Δημιουργία Παρουσιάσεων με τη βοήθεια του PowerPoint

Ένα μουσικό βιντεοκλίπ  πάνω στις δυνατότητες του Power Point.

Τι είναι και σε τι χρησιμεύει ένας Συμφραστικός Πίνακας Λέξεων

Ο Συμφραστικός Πίνακας Λέξεων (ΣΠΛ), πιο γνωστός ως Concordance, είναι ένας εξειδικευμένος τύπος λεξικογραφικής μελέτης. Πρόκειται για έναν πίνακα λέξεων ενός έργου ή μιας ομάδας έργων ενός ή περισσότερων συγγραφέων, όπου η κάθε λέξη -πιο σωστά ο κάθε λεξικός τύπος (λογοτεχνικού συνήθως, κειμένου)- καταγράφε­ται τόσες φορές όσες απαντά  στο έργο, πάντα συνοδευόμενος από τα άμεσα συμφραζόμενά του (context, έκτασης κατά κανόνα ενός στίχου ή μιας αράδας). Όλοι οι λεξικοί τύποι οργανώνονται σε ένα αλφαβητικό ευρετήριο, χωρίς να παρέχονται ερμηνεύματα των λέξεων.

Στα εργαλεία της ενότητας Νεοελληνική Λογοτεχνία της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα,  θα βρείτε τον ΣΠΛ για το ποιητικό έργο του Γ. Σεφέρη.  Aφορά στις συλλογές που εκδόθηκαν με τους γενικούς τίτλους Ποιήματα, Τετράδιο Γυμνασμάτων, Β′, Τα Εντεψίζικα και Ποιή­ματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά. Περιλαμβάνει όλους ανεξαιρέτως τους λεξικούς τύπους που απαντούν στο ποιητικό έργο του Σεφέρη μαζί με τα συμφραζόμενά τους, οι οποίοι κατατάσσονται κατ’ απόλυτη αλφαβητική σειρά.


Ως προς τη μορφή του ΣΠΛ, στην επάνω αριστερή πλευρά  σημειώνεται ο εκάστοτε λεξικός τύπος και στα δεξιά σημειώνεται ο αριθμός εμφανίσεων του λεξικού τύπου  μέσα στο σύνολο του ποιητικού έργου. Κάτω από την επικεφαλίδα αυτή σημειώνονται, στα αριστερά, μία παραπομπή με το αρχικό γράμμα της συλλογής και τον αριθμό του ποιήματος, τον αριθμό σελίδας και τον αριθμό στίχου (λ.χ. Π130 223 056 ση­μαίνει: ποίημα αρ. 130 από την έκδοση των Ποιημάτων, σελίδα 223, στίχος 56).  Η παραπομπή (μέσω ηλεκτρονικού δεσμού)  σε οδηγεί στο ποίημα από το οποίο προέρχεται. Κάτω από την παραπομπή  εμφανίζεται η φράση όπου απαντά ο λεξικός τύπος. Η λεξική μορφή, για τη διευκόλυνση του αναγνώστη, γράφεται  με ημίμαυρα στοιχεία (bold). Η κάθετη γραμμή (|) δη­λώνει το τέλος τίτλου, στίχου ή στροφής.  Στο τέλος του ποιήματος δεν σημειώ­νεται κάθετη γραμμή.  Περισσότερες λεπτομέρειες για το κείμενο και τη σήμανση μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Δείτε τους  τίτλους συλλογών και ποιημάτων.

Οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να  εργαστούν ανά ομάδες για να ανιχνεύσουν π.χ. θέματα και μοτίβα για όλα τα κείμενα, όπου μαρτυρείται η ίδια λέξη.

Παράδειγμα

Κείμενο αναφοράς“‘Επί Ασπαλάθων…”

Όροι αναζήτησης: πέτρα και τα παράγωγά της  (αναζήτηση για: πετρ*)

Υπόθεση εργασίας: Να συνταχθεί ένα άρθρο για συμβολικές εικόνες στην ποίηση του Σεφέρη που εκφράζουν μια υπαρξιακή σχέση του ανθρώπου με την πέτρα. Τι αντιπροσωπεύει η λέξη ως σύμβολο;  Οι μαθητές μπορούν  επιπλέον να διερευνήσουν και τη θέση που κατέχει η παθητική μετοχή μέσα σε αντιφατικά εκφραστικά σχήματα (π.χ. πετρωμένο καράβι). Ποια είναι η αντίφαση που εντοπίζουν και τι θα μπορούσαν να σημαίνουν τέτοιου είδους αντιφατικές εκφράσεις; (Πρβ. “ανάμεσα στον ύπνο και στο θάνατο στεκάμενη ζωή“). Για περαιτέρω διερεύνηση, μπορούν να αναζητήσουν τον ίδιο λεξικό τύπο και τα παράγωγά του στο λεξικό παραθεμάτων και αφορισμών του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού για να δουν πως αυτός χρησιμοποιείται και στο ανθολογούμενο έργο άλλων λογοτεχνών.

