ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

Η τυραννία που μάταια επαινούν μπορεί να έχει γλυκιά όψη, αλλά εσωτερικά είναι θλιβερή· ποιος άραγε λογαριάζεται καλότυχος και ποιος ευτυχισμένος, όταν διαβιεί μέσα στο φόβο και στη καχυποψία; Θα ήθελα να ζήσω ευτυχισμένα ως πολίτης παρά ως βασιλιάς, ο οποίος χαίρεται να έχει κακούς κι ανάξιους φίλους από φόβο μην τον σκοτώσουν ξαφνικά και να μη θέλει τους καλούς και άξιους. Θα μπορούσε, βέβαια, να πει κάποιος πως το χρήμα νικά τα πάντα κι είναι ευχάριστος ο πλούτος· εμένα, όμως, δε μ’ αρέσει να στήνω αυτί σε κάθε θόρυβο ούτε να έχω σκοτούρες, για να σώσω το βιος μου· μακάρι να ζήσω μετρημένα και χωρίς λύπες
τυραννίδος δὲ τῆς μάτην αἰνουμένης τὸ μὲν πρόσωπον ἡδύ, τἀν δόμοισι δὲ λυπηρά• τίς γὰρ μακάριος, τίς εὐτυχής, ὅστις δεδοικὼς καὶ παραβλέπων βίον αἰῶνα τείνει; δημότης ἂν εὐτυχὴς ζῆν ἂν θέλοιμι μᾶλλον ἢ τύραννος ὤν, ᾧ τοὺς πονηροὺς ἡδονὴ φίλους ἔχειν, ἐσθλοὺς δὲ μισεῖ κατθανεῖν φοβούμενος. εἴποις ἂν ὡς ὁ χρυσὸς ἐκνικᾷ τάδε, πλουτεῖν τε τερπνόν; οὐ φιλῶ ψόφους κλύειν ἐν χερσὶ σῴζων ὄλβον οὐδ’ ἔχειν πόνους• εἴη γ’ ἐμοὶ μέτρια μὴ λυπουμένῳ.

Και το να αγαπάς τα αξιώματα είναι γλυκό, αν όμως πέσουν βαριά σου φέρνουν μεγάλη στενοχώρια. Πότε οι θεοί που δε σεβάστηκες φέρνουν τα πάνω κάτω στη ζωή, πότε αφανίζουν τη ζωή ανθρώπων με αχάριστες γνώμες
καί τό πρότιμον γλυκύ μέν, λυπεῖ δέ προσιστάμενον. τοτέ μέν, τά θεῶν, οὐκ ὀρθωθέντ᾿ ἀνέτρεψε βίον, τοτέ δ᾿ ἀνθρώπων γνῶμαι πολλαί καί δυσάρεστοι διέκναισαν

Στενοχωριέμαι, όμως, και δυσανασχετώ πολύ με την κατάσταση που βρίσκεται η πόλη μας. Βλέπω δηλαδή αυτή πάντα να εκλέγει φαύλους ανθρώπους για να τη διοικούν. Κι αν κάποιος μια μέρα φαίνεται έντιμος, για δέκα μέρες γίνεται άθλιος· Αναθέτεις την εξουσία σε άλλον; Θα κάνει ακόμα πιο πολλά κακά.
ἄχθομαι δέ καί φέρω τά τῆς πόλεως ἅπαντα βαρέως πράγματα. Ὁρῶ γάρ αὐτήν προστάταισι χρωμένην ἀεί πονηροῖς. Κἄν τις ἡμέραν μίαν χρηστός γένηται, δέκα πονηρός γίγνεται. Ἐπέτρεψας ἑτέρῳ· πλεῖον ἔτι δράσει κακά.

Να ταράζεις και ν᾿ ανακατώνεις μαζί όλες τις υποθέσεις της πόλης και πάντοτε το λαό να παίρνεις με το μέρος σου γλυκαίνοντάς τον με λόγια γλυκά μαγειρεμένα. Κι έχεις κι άλλα δημαγωγικά προσόντα· ανίερη φωνή, ταπεινή καταγωγή, χυδαιότητα· με λίγα λόγια έχεις όλα όσα πρέπει να έχει κάποιος για να πολιτεύεται και να εξουσιάζει
τάραττε καί χόρδευ’ ὁμοῦ τά πράγματα ἅπαντα, καί τόν δῆμον ἀεί προσποιοῦ ὑπογλυκαίνων ῥηματίοις μαγειρικοῖς. Τά δ’ ἄλλα σοι πρόσεστι δημαγωγικά, φωνή μιαρά, γέγονας κακῶς, ἀγοραῖος εἶ· ἔχεις ἅπαντα πρός πολιτείαν ἅ δεῖ

