2024-2025
Σενάριο διδασκαλίας για υλοποίηση διαθεματικού Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Αγγλικής Γλώσσας
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΕΝΑΡΙΟΥ: 3 ΩΡΕΣ, ΤΜΗΜΑ: A΄1
ΤΕΤΑΡΤΗ 30/4/2025
ΥΠEYΘΥΝΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΕΣ: ΣΙΩΠΗ ΑΝΝΑ, ΠΕ 02, ΠΑΡΟΥΣΗ ΧΡΥΣΟΥΛΑ, ΠΕ 06
Από τον «πηγαιμό για την Ιθάκη»…στο “go for it!”
Το σενάριο για την υλοποίηση του διαθεματικού μαθήματος πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο διδασκαλίας της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας της Α΄ Τάξης Γενικού Λυκείου και συγκεκριμένα αφορά τη διδακτική ενότητα «Ποίηση» του μαθήματος της Λογοτεχνίας. Επίσης, υλοποιήθηκε σύμφωνα με τις οδηγίες για εξάσκηση και καλλιέργεια της αγγλικής γλώσσας, σε επίπεδο προφορικού και γραπτού λόγου, μέσα από αγγλικά λογοτεχνικά έργα.
Οι διδακτικοί και μαθησιακοί στόχοι υλοποίησής του αποσκοπούν στην καλλιέργεια της ελληνικής και της αγγλικής γλώσσας σε επίπεδο προφορικού και γραπτού λόγου, στη γνωριμία των μαθητών με σπουδαία κείμενα της νεοελληνικής και της αγγλικής λογοτεχνίας, στη γνωριμία των μαθητών με κοινούς τόπους, διαχρονικά θέματα και μοτίβα σε έργα-σταθμούς στην παγκόσμια λογοτεχνία, στην καλλιέργεια της δημιουργικής σκέψης των μαθητών και των αναγνωστικών και κριτικών τους δεξιοτήτων, στην ανάπτυξη του ομαδοσυνεργατικού πνεύματος και του αλληλοσεβασμού των μαθητών και στην καλλιέργεια των ψηφιακών δεξιοτήτων τους.
Μέσα από την υλοποίηση του συγκεκριμένου σεναρίου διαθεματικού μαθήματος τα παιδιά προσέγγισαν συγκριτικά λογοτεχνικά έργα από διαφορετικές εθνικές, γλωσσικές και πολιτισμικές παραδόσεις, βελτίωσαν την αναγνωστική ικανότητά τους και εκφράστηκαν ελεύθερα και δημιουργικά, καθώς απήγγειλαν τα ποιήματα και κατέθεσαν τους προβληματισμούς και τις προτάσεις τους πάνω στα καίρια ζητήματα που θίγονται μέσα από τα συγκεκριμένα κείμενα, άσκησαν κριτική και αυτοκριτική, εργάστηκαν αυτόνομα και ομαδικά.
Κατά την Α΄ φάση, την προετοιμασία, έγινε συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων των διδασκουσών εκπαιδευτικών των αντίστοιχων γνωστικών αντικειμένων για τον σχεδιασμό, τους στόχους και τα στάδια υλοποίησης του σεναρίου. Στη συνέχεια, στη Β΄ φάση, έγινε η υλοποίηση του σεναρίου με την ανάγνωση των ποιημάτων («Ιθάκη» του Κ.Π. Καβάφη, “The journey” της Μ. Oliver, “From Four Quartets: Little Gidding” του Τ.S. Eliot) από τους μαθητές, την ανταλλαγή απόψεων, τον προβληματισμό των παιδιών, την ομαδοσυνεργατική παραγωγή γραπτού λόγου πάνω στα θέματα που θίγονται στα συγκεκριμένα λογοτεχνικά κείμενα στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα και την προφορική παρουσίαση των μαθητικών εργασιών στην ολομέλεια του τμήματος. Τέλος, κατά τη Γ΄ φάση έγινε διάχυση του παραχθέντος υλικού, καθώς δημιουργήθηκε συνεργατική αφίσα στο εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου που αναρτήθηκε στον πίνακα ανακοινώσεων του τμήματος και δημοσιεύτηκαν μαθητικά άρθρα στην ηλεκτρονική μαθητική εφημερίδα του σχολείου «Γυάλινος κόσμος».
