Εννοιολογική χαρτογράφηση (concept mapping)

“Concept mapping ή εννοιολογική χαρτογράφηση, είναι η τεχνική που αναπτύχθηκε από τον Novak τη δεκαετία του 1960 και αφορά στην αναπαράσταση των εννοιών και των μεταξύ τους αλληλεξαρτήσεων με κόμβους και συνδέσεις, αντιπροσωπεύοντας γνωστικές δομές που οι άνθρωποι κατασκευάζουν στο μυαλό τους”.  Από την παρουσίαση των καλών μου φίλων  ‘Ελενας Ελληνιάδου και  Βασίλη Ζακόπουλου, δασκάλων και επιμορφωτών στις ΤΠΕ, στο 5ο συνέδριο για τις ΤΠΕ στη Σύρο.

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για τους εννοιολογικούς χάρτες στο ιστολόγιο της Έλενας  εδώ και εδώ.  Θα βρείτε πολλές διευθύνσεις κατασκευής  εννοιολογικών χαρτών και την επόμενη, καταπληκτική παρουσίαση.

Ένας εννοιολογικός χάρτης αποτελείται από κόμβους (nodes), που αναπαριστούν έννοιες που βρίσκονται στις ελλείψεις του σχήματος και συνδέσμους (links), που παρουσιάζουν σχέσεις μεταξύ των εννοιών.  Οι σύνδεσμοι είναι τα βέλη, με τις εκφράσεις που περιγράφουν σαφώς και επακριβώς τις σχέσεις των κόμβων που συνδέουν. Ταυτόχρονα οι εννοιολογικοί χάρτες περιέχουν στιγμιότυπα, δηλαδή σχέσεις μεταξύ εννοιών, οι οποίες προκύπτουν από τους κόμβους και τις μεταξύ τους συνδέσεις. Η χωρική αναπαράσταση ενός εννοιολογικού χάρτη με την ανάπτυξη του συνόλου των κόμβων και των συνδέσμων παραπέμπει στο υπερκείμενο. Επιπλέον, ο υπερκειμενικός χαρακτήρας έχει τη δυνατότητα να μετασχηματισθεί σε υπερμεσικό με την προσθήκη πολλαπλών αναπαραστάσεων για την παρεχόμενη πληροφορία και την άμεση πρόσβαση σε ψηφιακό περιεχόμενο.

Πηγή: Μικρόπουλος, Τ., Ο Υπολογιστής ως γνωστικό εργαλείο, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1996, σελ. 110-117.

Δείτε δύο παραδείγματα εννοιολογικών-νοητικών χαρτών

εννοιολογικός χάρτης με δομή δικτύου


Πηγή  χάρτη

Η επόμενη παρουσίαση για τους εννοιολογικούς χάρτες και τις εφαρμογές τους στη διδασκαλία είναι της Αθανασίας Παπαχρήστου, φιλολόγου, επιμορφώτριας στις ΤΠΕ.

Δείτε όλες τις εφαρμογές εννοιολογικής χαρτογράφησης στο ιστολόγιο του φίλου Σωτήρη Τερζίδη, δασκάλου, επιμορφωτή στις ΤΠΕ.

Εξετάσεις πιστοποίησης Β΄ επιπέδου

Με αφορμή τις  εξετάσεις πιστοποίησης που δίνουν αυτές τις μέρες οι επιμορφούμενοι της δεύτερης επιμορφωτικής περιόδου στα Κέντρα Πιστοποίησης, σας ενημερώνω ότι στην Πύλη Ενημέρωσης Β΄ επιπέδου έχει αναρτηθεί αρχείο .pdf με τους άξονες περιγραφής σεναρίου για το ανοικτό θέμα του κλάδου ΠΕ02 .  Πρόκειται για τη Β΄ ΕΚΔΟΣΗ,  Νοέμβριος 2011 και υποδεικνύει μία συγκεκριμένη δομή για το σενάριο.

Υπενθυμίζω ότι ζητούμενο της δοκιμασίας ανοικτού θέματος είναι η εκτίμηση της επίδοσης των υποψηφίων στην σχεδίαση και εκπόνηση εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων/σεναρίων με χρήση των ΤΠΕ.

Στο Ευρετήριο και στο φάκελο ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ μπορείτε να βρείτε όλα τα σχετικά αρχεία.

Φύλλα εργασίας

Η θέση της γυναίκας στο παρελθόν

Τα φύλλα εργασίας δημιούργησε η συνάδελφος Αθανασία Παπαχρήστου, επιμορφώτρια φιλολόγων στις ΤΠΕ.


Οι εφαρμογές του Web 2.0 και η αξιοποίησή τους στα φιλολογικά μαθήματα

Το λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης CmapToolshttp://cmap.ihmc.us/

Το Εργαστήριο Εφαρμογών Εικονικής Πραγματικότητας στην Εκπαίδευση, του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, διευθυντής του οποίου είναι ο Καθηγητής κ. Αναστάσιος Μικρόπουλος, με δική του πρωτοβουλία, ανέλαβε εθελοντικά, συνεργαζόμενο με το Florida Institute for Human & Machine Cognition (IHMC, Ινστιτούτο για τη Νόηση Ανθρώπου και Μηχανής), τη μετάφραση στα ελληνικά του δημοφιλούς λογισμικού εννοιολογικής χαρτογράφησης CmapTools. Τη σύλληψη της ιδέας, την επικοινωνία και συνεργασία με το IHMC και τον συντονισμό της δραστηριότητας είχε ο κ.  Νικηφόρος Παπαχρήστος.

