Συγγραφή πάνω σε κειμενικά πρότυπα

Η ανάρτηση αφιερώνεται στη Μαρία και τη Χριστίνα

Τα σύγχρονα ηλεκτρονικά περιβάλλοντα παραγωγής λόγου, που αποβλέπουν στην παραγωγή  γραπτών κειμένων που συνήθως γράφονται για να εκτυπωθούν,  δεν είναι λευκές σελίδες στις οποίες καλούμαστε να γράψουμε. Συνοδεύονται από οδηγούς συγγραφής κειμένων, οι οποίοι στηρίζονται στην ύπαρξη κειμενικών “προτύπων”, πάνω στα οποία μπορεί να κινηθεί ο συγγραφέας. Πρόκειται για μια τακτική που προφανώς υιοθετείται, προκειμένου κα καταστήσει φιλικότερη την αξιοποίηση των ΤΠΕ ως μέσων παραγωγής γραπτού λόγου στους λιγότερο εξοικειωμένους.

Τα πρότυπα του word 2007

Η συγγραφή πάνω σε αυστηρά καθορισμένα κειμενικά πρότυπα (αντίληψη που απετέλεσε μια συνηθισμένη “φροντιστηριακή” πρακτική στο μάθημα της έκθεσης), οδηγεί τους μαθητές στην καθοδηγούμενη, μηχανιστική  συγγραφή κειμένων με στατικό και όχι δημιουργικό τρόπο. Τα ηλεκτρονικά περιβάλλοντα παραγωγής λόγου μπορούν και θα πρέπει να αποτελέσουν τα μέσα που θα ευνοούν τον πειραματισμό και τη δημιουργικότητα και όχι τη στείρα κατευθυνόμενη μίμηση.

Πηγή: Επιμορφωτικό υλικό φιλολόγων

Παράδειγμα δραστηριότητας (από το επιμορφωτικό υλικό).

Όσον αφορά το νέο γραμματισμό ή ψηφιακό γραμματισμό ή πληροφορικό γραμματισμό,  Χριστίνα,

να επισημάνουμε πως δεν μπορεί να λείπει από το ρεπερτόριο των πολιτών του 21ου αιώνα.

Η αποστήθιση.  Νικόλαος Γύζης

Η μικρή που ονειροπολεί μπορεί να αποτελεί ένα πρότυπο μάθησης, ίσως ακόμη και να μετατρέπεται σε διαχρονική φιγούρα, σε μια μούσα της μάθησης. Το συνεπαρμένο βλέμμα της αφήνει άλυτο ένα αίνιγμα για το αντικείμενο των σκέψεών της και μας συνεπαίρνει, ενώ έρχεται σε αντίθεση με την πειθαρχημένη γνώση που συμβολίζει το βιβλίο που κρατά. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης αγαπούσε και εκτιμούσε πολύ αυτό το έργο, το είχε εκθέσει άλλωστε στη Διεθνή Έκθεση του Μονάχου, όπου πήρε και το δεύτερο χρυσό μετάλλιο.

(Από τον μικρόκοσμο του αβακίου “Ζωγραφική”).

Οι εφαρμογές του Web 2.0 και η αξιοποίησή τους στα φιλολογικά μαθήματα

Το λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης CmapToolshttp://cmap.ihmc.us/

Το Εργαστήριο Εφαρμογών Εικονικής Πραγματικότητας στην Εκπαίδευση, του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, διευθυντής του οποίου είναι ο Καθηγητής κ. Αναστάσιος Μικρόπουλος, με δική του πρωτοβουλία, ανέλαβε εθελοντικά, συνεργαζόμενο με το Florida Institute for Human & Machine Cognition (IHMC, Ινστιτούτο για τη Νόηση Ανθρώπου και Μηχανής), τη μετάφραση στα ελληνικά του δημοφιλούς λογισμικού εννοιολογικής χαρτογράφησης CmapTools. Τη σύλληψη της ιδέας, την επικοινωνία και συνεργασία με το IHMC και τον συντονισμό της δραστηριότητας είχε ο κ.  Νικηφόρος Παπαχρήστος.

