Συγγραφή πάνω σε κειμενικά πρότυπα

Η ανάρτηση αφιερώνεται στη Μαρία και τη Χριστίνα

Τα σύγχρονα ηλεκτρονικά περιβάλλοντα παραγωγής λόγου, που αποβλέπουν στην παραγωγή  γραπτών κειμένων που συνήθως γράφονται για να εκτυπωθούν,  δεν είναι λευκές σελίδες στις οποίες καλούμαστε να γράψουμε. Συνοδεύονται από οδηγούς συγγραφής κειμένων, οι οποίοι στηρίζονται στην ύπαρξη κειμενικών “προτύπων”, πάνω στα οποία μπορεί να κινηθεί ο συγγραφέας. Πρόκειται για μια τακτική που προφανώς υιοθετείται, προκειμένου κα καταστήσει φιλικότερη την αξιοποίηση των ΤΠΕ ως μέσων παραγωγής γραπτού λόγου στους λιγότερο εξοικειωμένους.

Τα πρότυπα του word 2007

Η συγγραφή πάνω σε αυστηρά καθορισμένα κειμενικά πρότυπα (αντίληψη που απετέλεσε μια συνηθισμένη “φροντιστηριακή” πρακτική στο μάθημα της έκθεσης), οδηγεί τους μαθητές στην καθοδηγούμενη, μηχανιστική  συγγραφή κειμένων με στατικό και όχι δημιουργικό τρόπο. Τα ηλεκτρονικά περιβάλλοντα παραγωγής λόγου μπορούν και θα πρέπει να αποτελέσουν τα μέσα που θα ευνοούν τον πειραματισμό και τη δημιουργικότητα και όχι τη στείρα κατευθυνόμενη μίμηση.

Πηγή: Επιμορφωτικό υλικό φιλολόγων

Παράδειγμα δραστηριότητας (από το επιμορφωτικό υλικό).

Όσον αφορά το νέο γραμματισμό ή ψηφιακό γραμματισμό ή πληροφορικό γραμματισμό,  Χριστίνα,

να επισημάνουμε πως δεν μπορεί να λείπει από το ρεπερτόριο των πολιτών του 21ου αιώνα.

Η αποστήθιση.  Νικόλαος Γύζης

Η μικρή που ονειροπολεί μπορεί να αποτελεί ένα πρότυπο μάθησης, ίσως ακόμη και να μετατρέπεται σε διαχρονική φιγούρα, σε μια μούσα της μάθησης. Το συνεπαρμένο βλέμμα της αφήνει άλυτο ένα αίνιγμα για το αντικείμενο των σκέψεών της και μας συνεπαίρνει, ενώ έρχεται σε αντίθεση με την πειθαρχημένη γνώση που συμβολίζει το βιβλίο που κρατά. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης αγαπούσε και εκτιμούσε πολύ αυτό το έργο, το είχε εκθέσει άλλωστε στη Διεθνή Έκθεση του Μονάχου, όπου πήρε και το δεύτερο χρυσό μετάλλιο.

(Από τον μικρόκοσμο του αβακίου “Ζωγραφική”).

Η διδασκαλία ως διαδικασία διαμόρφωσης εγγράμματων ταυτοτήτων

Wordle: Untitled

Διδάσκοντας πολλά χρόνια στην εκπαίδευση έχουμε αποκτήσει μια συγκεκριμένη ταυτότητα διδάσκοντος η οποία είναι αποτέλεσμα της μακροχρόνιας συμμετοχής μας στις διδακτικές πρακτικές του συγκεκριμένου διδακτικού συστήματος.

Στην ελληνική εκπαίδευση υπάρχει μια ισχυρή βιβλιοκεντρική παράδοση και το κάθε μάθημα αντιμετωπίζεται ως ένα άθροισμα επιμέρους ενοτήτων-γνώσεων, που καλούνται οι διδάσκοντες και οι διδασκόμενοι να “καλύψουν” μέχρι το τέλος της χρονιάς.  Αυτή η λογική αποκαλείται αθροιστική λογική με την έννοια ότι εκλαμβάνει τη γλώσσα ως ένα σύνολο επιμέρους στοιχείων τα οποία αθροίζονται ανά μάθημα, μέχρι να μεταδοθεί όλο το σύνολο των στοιχείων που περιλαμβάνει η ύλη μέχρι το τέλος της χρονιάς.  Η νοοτροπία  αυτή εκβάλλει σε ανάλογου τύπου διδακτικές πρακτικές όπου το βιβλίο είναι ο αποκλειστικός άξονας  της όλης διδασκαλίας με τον ρόλο του μαθητή να είναι περιθωριακός και να εξαντλείται σε μονότονες διαδικασίες επίλυσης ασκήσεων ή μονολεκτικών απαντήσεων σε κλειστές, συνήθως, ερωτήσεις των εκπαιδευτικών. Καθοριστικός είναι ο τρόπος αλληλεπίδρασης δασκάλου-μαθητών, ο οποίος ταυτίζεται με το γνωστό σχήμα:

