ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

ας μένει μακριά ο πόλεμος, που άμα θες αμέσως έρχεται, όταν ο πόθος της δόξας φουντώνει
θυραῖος ἔστω πόλεμος, οὐ μόλις παρών, ἐν ὧ τις ἔσται δεινός εὐκλείας ἔρως

δεν είναι δίκαιο να ευεργετείς αυτόν που σε τιμά και σε σέβεται, και μάλιστα όταν το έχει έντονα ανάγκη;
οὔκουν δίκαιον τόν σέβοντ᾿ εὐεργετεῖν, ἄλλως τε πάντως χὤτε δεόμενος τύχοι;

Συμβουλεύω τους πολίτες να μη σέβονται ούτε την αναρχία ούτε το δεσποτισμό, και να μην διώξουν ολότελα από την πόλη το φόβο. Γιατί ποιος από τους ανθρώπους είναι δίκαιος χωρίς να τον φοβίζει κάτι;
τό μήτ᾿ ἄναρχον μήτε δεσποτούμενον ἀστοῖς περιστέλλουσι βουλεύω σέβειν, καί μή τό δεινόν πᾶν πόλεως ἔξω βαλεῖν. τις γάρ δεδοικώς μηδέν ἔνδικος βροτῶν;

Άρειος πάγος· σ᾿ αυτόν καθισμένοι -στο βράχο- ο σεβασμός και ο συγγενής του ο φόβος θα συγκρατούν διαρκώς τους πολίτες να μην αδικούν, αρκεί να μην τους αλλάξουν οι πολίτες με καινούριους νόμους· αν βρωμίσεις καθαρό νερό με λάσπες, δε θα βρεις ποτέ σου νερό να πιεις
πάγος τ᾿ Ἄρειος· ἐν δέ τῷ σέβας ἀστῶν φόβος τε ξυγγενής τό μή ἀδικεῖν σχήσει τό τ᾿ ἧμαρ καί κατ᾿ εὐφρόνην ὁμῶς, αὐτῶν πολιτῶν μή ᾿πικαινούντων νόμους κακαῖς ἐπιρροαῖσι· βορβόρῳ δ᾿ ὕδωρ λαμπρόν μιαίνων οὔποθ᾿ εὑρήσεις ποτόν

Δεν είναι η αποκαλούμενη μάνα αυτή που γεννά το παιδί της, απλά τρέφει το νέο σπόρο· γεννά εκείνος που σπέρνει, ενώ αυτή σαν ξένη σώζει τον ξένο βλαστό, αν, βέβαια, δεν τον βλάψει ο θεός
οὐκ ἔστι μήτηρ ἡ κεκλημένη τέκνου τοκεύς, τροφός δέ κύματος νεοσπόρου· τίκτει δ᾿ ὁ θρώσκων, ἡ δ᾿ ἅπερ ξένῳ ξένη ἔσωσεν ἔρνος, οἷσι μή βλάψῃ θεός

Όποιος από μόνος του, χωρίς να τον ωθεί κάποια ανάγκη, είναι δίκαιος, δεν θα είναι ποτέ του δυστυχής· μακάρι καμιά συμφορά να μην τον βρει. Όποιος, όμως, τολμά τ᾿ αντίθετα και κάνοντας αδικίες από παντού μαζεύει και αρπάζει με τη βία, όταν έρθει η ώρα θα τον ρημάξει το κακό όντας με σκισμένα πανιά και κατάρτι σπασμένο
ἐκ τῶνδ᾿ ἀνάγκας ἄτερ δίκαιος ὤν οὔκ ἄνολβος ἔσται· πανώλεθρος δ᾿ οὔποτ᾿ ἄν γένοιτο. τόν ἀντίτολμον δέ φαμι παρβάδαν ἄγοντα πολλά παντόφυρτ᾿ ἄνευ δίκας βιαίως ξύν χρόνῳ καθήσειν λαῖφος, ὅταν λάβῃ πόνος θραυομένας κεραίας

Να σέβεσαι το βωμό της δικαιοσύνης· ποτέ να μην τον ατιμάσεις για το κέρδος κλωτσώντας τον με άθεο πόδι, γιατί θα επέλθει η τιμωρία. Σε περιμένει το τέλος που η μοίρα σου γράφει
βωμόν ἔδεσαι δίκας· μηδέ νιν κέρδος ἰδών ἀθέῳ ποδί λάξ ἀτίσῃς, ποινά γάρ ἐπέσται. κύριον μένει τέλος

από τη σωφροσύνη προέρχεται η ευτυχία που όλοι την αγαπούν και εύχονται να την αποκτήσουν
ἐκ δ᾿ ὑγιείας φρενῶν ὁ πᾶσιν φίλος καί πολύευκτος ὄλβος

η ύβρη-αλαζονεία είναι γνήσιο τέκνο της ασέβειας
δυσσεβίας μέν ὕβρις τέκος ὡς ἐτύμως

ο θεός δίνει δύναμη αυτά που γίνονται με μέτρο, ενώ τα άλλα τα βλέπει διαφορετικά
παντί μέσῳ τό κράτος θεός ὤπασεν, ἄλλ᾿ ἄλλᾳ δ᾿ ἐφορεύει

γελά ο θεός για τον άνομο άντρα[…]κι ο πλούτος που μάζευε συνέχεια πριν, χτυπώντας στο βράχο της δικαιοσύνης, χάνεται, ενώ και ο ίδιος πάει άκλαυτος
γελᾷ δέ δαίμων ἐπ ᾿ ἀνδρί θερμῷ[…]δι ᾿ αἰῶνος δέ τόν πρίν ὄλβον ἔρματι προσβαλών δίκας ὤλετ᾿ ἄκλαυστος, ἆστος

Είναι καλό να υπάρχει ο φόβος και πρέπει να στέκει επόπτης μέσα στο μυαλό των ανθρώπων. Συμφέρει ο σωφρονισμός από στεναγμό. Ποιος άνθρωπος ή ποια πολιτεία θα σέβεται τη Δίκη, αν δεν υπάρχει στις καρδιές ο φόβος;
ἔσθ᾿ ὅπου τό δεινόν εὖ καί φρενῶν ἐπίσκοπον δεῖ μένειν καθήμενον· ξυμφέρει σωφρονεῖν ὑπό στένει. τίς δέ μηδέν ἐν φάει καρδίας ἀνήρ τρέμων ἤ πόλις βροτῶν ὁμοίως ἔτ᾿ ἄν σέβειν δίκας;

το να μιλάς για τα ελαττώματα των άλλων, ενώ ο ίδιος είσαι αψεγάδιαστος, δεν είναι ούτε δίκαιο ούτε σωστό
λέγειν δ᾿ ἄμομφον ὄντα τούς πέλας κακῶς πρόσω δικαίων ἠδ᾿ ἀποστατεῖ θέμις

καθώς περνά ο χρόνος, σβήνει μαζί του τα πάντα
χρόνος καθαίρει πάντα γηράσκων ὁμοῦ