Στο επιμορφωτικό υλικό μπορείτε να διαβάσετε  πολλά παραδείγματα για τη χρήση του ΣΠΛ στο έργο του Γ. Σεφέρη..

Επιμορφωτικό Υλικό

Κύκλος ενημερωτικών συναντήσεων στα σχολεία στο πλαίσιο του Έτους Ελύτη 2011

Στο πλαίσιο των δράσεων για τον εορτασμό του έτους Ελύτη το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) οργανώνει κύκλο ενημερωτικών συναντήσεων γύρω από την ποιητική του Οδυσσέα Ελύτη: το έργο του, η σχέση του με τη «Γενιά του΄30», η πρόσληψη του έργου του εντός κι εκτός Ελλάδας, ο άνθρωπος και ο δημιουργός απέναντι στη φύση, η σχέση με το τοπίο και την Ιστορία, κ.ά..

Ο κύκλος πραγματοποιείται αποκλειστικά σε σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για την περίοδο Οκτώβριος 2011-Ιανουάριος 2012.

Το πρόγραμμα απευθύνεται προς τους εκπαιδευτικούς και υπεύθυνους σχολικών βιβλιοθηκών που θα αναλάβουν να προετοιμάσουν τους μαθητές με στόχο να τους φέρει πιο κοντά στο έργο του νομπελίστα ποιητή και να συμβάλει ώστε να εμβαθύνουν στις έννοιες, την πολυσημία των νοημάτων και των γλωσσικών σχημάτων της ποιητικής του Ελύτη κινητοποιώντας το ενδιαφέρον τους για τη λογοτεχνία, ερμηνεία και κριτική κειμένων και κατά συνέπεια την καλλιέργεια της κριτικής τους σκέψης.

Συμμετέχουν συγγραφείς και μελετητές του έργου του Ελύτη που έχουν δηλώσει συμμετοχή στο πρόγραμμα μέχρι τώρα, ενώ ο κατάλογος ανανεώνεται. Τα ονόματα παρατίθενται με αλφαβητική σειρά:

Ανθούλα Δανιήλ, Δημήτρης Δασκαλόπουλος, Ιουλίτα Ηλιοπούλου, Δημήτρης Καλοκύρης , Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος, Ελένα Κουτριάνου (μόνο σε σχολεία της ΑΤΤΙΚΗΣ), Μαρία Λαμπαδαρίδου-Πόθου (μόνο σε σχολεία της ΑΤΤΙΚΗΣ), Λίνα Λυχναρά, Αμάντα Μιχαλοπούλου, Άρης Μπερλής (μόνο σε Λύκεια), Νικήτας Παρίσης, Στρατής Πασχάλης, Μαριλένα Πρωίμου – Ερηνάκη, Θεοδόσης Πυλαρινός.

Δείτε σχετικά:

Πηγή: ΕΚΕΒΙ

Στη βάση δεδομένων http://www.biblionet.gr/ μπορείτε να βρείτε πληροφορίες για όλους τους ομιλητές. Η ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ είναι μια “πλήρης και έγκυρη βιβλιογραφική βάση δεδομένων για τον εντοπισμό όλων των βιβλίων που έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα (και όσων είναι υπό έκδοση)”.  Μια υπηρεσία του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, που προσφέρεται δωρεάν στους επαγγελματίες και τους φίλους του βιβλίου. Περιλαμβάνει πληροφορίες για τίτλους βιβλίων με  αναλυτικά βιβλιογραφικά στοιχεία (τίτλος βιβλίου, όνομα συγγραφέα, εκδότης, ISBN, θέμα, ταξινομικός αριθμός Dewey Decimal Classification-DDC, κλπ.), φωτογραφίες εξωφύλλων, φωτογραφία με βιογραφικό σημείωμα και εργογραφία του κάθε συγγραφέα. Σε κάθε (σχεδόν) τίτλο υπάρχει και παραπομπή σε κριτικές-παρουσιάσεις που αποδελτιώνονται μέσα από εφημερίδες, περιοδικά, επιθεωρήσεις (παράδειγμα).  Οι κριτικές-παρουσιάσεις των βιβλίων καλύπτουν το χρονικό διάστημα από τις αρχές του 2008 μέχρι και σήμερα.

