ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

Αλλά ποτέ – και δε θα το πω μία φορά μόνο – δεν πρέπει αυτοί που έχουν μυαλό κι έχουν γυναίκα σπίτι τους ν’ αφήνουν να συχνάζουν σ’ αυτό άλλες γυναίκες· γιατί αυτές γίνονται δασκάλες του κακού· κι αυτό γιατί η μια χαλάει την κυρά για κάποιο κέρδος, η άλλη επειδή έχει διαλυθεί ο γάμος της θέλει να δυστυχήσουν μαζί της και άλλες, είναι γενικά πολλές οι ακόλαστες…Να λοιπόν οι λόγοι που δυστυχούν τα σπίτια των ανθρώπων
ἀλλ’ οὔποτ’ οὔποτ’—οὐ γὰρ εἰσάπαξ ἐρῶ— χρὴ τούς γε νοῦν ἔχοντας, οἷς ἔστιν γυνή, πρὸς τὴν ἐν οἴκοις ἄλοχον ἐσφοιτᾶν ἐᾶν γυναῖκας• αὗται γὰρ διδάσκαλοι κακῶν• ἣ μέν τι κερδαίνουσα συμφθείρει λέχος, ἣ δ’ ἀμπλακοῦσα συννοσεῖν αὑτῇ θέλει, πολλαὶ δὲ μαργότητι . . . κἀντεῦθεν δόμοι νοσοῦσιν ἀνδρῶν

Αλλά όμως είναι σχεδόν ίδιο και μια γυναίκα να αδικιέται από τον άντρα της και ένας άντρας να έχει στο σπίτι του μια άπιστη γυναίκα
καὶ μὴν ἴσον γ’ ἀνήρ τε καὶ γυνὴ στένει ἀδικουμένη πρὸς ἀνδρός• ὡς δ’ αὔτως ἀνὴρ γυναῖκα μωραίνουσαν ἐν δόμοις ἔχων

Είπες πολλά ως γυναίκα σ’ έναν άντρα, και ξέφυγε η σωφροσύνη σου από το μέτρο
ἄγαν ἔλεξας ὡς γυνὴ πρὸς ἄρσενας, καί σου τὸ σῶφρον ἐξετόξευσεν φρενός

Κι αν είμαστε οι γυναίκες κακό μεγάλο, δεν πρέπει οι άντρες να προσπαθούν να μας μοιάσουν
οὐδ’, εἰ γυναῖκές ἐσμεν ἀτηρὸν κακόν, ἄνδρας γυναιξὶν ἐξομοιοῦσθαι φύσιν

Η γυναίκα πρέπει, κι αν ακόμα της δώσουν κακό άντρα, να τον ανέχεται και να μην τον ανταγωνίζεται το φρόνημά του
χρὴ γὰρ γυναῖκα, κἂν κακῷ πόσει δοθῇ, στέργειν, ἅμιλλάν τ’ οὐκ ἔχειν φρονήματος

Γυναίκα, οι αρετές και όχι η ομορφιά ευχαριστούν τους άντρες
οὐ τὸ κάλλος, ὦ γύναι, ἀλλ’ ἁρεταὶ τέρπουσι τοὺς ξυνευνέτας

εύλογα, ο κακής γυναίκας άντρας γίνεται κακός
εἰκότως, κακῆς γυναικός ἄνδρα γίγνεσθαι κακόν

Είναι ανόητος όποιος παντρεύεται γυναίκα πλούσια ή από καλή γενιά, αλλά κακιά· στο σπίτι πιο πολύ αξίζει μια συνετή γυναίκα ταπεινής καταγωγής από μια αρχοντικής γενιάς
ὅστις δέ πλοῦτον ἤ εὐγένειαν εἰσιδών γαμεῖ πονηρᾶν, μῶρός ἐστι· μικρά γάρ μεγάλων ἀμείνω σώφρον᾿ ἐν δόμοις λέχη

