ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

Ο άνθρωπος πρέπει να υπομένει τις συμφορές
κούφως φέρειν χρὴ θνητὸν ὄντα συμφοράς.

Γιατί από γυναίκα οξύθυμη, όπως και από άντρα, φυλάγεσαι ευκολότερα παρά από ένα σοφό που ξέρει να σωπαίνει
γυνὴ γὰρ ὀξύθυμος, ὡς δ’ αὔτως ἀνήρ, ῥᾴων φυλάσσειν ἢ σιωπηλὸς σοφός.

Αλλά το μυαλό σας, γυναίκες, μέχρι εκεί φτάνει, ώστε, αν στο κρεβάτι σας τον άντρα κρατάτε, νομίζετε πως έχετε τα πάντα· αν πάλι σας τύχει καμιά αναποδιά σ’ αυτό, τότε μισείτε κάθε τι καλό και ωφέλιμο. Αλήθεια με κάποιον άλλον τρόπο θα έπρεπε να κάνουν τα παιδιά οι άνθρωποι και να μην υπάρχει το θηλυκό γένος· έτσι, δε θα μπορούσε καμία συμφορά να πέσει στους ανθρώπους
ἀλλ’ ἐς τοσοῦτον ἥκεθ’ ὥστ’ ὀρθουμένης εὐνῆς γυναῖκες πάντ’ ἔχειν νομίζετε, ἢν δ’ αὖ γένηται ξυμφορά τις ἐς λέχος, τὰ λῷστα καὶ κάλλιστα πολεμιώτατα τίθεσθε. χρῆν γὰρ ἄλλοθέν ποθεν βροτοὺς παῖδας τεκνοῦσθαι, θῆλυ δ’ οὐκ εἶναι γένος• χοὕτως ἂν οὐκ ἦν οὐδὲν ἀνθρώποις κακόν.

Η δύστυχη κατάλαβε από τις συμφορές της ποσό μεγάλο καλό είναι να μην εγκαταλείπεις ποτέ την πατρίδα σου
ἔγνωκε δ’ ἡ τάλαινα συμφορᾶς ὕπο οἷον πατρῴας μὴ ἀπολείπεσθαι χθονός

Κανείς από τους ανθρώπους δε μπορεί να φτάσει την ευτυχία· ακόμη κι αν χυθούν πλημμύρα τα πλούτη, κάποιον τον θεωρείς πιο τυχερό από κάποιον άλλον, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν μπορείς να πεις κανέναν ευτυχισμένο
θνητῶν γὰρ οὐδείς ἐστιν εὐδαίμων ἀνήρ• ὄλβου δ’ ἐπιρρυέντος εὐτυχέστερος ἄλλου γένοιτ’ ἂν ἄλλος, εὐδαίμων δ’ ἂν οὔ.

Και ποιος από τους ανθρώπους δε φέρεται όμοια; Τώρα τάχα κατάλαβες πως ο καθένας αγαπάει μόνο τον εαυτό του και όχι τους άλλους, άλλος δίκαια και άλλος για το συμφέρον του;
τίς δ’ οὐχὶ θνητῶν; ἄρτι γιγνώσκεις τόδε, ὡς πᾶς τις αὑτὸν τοῦ πέλας μᾶλλον φιλεῖ, οἳ μὲν δικαίως, οἳ δὲ καὶ κέρδους χάριν

Έρωτα, όταν πέσεις με υπερβολική ορμή, δε φέρνεις στους ανθρώπους ούτε καλή φήμη ούτε αρετή· αν, όμως, έρθει ήρεμη η θεά του έρωτα, δεν υπάρχει γλυκύτερη θεά απ’αυτήν
ἔρωτες ὑπὲρ μὲν ἄγαν ἐλθόντες οὐκ εὐδοξίαν οὐδ’ ἀρετὰν παρέδωκαν
ἀνδράσιν• εἰ δ’ ἅλις ἔλθοι Κύπρις, οὐκ ἄλλα θεὸς εὔχαρις οὕτως.