Να μια καλή ευκαιρία για την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας και τη δημιουργική αξιοποίηση των ΤΠΕ.

Το βίντεο αυτό δημιουργήσαμε με  μαθήτριες του σχολείου μου στο πλαίσιο του Έτους Ελύτη 2011, για να προβληθεί στις 21 Μάρτη, παγκόσμια ημέρα ποίησης.

Το διδακτικό σενάριο: Από τη θεωρία στη διδακτική πράξη

Το διδακτικό σενάριο με τον τίτλο  Κ.Π. Καβάφη, “Ιθάκη” και άλλα ποιήματα. Το λογοτεχνικό αρχείο του ποιητή προέρχεται από το επιμορφωτικό υλικό των φιλολόγων. Δημιουργός είναι η κ. Σοφία Νικολαΐδου. Με αφετηρία το ποίημα του Καβάφη “Ιθάκη”, οι μαθητές καλούνται να “φέρουν το αρχείο του ποιητή στην τάξη”.

Το ψηφιακό αρχείο του Καβάφη είναι έργο του Σπουδαστηρίου Nέου Eλληνισμού. Περιλαμβάνει όλα τα έργα του ποιητή και πλούσιο ανέκδοτο υλικό, όπως αυτό προκύπτει από την συνεχιζόμενη μελέτη του Αρχείου του. Περιλαμβάνει επίσης γενικές πληροφορίες για τον Καβάφη, αλλά και ειδικότερες για την πρόσληψη και απήχηση της Καβαφικής ποίησης παγκοσμίως, σε συνεργασία με την Έδρα Νεοελληνικών Σπουδών «Κ.Π. Καβάφης» του Πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν (ΗΠΑ).

O Kωστής Πέτρου Φωτιάδης Kαβάφης, γιος του Πέτρου-Iωάννη Iωάννου Kαβάφη και της Xαρίκλειας Γεωργάκη Φωτιάδη, γεννήθηκε στην Aλεξάνδρεια της Aιγύπτου στις 29 Aπριλίου 1863. Oι γονείς του ήσαν Kωνσταντινουπολίτες, και ο Kωνσταντίνος υπερηφανευόταν για την καταγωγή του και για τους διαπρεπείς προγόνους του. (Από τη βιογραφία του ποιητή).

Πηγή: Επίσημος  Δικτυακός  Τόπος του Αρχείου Καβάφη

Ακούστε το βιογραφικό του Κωνσταντίνου Π. Καβάφη. Αφηγείται ο Δ. Ν. Μαρωνίτης. Από το CD  Ν. Ξυδάκης, Μια προσωπογραφία του Κ. Π. Καβάφη Rue Lepsius, Ποίηση: Διονύσης Καψάλης.

Ανάλυση ερωτηματολογίου

Μετά από περιγραφική στατιστική ανάλυση των δεδομένων του ερωτηματολογίου προέκυψαν οι εξής διαπιστώσεις:

Κατά το μεγαλύτερο ποσοστό (58,3%) εργάζεστε σε Λύκεια και ένα μικρότερο ποσοστό (41,7%) σε Γυμνάσια.

Ελέγχετε τα μηνύματα του ηλεκτρονικού σας ταχυδρομείου καθημερινά σε ποσοστό 41,7%.

Στην πλειοψηφία σας γνωρίζετε  το πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου (ελάχιστη βοήθεια απαιτείται εδώ).

Για το πρόγραμμα παρουσιάσεων (PowerPoint) θα απαιτηθεί να αφιερώσουμε περισσότερο χρόνο, αφού το μεγαλύτερο ποσοστό  (53,8%) το γνωρίζει απλώς καλά.

Όσο για τα λογιστικά φύλλα (Excel) …είναι η αδυναμία σας.

Με το διαδίκτυο υπάρχει εξοικείωση (είμαστε ψηφιακοί πολίτες),

ενώ σε ποσοστό 33,3% γνωρίζετε ή έχετε χρησιμοποιήσει εκπαιδευτικό λογισμικό.

Τέλος, το 33,3% ασχολείται με project στο σχολείο του (περιμένουμε να μας καλέσετε στην παρουσίαση, ε;).

