ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

Τον καλύτερο νόμο βρήκε αυτός που υπακούει τον πατέρα του
νόμον κάλλιστον ἐξευρόντα, πειθαρχεῖν πατρί.

Είναι το ίδιο πράγμα να έχεις (συμφορές) με το να περιμένεις καινούριες
κοινὰ δ’ ἔχειν τε καὶ μέλλειν.

Όποιος λογαριάζει πως θα ζήσει δύο ή και περισσότερες ημέρες, ματαιοδοξεί· γιατί δεν υπάρχει αύριο, χωρίς κάποιος να πάθει κακό τη σημερινή ημέρα
εἴ τις δύο ἢ καί τι πλείους ἡμέρας λογίζεται, μάταιός ἐστιν• οὐ γὰρ ἔσθ’ ἥ γ’ αὔριον, πρὶν εὖ πάθῃ τις τὴν παροῦσαν ἡμέραν.

ΧΟ. Πρέπει να φοβάται κανείς τις κακές πράξεις,
αλλά μέχρι να ολοκληρωθούν δεν πρέπει να χάνει κάθε ελπίδα
ΔΗ. Δεν είναι δυνατόν, όταν κάποιος δεν παίρνει συνετές αποφάσεις,
να δώσει θάρρος η ελπίδα
ΧΟ. Αλλά γι’ αυτούς που σφάλλουν ακούσια
αρμόζει ήρεμος θυμός, το ίδιο πρέπει και σε σένα
ΧΟ. Ταρβεῖν μὲν ἔργα δείν’ ἀναγκαίως ἔχει,
τὴν δ’ ἐλπίδ’ οὐ χρὴ τῆς τύχης κρίνειν πάρος.
ΔΗ. Οὐκ ἔστιν ἐν τοῖς μὴ καλοῖς βουλεύμασιν
οὐδ’ ἐλπὶς ἥτις καὶ θράσος τι προξενεῖ.
ΧΟ. ᾿Αλλ’ ἀμφὶ τοῖς σφαλεῖσι μὴ ‘ξ ἑκουσίας
ὀργὴ πέπειρα, τῆς σε τυγχάνειν πρέπει.

Ποτέ δε θα συμβούλευα κάποιον να δείξει προθυμία για πράξη με άγνωστο αποτέλεσμα
μήποτ’ ἂν προθυμίαν ἄδηλον ἔργου τῳ παραινέσαι λαβεῖν.

Αν ετοιμάζεις κάτι στα κρυφά, ακόμα κι αν είναι κακή πράξη, ποτέ δε θα σε ντροπιάσει
ὡς σκότῳ κἂν αἰσχρὰ πράσσῃς, οὔποτ’ αἰσχύνῃ πεσῇ.

Πράξεις κακές ούτε τις ξέρω ούτε θέλω να τις μάθω, κι αυτές που τολμούν τέτοιες πράξεις τις μισώ
Κακὰς δὲ τόλμας μήτ’ ἐπισταίμην ἐγὼ μήτ’ ἐκμάθοιμι, τάς τε τολμώσας στυγῶ.

Γιατί βλέπω τη νεότητα εκείνης να γλυκοφουντώνει, ενώ τη δική μου να μαραίνεται· στον άντρα αρέσει να κόβει με πόθο της νιότης τον ανθό και ν’ αποτραβιέται από τις ώριμες
῾Ορῶ γὰρ ἥβην τὴν μὲν ἕρπουσαν πρόσω, τὴν δὲ φθίνουσαν• ὧν ἀφαρπάζειν φιλεῖ ὀφθαλμὸς ἄνθος, τῶν δ’ ὑπεκτρέπει πόδα

Το να μη γνωρίζω την αλήθεια θα με έθλιβε πολύ· το να τη μάθω τι κακό να μου κάνει;
τὸ μὴ πυθέσθαι, τοῦτό μ’ ἀλγύνειεν ἄν• τὸ δ’ εἰδέναι τί δεινόν;

Δε στέκει καλά στα μυαλά του όποιος πάει να χτυπηθεί με τον έρωτα σαν πυγμάχος. Γιατί αυτός εξουσιάζει και τους θεούς ακόμα, όπως του αρέσει, και βέβαια και μένα
῎Ερωτι μὲν γοῦν ὅστις ἀντανίσταται πύκτης ὅπως ἐς χεῖρας οὐ καλῶς φρονεῖ.
Οὗτος γὰρ ἄρχει καὶ θεῶν ὅπως θέλει, κἀμοῦ γε

Δεν είναι χαρακτηριστικού συνετού ανθρώπου το να συζητά μ’ έναν τρελό
Τὸ γὰρ νοσοῦντι ληρεῖν ἀνδρὸς οὐχὶ σώφρονος.

Δεν είναι το ίδιο να αναπαράγεις μια φήμη με το να γνωρίζεις την αλήθεια
ταὐτὸ δ’ οὐχὶ γίγνεται δόκησιν εἰπεῖν κἀξακριβῶσαι λόγον.

Όμως είναι ανάγκη αυτοί που εξετάζουν καλά τα πάντα να φοβούνται μήπως και αυτός που ευτυχεί πέσει κάποτε σε βάσανα
῞Ομως δ’ ἔνεστι τοῖσιν εὖ σκοπουμένοις ταρβεῖν τὸν εὖ πράσσοντα μὴ σφαλῇ ποτε.

Γιατί η νεότητα βόσκει μες στα όνειρά της και ούτε η ζέστη του ήλιου ούτε η βροχή ούτε ο αέρας την κλονίζουν, αλλά υψώνεται έξω από κόπους στις απολαύσεις της ζωής
Τὸ γὰρ νεάζον ἐν τοιοῖσδε βόσκεται χώροισιν αὑτοῦ, καί νιν οὐ θάλπος θεοῦ, οὐδ’ ὄμβρος, οὐδὲ πνευμάτων οὐδὲν κλονεῖ, ἀλλ’ ἡδοναῖς ἄμοχθον ἐξαίρει βίον ἐς τοῦθ’

Γιατί τίποτα χωρίς βάσανα δεν έδωσε στους ανθρώπους ο βασιλιάς των πάντων, ο Δίας· αλλά ο πόνος και η χαρά σε όλους κάνουν κύκλο, όπως κυκλικά γυρίζει ο αστερισμός της Άρκτου. Γιατί στους ανθρώπους ούτε το μαύρο σκοτάδι ούτε οι συμφορές ούτε τα πλούτη μένουν, αλλά φεύγουν γρήγορα, έρχονται και παρέρχονται, φέρνοντας χαρές και πίκρες σε όλους
ἀνάλγητα γὰρ οὐδ’ ὁ πάντα κραίνων βασιλεὺς ἐπέβαλε θνατοῖς Κρονίδας• ἀλλ’ ἐπὶ πῆμα καὶ χαρὰ πᾶσι κυκλοῦσιν, οἷον ῎Αρκτου στροφάδες κέλευθοι. Μένει γὰρ οὔτ’ αἰόλα νὺξ βροτοῖσιν οὔτε Κῆρες οὔτε πλοῦτος, ἀλλ’ ἄφαρ βέβακε, τῷ δ’ ἐπέρχεται χαίρειν τε καὶ στέρεσθαι