Βασίλης Τασινός
Ιωάννινα 1 Φεβρουαρίου 2016

LDP

Οι νουθεσίες των δασκάλων προς τους μαθητές για διάφορα θέματα και προβλήματα που προκύπτουν στη σχολική ζωή, ποτέ δεν είναι αρκετές από μόνες τους να φέρουν θετικά αποτελέσματα, αν δεν συνοδεύονται από συγκεκριμένες προς μίμηση πράξεις.
Αν επί παραδείγματι ο δάσκαλος νουθετεί τους μαθητές του για τον αλληλοσεβασμό που πρέπει να δείχνουν, αλλά ο ίδιος δεν δείχνει τον πρέπον σεβασμό απέναντί τους ή τους μιλάει για τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος, αλλά ο ίδιος καπνίζει ή τους ζητά να είναι συνεπείς στις υποσχέσεις τους, αλλά ο ίδιος δεν είναι συνεπής στις δικές του υποσχέσεις απέναντί τους, δεν μπορεί να έχουν απήχηση τα λόγια του, όσες φορές κι αν τα επαναλαμβάνει καθημερινά• γίνεται μονότονος και κουραστικός, γιατί η αναντιστοιχία λόγων και έργων είναι τελικά εκείνο που μετράει. «Δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις», όπως λέει και η θυμόσοφος ρήση.
Ακόμη, αν ο δάσκαλος ενεργεί αυταρχικά, δεν μπορεί να έχει ουσιαστικά αποτελέσματα στο εκπαιδευτικό του έργο, και ούτε μπορεί να κερδίσει την αγάπη και το σεβασμό των μαθητών του.
Το περιστατικό που θα αναφέρω παρακάτω, αναδεικνύει την παράμετρο ότι οι καλές πρακτικές των δασκάλων βελτιώνουν τη συμπεριφορά των μαθητών και τις παιδαγωγικές σχέσεις.
Το σχολικό έτος 1999-2000 δίδασκα στο διθέσιο Δημοτικό Σχολείο Δολιανών του Νομού Ιωαννίνων, στις τάξεις Α, Γ και Δ, σ` ένα πολύ ωραίο πέτρινο κτίριο με πολύ μεγάλη αυλή.
Από την άνοιξη και μετά τα Δολιανά δεχόταν επισκέψεις από δημοτικά σχολεία της πόλης των Ιωαννίνων, στα πλαίσια των μαθητικών εκδρομών. Οι μαθητές περνούσαν και από την αυλή του σχολείου μας για να παίξουν για κάποιο χρονικό διάστημα που οι δάσκαλοί τους είχαν προγραμματίσει.
Μία ημέρα, λοιπόν, κάποιο δημοτικό σχολείο των Ιωαννίνων, αφού παρέμεινε για δύο περίπου ώρες στην αυλή μας, αναχώρησε την ώρα που η συνάδελφός μου κι εγώ κάναμε μάθημα και άφησε την αυλή γεμάτη σκουπίδια, παρόλο που οι δάσκαλοι -συνοδοί μάς είχαν υποσχεθεί ότι θα φρόντιζαν για την καθαριότητα!
Την επόμενη ημέρα, στην πρωινή συγκέντρωση, στηλιτεύοντας τη συμπεριφορά των φιλοξενούμενων μαθητών και των δασκάλων τους, κυρίως των δασκάλων τους, να μας αφήσουν τα σκουπίδια τους και να φύγουν, ζήτησα όλοι μαζί να καθαρίσουμε την αυλή. Τα παιδιά, όμως, θύμωσαν με τους επισκέπτες μας και ισχυριζόμενοι ότι είναι άδικο να μαζέψουν τα σκουπίδια που δεν τα πέταξαν οι ίδιοι, δεν θέλησαν να λάβουν μέρος στην καθαριότητα. Τους είπα ότι έχουν δίκιο, αλλά συμπλήρωσα ότι η αυλή πρέπει να καθαριστεί, γιατί το πρόβλημα είναι πλέον δικό μας. Πήρα, λοιπόν, μία πλαστική σακούλα και άρχισα να μαζεύω μόνος μου τα σκουπίδια. Με ακολούθησε η Γεωργία, μαθήτρια της Β` τάξης (δεν ήταν δική μου μαθήτρια), και μαζί μαζέψαμε όλα τα σκουπίδια απ` την αυλή.
Οι μαθητές των μεγάλων τάξεων, ειδικά της Ε` και της ΣΤ` τάξης, δεν αισθάνθηκαν καλά που δεν με βοήθησαν στον καθαρισμό της αυλής και ζήτησαν συγγνώμη από τη δασκάλα τους. Η δασκάλα τους, όμως, τους είπε ότι είναι καλύτερα να ζητήσουν συγγνώμη από εμένα, ενώ συνεχάρη τη Γεωργία που με βοήθησε στην καθαριότητα. Πραγματικά, με πλησίασαν στο διάλειμμα όλα τα παιδιά του σχολείου και μου ζήτησαν συγγνώμη, παραδεχόμενοι πως ήταν λάθος τους που δεν έλαβαν μέρος στον καθαρισμό της αυλής!
Στη συνέχεια οι μαθητές μας έδειχναν ιδιαίτερο ζήλο στην καθαριότητα του σχολείου, κι αν υπήρχε και κάποιο σκουπιδάκι ξεχασμένο από τους μαθητές του Γυμνασίου Δολιανών που χρησιμοποιούσαν την αυλή μας στο απογευματινό τους παιχνίδι, αμέσως το μετέφεραν στο καλάθι των αχρήστων!
Αξίζει ακόμη να αναφέρω ότι στις επόμενες επισκέψεις των δημοτικών σχολείων των Ιωαννίνων στην αυλή μας, κάποιοι από τους μαθητές μας – κατά την ώρα του διαλείμματος – έκαναν παρατηρήσεις στους μαθητές εκείνους που πετούσαν τα σκουπίδια στον αύλειο χώρο και ζητούσαν από τους δασκάλους να φροντίσουν η αυλή μας να παραμείνει καθαρή, λέγοντάς τους και το δυσάρεστο γεγονός με το προηγούμενο σχολείο που μας άφησε τα σκουπίδια κι έφυγε!
Αναμφισβήτητα, αν η συνάδελφός μου κι εγώ αντιδρούσαμε αυταρχικά και υποχρεώναμε τους μαθητές να καθαρίσουν την αυλή, και άδικοι θα ήμασταν απέναντί τους και κανένα παιδαγωγικό αποτέλεσμα δεν θα είχαμε.
Εν κατακλείδι, τα απρόοπτα γεγονότα της σχολικής ζωής δίνουν στο δάσκαλο πολλές ευκαιρίες να περάσει τα μηνύματα που θέλει, αρκεί να έχει υπόψη του ότι οι μαθητές πείθονται δια του παραδείγματος και όχι δια του κηρύγματος ή ακόμη χειρότερα δια του αυταρχισμού.