ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

Του κακού θυμού πόσο κακό είναι το τέλος!
κακοῦ θυμοῦ τελευτὴν ὡς κακὴ προσγίγνεται

Και οι πολλές απειλές πάνω στον πολύ θυμό μάταια ξεστομίζονται, αφού όταν ο νους επανέρχεται, αποδεικνύονται φρούδες οι απειλές
Πολλαὶ δ’ ἀπειλαὶ πολλὰ δὴ μάτην ἔπη θυμῷ κατηπείλησαν, ἀλλ’ ὁ νοῦς ὅταν αὑτοῦ γένηται, φροῦδα τἀπειλήματα

Όταν ξεσπά ο λαός οργισμένα είναι σα να θέλεις να σβήσεις πυρακτωμένη φωτιά· αν, όμως, ηρεμήσεις επιζητώντας την κατάλληλη ευκαιρία, μπορεί να μετριάσει την ορμή του· κι αν ξεθυμάνει, εύκολα τότε μπορείς να πετύχεις ό,τι θέλεις. Υπάρχει φιλευσπλαχνία και ταυτόχρονα μεγάλος θυμός στο λαό, κι αν ξέρεις να περιμένεις την κατάλληλη στιγμή, δεν υπάρχει καλύτερο χάρισμα απ’ αυτό…
Κι αν ζορίζεις του καραβιού το πανί, βουλιάζει, ενώ αν το χαλαρώσεις, πλέει και πάλι ορθό. Γιατί ούτε ο θεός, ούτε όμως, και οι πολίτες αγαπούν το μεγάλο πάθος
ὅταν γὰρ ἡβᾷ δῆμος εἰς ὀργὴν πεσών, ὅμοιον ὥστε πῦρ κατασβέσαι λάβρον• εἰ δ’ ἡσύχως τις αὑτὸν ἐντείνοντι μὲν χαλῶν ὑπείκοι καιρὸν εὐλαβούμενος, ἴσως ἂν ἐκπνεύσειεν• ἢν δ’ ἀνῇ πνοάς, τύχοις ἂν αὐτοῦ ῥᾳδίως ὅσον θέλεις.
ἔνεστι δ’ οἶκτος, ἔνι δὲ καὶ θυμὸς μέγας, καραδοκοῦντι κτῆμα τιμιώτατον… καὶ ναῦς γὰρ ἐνταθεῖσα πρὸς βίαν ποδὶ ἔβαψεν, ἔστη δ’ αὖθις, ἢν χαλᾷ πόδα.
μισεῖ γὰρ ὁ θεὸς τὰς ἄγαν προθυμίας, μισοῦσι δ’ ἀστοί

Δύο πράγματα είναι τα πιο ενάντια στη σύνεση, η βιασύνη και η οργή, από τα οποία το μεν πρώτο συνοδεύει την αφροσύνη το δε δεύτερο την απαιδευσία και τη στενοκεφαλιά. Όποιος αντιμάχεται τους λόγους και θεωρεί πως δε γίνονται οι δάσκαλοι των πράξεων, αυτός ή ανόητος είναι ή συμφεροντολόγος
δύο τὰ ἐναντιώτατα εὐβουλίᾳ εἶναι, τάχος τε καὶ ὀργήν, ὧν τὸ μὲν μετὰ ἀνοίας φιλεῖ γίγνεσθαι, τὸ δὲ μετὰ ἀπαιδευσίας καὶ βραχύτητος γνώμης. τούς τε λόγους ὅστις διαμάχεται μὴ διδασκάλους τῶν πραγμάτων γίγνεσθαι, ἢ ἀξύνετός ἐστιν ἢ ἰδίᾳ τι αὐτῷ διαφέρει

Γιατί από γυναίκα οξύθυμη, όπως και από άντρα, φυλάγεσαι ευκολότερα παρά από ένα σοφό που ξέρει να σωπαίνει
γυνὴ γὰρ ὀξύθυμος, ὡς δ’ αὔτως ἀνήρ, ῥᾴων φυλάσσειν ἢ σιωπηλὸς σοφός.

ΧΟ. Πρέπει να φοβάται κανείς τις κακές πράξεις,
αλλά μέχρι να ολοκληρωθούν δεν πρέπει να χάνει κάθε ελπίδα
ΔΗ. Δεν είναι δυνατόν, όταν κάποιος δεν παίρνει συνετές αποφάσεις,
να δώσει θάρρος η ελπίδα
ΧΟ. Αλλά γι’ αυτούς που σφάλλουν ακούσια
αρμόζει ήρεμος θυμός, το ίδιο πρέπει και σε σένα
ΧΟ. Ταρβεῖν μὲν ἔργα δείν’ ἀναγκαίως ἔχει,
τὴν δ’ ἐλπίδ’ οὐ χρὴ τῆς τύχης κρίνειν πάρος.
ΔΗ. Οὐκ ἔστιν ἐν τοῖς μὴ καλοῖς βουλεύμασιν
οὐδ’ ἐλπὶς ἥτις καὶ θράσος τι προξενεῖ.
ΧΟ. ᾿Αλλ’ ἀμφὶ τοῖς σφαλεῖσι μὴ ‘ξ ἑκουσίας
ὀργὴ πέπειρα, τῆς σε τυγχάνειν πρέπει.

Γιατί βλέπω πως τις περισσότερες φορές μερικοί εκδηλώνουν την οργή τους όχι στους υπεύθυνους αλλά σ’ αυτούς που είναι του χεριού τους
ὁρῶ γὰρ ὡς τὰ πόλλ’ ἐνίους οὐκ εἰς τοὺς αἰτίους, ἀλλ’ εἰς τοὺς ὑπὸ χεῖρα μάλιστα τὴν ὀργὴν ἀφιέντας

κανείς σωστά δε σκέφτεται, όταν το μυαλό του είναι φλογισμένο
οὔτις ἀρτιόφρων ὅταν δή φλέγῃ νόον εἴσω

Όλοι οι άνθρωποι, όταν με τα ίδια τους τα μάτια βλέπουν να τους χτυπά άμεσα μια ασυνήθιστη συμφορά, κυριεύονται από οργή· κι όσοι εξαιτίας της οργής γίνονται ασυλλόγιστοι, τις περισσότερες φορές ρίχνονται στη δράση
πᾶσι γάρ ἐν τοῖς ὄμμασι καί ἐν τῷ παραυτίκα ὁρᾶν πάσχοντας τι ἄηθες ὀργή προσπίπτει· καί οἱ λογισμῷ ἐλάχιστα χρώμενοι θυμῷ πλεῖστα ἐς ἔργον καθίστανται

Δεν αρμόζει να κρίνουμε τα πάντα με οργή
οὐ πάντα γάρ ἐπιτρέπειν ὀργῆι προσήκει