Αγαπητοί/ες συνάδελφοι/σες
Γνωρίζοντας τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε αναφορικά με την έλλειψη εξοπλισμού, τα προβλήματα που παρουσιάζει το σχολικό δίκτυο, τις χαμηλές ταχύτητες του διαδικτύου, τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι οικογένειες να εξασφαλίσουν στα παιδιά τους πρόσβαση στο διαδίκτυο και ατομικό υπολογιστή για να παρακολουθήσουν την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, θα προσπαθήσω να συνοψίσω ορισμένα παιδαγωγικά-επιστημονικά πρακτικά ζητήματα που μπορεί ήδη να χρησιμοποιείτε και που μπορεί να διευκολύνουν το έργο μας σε αυτή την πρωτόγνωρη συγκυρία.
Α) Σχετικά με την επικοινωνία με τους μαθητές μας
Χρησιμοποιούμε τα εργαλεία για τη σύγχρονη και ασύγχρονη διδασκαλία του σχολικού δικτύου. Μπορείτε να βρείτε οδηγίες για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση στην ιστοσελίδα της Π.Δ.Ε. Νοτίου Αιγαίου στο σύνδεσμο «Υποστήριξη εκπαιδευτικών για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση».
Μπορούμε να στέλνουμε θέματα ή φύλλα εργασίας ή οποιοδήποτε άλλο υλικό σκαναρισμένα ή με φωτογραφία (με κινητό) μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Με τον ίδιο τρόπο οι μαθητές μπορεί να φωτογραφίζουν τις απαντήσεις τους και να τις αποστέλλουν στους εκπαιδευτικούς. Αυτό πιθανόν μπορεί να βοηθήσει για παράδειγμα τα μαθήματα των θετικών επιστημών ή και άλλα μαθήματα που έχουν σύμβολα, απαιτούν σχήματα κ.α..
Β) Σχετικά με το μαθησιακό περιεχόμενο του παραγόμενου υλικού Δεν προχωρούμε την ύλη. Κάνουμε επαναλήψεις. Προσπαθούμε να μην μιλάμε μόνο εμείς στην τηλεδιάσκεψη. Κατά την τηλεδιάσκεψη δημιουργούμε δυνατότητες συμμετοχής σε όλους τους μαθητές. Εφευρίσκουμε τρόπους για να κινητοποιήσουμε το ενδιαφέρον συμμετοχής όλων των μαθητών στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση.
Κάνουμε επανάληψη ανά κεφάλαιο. Ζητάμε από τους μαθητές να καταθέσουν τις απορίες τους. Εξοικειώνουμε τους μαθητές με τον τρόπο που αξιολογείται το κεφάλαιο στο συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο, σύμφωνα με τις οδηγίες του υπουργείου για την αξιολόγηση του μαθήματος.
Κατασκευάζουμε ερωτήματα που ανιχνεύουν τις λανθασμένες αντιλήψεις των μαθητών.
Αυτό μπορεί να γίνει είτε με ερωτήσεις σωστού-λάθους είτε με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής που υποστηρίζονται από την πλατφόρμα ή εναλλακτικά στέλνουμε τις ερωτήσεις μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Είναι σημαντικό να μην προσπερνάμε αυτού του τύπου τις ερωτήσεις (πολλαπλή επιλογή, σωστό – λάθος) χωρίς να ζητήσουμε από τους μαθητές να αιτιολογήσουν την απάντησή τους. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι οι μαθητές μπορεί να βρίσκουν τη σωστή απάντηση αλλά αδυνατούν να αιτιολογήσουν το γιατί. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι σίγουρο ότι θα επιλέξουν το σωστό αν το ίδιο ερώτημα διατυπωθεί με διαφορετικό τρόπο.
Προκειμένου να κατασκευάσουμε ερωτήσεις τέτοιου τύπου, οι τέσσερις επιλογές περιλαμβάνουν τη σωστή απάντηση, την εντελώς λάθος απάντηση και οι δύο άλλες επιλογές θα πρέπει να περιέχουν λανθασμένες αντιλήψεις των μαθητών. Μπορείτε να ανατρέξετε σε λανθασμένες αντιλήψεις των μαθητών είτε σε παλιότερα κριτήρια αξιολόγησης, είτε σε αντιλήψεις που εξέφρασαν οι μαθητές κατά τη μαθησιακή διαδικασία.
