ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

ΧΟ. Πρέπει να φοβάται κανείς τις κακές πράξεις,
αλλά μέχρι να ολοκληρωθούν δεν πρέπει να χάνει κάθε ελπίδα
ΔΗ. Δεν είναι δυνατόν, όταν κάποιος δεν παίρνει συνετές αποφάσεις,
να δώσει θάρρος η ελπίδα
ΧΟ. Αλλά γι’ αυτούς που σφάλλουν ακούσια
αρμόζει ήρεμος θυμός, το ίδιο πρέπει και σε σένα
ΧΟ. Ταρβεῖν μὲν ἔργα δείν’ ἀναγκαίως ἔχει,
τὴν δ’ ἐλπίδ’ οὐ χρὴ τῆς τύχης κρίνειν πάρος.
ΔΗ. Οὐκ ἔστιν ἐν τοῖς μὴ καλοῖς βουλεύμασιν
οὐδ’ ἐλπὶς ἥτις καὶ θράσος τι προξενεῖ.
ΧΟ. ᾿Αλλ’ ἀμφὶ τοῖς σφαλεῖσι μὴ ‘ξ ἑκουσίας
ὀργὴ πέπειρα, τῆς σε τυγχάνειν πρέπει.

Αλίμονο· γιατί να μη μπορούν οι άνθρωποι να γίνουν δύο φορές νέοι και πάλι δύο φορές γέροι; Αλλά ενώ στο σπίτι, αν δεν πάει καλά κάτι, με μια δεύτερη σκέψη το διορθώνουμε, στη ζωή αυτό δε μπορεί να γίνει. Αν ήμαστε δυο φορές νέοι και γέροι, έχοντας διπλή ζωή μπροστά μας, θα μπορούσε κάποιος να διορθώσει, αν έκανε κάπου λάθος, τα σφάλματά του
οἴμοι· τί δή βροτοῖσιν οὐ ἐστιν τόδε νέους δίς εἶναι καί γέροντας αὖ πάλιν; ἀλλ᾿ ἐν δόμοις ἐν ἤν τι μή καλῶς ἔχῃ, γνώμαισιν ὑστέραισιν ἐξορθούμεθα, αἰῶνα δ᾿ οὐκ ἔξεστιν. εἰ δ᾿ ἦμεν νέοι δίς καί γέροντες, εἰ τις ἐξημάρτανε, διπλοῦ βίου λαχόντες ἐξωρθούμεθ᾿ ἄν

Η Δίκη σε όσους έπαθαν δίνει τη γνώση· το τι θα γίνει στο μέλλον το μαθαίνεις, μόνο όταν γίνει· δεν μπορείς να το γνωρίζεις από πριν· είναι σαν να κλαις για κάτι πριν αυτό φανερωθεί
Δίκα δέ τοῖς μέν παθοῦσιν μαθεῖν ἐπιρρέπει· τό μέλλον ἐπεί γένοιτ᾿ ἄν κλύοις· πρό χαιρέτω· ἴσον δέ τό προστένειν

και ο πιο σοφός κάνει λάθη
ἁμαρτάνει τοι καί σοφοῦ σοφώτερος

Άνθρωποι, μάταια κάνετε τόσα λάθη, και από τη μια μεριά διδάσκετε χιλιάδες τέχνες και μηχανεύεστε και βρίσκετε τα πάντα, και από την άλλη, ένα μόνο πράγμα δε γνωρίζετε και δε ζητάτε ακόμη, να διδάσκετε δηλαδή τη φρόνηση σ’ αυτούς που δεν έχουν μυαλό;
ὦ πόλλ᾿ ἁμαρτάνοντες ἄνθρωποι μάτην, τί δή τέχνας μέν μυρίας διδάσκετε καί πάντα μηχανᾶσθε κἀξευρίσκετε, ἕν δ᾿ οὐκ ἐπίστασθ᾿ οὐδ᾿ ἐθηράσασθε πω, φρονεῖν διδάσκειν οἷσιν οὐκ ἔνεστι νοῦς;

Τα σφάλματα γίνονται μάθημα για τους καλούς ανθρώπους και τους κάνουν να εξετάζουν τον εαυτό τους
τά γάρ κακά παράδειγμα τοῖς ἐσθλοῖσιν εἴσοψίν τ’ ἔχει

ΞΕΝΟΦΩΝ

Γιατί βλέπω ότι από τους ανθρώπους κανείς δεν είναι αναμάρτητος. Μου φαίνεται μάλιστα πως μερικές φορές οι άνθρωποι γίνονται πλουσιότεροι κάνοντας σφάλματα, πόσο μάλλον αν τιμωρηθούν από τα ίδια τους τα λάθη.

ὁρῶ γάρ τῶν ἀνθρώπων οὐδένα ἀναμάρτητον διατελοῦντα. δοκοῦσι δέ μοι καί εὐπορώτεροι ἐνίοτε γίγνεσθαι ἄνθρωποι ἁμαρτάνοντες, ἄλλως τε καί ἐάν κολασθῶσιν ὑπό τῶν ἁμαρτημάτων