Του Αναστασίου Τασινού
Η γιαγιά κάνει ό,τι θέλει τον παππού
Ήμουν νέος δάσκαλος σε πολυθέσιο σχολείο των Αθηνών, όταν μια έμπειρη δασκάλα της Α` τάξης μάς έφερε στο γραφείο μια ζωγραφιά μαθήτριάς της, που την είχε εντυπωσιάσει. Η δασκάλα είχε ζητήσει στην ώρα της Αισθητικής Αγωγής από τους μαθητές να ζωγραφίσουν το θέμα: «Εκδρομή με την οικογένεια». Η συγκεκριμένη μαθήτρια ζωγράφισε τον παππού να έχει πολύ μικρό ύψος δίπλα στην πανύψηλη γιαγιά. Τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας τα ζωγράφισε με ύψος ανάλογο της ηλικίας τους. Η δασκάλα ρώτησε τη μαθήτρια να μάθει, γιατί ο παππούς είναι τόσο κοντός, ενώ η γιαγιά είναι τόσο ψηλή; Η αυθόρμητη απάντηση που έδωσε η μαθήτρια ήταν εντυπωσιακή: «Η γιαγιά κάνει ό,τι θέλει τον παππού, σαν να είναι μικρό παιδί». Δυστυχώς, δεν κράτησα για το αρχείο μου αντίγραφο αυτής της αποκαλυπτικής ζωγραφιάς.
Θυμάμαι ακόμη την Έλενα, μαθήτρια της Α` τάξης, μετά τον χωρισμό των γονέων της να χρησιμοποιεί με μεγάλη συχνότητα το μαύρο χρώμα στις ζωγραφιές της.
Τα παιδιά μάς μιλάνε, όταν ζωγραφίζουν. Αρκεί να παρατηρούμε προσεκτικά τις ζωγραφιές τους, τα χρώματα που χρησιμοποιούν και κυρίως να συζητάμε μαζί τους για να μπορούμε να διαβάζουμε τα μηνύματα που μας στέλνουν. Και να μην ξεχνάμε την παροιμία ότι «μια εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις!»
ΧΥΤΑ στο Διάστημα!
Ο Περικλής, μαθητής της Ε` τάξης, το έτος 2006 στο θέμα «Προστασία του Περιβάλλοντος» έκανε τη δική του εικαστική-σουρεαλιστική πρόταση για τη δημιουργία ΧΥΤΑ (Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων). Ο μαθητής καταγόμενος από την περιοχή Ελληνικού Ιωαννίνων, η οποία είχε επιλεγεί από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων ως τόπος κατασκευής ΧΥΤΑ, βίωσε από πρώτο χέρι την έντονη αντίδραση των κατοίκων της περιοχής, που δεν ήθελαν στον τόπο τους αυτό το έργο. Βλέποντας, λοιπόν, καθημερινά την αντιπαράθεση των δύο πλευρών στα τηλεοπτικά τοπικά κανάλια, εκφράστηκε με χιούμορ προτείνοντας: «Μεταφορά σκουπιδιών από τη Γη στον πλανήτη ΧΥΤΑ για αποτέφρωση». Με μια εικόνα ο μαθητής αποκάλυψε την αλήθεια ότι οι πολίτες πουθενά δε θέλουν ΧΥΤΑ στον τόπο τους.
NUMBER: 18
Είχα αναθέσει το έτος 2006, ως Διευθυντής του 8ου Δημοτικού σχολείου Ιωαννίνων, στις δύο μεγάλες τάξεις να ζωγραφίσουν (κατόπιν εγκυκλίου του Υπουργείου Παιδείας) το θέμα: «Οι πρόσφυγες σήμερα και πώς φαντάζονται ότι θα ζουν αύριο».
Όλοι οι μαθητές (με εξαίρεση μια μαθήτρια της Ε` τάξης) ζωγράφισαν με τον ίδιο περίπου τρόπο το θέμα. στο μισό μέρος της κόλας ζωγράφισαν την οικογένεια του πρόσφυγα λυπημένη να κατοικεί σε ένα φτωχικό σπίτι και στο άλλο μισό την ίδια οικογένεια – μετά από καιρό – να είναι χαρούμενη και ευτυχισμένη σε ένα διαμέρισμα πολυκατοικίας. Η μαθήτρια, όμως, που ξέφυγε από τον κανόνα (δε θυμάμαι το όνομά της) με έναν λίγο αφαιρετικό και περιεκτικό τρόπο, έδωσε άλλη διάσταση στο θέμα. Με εντυπωσίασε τόσο πολύ η απλή ασπρόμαυρη ζωγραφιά της, που την κάλεσα στο γραφείο να μου εξηγήσει αυτά που ζωγράφισε. Δείχνοντας την αριστερή μεριά της ζωγραφιάς μού είπε ότι ο πρόσφυγας είναι κρυμμένος στην καρότσα ενός φορτηγού μέσα σε ένα κουτί, που έχει το νούμερο 18. Ταξιδεύει από την Αφρική στην Ευρώπη όχι ως άνθρωπος, αλλά ως πράγμα. Το κουτί έχει πολλές τρύπες για να μην πάθει ασφυξία. Μέσα από το κουτί σκέφτεται την καλύβα με τους δικούς του ανθρώπους, που άφησε πίσω του.
