Το Δημοτικό Σχολείο της Παραλίμνης στις 23/2/2010 πραγματοποίησε εκπαιδευτική επίσκεψη στο νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της Πέλλας, το οποίο μόλις τότε είχε ανοίξει τις πύλες του για το κοινό.
Είχαμε την ευκαιρία να ξεναγηθούμε στο χώρο και στις σημαντικές εκθεσιακές ενότητες από τη γνωστή ξεναγό κ. Ε. Κούκουρα ενώ σημαντικά σημεία της ξενάγησής της καταγράφηκαν και αποτέλεσαν τη βάση για δραστηριότητες από εκπαιδευτικούς στις τάξεις τους.
Σημειωτέων πως η έκθεση του Μουσείου, αναπτύσσεται σε χώρο 2.500 τετραγωνικών μέτρων και διαρθρώνεται σε πέντε θεματικές ενότητες, που μπορεί να μη διαχωρίζονται η μία από την άλλη σε κλειστές αίθουσες αλλά η περιήγηση παραπέμπει στον αρχαιολογικό χώρο ενώ ο εκθεσιακός χώρος έχει πλήρη εποπτικότητα.
Επίσης, επάνω από την έκθεση του ισογείου βρίσκεται εξώστης, απ’ όπου ο θεατής έχει τη δυνατότητα της πανοραμικής επαφής με τα εκθέματα
Τον επισκέπτη υποδέχεται στον εκθεσιακό χώρο η μαρμάρινη κεφαλή του Μεγάλου Αλεξάνδρου – εύρημα από την περιοχή των Γιαννιτσών, ο οποίος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Πέλλα.
Ο εκθεσιακός χώρος συμπληρώνεται με αίθουσες προβολής βίντεο και πολλαπλών χρήσεων, πωλητήριο, αναψυκτήριο, γραφεία, εργαστήρια και αποθήκες.
Θέμα: «Τι μάθαμε από την ξενάγησή μας στο Μουσείο» *
* Σημειώσεις από την ξενάγηση της κ. Κούκουρα όπως καταγράφηκαν από τη συνάδελφο κ. Οικονομίδου Αναστασία.
Η ΙΔΡΥΣΗ ΑΠΟΙΚΙΩΝ
Στα αρχαία χρόνια η οικογένεια ονομάζονταν φάρα. Κι αυτό γιατί, όλα τα μέλη της οικογένειας δούλευαν για το ψωμί τους. Το ψωμί γίνεται από το στάχυ, που τότε το ονόμαζαν φαρίνα. Δηλαδή φάρα είναι η οικογένεια που μοιράζεται και τρώει το ίδιο ψωμί.
Όταν συγκεντρώνονταν πολλοί άνθρωποι σε έναν τόπο, δεν τους χωρούσε πλέον ο τόπος. Γι’ αυτό ξεκινούσαν πόλεμοι για τη γη και για το ψωμί. Άλλοι πάλι, έπαιρναν τη μεγάλη απόφαση να εγκαταλείψουν τον τόπο τους και να μεταναστεύσουν. Στην αρχαιότητα δεν επιτρέπονταν, όμως να φύγουν έξω από την πόλη πάνω από πενήντα άτομα. Αυτοί που ήθελαν να φύγουν, έπρεπε να πάρουν διαβατήριο.
Έστελναν, λοιπόν, τους ιερείς ως αντιπροσώπους τους στο Μαντείο των Δελφών, για να πάρουν χρησμό. Αυτοί έδιναν στην Πυθία μια πλάκα που έγραφε: “Εμείς είμαστε από την Πέλλα. Δε μας χωράει πια, αυτός ο τόπος. Πού να πάμε;” Τότε η Πυθία έγραφε σε μια πλάκα το μέρος που έπρεπε να μεταναστεύσουν και τους έδινε και έναν χάρτη.
Η μετανάστευση γίνονταν το μήνα Μάρτιο, το μήνα του Θεού Άρη.
Όταν επέστρεφαν οι ιερείς, έπαιρναν τα δαχτυλίδια των ανθρώπων που επιθυμούσαν να μεταναστεύσουν ( κάθε οικογένεια είχε ένα συγκεκριμένο δαχτυλίδι, με δική του σφραγίδα -κάτι σαν τη σημερινή υπογραφή-) και τα έριχναν σ’ ένα κράνος. Μετά τραβούσαν κλήρους. Όσοι κληρώνονταν ήταν οι κληρωτοί, αυτοί που θα έφευγαν.