Οδηγίες εγκατάστασης:

  • συμπληρώνουμε τα απαιτούμενα πεδία (με αστεράκι) εδώ και πατάμε submit,
  • αποθηκεύουμε στον υπολογιστή μας το πρώτο αρχείο για windows (IHMC CmapTools v5.04.01 for Windows 59.9Mb),
  • πατάμε διπλό κλικ πάνω στο αποθηκευμένο αρχείο για να εγκαταστήσουμε το λογισμικό στον υπολογιστή μας, σύμφωνα με τις οδηγίες που εμφανίζονται,
  • όταν ολοκληρωθεί η εγκατάσταση, δημιουργούμε μια συντόμευση στην επιφάνεια εργασίας για ευκολία στο άνοιγμα,
  • ανοίγουμε το λογισμικό και από την πρώτη, τη μικρότερη καρτέλα αριστερά, επιλέγουμε edit/preferences/διαλέγουμε ελληνικά και όλα τα μενού εμφανίζονται… στα ελληνικά.

Αφού δημιουργήσουμε τον εννοιολογικό μας χάρτη έχουμε τη δυνατότητα, μέσα από το περιβάλλον κατασκευής παρουσιάσεων,  να  δημιουργήσουμε μια παρουσίαση του χάρτη μας. 

Δείτε ένα παράδειγμα δημιουργίας παρουσίασης εννοιολογικού χάρτη που έκανα για τα ιστολόγια.

Screencasts – Screenr

Το Screenr είναι ένα διαδικτυακό εργαλείο που σας επιτρέπει να δημιουργήσετε screencasts χωρίς την εγκατάσταση κάποιου λογισμικού στον υπολογιστή σας. Τα screencasts ή αλλιώς «βιντεοσκοπημένα σενάρια χρήσης λογισμικού» παρουσιάζουν σε μορφή βίντεο τις κινήσεις και τα λεγόμενα ενός παρουσιαστή που επιδεικνύει μια λειτουργία ή τη γενικότερη χρήση ενός λογισμικού.
Στο Screenr απλά πατάτε το κουμπί εγγραφής και όλες οι ενέργειες που κάνετε στο επιλεγμένο μέρος της οθόνης καταγράφονται, μαζί με την αφήγηση που κάνετε από το μικρόφωνό σας. Το αποτέλεσμα είναι ένα υψηλής ανάλυσης αρχείο Flash το οποίο μπορείτε να το αναρτήσετε στο Twitter, στο YouTube, ή οπουδήποτε αλλού στο διαδίκτυο.
Στην δωρεάν έκδοση του screenr μπορείτε να καταγράψετε screencasts διάρκειας 5 λεπτών, τα οποία μετέπειτα επιτρέπεται να τα δημοσιεύσετε σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης ή να τα ενσωματώσετε στη δική σας σελίδας μέσω του συνδέσμου που σας προσφέρετε.

Πηγή

Η διδασκαλία ως διαδικασία διαμόρφωσης εγγράμματων ταυτοτήτων

Wordle: Untitled

Διδάσκοντας πολλά χρόνια στην εκπαίδευση έχουμε αποκτήσει μια συγκεκριμένη ταυτότητα διδάσκοντος η οποία είναι αποτέλεσμα της μακροχρόνιας συμμετοχής μας στις διδακτικές πρακτικές του συγκεκριμένου διδακτικού συστήματος.