Ακόμη, μου έκανε εντύπωση η ωριμότητα αυτής της μαθήτριας, όταν μου είπε ότι τους πρόσφυγες τους δημιουργεί ο πόλεμος και η φτώχια. Θα ήθελε οι ανεπτυγμένες χώρες να συμβάλλουν στην επίλυση των προβλημάτων τους και να τους βοηθούν με έργα υποδομής, ώστε να μην αναγκάζονται να εγκαταλείπουν τον τόπο τους.
Η συγκεκριμένη ζωγραφιά επελέγη ως η καλύτερη του σχολείου μου και την προώθησα για βράβευση.
Και πάλι μια απλή εικόνα τα λέει όλα!
Να μπορούσα να φοβίσω τον πόλεμο!
Ο εθελοντικός οργανισμός «Το χαμόγελο του παιδιού» το έτος 2002 διοργάνωσε διαγωνισμό ζωγραφικής για τα Δημοτικά σχολεία της πόλης των Πατρών, με θέμα: «Πόλεμος και Ειρήνη». Στο διαγωνισμό συμμετείχε και το 64ο Δημοτικό σχολείο Πατρών, στο οποίο ήμουν Διευθυντής. Η ζωγραφιά του Γεράσιμου, (μαθητή της Ε` τάξης του σχολείου μου) απέσπασε το 1ο βραβείο μεταξύ των 400 έργων, που εκτέθηκαν στο Μέγαρο Λόγου και Τέχνης. Η επιτροπή του διαγωνισμού στάθηκε ιδιαίτερα στη ζωγραφιά του Γεράσιμου και συγκεκριμένα στο εκφραστικό-θυμωμένο πρόσωπο του παιδιού και στην ωραία σκέψη του: «ΝΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑ ΝΑ ΦΟΒΙΣΩ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ».
Άλλη μια φορά, μια εικόνα τα λέει όλα!
Να ζει το Μεσολόγγι
Το έτος 1998, ως δάσκαλος της ΣΤ` τάξης, στην ώρα της Αισθητικής Αγωγής είχα αναθέσει στους μαθητές – μετά από τις εκδηλώσεις που είχαν γίνει στο σχολείο για την 25η Μαρτίου – να ζωγραφίσουν το θέμα: «Η τάξη μας στην εθνική γιορτή». Οι μαθητές μου είχαν παρουσιάσει στη γιορτή αυτή με επιτυχία το θεατρικό έργο του Βασίλη Ρώτα «Να ζει το Μεσολόγγι». Είχα φροντίσει μάλιστα να καταγράψω σε βίντεο την παράσταση και να την αναπαράγω σε αντίγραφα, ώστε ο κάθε μαθητής να έχει το δικό του ενθύμιο από τη γιορτή.
Από τις ζωγραφιές των μαθητών μού έκανε ιδιαίτερη εντύπωση η ζωγραφιά της Κατερίνας, όπου στο θεατρικό έργο είχε υποδυθεί το ρόλο της Γιώργαινας. Ζωγράφισε τον εαυτό της ως γριούλα στο σαλόνι του σπιτιού της να βλέπει το έργο «Να ζει το Μεσολόγγι» σε βίντεο, ενώ ταυτόχρονα να αναπολεί την ημέρα εκείνη της γιορτής με τον κόσμο να τους παρακολουθεί και να τους επευφημεί. Γνώριζα ότι η Κατερίνα αγαπά πολύ το θέατρο. Να γεράσει, όμως, τον εαυτό της κατά 60 χρόνια και να βλέπει το ίδιο έργο σε βίντεο, δείχνει κάτι περισσότερο από την αγάπη της για το θέατρο. δείχνει τη βαθιά επίδραση της Θεατρικής Αγωγής στις παιδικές ψυχές. Και τη μεγάλη αυτή αλήθεια τη φανέρωσε με μια απλή εικόνα!
Και ενώ το θέατρο έχει τόσο μεγάλη θετική επίδραση στους μαθητές, δυστυχώς, το βιβλίο της Θεατρικής Αγωγής που δόθηκε το έτος 2006 στις τάξεις Ε` και ΣΤ` του Δημοτικού, ελάχιστοι δάσκαλοι το χρησιμοποιούν στις ώρες της Αισθητικής Αγωγής και της Ευέλικτης Ζώνης.
Ιωάννινα 3 Μαρτίου 2013