Σε περίπτωση που δίνουμε στους μαθητές μια άσκηση ή ένα πρόβλημα, μπορούμε να συζητήσουμε με τους μαθητές μια λάθος προσέγγιση στην κατεύθυνση της ανίχνευσης και της εξήγησης του λάθους. Έχει αποδειχθεί ότι αυτή η διαδικασία βοηθάει τους μαθητές στο να βελτιώσουν τον τρόπο που προσεγγίζουν ένα θέμα. Η μέθοδος αυτή βοηθά τόσο αυτούς που έλυσαν σωστά το θέμα (αναστοχασμός) όσο και αυτούς που παρουσίασαν μια λάθος λύση στην κατεύθυνση επαναπροσδιορισμού της στρατηγικής επίλυσης του θέματος.
Γενικά δεν βοηθάει το να δίνουμε θέματα ή φύλλα εργασίας στους μαθητές και να μην τα συζητάμε μαζί τους.
Ιδιαίτερα για τους μαθητές της Γ΄ Λυκείου, το σχολείο είναι αναγκαίο να στηρίξει τους μαθητές και θα μπορούσε η επανάληψη, εκτός των παραπάνω που αναφέρονται, να συνδεθεί με την εξοικείωση σε θέματα πανελλαδικών εξετάσεων ανά κεφάλαιο ή και συνδυαστικά.
Γ) Ολόπλευρη στήριξη μαθητών
Επειδή οι μαθητές μας και οι οικογένειές τους αυτή την περίοδο πέρα από την πανδημία πιθανόν να αντιμετωπίζουν και άλλα προβλήματα, είναι σημαντικό να σταθούμε κοντά τους και να τους στηρίξουμε. Ανιχνεύουμε τα ενδιαφέροντα των μαθητών μας και τους προτρέπουμε να διαβάσουν ένα βιβλίο, να δουν μια καλή ταινία και τα συζητάμε μαζί τους. Στο πλαίσιο αυτό μπορούμε να τους προτείνουμε μια δημιουργική εργασία.
Δ) Συνεργασία εκπαιδευτικών
Οι εκπαιδευτικοί των ίδιων ειδικοτήτων μπορούν να επιμερίζουν την κατασκευή του υλικού ανά κεφάλαιο. Με αυτό τον τρόπο μειώνεται ο φόρτος εργασίας παραγωγής υλικού, ώστε να γίνεται εστίαση στην επεξεργασία των απαντήσεων και στη συζήτηση των λανθασμένων προσεγγίσεων των μαθητών.
Η ανάθεση φύλλων εργασίας ή ασκήσεων και προβλημάτων στους μαθητές χωρίς την επεξεργασία και τη συζήτηση χωρίς στην αιτιολόγηση του πώς και του γιατί δεν βοηθά στην ολόπλευρη μαθησιακή εξέλιξη των μαθητών.
Επιπρόσθετα η συνεργασία ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς στην ίδια ειδικότητα αλλά και σε επίπεδο συλλόγου είναι αναγκαία για να ισοσταθμίζεται ο φόρτος εργασίας των μαθητών.
Η συζήτηση του παραγόμενου υλικού μεταξύ των εκπαιδευτικών ενισχύει την εγκυρότητα και αξιοπιστία των θεμάτων. Οι Συντονιστές θα μπορούσαν να
βοηθήσουν στον έλεγχο της αξιοπιστίας και της εγκυρότητας των παραγόμενων θεμάτων και βεβαίως στην ανταλλαγή θεμάτων ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς, στην περίπτωση που το επιθυμείτε.
Αγαπητοί συνάδελφοι είμαι στη διάθεσή σας για οποιοδήποτε ερώτημα.
Καλή δύναμη σε όλους.
Με εκτίμηση,
Μαργαρίτα Κουσαθανά
Συντονίστρια Ε.Ε. ΠΕ 04 Φυσικών Επιστημών
1ου ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Νοτίου Αιγαίου