Στην ελληνική εκπαίδευση υπάρχει μια ισχυρή βιβλιοκεντρική παράδοση και το κάθε μάθημα αντιμετωπίζεται ως ένα άθροισμα επιμέρους ενοτήτων-γνώσεων, που καλούνται οι διδάσκοντες και οι διδασκόμενοι να “καλύψουν” μέχρι το τέλος της χρονιάς.  Αυτή η λογική αποκαλείται αθροιστική λογική με την έννοια ότι εκλαμβάνει τη γλώσσα ως ένα σύνολο επιμέρους στοιχείων τα οποία αθροίζονται ανά μάθημα, μέχρι να μεταδοθεί όλο το σύνολο των στοιχείων που περιλαμβάνει η ύλη μέχρι το τέλος της χρονιάς.  Η νοοτροπία  αυτή εκβάλλει σε ανάλογου τύπου διδακτικές πρακτικές όπου το βιβλίο είναι ο αποκλειστικός άξονας  της όλης διδασκαλίας με τον ρόλο του μαθητή να είναι περιθωριακός και να εξαντλείται σε μονότονες διαδικασίες επίλυσης ασκήσεων ή μονολεκτικών απαντήσεων σε κλειστές, συνήθως, ερωτήσεις των εκπαιδευτικών. Καθοριστικός είναι ο τρόπος αλληλεπίδρασης δασκάλου-μαθητών, ο οποίος ταυτίζεται με το γνωστό σχήμα:

  • Ερώτηση (ο εκπαιδευτικός ρωτάει κάτι)
  • Απάντηση (οι μαθητές δίνουν μιαν απάντηση)
  • Αξιολόγηση (της απάντησης)

Παράδειγμα διδασκαλίας ως βιβλιοκεντρικής διεκπεραίωσης

Όμως

  1. Είναι αυτό το είδος των εγγράμματων ταυτοτήτων που θα θέλαμε να καλλιεργεί το σημερινό σχολείο;
  2. Πως μπορούμε να αξιοποιήσουμε και τα ψηφιακά μέσα, έτσι ώστε να συνεισφέρουμε στη μεταβολή των διδακτικών πρακτικών, επομένως και στη στροφή προς έναν διαφορετικό λόγο σε σχέση με τον αθροιστικό;

Ο αθροιστικός λόγος έχει μακρά παράδοση στη χώρα μας και έχει οδηγήσει σε εμπεδωμένες διδακτικές πρακτικές.Όλα αυτά δεν μεταβάλλονται εύκολα. Τουλάχιστον δεν ενυπάρχουν στα νέα προγράμματα σπουδών των φιλολογικών μαθημάτων για το Λύκειο.

Άς δούμε μια ενδεικτική διδακτική πρόταση που θέτει ζητήματα που διατρέχουν όλο το σύνολο του επιμορφωτικού υλικού γι` αυτό και παρουσιάζεται στην αρχή της επιμορφωτικής διαδικασίας. Μέσω συγκεκριμένου παραδείγματος επιχειρείται:

  • να αναδειχθεί η οργανική σχέση των ΤΠΕ με τη γλωσσική εκπαίδευση
  • να τονιστεί ο σημαντικός ρόλος που έχει η τεχνολογία της διδασκαλίας (=ο ίδιος ο τρόπος της διδασκαλίας) στην υποδοχή και παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ και
  • να δείξει ότι κάθε διδασκαλία στηρίζεται πάντα σε συγκεκριμένο θεωρητικό υπόβαθρο.

Πηγή: Επιμορφωτικό υλικό φιλολόγων στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης (ΚΣΕ)


ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Για την καλύτερη γνωριμία και συνεργασία μας παρακαλείσθε να  συμπληρώστε το ερωτηματολόγιο που θα βρείτε πατώντας  εδώ.

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

View more presentations or Upload your own.

Η εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση και τη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων.

Η εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση και τη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων

vrworkshop.jpgΔιδακτικοί στόχοι

“Στην ενότητα αυτή αναλύονται τα δεδομένα της διεθνούς και ελληνικής πραγματικότητας σε σχέση με την αξιοποίηση των ΤΠΕ στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Επιχειρείται, επιπλέον, να γίνει σαφές ότι η γόνιμη αξιοποίηση των ΤΠΕ στη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων δεν είναι μια εύκολη και απλή διαδικασία που εξαντλείται στην απόφαση για δημιουργία κάποιου λογισμικού παιγνιώδους χαρακτήρα, προκειμένου να υποστηριχθεί η διδασκαλία στα σχολεία. Αντίθετα, πρόκειται για μια πολύπλοκη και σύνθετη υπόθεση. Η “εργαλειακή” λογική είναι απαραίτητο να δώσει τη θέση της σε μια σαφή στρατηγική, η οποία θα αποτελεί την αφετηρία και το σημείο αναφοράς για κάθε επιμέρους ενέργεια.