Ένα χρόνο προετοιμάζονταν για τη νέα πατρίδα. Πρώτα γίνονταν προξενιά. Τον Ιανουάριο (ο μήνας για γάμους) γίνονταν οι γάμοι στα σπίτια. Σ’ έναν ειδικό ναό δίνονταν οι αμοιβαίοι όρκοι των ζευγαριών. Τα σπίτια στολίζονταν με λουλούδια και πούπουλα και έτρωγαν κοτόπουλο. Στο τραπέζι δεν υπήρχαν ψητά κατσικάκια, γιατί ήταν ετοιμόγεννα. Έπρεπε δηλαδή να παντρευτούν μια κοπέλα απ’ τον τόπο τους. Έτσι έμεινε η φράση: “Παπούτσι από τον τόπο σου κι ας είναι μπαλωμένο”
Ακολουθούσε ο μήνας Φεβρουάριος -ο μήνας του ελαφιού- και οι άντρες επιδίδονταν στο κυνήγι του ελαφιού. Το κρέας έφτανε στο σπίτι και έτρωγαν όλοι μαζί για τελευταία φορά. Και τελείωνε το κρέας (Αποκριά). Το μήνα Μάρτιο (άνοιγε το Τριώδιο) άνοιγαν οι πύλες της πόλης και αυτοί που έφευγαν , έβλεπαν έφευγαν τρία αγάλματα, τρεις δρόμους δηλαδή, και έπρεπε από μόνοι να διαλέξουν ένα δρόμο για να βρουν τη μοίρα τους. Η λέξη “μοίρα” βγαίνει από το ρήμα “μοιράζω”, είναι δηλαδή το “μερίδιο” και το “μερτικό”, το κομμάτι που παίρνει ο καθένας από τη μοιρασιά ενός όλου. Έτσι, μοίρα σημαίνει πάνω απ’ όλα το μερίδιο που διεκδικεί ο καθένας στη ζωή και την ευτυχία.
Οι αρχαίοι πίστευαν στη μοίρα που δεν ήταν μια αλλά τρεις. Οι Μοίρες παριστάνονται, συνήθως, ως τρεις γυναικείες μορφές που κλώθουν. Η κλωστή που κρατούν στα χέρια τους, είναι η ανθρώπινη ζωή· συμβολίζεται έτσι το πόσο μηδαμινή κι ασήμαντη αποδεικνύεται τελικά, αφού κόβεται με το παραμικρό, όπως μια κλωστή. Η πρώτη Μοίρα, η Κλωθώ, γνέθει το νήμα της ζωής, η δεύτερη, η Λάχεση, μοιράζει τους κλήρους, καθορίζει τι θα “λάχει” στον καθένα. Η τρίτη Μοίρα, τέλος, η Άτροπος, κόβει χωρίς τον παραμικρό δισταγμό, όταν έρθει η ώρα, την κλωστή της ζωής των ανθρώπων. Οι Μοίρες είναι επομένως οι δυνάμεις που ευθύνονται για τα καλά και τα κακά της ζωής του κάθε θνητού, από τη γέννηση μέχρι το θάνατό του.
Το άσβεστο πυρ στην αποικία.
Στο ταξίδι έπαιρναν μαζί τους χάρτη, άσβεστο πυρ (φωτιά από τον τόπο τους μέσα σε γυάλινα βάζα με τρύπες, για να μπαίνει το οξυγόνο) και σπόρους για το ψωμί (σιτάρι και κριθάρι). Οι νύφες ήταν στολισμένες και φορούσαν στέμμα από άνθη μυρτιάς. Υπόσχονταν μάλιστα να κάνουν πολλά παιδιά.
Το καινούριο μέρος που θα πήγαιναν δεν ήταν μια τυχαία επιλογή. Έπρεπε να υπάρχει ύψωμα, για να χτιστεί η Ακρόπολη. Μέσα εκεί θα χτίζονταν ένας ναός αφιερωμένος στο Θεό της μητέρας πατρίδας και Θα έπρεπε να υπάρχει χώρος για να μπουν εκεί σε περίπτωση κινδύνου. Οπωσδήποτε θα έπρεπε να έχει νερό. Και πού έχει νερό; Όπου φυτρώνουν πλατάνια. Όταν επέστρεφαν οι μετανάστες για να δουν τους συγγενείς τους στη μητέρα πατρίδα , την ώρα που έπρεπε να ξαναφύγουν για την νέα τους πατρίδα( αποικία), τους έλεγαν οι ντόπιοι: “Χαιρέτα μας τον πλάτανο” , δηλαδή χαιρετίσματα στη νέα σου γη.