Wordle: UntitledΚαι το κρίσιμο ερώτημα: Ποιες είναι οι προσδοκίες σας από το πρόγραμμα της επιμόρφωσης και ποιες κατά τη γνώμη σας στάσεις και  αρχές απαιτούνται για την επιτυχή έκβαση του προγράμματος;

Στο συννεφόλεξο (αριστερά) διακρίνονται καθαρά οι απαντήσεις σας. Προσδοκάτε να αποκτήσετε ευχέρεια και εξοικείωση με τις ΤΠΕ, έτσι ώστε να είστε σε θέση να σχεδιάζετε διδακτικές παρεμβάσεις με χρήση λογισμικών και εφαρμογών διαδικτύου. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή έκβαση του προγράμματος θεωρείτε την καλλιέργεια  θετικού  πνεύματος  και συνεργασίας.

Το διδακτικό σενάριο

Ο όρος “διδακτικό σενάριο” καθιερώθηκε στη χώρα μας από την περίοδο των επιμορφώσεων της “Οδύσσειας” και συνοδεύει έκτοτε σχεδόν κάθε απόπειρα αξιοποίησης των ΤΠΕ στη διδασκαλία. Το σενάριο, επειδή αποστασιοποιείται από το βιβλίο και εστιάζει στη μεγαλύτερη πρωτοβουλία του εκπαιδευτικού,  δημιουργεί ένα λεπτομερές πλαίσιο για το μάθημα, που εξασφαλίζει μια συνειδητή πορεία προς συγκεκριμένες και συνειδητά επιλεγμένες διδακτικές κατευθύνσεις.

Μια τέτοια δυναμική εμπλοκή, προϋποθέτει και διαφορετική ταυτότητα εκ μέρους των διδασκόντων. Εκεί που ο μαθησιακός πόρος ήταν ένας και ταυτιζόταν με το έντυπο, τώρα θα πρέπει να δούμε τους μαθησιακούς πόρους στο σύνολό τους (έντυπα αλλά και ηλεκτρονικά μέσα).  Εκεί που τα μέσα πρακτικής γραμματισμού ταυτίζονταν με  το χαρτί, το μολύβι και το έντυπο, τώρα θα πρέπει να καλλιεργήσουμε παράλληλα και το νέο γραμματισμό με την αξιοποίηση των ηλεκτρονικών μέσων ανάγνωσης, γραφής και επικοινωνίας. Εκεί που αρκούσε να βλέπει ο εκπαιδευτικός το μάθημα της ημέρας ή της βδομάδας, τώρα είναι απαραίτητο να διαμορφώσει ένα διδακτικό πλάνο από την αρχή της χρονιάς, όπου θα εντάσσονται τα επιμέρους σενάρια. Αυτό σημαίνει προσέγγιση του μαθήματος σε επίπεδο στόχων κι όχι σε επίπεδο ύλης.

Επιμορφωτικό υλικό

Άξονες δημιουργίας σεναρίου

Μικρός οδηγός για τη δημιουργία σεναρίου (πηγή: Σωτήρης Τερζίδης)

Διδακτικό σενάριο: Ένα ταξίδι στην Αθήνα του 5ου αι. π.Χ. Δημιουργός: Κονδυλόπουλος Ιωάννης. Το έργο βραβεύτηκε στο θεσμό «Αριστείας και Καινοτομίας» 2011. Πηγή: Ιστολόγιο, Στα μονοπάτια του λόγου.

Ένα διαθέσιμο διδακτικό σενάριο μπορεί να αξιοποιηθεί με ποικίλους τρόπους:

  • ως αφερηρία προβληματισμού και ανάπτυξης των δικών μας προτάσεων
  • ως βάση για προσαρμογή στα δικά μας δεδομένα
  • ως πλαίσιο για επιλεκτική υιοθέτηση συγκεκριμένων μόνο διδακτικών πρακτικών

Η ΖΕΑ σε Flash

Η διδασκαλία ως διαδικασία διαμόρφωσης εγγράμματων ταυτοτήτων

Wordle: Untitled

Διδάσκοντας πολλά χρόνια στην εκπαίδευση έχουμε αποκτήσει μια συγκεκριμένη ταυτότητα διδάσκοντος η οποία είναι αποτέλεσμα της μακροχρόνιας συμμετοχής μας στις διδακτικές πρακτικές του συγκεκριμένου διδακτικού συστήματος.