Οι γυναίκες είναι ανόητες, δεν τ᾿ αρνιέμαι· όταν, όμως, ο άντρας απατά τη γυναίκα του παραμερίζοντάς τη, τότε κι αυτή θέλει να τον μιμηθεί και να βρει άλλον άντρα. Έπειτα βέβαια, η κατηγορία για μας μεγεθύνεται, ενώ για κείνους, που είναι και οι υπαίτιοι, δε λέει κανείς κακό
μῶρον μέν οὖν γυναῖκες, οὐκ ἄλλως λέγω· ὅταν δ᾿ ὑπόντος τοῦδ᾿, ἁμαρτάνῃ πόσις τἄνδον παρώσας λέκτρα, μιμεῖσθαι θέλει γυνή τόν ἄνδρα χἅτερον κτᾶσθαι φίλον. κἄπειτ᾿ ἐν ἡμῖν ὁ ψόγος λαμπρύνεται, οἱ δ᾿ αἴτιοι τῶνδ᾿ οὐ κλύουσ᾿ ἄνδρες κακῶς

Σε όλους τους Αργείους άκουγες να λένε “της γυναίκας ο άντρας και όχι ο αφέντης της γυναίκας “. Κι όμως, είναι ντροπή να κυβερνά στο σπίτι η γυναίκα και όχι ο άντρας
πᾶσιν δ᾿ ἐν Ἀργείοισιν ἤκουες τάδε· Ὁ τῆς γυναικός -οὐχί τἀνδρός ἡ γυνή. καίτοι τόδ᾿ αἰσχρόν, προστατεῖν γε δωμάτων γυναῖκα, μή τόν ἄνδρα

Να γνωρίζει ο καθένας, όμως, αυτό, άμα αποπλανήσει δηλαδή ξένη γυναίκα με κρυφές αγάπες και αναγκαστεί κατόπιν να την πάρει, είναι δυστυχισμένος, αν νομίζει πως θα είναι πιστή σ᾿ εκείνον, όταν δεν ήταν με τον πρώτο της άντρα
ἴστω δ᾿, ὅταν τις διολέσας δάμαρτά του κρυπταῖσιν εὐναῖς εἶτ᾿ ἀναγκασθῇ λαβεῖν, δύστηνός ἐστιν, εἰ δοκεῖ τό σωφρονεῖν ἐκεῖ μέν αὐτήν οὐκ ἔχειν, παρ᾿ οἷ δ᾿ ἔχειν

Στα σπίτια τον άντρα που πέθανε τον αποζητούν πολύ, ενώ την γυναίκα λίγο
οὐ γάρ ἀλλ᾿ ἀνήρ μέν ἐκ δόμων θανών ποθεινός, τά δέ γυναικός ἀσθενῆ

Ο συνετός άντρας πρέπει στο σπίτι του να έχει γυναίκα καλή και αγαθή, αλλιώς να μην έχει καθόλου
χρή δ᾿ ἐν δόμοισιν ἄνδρα τόν σοφόν τρέφειν γυναῖκα χρηστήν κἀγαθήν, ἤ μή τρέφειν

Πώς γίνεται να θεωρείται αγνός ένας άντρας που με τη βία και χωρίς τη θέληση των γονιών της παίρνει κάποια για γυναίκα του;
πῶς δ’ ἂν γαμῶν ἄκουσαν ἄκοντος πάρα ἁγνὸς γένοιτ’ ἄν;

Γιατί βλέπω τη νεότητα εκείνης να γλυκοφουντώνει, ενώ τη δική μου να μαραίνεται· στον άντρα αρέσει να κόβει με πόθο της νιότης τον ανθό και ν’ αποτραβιέται από τις ώριμες
῾Ορῶ γὰρ ἥβην τὴν μὲν ἕρπουσαν πρόσω, τὴν δὲ φθίνουσαν• ὧν ἀφαρπάζειν φιλεῖ ὀφθαλμὸς ἄνθος, τῶν δ’ ὑπεκτρέπει πόδα