  • Ερώτηση (ο εκπαιδευτικός ρωτάει κάτι)
  • Απάντηση (οι μαθητές δίνουν μιαν απάντηση)
  • Αξιολόγηση (της απάντησης)

Παράδειγμα διδασκαλίας ως βιβλιοκεντρικής διεκπεραίωσης

Όμως

  1. Είναι αυτό το είδος των εγγράμματων ταυτοτήτων που θα θέλαμε να καλλιεργεί το σημερινό σχολείο;
  2. Πως μπορούμε να αξιοποιήσουμε και τα ψηφιακά μέσα, έτσι ώστε να συνεισφέρουμε στη μεταβολή των διδακτικών πρακτικών, επομένως και στη στροφή προς έναν διαφορετικό λόγο σε σχέση με τον αθροιστικό;

Ο αθροιστικός λόγος έχει μακρά παράδοση στη χώρα μας και έχει οδηγήσει σε εμπεδωμένες διδακτικές πρακτικές.Όλα αυτά δεν μεταβάλλονται εύκολα. Τουλάχιστον δεν ενυπάρχουν στα νέα προγράμματα σπουδών των φιλολογικών μαθημάτων για το Λύκειο.

Άς δούμε μια ενδεικτική διδακτική πρόταση που θέτει ζητήματα που διατρέχουν όλο το σύνολο του επιμορφωτικού υλικού γι` αυτό και παρουσιάζεται στην αρχή της επιμορφωτικής διαδικασίας. Μέσω συγκεκριμένου παραδείγματος επιχειρείται:

  • να αναδειχθεί η οργανική σχέση των ΤΠΕ με τη γλωσσική εκπαίδευση
  • να τονιστεί ο σημαντικός ρόλος που έχει η τεχνολογία της διδασκαλίας (=ο ίδιος ο τρόπος της διδασκαλίας) στην υποδοχή και παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ και
  • να δείξει ότι κάθε διδασκαλία στηρίζεται πάντα σε συγκεκριμένο θεωρητικό υπόβαθρο.

Πηγή: Επιμορφωτικό υλικό φιλολόγων στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης (ΚΣΕ)


ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Για την καλύτερη γνωριμία και συνεργασία μας παρακαλείσθε να  συμπληρώστε το ερωτηματολόγιο που θα βρείτε πατώντας  εδώ.

ΤΠΕ και γραμματισμός

030603digital1.jpgΣτην ενότητα αυτή επιχειρείται ο ορισμός της έννοιας του γραμματισμού που είναι σαφώς κάτι διαφορετικό από την απλή γνώση της γραφής και της ανάγνωσης, καθώς αφορά τη δυνατότητα του εγγράμματου ατόμου να λειτουργεί αποτελεσματικά σε διάφορες συνθήκες επικοινωνίας που επιβάλλει η εκάστοτε κοινωνική, πολιτισμική και οικονομική πραγματικότητα. Οι ΤΠΕ θεωρούνται πια οργανικό μέρος της “νέας επικοινωνιακής τάξης πραγμάτων”.

Στο χώρο της διδασκαλίας των φιλολογικών μαθημάτων μας ενδιαφέρει όχι μόνο το πώς θα αξιοποιήσουμε καλύτερα τις ΤΠΕ σε μια δεδομένη διδασκαλία, αλλά και πώς θα προσαρμόσουμε το περιεχόμενο της διδασκαλίας, προκειμένου να ανταποκρίνεται στις λειτουργικές και κριτικές διαστάσεις του τεχνολογικού ή νέου γραμματισμού (που συμπεριλαμβάνει τις ΤΠΕ).

Στόχος: Να συνδεθούν οι βαθύτερες αλλαγές της εποχής μας με τις διδακτικές επιδιώξεις και πρακτικές των φιλολογικών μαθημάτων και οι πρακτικές σχολικού γραμματισμού που διαπερνούν το σημερινό δευτεροβάθμιο σχολείο με τη γόνιμη αξιοποίηση των ΤΠΕ.

Σύνολο ωρών: 3

Επιμορφωτικό υλικό.pdf

Παρουσίαση

Δικτυογραφία