Σε σχέση με την ανατροφοδότηση που έλαβαν οι υπεύθυνες καθηγήτριες αξίζει να σημειωθεί ότι κατά την υλοποίηση του σεναρίου εκδηλώθηκε πραγματικό ενδιαφέρον και ουσιαστική συμμετοχή των μαθητών στο μάθημα, φανερώθηκαν βιωματικά οι δυνατότητες των μαθητών και υπήρξε δημιουργική συνεννόηση και συνεργασία των παιδιών. Επίσης, εντοπίστηκαν δυσκολίες στην έκφραση του γραπτού λόγου των μαθητών και στην ελληνική και στην αγγλική γλώσσα. Σε μερικές περιπτώσεις υπήρξε συστολή και δισταγμός ως προς την προφορική παρουσίαση των εργασιών στην ολομέλεια του τμήματος. Από την άλλη πλευρά, έγινε εμφανής η άνεση σχεδόν όλων των μαθητών στη χρήση των ψηφιακών εργαλείων.
Τελικά, η συγκεκριμένη δραστηριότητα αξιολογήθηκε από τους μαθητές και τις καθηγήτριες ως μια πολύ καλή πρακτική, που μπορεί να ωφελήσει με ποικιλοτρόπως τα παιδιά. Μάλιστα, εκφράστηκε ζωηρά η επιθυμία να επαναληφθεί στο μέλλον, ώστε να εμπλακούν ξανά σε μια παρόμοια διαδικασία, αναπτύσσοντας τις πνευματικές και τις πρακτικές τους δεξιότητες!
«Η Εξέλιξη των Ειδών και η Δημιουργία του Κόσμου: Επιστήμη και Θεολογία σε Διάλογο»
Η θεολόγος του σχολείου μας, Αργυρή Μπούκα είχε μια εξαιρετική ιδέα! Ναιηθεί ένα διαθεματικό μάθημα Βιολογίας και Θρησκευτικών. Η βιολόγος, Ελένη Κατσιάνη, συμφώνησε και η δομή του μαθήματος άρχισε να σχεδιάζεται από τις δυο εκπαιδευτικούς. Το μάθημα απευθυνόταν στους μαθητές της Β’ Λυκείου και συγκεκριμένα στο πεδίο της εξέλιξης των ειδών και στην προέλευση του ανθρώπου.
Ένα διαθεματικό μάθημα Βιολογίας και Θεολογίας είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον και δημιουργικό, καθώς συνδυάζει τη μελέτη της ζωής και της φύσης (Βιολογία) με φιλοσοφικές και πνευματικές προσεγγίσεις για τη ζωή, τον άνθρωπο και τη δημιουργία (Θεολογία).
Το μάθημα οργανώθηκε με σκοπό να παρακινήσουμε τους μαθητές να συμμετέχουν ενεργά και να αναπτυχθεί μια διαλογική συζήτηση και πραγματοποιήθηκε στις 20/2/2025.
Θέτοντας το βασικό ερώτημα «Πώς προήλθαν τα ζωντανά όντα και ο άνθρωπος;» Παρουσιάστηκαν οι επιστημονικές και θεολογικές οπτικές με στόχο όχι την αντιπαράθεση αλλά την κατανόηση διαφορετικών προσεγγίσεων.
Η Βιολογική προσέγγιση αφορούσε τη θεωρία της εξέλιξης του Δαρβίνου, τη βιολογική εξέλιξη του ανθρώπου και το θαύμα της πολυπλοκότητας της φύσης από επιστημονική σκοπιά.
