Από την εποχή, όπου οι πρώτες κοινωνίες άρχισαν να μεταδίδουν τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους στις νεότερες γενιές, δημιουργήθηκε η έντονη ανάγκη να οργανωθεί και να συστηματοποιηθεί αυτός ο τρόπος διδασκαλίας. Με την πάροδο των χρόνων έγινε σαφές ότι τη διδασκαλία την πλαισιώνουν κάθε φορά κάποιοι παράγοντες, όπως ο ρόλος του καθηγητή, ο ρόλος του μαθητή, οι σκοποί του αντικειμένου που διδάσκεται, οι ικανότητες που επιδιώκεται να αποκτήσει ο μαθητής, κ.ά.. Ανάλογα με τις αρχές της κάθε κοινωνίας, οι παραπάνω παράγοντες διαφοροποιούνται, διαμορφώνοντας έτσι κάποιες μεθόδους διδασκαλίας.

Από τις πιο σημαντικές μεθόδους που επηρέασαν τη διδασκαλία μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, ήταν αυτή του Γερμανού παιδαγωγού Herbart, γνωστή ως και ερβαρτιανή μέθοδος. Η μέθοδος αυτή συνίσταται στην εκτέλεση πέντε βημάτων- διαδικασιών, που είναι τα ακόλουθα:

(α) Προετοιμασία των μαθητών με ανάκληση προηγούμενων σχετικών γνώσεων, ώστε να μπορέσουν να δεχθούν καινούργιες.

(β) Παρουσίαση του νέου αντικειμένου διδασκαλίας.

(γ) Σύνδεση με τα προηγούμενα, ύστερα από εξήγηση και ανάλυση της νέας ενότητας.

(δ) Γενίκευση και συνόψιση της ύλης.

(ε) Εφαρμογή της καινούργιας γνώσης σε πραγματικές προβληματικές καταστάσεις.

Τα πέντε αυτά βήματα της ερβαρτιανής μεθόδου μπορούν να εφαρμοστούν σε οποιοδήποτε μάθημα, βοηθώντας έτσι στο σχεδιασμό και τον προγραμματισμό του. Μπορούν, όμως, πολύ εύκολα να τυποποιήσουν τη διδασκαλία και να την καταστήσουν μη αποτελεσματική.

Ο J. Dewey (1859-1952), επικριτής της ερβαρτιανής μεθόδου, την οποία θεωρούσε δασκαλοκεντρική, ήταν ο εισηγητής μιας νέας μεθόδου διδασκαλίας, της βιωματικής. Η βιωματική μέθοδος βασιζόταν στην αρχή της ενεργητικής συμμετοχής του μαθητή και ακολουθούσε τα εξής βήματα:

(α) Εμπειρία: Ο καθηγητής εξετάζει και ελέγχει τις εμπειρίες του κάθε μαθητή, ώστε να μπορέσει να αποφανθεί αν ο τελευταίος είναι έτοιμος να δεχθεί τις καινούργιες γνώσεις.

(β) Σύνδεση: Ο καθηγητής προσπαθεί να καλύψει τυχόν κενά των μαθητών του, ώστε να μπορέσουν αυτοί να συνδέσουν το νέο αντικείμενο μάθησης με τα προηγούμενα.

(γ) Ταξινόμηση των στοιχείων της νέας ενότητας με ιεραρχία.

(δ) Σχεδιασμός και εκτέλεση της διδασκαλίας σύμφωνα με τα προηγούμενα βήματα.

(ε) Επαλήθευση της καινούργιας γνώσης με βάση τις προηγούμενες.

(στ) Αξιολόγηση της διαδικασίας της μάθησης.

Η βιωματική μέθοδος διδασκαλίας του Dewey δίνει μεγάλη έμφαση στην ενεργό συμμετοχή του μαθητή και στη μάθηση μέσα από πραγματικές προβληματικές καταστάσεις.

Οι σύγχρονες μέθοδοι διδασκαλίας, σε αντίθεση με τις παλαιότερες έχουν ως σκοπό την ανάπτυξη της ικανότητας σκέψης στο παιδί, τη σφαιρική ολοκλήρωση της προσωπικότητάς του και όχι την απλή αποθήκευση γνώσεων και την παθητικότητα. Εκτός των άλλων, λαμβάνουν υπόψη τους την αλληλεπίδραση των μαθητών μεταξύ τους και με τον καθηγητή και διαθέτουν ευελιξία, ώστε να βρίσκουν εφαρμογή σε πολλά μαθήματα.

ΠΗΓΗ:  telemath.gr