Φοβερή η οργή των τυράννων, κι όπως έχουν μάθει ελάχιστα να υπακούνε και περισσότερο να εξουσιάζουν, πολύ δύσκολα μεταβάλλουν την οργή τους. Γι’ αυτό και το καλύτερο είναι να συνηθίζεις να ζεις σαν ίσος με τους άλλους.
δεινὰ τυράννων λήματα καί πως ὀλίγ’ ἀρχόμενοι, πολλὰ κρατοῦντες χαλεπῶς ὀργὰς μεταβάλλουσιν. τὸ γὰρ εἰθίσθαι ζῆν ἐπ’ ἴσοισιν κρεῖσσον

Γιατί και τα πιο τρομερά και δυνατά υποχωρούν μπροστά στα αξιώματα
Καὶ γὰρ τὰ δεινὰ καὶ τὰ καρτερώτατα τιμαῖς ὑπείκει

Γιατί ο λαός θέλει να ρίχνει πάντοτε τις ευθύνες στην εξουσία/το κράτος
κατ’ ἀρχῆς γὰρ φιλαίτιος λεώς.

Όση εξουσία και να ‘χω, ποτέ δε θ’ αποφάσιζα χωρίς τη γνώμη του λαού
οὐκ ἄνευ δήμου τάδε πράξαιμ’ ἄν, οὐδέ περ κρατῶν

Και πράγματι, μερικοί από αυτούς (τους πολιτικούς) από φτωχοί έγιναν γρήγορα και ξαφνικά πλούσιοι, και από άγνωστοι και άσημοι γνωστοί, ενώ εσείς, αντίθετα, από ένδοξοι καταλήξατε άσημοι και από πλούσιοι φτωχοί
καὶ γάρ τοι τούτων μὲν ἐκ πτωχῶν ἔνιοι ταχὺ πλούσιοι γίγνονται, καὶ ἐξ ἀνωνύμων καὶ ἀδόξων ἔνδοξοι καὶ γνώριμοι, ὑμεῖς δὲ τοὐναντίον ἐκ μὲν ἐνδόξων ἄδοξοι, ἐκ δ’ εὐπόρων ἄποροι

Φαίνεται πως πάντοτε υπάρχει κάποιο προειδοποιητικό σημάδι, όταν πλησιάζει η καταστροφή μιας πόλης ή ενός λαού
Φιλέει δέ κως προσημαίνειν , εὖτ᾿ ἄν μέλλῃ μεγάλα κακά ἤ πόλει ἤ ἔσεσθαι

Γιατί κι αν πρέπει κάποιος ν’ αδικεί, για χάρη της εξουσίας, ας αδικεί, για όλα τ’ άλλα, όμως, οφείλει να δείχνει σεβασμό
εἴπερ γάρ ἀδικεῖν χρή, τυραννίδος, πέρι κάλλιστον ἀδικεῖν, τἄλλα δ’ εὐσεβεῖν χρεών

Οι περισσότεροι άνθρωποι ευκολότερα ανέχονται, αν είναι κακούργοι, ν’ αποκαλούνται πανούργοι παρά, αν είναι τίμιοι, να λέγονται αγαθοί, και για το ένα ντρέπονται, ενώ για το άλλο χαίρονται. Αιτία για όλα αυτά η φιλαρχία που προέρχεται από την πλεονεξία και τη φιλοδοξία.
ῥᾶον δ᾿ οἱ πολλοί κακοῦργοι ὄντες δεξιοί κέκληνται ἤ ἀμαθεῖς ἀγαθοί, καί τῷ μέν αἰσχύνονται, ἐπί δέ τῷ ἀγάλλονται. πάντων δ᾿ αὐτῶν αἴτιον ἀρχή ἡ διά πλεονεξίαν καί φιλοτιμίαν

Δεν είναι δυνατόν όσοι θέλουν να κυριαρχούν να μην απαλλάσσονται απ’ αυτούς που έχουν τη μεγαλύτερη ικανότητα να τους εμποδίσουν.
οὐκ ἐγχωροίη τοῖς πλεονεκτεῖν βουλομένοις μή οὐκ ἐκποδών ποιεῖσθαι τούς ἱκανωτάτους διακωλύειν.