Στόχος της ενότητας είναι ο θεωρητικός εξοπλισμός των φιλολόγων προκειμένου να καταστεί εφικτή μια συνολική ανάγνωση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, όπου θα γίνεται αντιληπτή και η χρήση των ΤΠΕ” (από το επιμορφωτικό υλικό).

Σύνολο ωρών: 3

Επιμορφωτικό υλικό.pdf

Παρουσίαση

Δικτυογραφία

Ορισμένα αξιοσημείωτα συμπεράσματα που προέκυψαν από την έρευνα είναι:

  1. Ο έλληνας φιλόλογος κινείται με άξονα το διδακτικό εγχειρίδιο, το οποίο ακολουθεί σε γενικές γραμμές πιστά.
  2. Επηρεάζεται από το ισχύον σύστημα πανελληνίων εξετάσεων για τα ΑΕΙ, περισσότερο στα Λύκεια.
  3. Τα προγράμματα επιμόρφωσης έτυχαν καθολικής αποδοχής, κάτι που είναι εξαιρετικά σπάνιο και δύσκολο να συμβεί.
  4. Όλοι οι εκπαιδευτικοί δήλωσαν μια κάποια εξοικείωση με τα βασικά εργαλεία υπολογιστή, όπως τα προγράμματα επεξεργασίας κειμένου, το διαδίκτυο, τα προγράμματα παρουσίασης κλπ.
  5. Πολλοί αναγνώρισαν ότι η αποκτηθείσα με την επιμόρφωση γνώση ξεχνιέται εύκολα και τόνισαν την αναγκαιότητα για συνέχιση των επιμορφώσεων.
  6. Οι περισσότερες, αν όχι όλες οι διδασκαλίες που πραγματοποιήθηκαν, στηρίχθηκαν στη λογική των εγχειριδίων, την ύλη των οποίων παρακολούθησαν σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό. Η λογική αυτή εξηγείται εύκολα από τη στιγμή που η πορεία με βάση το εγχειρίδιο αποτελεί κανόνα στα σχολεία και επιβάλλεται από την πολιτεία. Κάτι συναφές και ενδιαφέρον, επίσης, παρατηρήθηκε και στο”πώς” της διδασκαλίας. Η εμπεδωμένη διδακτική πρακτική οδήγησε στην πρακτική των φύλλων εργασίας, τα οποία δεν ήταν απλοί οδηγοί για καθοδήγηση της ανεξάρτητης πορείας του κάθε μαθητή και διευκόλυνση, επομένως, των διδασκόντων, αλλά αυστηρό καθοδηγητικό πλαίσιο, το οποίο κινούνταν, στις περισσότερες περιπτώσεις, στη λογική των κλασικών ερωταποκρίσεων που βρίσκονται στα σχολικά εγχειρίδια.
  7. Προφανώς η διδακτική ταυτότητα των διδασκόντων είναι αυτή που καθοδηγεί και την αξιοποίηση των ΤΠΕ στη διδασκαλία και δεν θα μπορούσε να συμβεί διαφορετικά.
  8. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα όχι απλώς στην εισαγωγή της τεχνολογίας και στην αντίστοιχη εξοικείωση, αλλά στη συνολικότερη καλλιέργεια της (γλωσσο)διδακτικής ταυτότητας των εκπαιδευτικών, έτσι ώστε να μπορούν να ενσωματώνουν με τρόπο δημιουργικό κάθε τεχνολογία (έντυπα μέσα, ηλεκτρονικά κλπ.) στη διδασκαλία τους. Στην περίπτωση αυτή η έμφαση δεν πρέπει να δίνεται στο εργαλείο (εργαλειακή λογική), αλλά στο είδος των πολιτών, στη διαμόρφωση των οποίων θα πρέπει να συνεισφέρει το σχολείο. Αυτό έχει ιδιαίτερη βαρύτητα αν πράγματι πιστεύουμε ότι η κοινωνία της γνώσης, της πληροφορίας κλπ. απαιτεί και ένα διαφορετικό σχολείο.