Φοβερή η οργή των τυράννων, κι όπως έχουν μάθει ελάχιστα να υπακούνε και περισσότερο να εξουσιάζουν, πολύ δύσκολα μεταβάλλουν την οργή τους. Γι’ αυτό και το καλύτερο είναι να συνηθίζεις να ζεις σαν ίσος με τους άλλους.
δεινὰ τυράννων λήματα καί πως ὀλίγ’ ἀρχόμενοι, πολλὰ κρατοῦντες χαλεπῶς ὀργὰς μεταβάλλουσιν. τὸ γὰρ εἰθίσθαι ζῆν ἐπ’ ἴσοισιν κρεῖσσον

Η δίκαιη κρίση δεν υπάρχει στα μάτια των ανθρώπων, οι οποίοι, πριν καν μάθουν καλά το χαρακτήρα κάποιου τον μισούν και μόνο βλέποντάς τον, κι ας μην τους έχει κάνει κανένα κακό
δίκη γὰρ οὐκ ἔνεστ’ ἐν ὀφθαλμοῖς βροτῶν, ὅστις πρὶν ἀνδρὸς σπλάγχνον ἐκμαθεῖν σαφῶς στυγεῖ δεδορκώς, οὐδὲν ἠδικημένος. . . .

Για μένα, τουλάχιστον, μακάρι να γεράσω χωρίς μεγαλεία. Γιατί, πάντα νικά το μέτρο, φτάνει μόνο να πεις το όνομά του, και μόνο οφέλη θα έχεις, αν το κάνεις κυβερνήτη στα έργα σου. Αυτά που ξεπερνούν το μέτρο ποτέ δεν φέρνουν καλό στους ανθρώπους. Μεγαλύτερες συμφορές πέφτουν σ’ ένα σπίτι, αν πέσει πάνω του ο θεϊκός θυμός.
ἐμοὶ γοῦν ἐν μὴ μεγάλοις ὀχυρῶς γ’ εἴη καταγηράσκειν. τῶν γὰρ μετρίων πρῶτα μὲν εἰπεῖν τοὔνομα νικᾷ, χρῆσθαί τε μακρῷ λῷστα βροτοῖσιν• τὰ δ’ ὑπερβάλλοντ’ οὐδένα καιρὸν δύναται θνητοῖς• μείζους δ’ ἄτας, ὅταν ὀργισθῇ δαίμων οἴκοις, ἀπέδωκεν.

Παρ᾿ ότι γεννηθήκαμε γυναίκες, ανίκανες για το καλό, είναι μεγάλη πάντα η τέχνη μας για το κακό
πρός δέ καί πεφύκαμεν γυναῖκες, ἐς μέν ἔσθλ᾿ ἀμηχανώταται, κακῶν δέ πάντων τέκτονες σοφώταται

Η γυναίκα για όλα τ᾿ άλλα φοβάται και δεν έχει θάρρος ούτε μπορεί να βλέπει πολεμικά όπλα· όταν, όμως, νιώθει προδομένη στον έρωτά της, δεν υπάρχει χειρότερη φόνισσα απ᾿ αυτή
γυνή γάρ τἄλλα μέν φόβου πλέα κακή τ᾿ ἐς ἀλκήν καί σίδηρον εἰσορᾶν· ὅταν δ᾿ ἐς εὐνήν ἠδικημένη κυρῇ, οὐκ ἔστιν ἄλλη φρήν μιαιφονωτέρα

Η μεγαλύτερη ευτυχία για ένα σπίτι είναι όταν δεν υπάρχει διχόνοια μεταξύ του άντρα και της γυναίκας
ἥπερ μεγίστη γίγνεται σωτηρία, ὅταν γυνή πρός ἄνδρα μή διχοστατῇ

Ολότελα αχάριστος είναι εκείνος που δεν τιμά τους φίλους του με όλη του την καρδιά και ανοιχτή ψυχή. Ποτέ δε θα γίνει δικός μου φίλος
ἀχάριστος ὄλοιθ᾿, ὅτῳ πάρεστιν μή φίλους τιμᾶν καθαρᾶν ἀνοίξαντα κλῇδα φρενῶν. ἐμοί μέν φίλος οὔποτ’ ἔσται