Η Θεολογική οπτική εστίασε στη Δημιουργία του κόσμου σύμφωνα με τη Βίβλο (Γένεση), στη θεολογική έννοια του ανθρώπου ως “κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν” και αν η πνευματική διάσταση του ανθρώπου ξεπερνά τη βιολογική του υπόσταση.
Τελικά η επιστήμη και η πίστη απλά συνυπάρχουν ή αλληλοσυμπληρώνονται;
Βρήκαμε και συζητήσαμε πιθανά κοινά σημεία. Καταλήξαμε στη σχέση επιστήμης και πίστης, αν μπορεί η επιστήμη να εξηγήσει τα πάντα και ποιος είναι ο ρόλος της επιστήμης βιολογίας και της θεολογίας. Επίσης έγινε αναφορά σε παραδείγματα επιστημόνων με πίστη (π.χ. Γρηγόριος Νύσσης, Γαλιλαίος, Φρανσουά Ζακόμπ).
Η δραστηριότητα είχε θετική ανταπόκριση! Είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικό το γεγονός ότι οι μαθητές και οι καθηγήτριες αναγνώρισαν τη χρησιμότητα μιας τέτοιας διαθεματικής προσέγγισης, που ξεπερνά τα όρια της καθαρής θεωρίας και ενισχύει τη σύνδεση επιστήμης και πνευματικότητας.
Η επιθυμία για επανάληψη δείχνει πως οι μαθητές, βρήκαν το περιεχόμενο ενδιαφέρον και κατανοητό, απόλαυσαν τη συμμετοχική, διαλογική μορφή του μαθήματος, αντιλήφθηκαν τη σημασία ανάπτυξης τόσο πνευματικών όσο και πρακτικών δεξιοτήτων, όπως κριτική σκέψη, σεβασμός διαφορετικών απόψεων και συνεργασία.
Διαθεματικό μάθημα Αρχαίων Ελληνικών και Φυσικής Αγωγής
«Νοῦς ὑγιής ἐν σώματι ὑγιεῖ»
Ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον διαθεματικό μάθημα Αρχαίων Ελληνικών και Φυσικής Αγωγής πραγματοποιήθηκε από τους μαθητές της Θεωρητικής Κατεύθυνσης της Γ΄ Τάξης του ΓΕ.Λ. Χορτιάτη την Τετάρτη 20/12/2024.
Προηγήθηκε, βέβαια, συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων από τις διδάσκουσες καθηγήτριες των αντίστοιχων γνωστικών αντικειμένων, προκειμένου να καθοριστούν τα βήματα της διαδικασίας και να παρακινηθούν τα παιδιά, ώστε να συμμετάσχουν στο μάθημα με προθυμία και ενθουσιασμό. Με αφορμή για την υλοποίηση του μαθήματος το ρητό «Νοῦς ὑγιής ἐν σώματι ὑγιεῖ», έγινε μια απόπειρα να ενεργοποιηθεί το μυαλό των παιδιών, μέσα από την εξάσκηση των κανόνων της γραμματικής και του συντακτικού των Αρχαίων Ελληνικών, στο πλαίσιο του αγαπημένου τους μαθήματος της Φυσικής Αγωγής, που τους γυμνάζει σωματικά.
