ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

Στους αδύναμους ο καθένας δείχνει πάντα μεγαλύτερη καλοσύνη
τοῖς ἥσσοσιν γὰρ πᾶς τις εὐνοίας φέρει.

Γιατί όποιοι μπορούν να μεταχειριστούν τη βία, δεν έχουν ανάγκη να καταφεύγουν σε δίκες
βιάζεσθαι γάρ οἷς ἄν ἐξῇ, δικάζεσθαι οὐδέν προσδέονται

Προβάλλετε το δίκαιο, το οποίο δεν εμπόδισε ποτέ κανέναν, όταν του δόθηκε η ευκαιρία ν᾿ αποκτήσει κάτι με τη βία, να το κάνει και να μην προτιμήσει τη δικαιοσύνη. Και είναι άξιοι επαίνου όσοι, αφού ακολούθησαν την ανθρώπινη φύση και πέτυχαν ν᾿ αποκτήσουν εξουσία πάνω σ᾿ άλλους, παρουσιάζονται ωστόσο πιο δίκαιοι απ᾿ ότι τους επιτρέπει η δύναμη που διαθέτουν
τῷ δικαίῳ λόγῳ νῦν χρῆσθε, ὅν ουδείς πω παρατυχόν ισχύι τι κτήσασθαι προθείς τοῦ μή πλέον ἔχειν ἀπετράπετο. ἐπαινεῖσθαι τε ἄξιοι οἵτινες χρησάμενοι τῇ ἀνθρωπείᾳ φύσει ὥστε ἑτέρων ἄρχειν δικαιότεροι ἤ κατά τήν ὑπάρχουσαν δύναμιν γένωνται

Πιστεύουμε για τους θεούς και είμαστε σίγουροι για τους ανθρώπους ότι κάποιος φυσικός νόμος τους αναγκάζει να επιβάλλουν την εξουσία τους σε κάθε περίσταση που είναι πιο δυνατοί. Το νόμο αυτόν ούτε εμείς τον θεσπίσαμε ούτε θεσπισμένο πρώτοι εμείς τον εφαρμόσαμε, αλλά τον κληρονομήσαμε, και θα τον αφήσουμε να υπάρχει για πάντα κι ύστερα από μας, γνωρίζοντας ότι και σεις και άλλοι, αν αποκτούσατε την ίδια δύναμη με μας, θα κάνατε τα ίδια
ἡγούμεθα γάρ τό τε θεῖον δόξῃ τό ἀνθρώπειόν τε σαφῶς διά παντός ὑπό φύσεως αναγκαίας, οὗ ἄν κρατῇ ἄρχειν· καί ἡμεῖς οὔτε θέντες τόν νόμον οὔτε κειμένῳ πρῶτοι χρησάμενοι, ὄντα δέ παραλαβόντες καί ἐσόμενον ἐς αἰεί καταλείψοντες χρώμεθα αὐτῷ, εἰδότες καί ὑμᾶς ἄν καί ἄλλους ἐν τῇ αὐτῇ δυνάμει ἡμῖν γενομένους δρῶντας ἄν ταὐτό

Γιατί όσοι στους ίσους δεν υποχωρούν, στους δυνατότερους φέρονται με φρόνηση και στους κατώτερους με μετριοπάθεια, αυτοί τις περισσότερες φορές σώζονται και προοδεύουν.
ὡς οἵτινες τοῖς μέν ἴσοις μή εἴκουσι, τοῖς δέ κρείσσοσι καλῶς προσφέρονται, πρός δέ τούς ἥσσους μέτριοί εἰσι, πλεῖστ’ ἄν, ὀρθοῖντο

Γιατί ο θεός μισεί τη βία, προστάζει δε ν’ αποκτούν όλοι με δίκαιο τρόπο και χωρίς αρπαγές τα αγαθά τους. Δεν πρέπει να επιθυμεί, λοιπόν, κανείς άδικα πλούτη. Γιατί ο ουρανός και η γη είναι για όλους τους ανθρώπους, και πρέπει ο καθένας μες στο σπίτι του να συγκεντρώνει τα καλά και μην αρπάζει με τη βία την ξένη περιουσία.
μισεῖ γάρ ὁ θεός τήν βίαν, τά κτητά δέ κτᾶσθαι κελεύει πάντας οὐκ ἐς ἁρπαγάς. ἐατέος δ᾿ ὁ πλοῦτος ἄδικος τις ὤν. κοινός γάρ ἐστιν οὐρανός πᾶσιν βροτοῖς καί γαῖ’, ἐν ᾗ χρή δώματ’ ἀναπληρουμένους τἀαλλότρια μή σχεῖν μηδ᾿ ἀφαιρεῖσθαι βίᾳ.[ἡμᾶς δέ μακαρίως μέν, ἀθλίως δ᾿ ἐμοί]

Από πάντα έχει καθιερωθεί ο πιο αδύναμος να καταπιέζεται από τον πιο δυνατό.
αἰεί καθεστῶτος τόν ἥσσω ὑπό τοῦ δυνατωτέρου κατείργεσθαι

Για έναν τύραννο ή για μια πόλη που ασκεί ηγεμονία, τίποτε δεν είναι παράλογο αν είναι συμφέρον.
ἀνδρί δέ τυράννῳ ἤ πόλει ἀρχήν ἐχούσῃ ούδέν ἄλογον ὅτι ξυμφέρον

Το δίκαιο στις ανθρώπινες σχέσεις κρίνεται όταν υπάρχει ίση δύναμη για την επιβολή του, γι’ αυτό και οι ισχυροί πράττουν με βάση αυτό που τους επιτρέπει η δύναμή τους, ενώ οι αδύναμοι αναγκάζονται να τ’ αποδεχτούν.