν κρίκο στην αλυσίδα των μέτρων που πλήττουν τη δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση. Με την ευλογία και την εποπτεία της τρόικας εφαρμόζεται ένα μαζικό σχέδιο 1.933 συγχωνεύσεων-καταργήσεων σχολείων, με οδυνηρές κοινωνικές και εκπαιδευτικές συνέπειες. Η εφαρμογή αυτού του σχεδίου, εκτός των άλλων, σημαίνει: Αύξηση του αριθμού μαθητών στα τμήματα. Δημιουργία σχολικών συγκροτημάτων-μαμούθ, ειδικότερα στα λύκεια.

Η πολιτική αποδόμησης του δημόσιου σχολείου δεν έχει αρχή και τέλος: κατάργηση της Πρόσθετης και Ενισχυτικής Διδασκαλίας, κλείσιμο αθλητικών σχολείων, μέτρα εργασιακής και παιδαγωγικής ομηρείας των εκπαιδευτικών. Αν προσθέσουμε στο πογκρόμ των «καλλικρατικών» συγχωνεύσεων την εξοντωτική μείωση (μέχρι 66%) της κρατικής επιχορήγησης των σχολικών επιτροπών, τότε θα διαπιστώσουμε ότι η δημόσια δωρεάν εκπαίδευση καταργείται σταδιακά προς όφελος του σχολείου της αγοράς. Ολα αυτά τα μέτρα δεν εντάσσονται απλά σε μια λογική εξοικονόμησης πόρων. Αποτελούν την εξειδίκευση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών της ΕΕ και της κυβέρνησης για ένα σχολείο φτηνό και πλήρως υποταγμένο στην αγορά. Ενα σχολείο που η «γνώση» από κοινωνικό αγαθό μετατρέπεται σε εμπόρευμα.

Η πολιτική «αποσύρεται το κράτος – να αναλάβουν οι γονείς, οι τοπικές κοινωνίες (ιδιώτες, εταιρείες) και οι εκπαιδευτικοί» στο όνομα της «αποκέντρωσης» και του «Καλλικράτη» εφαρμόζεται από την κυβέρνηση. Με τη λογική του «λιγότερου κόστους» και στον βωμό της αγοράς μετατρέπεται όλο και πιο έντονα η εκπαίδευση σε εμπόρευμα και οι γονείς και μαθητές σε πελάτες ιδιωτών.

Μέσα στο νέο ζοφερό τοπίο το «νέο σχολείο» είναι κτισμένο με παλιά υλικά. Είναι το σχολείο της αμάθειας, του διαφοροποιημένου προγράμματος, που θα αναπαράγει τις κοινωνικές ανισότητες και με νέο σύστημα πειθάρχησης. Επιδιώκεται έτσι να διαμορφωθεί ένας τύπος ανθρώπου και, κυρίως, εργαζομένου, που πρέπει να είναι ευέλικτος και προσαρμόσιμος στις αλλαγές στην αγορά εργασίας και κυρίως παραγωγικός και πειθήνιος.

Τον τελευταίο καιρό αρκετά δημοσιεύματα αλλά και τηλεοπτικές εκπομπές καταπιάνονται με το παλιό αλλά πάντα επίκαιρο θέμα της σχολικής βίας.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΚΚΕ (βλ. «Ελευθεροτυπία», 26/4/2011), 63% των μαθητών του Δημοτικού, 51% του Γυμνασίου και 36% του Λυκείου δηλώνουν ότι έχουν υποστεί κάποια μορφή βίας (κυρίως λεκτική). Οι παραβατικές συμπεριφορές εντός σχολείου -είτε οφείλονται σε οικογενειακά είτε σε ατομικά προβλήματα, είτε στρέφονται εναντίον των άλλων είτε εναντίον του εαυτού- είναι μια κοινωνική μορφή έκφρασης που δηλώνει πως κάτι δεν πάει καλά. Εχουμε δε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι η οικονομική κρίση θα εντείνει το πρόβλημα, ενώ η δημιουργία τεράστιων σχολικών μονάδων θα δυσκολέψει ακόμη περισσότερο τη διαχείρισή του. Αυτή τη διαχείριση εναποθέτουν γονείς και πολιτεία στον εκπαιδευτικό.

Υπάρχει όμως μια απόλυτη σιωπή σχετικά με τις πραγματικές συνθήκες της καθημερινής εργασίας του εκπαιδευτικού, το στρες που πλήττει το επάγγελμα, την ουσιαστική και συμβολική απαξίωση του ρόλου του.