Οι μαθήτριες και οι μαθητές κλήθηκαν να καταγράψουν κάποια από τα παραγγέλματα που τους είναι γνωστά από τη Φυσική Αγωγή και να τα μεταφέρουν στα τετράδιά τους στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα, ακολουθώντας τους κανόνες. Αμέσως μετά, οι αστοχίες τους διορθώθηκαν από τη διδάσκουσα φιλόλογο και σωστά πλέον τα προστάγματα γράφτηκαν από τους μαθητές στον πίνακα της τάξης τους. Στη συνέχεια, τα παιδιά συμφώνησαν μεταξύ τους ποιες φράσεις θα έλεγε ο καθένας και σε μία διδακτική ώρα Φυσικής Αγωγής παρουσία και των δύο διδασκουσών καθηγητριών υλοποίησαν το διαθεματικό μάθημα στο προαύλιο του σχολείου.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας τα παιδιά συμπεριφέρθηκαν με ωριμότητα, συνεργαζόμενα άψογα, τόσο μεταξύ τους όσο και με τις καθηγήτριες. Στην αρχή, αν και ήταν πρόθυμα, ήταν επιφυλακτικά, γιατί έκριναν τον βαθμό δυσκολίας αρκετά υψηλό. Στην πορεία, όμως, καθώς διαπίστωναν ότι μπορούσαν να ανταποκριθούν έστω και με κάποια μικρά λάθη στις απαιτήσεις της αρχαιοελληνικής γραμματικής και του συντακτικού, ένιωθαν αυτοπεποίθηση και συμμετείχαν με χαρά. Μάλιστα, το γεγονός ότι εργάστηκαν ομαδοσυνεργατικά για τη σωστή μεταφορά των Νέων Ελληνικών στα Αρχαία, τους έδωσε την ευκαιρία να αλληλεπιδράσουν, να μοιραστούν τη γνώση και να την αποτυπώσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, σύμφωνα με τις γνωστικές δυνατότητές τους. Έτσι, όταν έξω στο γήπεδο της σχολικής αυλής ο κάθε μαθητής έδινε από ένα παράγγελμα στους συμμαθητές του, χρησιμοποιώντας μια αρχαιοελληνική φράση και οι υπόλοιποι το εκτελούσαν σωστά, στα πρόσωπά τους ήταν έκδηλη η αυτοεκτίμηση και η χαρά τους για την «επιτυχία» τους.
Γενικότερα, μέσα από το συγκεκριμένο διαθεματικό μάθημα τα παιδιά αναγνώρισαν την ομορφιά και τη διαχρονικότητα της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας, τη σύνδεσή της με την Νέα Ελληνική Γλώσσα, ψυχαγωγήθηκαν, γέλασαν με τα λάθη τους και ένιωσαν ικανοποίηση, όταν πετύχαιναν το επιθυμητό σχετικά με τις θεωρητικές γνώσεις και τη σωματική τους άσκηση. Παράλληλα, οι διδάσκουσες εκπαιδευτικοί είχαν μια εξαιρετική ευκαιρία για ανατροφοδότηση, αφού μέσα από το διαθεματικό μάθημα δόθηκε η ευκαιρία να φανερωθούν βιωματικά οι δυνατότητες των μαθητών και να επισημανθούν τα σημεία του κάθε μαθήματος που χρειάζονται ενίσχυση, ώστε τα παιδιά να αποδώσουν καλύτερα στη συνέχεια.
Κατά γενική ομολογία μαθητών και εκπαιδευτικών, η συγκεκριμένη δραστηριότητα κρίθηκε ως μια πολύ καλή πρακτική, με πολλαπλά οφέλη και για τους μικρούς, αλλά και για τους μεγάλους του σχολείου, που θα εφαρμοστεί και την επόμενη σχολική χρονιά με άλλους μαθητές!
ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
Συμμετείχαν οι μαθητές και οι μαθήτριες: Στέλλα Γιαννακοπούλου, Γκουραμάνης Ορέστης, Κανάκη Λίνα, Κετικίδου Βασιλική, Κρανιάς Χρυσοβαλάντης, Λόγγου Ζωή, Μαλαμέτσικου Ειρήνη, Μαριτσά Ιφιγένεια, Μαυροπούλου Μαργαρίτα, Μήτρογλου Φαίη, Μπάζιου Ευγενία, Μπογιατζή Μάρα
Συντονίστριες εκπαιδευτικοί
Άννα Σιώπη, Φιλόλογος
Στυλιανή Λαλάγκα, Φυσικής Αγωγής
