ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

Η γυναίκα είναι πολύ ικανή να μαζεύει χρήματα κι όταν κυβερνά δεν μπορεί να εξαπατηθεί ποτέ από κανέναν. Γιατί αυτές είναι συνηθισμένες να εξαπατούν τους άλλους
Χρήματα πορίζειν εὐπορώτατον γυνή, ἄρχουσά τ᾿ οὐκ ἄν ἐξαπατηθείη ποτέ· αὐταί γάρ εἰσίν ἐξαπατᾶν εἰθισμέναι

Κάθε τι που γίνεται από ανάγκη για τους σοφούς είναι δουλεία
πᾶν τοὐξ ἀνάγκης δοῦλόν ἐστ’ ἐν τοῖς σοφοῖς

Και άρρωστος αν δεν είσαι, αλλά νομίζεις ότι είσαι, αυτό φέρνει στους ανθρώπους κούραση κι αδυναμία
κἄν μή νοσῇς γάρ, ἀλλά δοξάζῃς νοσεῖν, κάματος βροτοῖσιν ἀπορία τε γίνεται

Γιατί κανείς άεργος, με το να παρακαλά τους θεούς, θα μπορούσε να γίνει πλούσιος χωρίς κόπο
ἀργός γάρ ουδείς θεούς ἔχων ἀνά στόμα βίον δύναιτ’ ἄν ξυλλέγειν ἄνευ πόνου

Όποιος έχει μυαλό δεν πρέπει ν’ απελπίζεται ποτέ για τίποτα. Γιατί όλα μπορεί να τα πετύχει με φροντίδα και κόπο
οὐδενός χρή πράγματος τόν εὖ φρονοῦνθ᾿ ὅλως ἀπογνῶναι ποτε· ἁλωτά γίνετ᾿ ἐπιμελείαι καί πόνωι ἅπαντ’

Δε μου είναι ευχάριστο να περνώ καλά με ξένους κόπους, μόνο με δικούς μου
οὐχ ἡδύ μοι εἶναι τρυφαίνειν ἀλλοτρίοις πόνοις δοκεῖ, συλλεξάμενον δ’ αὐτόν

Η εργασία δεν είναι ντροπή, η αεργία είναι, κι όταν εργάζεσαι θα σε φθονήσει ο άεργος που είσαι πλούσιος, αφού η τιμή και η δόξα συνοδεύουν τον πλούτο
ἔργον δ’ οὐδέ ὄνειδος, ἀεργίη δέ τ’ ὄνειδος· εἰ δέ καί ἐργάζῃ, τάχα σε ζηλώσει ἀεργός πλουτεῦντα· πλούτῳ δ’ ἀρετή καί κῦδος ἀπηδεῖ

Να αγαπάς την ταπεινή εργασία, για να ‘χεις, όταν πρέπει, γεμάτα κελάρια απ’ όλα όσα χρειάζεται η ζωή
σοί δ’ ἔργα φιλ’ ἔστω μέτρια κοσμεῖν, ὥς καί τοι ὡραίου βιότου πλήθωσι καλιαί

Η πείνα τον άνεργο-άεργο άνδρα πάντα συντροφεύει
λιμός γάρ τοι πάμπαν ἀεργῷ σύμφορος ἀνδρί

Και δεν είναι ντροπή να παραδέχεται κανείς τη φτώχια του, αλλά το να μην προσπαθεί με τη δουλειά να ξεφύγει απ’ αυτήν είναι μεγαλύτερη ντροπή
καί τό πένεσθαι οὐχ ὁμολογεῖν τινί αἰσχρόν, ἀλλά μή διαφεύγειν ἔργῳ αἴσχιον

Ο τίμιος άνδρας ξέρει να συγχωρεί… ο πονηρός ευχαριστιέται στα πονηρά
ἀνήρ γάρ χρηστός αἰδεῖσθαι φιλεῖ… πονηροῦ φωτός ἡδοναί κακαί

Κι αυτό είναι το χειρότερο, να σου προσάπτουν πράγματα κακά που δεν έχεις κάνει
καί τοῦτο μεῖζον… κακόν, ὅστις τά μή προσόντα κέκτηται κακά

Το να κατηγορεί κανείς τους κακούς δεν είναι καθόλου κακό, είναι όμως τιμή για τους καλούς όποιος σκέφτεται σωστά
Λοιδορῆσαι τούς πονηρούς οὐδέν ἐστ’ ἐπίφθονον, ἀλλά τιμή τοῖσι χρηστοῖς, ὅστις εὖ λογίζεται

Άν όλοι οι άνθρωποι ήταν καλοί, τότε δε θα υπήρχαν ούτε δικαστήρια, ούτε ο ένας θα έβαζε τον άλλον φυλακή, ούτε πόλεμος θα υπήρχε, και ο καθένας θα ήταν ευχαριστημένος μ’ αυτά που του αναλογούσαν
εἰ τοιοῦτ ] οἱ πάντες ἦσαν, οὔτε τά δικαστήρια ἦν ἄν, οὔθ᾿ αὑτούς ἀπῆγον εἰς τά δεσμωτήρια, οὔτε πόλεμος ἦν, ἔχων δ᾿ ἄν μέτρι’ ἕκαστος ἠγάπα

Μου φαινόσασταν από τον ουρανό πολύ τιποτένιοι, αλλά και από εδώ (από τη γη) ακόμη πιο τιποτένιοι
Ἔμοιγέ τοι ἀπό τοὐρανοῦ ᾿φαίνεσθε κακοήθεις πάνυ, ἐντευθενί δέ πολύ τι κακοηθέστεροι