Πώς, αλήθεια, ο εκπαιδευτικός να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα αδιέξοδα του σχολικού θεσμού και ιδιαίτερα την πολυπλοκότητα της σχολικής βίας, όταν ο ίδιος νιώθει οικονομικά περιθωριοποιημένος και κοινωνικά απαξιωμένος; Πώς, εκτός από το διδακτικό του έργο, να διαμορφώνει ολοκληρωμένους ανθρώπους, όταν οι κανόνες και η κυρίαρχη ιδεολογία της ελεύθερης αγοράς πριμοδοτούν τον ευέλικτο, κατακερματισμένο και απασχολήσιμο άνθρωπο της νέας εποχής; Ευελπιστεί κανείς ότι οι χρόνιες πληγές του ελληνικού σχολείου, η φτώχεια και η μιζέρια, το αίσθημα του κενού και του μάταιου, η αναρμοδιότητα και η αδυναμία διαχείρισης των εντάσεων, η έλλειψη νοήματος, μπορεί να θεραπευτούν σε εποχές συνολικής απορύθμισης της κοινωνίας, ρήξης του κοινωνικού ιστού και αποδόμησης των συλλογικών αναπαραστάσεων για τον ρόλο του σχολείου ως ύψιστου δημόσιου αγαθού;

Ο σχολικός θεσμός και οι άνθρωποι που εργάζονται σε αυτόν βρίσκονται σήμερα παγιδευμένοι σε πολλαπλές κοινωνικές αντιφάσεις: μετάδοση ανθρωπιστικών αρχών και προσαρμογή στην αγριότητα της οικονομικής αγοράς, ισότητα όλων και επιλεκτική προαγωγή των άριστων, έξαρση ρατσιστικών αντιλήψεων και ένταξη των παιδιών των μεταναστών, άσκηση αυστηρής εξουσίας και συναινετικός διάλογος κ.λπ. Ισως γι’ αυτό οι εκπαιδευτικοί δηλώνουν αδυναμία να αντιμετωπίσουν φαινόμενα σχολικής βίας. Δεν έχουν ούτε τα πραγματικά ούτε τα συμβολικά ερείσματα για να το πράξουν.

Μπροστά σε αυτά τα ουσιαστικά αδιέξοδα, τα οποία δεν επιδέχονται μαγικές λύσεις αλλά απαιτούν μακροχρόνιες και καλά σχεδιασμένες παρεμβάσεις, εμφανίζονται κάποιες ιδέες για αστυνομικού τύπου μέτρα ελέγχου και επιτήρησης στα σχολεία (σεκιούριτι, χρήση καμερών).

Τέτοιου τύπου λύσεις, όμως, εκτός του ότι δεν απαντούν στην κρίση αξιών και την απουσία νοήματος στο σχολείο, μπορεί να προκαλέσουν τη γενικευμένη οργή της ελληνικής νεολαίας η οποία έχει πικρές αναμνήσεις από την ωμή αστυνομική βία (δολοφονία Γρηγορόπουλου). Η νεολαία κουβαλάει τρομερά αδιέξοδα, τα οποία δεν μπορεί αιωνίως να βιώνει ως προσωπικά προβλήματα. Τότε είναι που, αναζητώντας συλλογική έκφραση, μπορεί να στρέφεται σε αγριότερες και μαζικότερες μορφές βίας εναντίον του ίδιου του σχολικού θεσμού (φθορές, βανδαλισμοί κ.λπ.).

Οι νέοι δεν χρειάζονται εκφοβιστικά μέτρα, αλλά αξίες που να προκύπτουν από την πραγματική σχολική ζωή, πράγμα εξαιρετικά δύσκολο σε εποχή βίαιης ρήξης των κοινωνικών δεσμών. Απαιτείται επομένως μακροχρόνιος και συντονισμένος σχεδιασμός που να αφορά τους μαθητές αλλά και τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς. Οι τελευταίοι χρειάζονται ισχυρά υποστηρικτικά δίκτυα και ιδιαίτερη επιμόρφωση στην πρόληψη φαινομένων βίας στο σχολείο. Πάνω από όλα όμως χρειάζονται κοινωνική αναγνώριση, υπερηφάνεια και συλλογικότητα, στοιχεία απαραίτητα για να διαμορφωθεί μια νέα κοινωνική δυναμική για το καλό όλων: των μαθητών, των εκπαιδευτικών και του ίδιου του σχολείου.
Πηγή :Εφημερίδα “Ελευθεροτυπία” , 30/4/2011