ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

Γιατί όταν υπάρχουν τα νιάτα που φέρνουν την κούφια ανοησία τι υπάρχει έξω από κόπους πολλούς; ποια κούραση λείπει; φόνοι, ταραχές, διχόνοιες, διαμάχες και φθόνοι. Και στο τέλος μας βρίσκουν τα κακά γηρατειά που στέκονται αδύναμα, χωρίς φίλους και συντροφιές, μαζί με τα χειρότερα απ’ όλα τα κακά
῾Ως εὖτ’ ἂν τὸ νέον παρῇ κούφας ἀφροσύνας φέρον, τίς πλάγχθη πολὺ μόχθος ἔξω; τίς οὐ καμάτων ἔνι; φόνοι, στάσεις, ἔρις, μάχαι καὶ φθόνος• τό τε κατάμεμπτον ἐπιλέλογχε πύματον ἀκρατὲς ἀπροσόμιλον γῆρας ἄφιλον, ἵνα πρόπαντα κακὰ κακῶν ξυνοικεῖ.

Περισσότερο αξίζει ένας γενναιόψυχος γέρος από πολλούς νέους· γιατί τι να το κάνεις να είσαι δυνατός αλλά δειλός;
πολλῶν νέων γάρ κἄν γέρων εὔψυχος ᾖ κρείσσων· τι γάρ δεῖ δειλόν ὄντ᾿ εὐσωματεῖν;

Οι ηλικιωμένοι δεν έχουν μέτρο στο θυμό τους κι αν οργιστούν δύσκολα μπορείς να γλιτώσεις
ἀνειμένον τι χρῆμα πρεσβυτῶν γένος καί δυσφύλακτον ὀξυθυμίας ὕπο

Η οργή μαζί με τα γηρατειά δε δίνουν σοφία
ὀργή γάρ ἅμα σου καί το γῆρας οὐ σοφόν

Τον καλύτερο νόμο βρήκε αυτός που υπακούει τον πατέρα του
νόμον κάλλιστον ἐξευρόντα, πειθαρχεῖν πατρί.

Μήτε, αν κάτι καλό μου τύχει στη ζωή, θα ξενοιάζω ήσυχη με παραπεταμένους τους γονείς και με σπασμένα τα φτερά των πολύ δυνατών μου θρήνων
μήτ’, εἴ τῳ πρόσκειμαι χρηστῷ, ξυνναίοιμ’ εὔκηλος, γονέων ἐκτίμους ἴσχουσα πτέρυγας ὀξυτόνων γόων.

Μωρός είναι όποιος ξεχνά τους γονείς που έφυγαν με φρικτό τρόπο
Νήπιος ὃς τῶν οἰκτρῶς οἰχομένων γονέων ἐπιλάθεται•

Ψέματα λένε οι γέροι πως θέλουν να πεθάνουν, κατηγορώντας τα γηρατειά και το μακρύ χρόνο ζωής τους· όταν, όμως, πλησιάσει ο θάνατος, κανείς γέρος δε θέλει να πεθάνει κι ούτε τα γηρατειά γι ᾿ αυτούς είναι βάρος
μάτην ἄρ᾿ οἱ γέροντες εὔχονται θανεῖν, γῆρας ψέγοντες καί μακρόν χρόνον βίου· ἤν δ᾿ ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος, οὐδείς βούλεται θνῄσκειν, τό γῆρας δ᾿ οὐκέτ᾿ ἔστ᾿ αὐτοῖς βαρύ