Στην ελληνική εκπαίδευση υπάρχει μια ισχυρή βιβλιοκεντρική παράδοση και το κάθε μάθημα αντιμετωπίζεται ως ένα άθροισμα επιμέρους ενοτήτων-γνώσεων, που καλούνται οι διδάσκοντες και οι διδασκόμενοι να “καλύψουν” μέχρι το τέλος της χρονιάς.  Αυτή η λογική αποκαλείται αθροιστική λογική με την έννοια ότι εκλαμβάνει τη γλώσσα ως ένα σύνολο επιμέρους στοιχείων τα οποία αθροίζονται ανά μάθημα, μέχρι να μεταδοθεί όλο το σύνολο των στοιχείων που περιλαμβάνει η ύλη μέχρι το τέλος της χρονιάς.  Η νοοτροπία  αυτή εκβάλλει σε ανάλογου τύπου διδακτικές πρακτικές όπου το βιβλίο είναι ο αποκλειστικός άξονας  της όλης διδασκαλίας με τον ρόλο του μαθητή να είναι περιθωριακός και να εξαντλείται σε μονότονες διαδικασίες επίλυσης ασκήσεων ή μονολεκτικών απαντήσεων σε κλειστές, συνήθως, ερωτήσεις των εκπαιδευτικών. Καθοριστικός είναι ο τρόπος αλληλεπίδρασης δασκάλου-μαθητών, ο οποίος ταυτίζεται με το γνωστό σχήμα:

  • Ερώτηση (ο εκπαιδευτικός ρωτάει κάτι)
  • Απάντηση (οι μαθητές δίνουν μιαν απάντηση)
  • Αξιολόγηση (της απάντησης)

Παράδειγμα διδασκαλίας ως βιβλιοκεντρικής διεκπεραίωσης

Όμως

  1. Είναι αυτό το είδος των εγγράμματων ταυτοτήτων που θα θέλαμε να καλλιεργεί το σημερινό σχολείο;
  2. Πως μπορούμε να αξιοποιήσουμε και τα ψηφιακά μέσα, έτσι ώστε να συνεισφέρουμε στη μεταβολή των διδακτικών πρακτικών, επομένως και στη στροφή προς έναν διαφορετικό λόγο σε σχέση με τον αθροιστικό;

Ο αθροιστικός λόγος έχει μακρά παράδοση στη χώρα μας και έχει οδηγήσει σε εμπεδωμένες διδακτικές πρακτικές.Όλα αυτά δεν μεταβάλλονται εύκολα. Τουλάχιστον δεν ενυπάρχουν στα νέα προγράμματα σπουδών των φιλολογικών μαθημάτων για το Λύκειο.

Άς δούμε μια ενδεικτική διδακτική πρόταση που θέτει ζητήματα που διατρέχουν όλο το σύνολο του επιμορφωτικού υλικού γι` αυτό και παρουσιάζεται στην αρχή της επιμορφωτικής διαδικασίας. Μέσω συγκεκριμένου παραδείγματος επιχειρείται:

  • να αναδειχθεί η οργανική σχέση των ΤΠΕ με τη γλωσσική εκπαίδευση
  • να τονιστεί ο σημαντικός ρόλος που έχει η τεχνολογία της διδασκαλίας (=ο ίδιος ο τρόπος της διδασκαλίας) στην υποδοχή και παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ και
  • να δείξει ότι κάθε διδασκαλία στηρίζεται πάντα σε συγκεκριμένο θεωρητικό υπόβαθρο.

Πηγή: Επιμορφωτικό υλικό φιλολόγων στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης (ΚΣΕ)


ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Για την καλύτερη γνωριμία και συνεργασία μας παρακαλείσθε να  συμπληρώστε το ερωτηματολόγιο που θα βρείτε πατώντας  εδώ.

Τα νέα Προγράμματα Σπουδών της Α΄ τάξης Γενικού Λυκείου

Πρόγραμμα Σπουδών για τα μαθήματα Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία, Νέα Ελληνική Γλώσσα και Νέα Ελληνική Λογοτεχνία της Α΄ τάξης Γενικού Λυκείου  (ΦΕΚ 1562/27-6-2011, τ.Β΄).

Οι παρουσιάσεις της επιμορφωτικής Ημερίδας Φιλολόγων, που έγινε στις 24-09-2011 στη Θεσσαλονίκη, με την έγκριση της Περιφερειακής Δ/νσης Α/θμιας & Β/θμιας Εκπ/σης Κεντρικής Μακεδονίας.