Οδηγίες εγκατάστασης:

  • συμπληρώνουμε τα απαιτούμενα πεδία (με αστεράκι) εδώ και πατάμε submit,
  • αποθηκεύουμε στον υπολογιστή μας το πρώτο αρχείο για windows (IHMC CmapTools v5.04.01 for Windows 59.9Mb),
  • πατάμε διπλό κλικ πάνω στο αποθηκευμένο αρχείο για να εγκαταστήσουμε το λογισμικό στον υπολογιστή μας, σύμφωνα με τις οδηγίες που εμφανίζονται,
  • όταν ολοκληρωθεί η εγκατάσταση, δημιουργούμε μια συντόμευση στην επιφάνεια εργασίας για ευκολία στο άνοιγμα,
  • ανοίγουμε το λογισμικό και από την πρώτη, τη μικρότερη καρτέλα αριστερά, επιλέγουμε edit/preferences/διαλέγουμε ελληνικά και όλα τα μενού εμφανίζονται… στα ελληνικά.

Αφού δημιουργήσουμε τον εννοιολογικό μας χάρτη έχουμε τη δυνατότητα, μέσα από το περιβάλλον κατασκευής παρουσιάσεων,  να  δημιουργήσουμε μια παρουσίαση του χάρτη μας. 

Δείτε ένα παράδειγμα δημιουργίας παρουσίασης εννοιολογικού χάρτη που έκανα για τα ιστολόγια.

Screencasts – Screenr

Το Screenr είναι ένα διαδικτυακό εργαλείο που σας επιτρέπει να δημιουργήσετε screencasts χωρίς την εγκατάσταση κάποιου λογισμικού στον υπολογιστή σας. Τα screencasts ή αλλιώς «βιντεοσκοπημένα σενάρια χρήσης λογισμικού» παρουσιάζουν σε μορφή βίντεο τις κινήσεις και τα λεγόμενα ενός παρουσιαστή που επιδεικνύει μια λειτουργία ή τη γενικότερη χρήση ενός λογισμικού.
Στο Screenr απλά πατάτε το κουμπί εγγραφής και όλες οι ενέργειες που κάνετε στο επιλεγμένο μέρος της οθόνης καταγράφονται, μαζί με την αφήγηση που κάνετε από το μικρόφωνό σας. Το αποτέλεσμα είναι ένα υψηλής ανάλυσης αρχείο Flash το οποίο μπορείτε να το αναρτήσετε στο Twitter, στο YouTube, ή οπουδήποτε αλλού στο διαδίκτυο.
Στην δωρεάν έκδοση του screenr μπορείτε να καταγράψετε screencasts διάρκειας 5 λεπτών, τα οποία μετέπειτα επιτρέπεται να τα δημοσιεύσετε σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης ή να τα ενσωματώσετε στη δική σας σελίδας μέσω του συνδέσμου που σας προσφέρετε.

Πηγή

Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα: Τα ηλεκτρονικά λεξικά και η διδασκαλία του λεξιλογίου

Τα λεξικά, παρατήρησε πριν από δύο αιώνες ένας μεγάλος λεξικογράφος, ο Samuel Johnson, είναι σαν τα ρολόγια: το χειρότερο είναι καλύτερο από το τίποτε, και από το καλύτερο δεν μπορούμε να έχουμε την απαίτηση να δείχνει πάντοτε τη σωστή ώρα.

Ανοιχτά διερευνητικά περιβάλλοντα και περιβάλλοντα πρακτικής γραμματισμού. Επιμορφωτικό υλικό.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΛΕΞΙΚΑ & ΣΩΜΑΤΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

Διδασκαλία της ενότητας “Παρουσίαση – Κριτική” (Β΄ Λυκείου). Τρία παραδείγματα αξιοποίησης των σωμάτων κειμένων

Δείτε όλες τις αναρτήσεις στην κατηγορία ΤΠΕ και ΓΛΩΣΣΑ

Δικυογραφία:

    1. Διδακτική αξιοποίηση των ηλεκτρονικών λεξικών και των σωμάτων κειμένων. Θεωρητικό πλαίσιο του Δημήτρη Κουτσογιάννη, Αναπληρωτή Καθηγητή Α.Π.Θ. και ενδεικτικά παραδείγματα εφαρμογής.
    2. Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής: Τρόποι αναζήτησης.
    3. Η «Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα» του ΚΕΓ: Πρακτικά 1ου Πανελλήνιου Εκπαιδευτικού Συνεδρίου Ημαθίας.
    4. Κουτσογιάννης, Δ.: Η γλωσσική αγωγή: νέες τεχνολογίες
    5. Περικλής Πολίτης: Βελτίωση και επέκταση των σωμάτων κειμένων της Ηλεκτρονικής Πύλης του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας (ΚΕΓ).
    6. Ελένη Χοντολίδου: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΥΤΡΟΠΙΚΟΤΗΤΑΣ και ποια η χρησιμότητά της στην εκπαιδευτική πράξη. Γλωσσικός υπολογιστής, τομ. 1, θεματικές στήλες.
    7. Mary Kalantzis & Bill Cope: Πολυγραμματισμοί
    8. Σωφρ. Χατζησαβίδης: Πολυγραμματισμοί και διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας.pdf
    9. Βασιλική Μητσικοπούλου: ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΚΕΙΜΕΝΙΚΟ ΕΙΔΟΣ