  9. Αξιοσημείωτη είναι η ανταπόκριση του σχολικού συστήματος στην όλη παρέμβαση. Εδώ τα πράγματα δεν είναι πολύ ευχάριστα. Οι διευθύνσεις των σχολείων και οι καθηγητές πληροφορικής αντιμετώπισαν περιπτωσιακά το ζήτημα: σε άλλες περιπτώσεις ήταν ιδιαίτερα θετικοί και παρείχαν κάθε υποστήριξη και σε άλλες εξαιρετικά υπηρεσιακοί, κωλυσιεργώντας την όλη διαδικασία. Είναι προφανές ότι δεν υπήρξε σαφής προετοιμασία όλων των εμπλεκομένων να υποστηρίξουν το όλο εγχείρημα. Πρόκειται για καθοριστικό παράγοντα που λειτούργησε αποτρεπτικά σε αρκετές περιπτώσεις.
  10. Οι μαθητές ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό στην πρόκληση και πολύ συχνά αντιδιαστέλλεται ο ενθουσιασμός αυτός με την άρνηση και ουδετερότητα που χαρακτηρίζει τη συνήθη καθημερινή διδακτική πρακτική.
  11. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν και οι διαπιστώσεις ως προς το αν και πώς αξιοποιήθηκαν οι γνώσεις και δεξιότητες που αποκτήθηκαν στα πρώτα χρόνια μετά την επιμόρφωση. Τα αποτελέσματα που προκύπτουν από την έρευνα δημιουργούν μεγάλη ανησυχία. Ελάχιστοι εκπαιδευτικοί συνέχισαν να χρησιμοποιούν πια τις ΤΠΕ στη διδασκαλία τους, αλλά και αυτοί σποραδικά, πολύ λίγες φορές το χρόνο. Αυτό ασφαλώς οφείλεται στο συστημικό χαρακτήρα βάσει του οποίου πρέπει να προσεγγίζεται η εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση. Οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί ανέφεραν τους λόγους για τους οποίους δεν είναι κάτι τέτοιο εφικτό: η έμφαση στην ύλη και τις εξετάσεις που δίνει το σχολείο, η κατανομή του σχολικού χρόνου, η ισχύουσα διοικητική λογική και η υπάρχουσα υποδομή λειτουργούν αποτρεπτικά.

ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ (ΠΕ02)

2424058270_b810b26c04.jpg Σύνολο ωρών ειδικού μέρους: 78

Ενότητες Προγράμματος Σπουδών

  • Η εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση και τη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων (3 ώρες).
  • ΤΠΕ και γραμματισμός (3 ώρες)
  • Διδακτική των φιλολογικών μαθημάτων και ΤΠΕ (15 ώρες)
  • Χρήση βασικών εργαλείων πληροφορικής ανά ειδικότητα (9 ώρες).
  • Χρήση λογισμικών ειδικότητας για την αξιοποίησή τους στη διδασκαλία και τη μάθηση (15 ώρες)
  • Εκπαιδευτικά σενάρια (33 ώρες συνολικά).

Συνάδελφοι,

Η Επιμόρφωση είναι σίγουρα μια απαιτητική διαδικασία. Μπορεί να είναι επιτυχής μόνο αν συνδεθεί με την προσωπική μας αναζήτηση (= επιστημονική αναζήτηση) και κατά βάθος, με την προσωπική μας αλλαγή.

Σημασία έχει να έχουμε συνείδηση πού είμαστε και πού θέλουμε να πάμε.

Κι ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του  Καραγεωργίου Μπάμπη από την alfavita. ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ « ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ»;