Αχ, δυσπολέμητα γηρατειά, πόσο σας μισῶ· μισώ, όμως, και όσους προσπαθούν να μακρύνουν τη ζωή τους με ξόρκια, μαντζούνια και μαγικά, κόντρα στο ρεύμα, για να μην πεθάνουν· αυτοί πρέπει, αφού δεν ωφελούν σε τίποτα τη χώρα τους, να πεθαίνουν και να δίνουν τη θέση τους στους νέους
ὦ δυσπάλαιστον γῆρας, ὡς μισῶ σ᾿ ἔχων, μισῶ δ᾿ ὅσοι χρῄζουσιν ἐκτείνειν βίον, βρωτοῖσι καί ποτοῖσι καί μαγεύμασι παρεκτρέποντες ὀχετόν ὥστε μή θανεῖν· οὕς χρῆν, ἐπειδάν μηδέν ὠφελῶσι γῆν, θανόντας ἔρρειν κἀκποδών εἰναι νέοις

Αλίμονο· γιατί να μη μπορούν οι άνθρωποι να γίνουν δύο φορές νέοι και πάλι δύο φορές γέροι; Αλλά ενώ στο σπίτι, αν δεν πάει καλά κάτι, με μια δεύτερη σκέψη το διορθώνουμε, στη ζωή αυτό δε μπορεί να γίνει. Αν ήμαστε δυο φορές νέοι και γέροι, έχοντας διπλή ζωή μπροστά μας, θα μπορούσε κάποιος να διορθώσει, αν έκανε κάπου λάθος, τα σφάλματά του
οἴμοι· τί δή βροτοῖσιν οὐ ἐστιν τόδε νέους δίς εἶναι καί γέροντας αὖ πάλιν; ἀλλ᾿ ἐν δόμοις ἐν ἤν τι μή καλῶς ἔχῃ, γνώμαισιν ὑστέραισιν ἐξορθούμεθα, αἰῶνα δ᾿ οὐκ ἔξεστιν. εἰ δ᾿ ἦμεν νέοι δίς καί γέροντες, εἰ τις ἐξημάρτανε, διπλοῦ βίου λαχόντες ἐξωρθούμεθ᾿ ἄν

ο υπέργηρος άνθρωπος, που βαδίζει με τρία πόδια και “πεσμένα φύλλα”, δεν αξίζει περισσότερο από ένα μικρό παιδί και περιπλανιέται όπως ένας ίσκιος ονείρου στο φως της ημέρας
τό θ᾿ ὑπεργήρων φυλλάδος ἤδη κατακαρφομένης τρίποδας μέν ὁδούς στείχει, παιδός δ᾿ οὐδέν ἀρείων ὄναρ ἡμερόφαντον ἀλαίνει

τα γηρατειά είναι πιο δίκαια από τα νιάτα
γῆρας γάρ ἥβης ἐστίν ἐνδικώτερον

Πρέπει ν’ αλλάζει γνώμη η ηλικία και ν’ αφήνει τα ακατόρθωτα. Δεν είναι δυνατό τώρα πάλι ν’ αποκτήσεις τη χαμένη σου νιότη.
χρή γνωσιμαχεῖν τήν ἡλικίαν, τά δ᾿ ἀμήχαν᾿ ἐᾶν. οὐκ ἔστιν ὅπως ἥβην κτήσῃ πάλιν αὖθις

Δεν υπάρχουν μόνο κακά στα γηρατειά. Αλλά η πείρα έχει να πει κάτι σοφότερο από τα νιάτα
οὐχ ἅπαντα τῷ γήρα κακά πρόσεστιν. ἀλλ’ ἡμπειρία ἔχει τι λέξαι τῶν νέων σοφώτερον

Σκεφτείτε πως νιάτα και γηρατειά, αν δεν αλληλοβοηθηθουν, δε μπορούν να κάνουν τίποτα, ενώ η ανωριμότητα, η ωριμότητα και η σύνεση των ηλικιωμένων, αν συγκεραστούν σωστά, θα μπορούσαν ν’ αποτελέσουν ένα ισχυρότατο σύνολο νομίσατε νεότητα μέν καί γῆρας ἄνευ ἀλλήλων μηδέν δύνασθαι, ὁμοῦ δέ τό τε φαῦλον καί τό μέσον καί τό πάνυ ἀκριβές ἄν ξυγκραθέν μάλιστ’ ἄν ἰσχύειν