ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

Τους πολιτικούς που δωροδοκούνται να τους τιμωρείτε και να τους μισείτε όπου κι αν βρίσκονται, για να γίνεται φανερό πως οι δίκαιοι κι αυτοί που ζουν με μέτρο έχουν πάρει σωστές αποφάσεις και για τους άλλους και για τους εαυτούς τους
τοὺς ἐπὶ τοῖς πράγμασι δωροδοκοῦντας κολάζειν καὶ μισεῖν πανταχοῦ, ἵν’ οἱ μέτριοι καὶ δικαίους αὑτοὺς παρέχοντες εὖ βεβουλεῦσθαι δοκῶσι καὶ τοῖς ἄλλοις καὶ ἑαυτοῖς

Έτσι, λοιπόν, και γι’ αυτά που λέω εγώ και για γι’ αυτά που μπορεί να πει κάποιος άλλος, από σας μεν τους ίδιους να ζητάτε τα έργα, τα καλύτερα, όμως, που μπορούν να ειπωθούν, από τον ρήτορα
οὕτω τοίνυν καὶ περὶ ὧν ἂν ἐγὼ λέγω καὶ περὶ ὧν ἂν ὁ δεῖν’ εἴπῃ, τὰ μὲν ἔργα παρ’ ὑμῶν αὐτῶν ζητεῖτε, ἅ δὲ βέλτιστα ἔνεστι λέγειν παρὰ τοῦ παριόντος.

Εγώ, όμως, θα πω σε σας τη γνώμη μου γι’ αυτά και δε θα σας αποκρύψω τίποτα. Νομίζω πως το έργο αυτού που σας συμβουλεύει δεν είναι άλλο από το να σας δίνει τις καλύτερες συμβουλές
ἐγὼ δ’ ὡς ἔχω περὶ τούτων, λέξω πρὸς ὑμᾶς καὶ οὐκ ἀποκρύψομαι. οὐδ’ εἶναι νομίζω τοῦ συμβουλεύοντος ὑμῖν ἔργον οὐδὲν πλὴν εἰπεῖν τὰ βέλτιστα

Ούτε μου φαίνεται πως είναι γνώρισμα δίκαιου πολίτη-πολιτικού να μηχανεύεται τέτοιες πολιτικές με τις οποίες ναι μεν εγώ θα γίνω άμεσα πρώτος πολίτης ανάμεσά σας, ενώ εσείς θα γίνετε τελευταίοι ανάμεσα στους άλλους (Έλληνες)· αντίθετα, η πόλη πρέπει να προοδεύει με τις πολιτικές των καλών πολιτών-πολιτικών, και όλοι οι πολίτες-πολιτικοί πρέπει πάντα να προτείνουν τις καλύτερες και όχι τις πιο εύκολες · γιατί προς τις δεύτερες θα βαδίσει η ίδια η φύση, αλλά ο καλός πολίτης-πολιτικός πρέπει με τη λογική να σας διδάσκει και να σας οδηγεί στις πρώτες
οὐδ’ ἔμοιγε δοκεῖ δικαίου τοῦτ’ εἶναι πολίτου, τοιαῦτα πολιτεύμαθ’ εὑρίσκειν ἐξ ὧν ἐγὼ μὲν πρῶτος ὑμῶν ἔσομαι εὐθέως, ὑμεῖς δὲ τῶν ἄλλων ὕστατοι• ἀλλὰ συναυξάνεσθαι δεῖ τὴν πόλιν τοῖς τῶν ἀγαθῶν πολιτῶν πολιτεύμασι, καὶ τὸ βέλτιστον ἀεί, μὴ τὸ ῥᾷστον ἅπαντας λέγειν• ἐπ’ ἐκεῖνο μὲν γὰρ ἡ φύσις αὐτὴ βαδιεῖται, ἐπὶ τοῦτο δὲ τῷ λόγῳ δεῖ προάγεσθαι διδάσκοντα τὸν ἀγαθὸν πολίτην.

Όποιος, όμως, προσδοκώντας στο καλύτερο εναντιώνεται πολλές φορές στις επιθυμίες σας και δεν μιλά για να σας ευχαριστήσει αλλά λέει πάντα το καλύτερο, και επιλέγει αυτή την πολιτική στην οποία κυρίαρχο ρόλο στα περισσότερα ζητήματα παίζει η τύχη και όχι οι υπολογισμοί, και που και για τα δύο αυτά αναλαμβάνει την ευθύνη απέναντί σας, αυτός είναι άνδρας γενναίος· και ένας τέτοιος άνδρας είναι χρήσιμος πολίτης, και όχι αυτοί που για τη δημοφιλία μιας ημέρας έχουν αφανίσει τα μεγαλύτερα συμφέροντα της πόλης· αυτούς τους άνδρες εγώ καθόλου δεν τους ζηλεύω ούτε τους θεωρώ πολίτες αντάξιους της πόλης μας
ὅστις δ’ ὑπὲρ τοῦ βελτίστου πολλὰ τοῖς ὑμετέροις ἐναντιοῦται βουλήμασι, καὶ μηδὲν λέγει πρὸς χάριν ἀλλὰ τὸ βέλτιστον ἀεί, καὶ τὴν τοιαύτην πολιτείαν προαιρεῖται ἐν ᾗ πλειόνων ἡ τύχη κυρία γίγνεται ἢ οἱ λογισμοί, τούτων δ’ ἀμφοτέρων ἑαυτὸν ὑπεύθυνον ὑμῖν παρέχει, οὗτός ἐστ’ ἀνδρεῖος, καὶ χρήσιμός γε πολίτης ὁ τοιοῦτός ἐστιν, οὐχ οἱ τῆς παρ’ ἡμέραν χάριτος τὰ μέγιστα τῆς πόλεως ἀπολωλεκότες, οὓς ἐγὼ τοσούτου δέω ζηλοῦν ἢ νομίζειν ἀξίους πολίτας τῆς πόλεως εἶναι

Γιατί εγώ βέβαια θεωρώ πλούτο για την πόλη τους συμμάχους, την αξιοπιστία, την καλή διάθεση
πόλεως γὰρ ἔγωγε πλοῦτον ἡγοῦμαι συμμάχους, πίστιν, εὔνοιαν

Και πράγματι, μερικοί από αυτούς (τους πολιτικούς) από φτωχοί έγιναν γρήγορα και ξαφνικά πλούσιοι, και από άγνωστοι και άσημοι γνωστοί, ενώ εσείς, αντίθετα, από ένδοξοι καταλήξατε άσημοι και από πλούσιοι φτωχοί
καὶ γάρ τοι τούτων μὲν ἐκ πτωχῶν ἔνιοι ταχὺ πλούσιοι γίγνονται, καὶ ἐξ ἀνωνύμων καὶ ἀδόξων ἔνδοξοι καὶ γνώριμοι, ὑμεῖς δὲ τοὐναντίον ἐκ μὲν ἐνδόξων ἄδοξοι, ἐκ δ’ εὐπόρων ἄποροι

Γιατί δεν είναι δυνατόν, δεν είναι δυνατόν να νικήσετε τους εχθρούς που βρίσκονται έξω από την πόλη, αν δεν τιμωρήσετε πρώτα τους εχθρούς που βρίσκονται μέσα σ’ αυτήν
οὐ γὰρ ἔστιν, οὐκ ἔστι τῶν ἔξω τῆς πόλεως ἐχθρῶν κρατῆσαι, πρὶν ἂν τοὺς ἐν αὐτῇ τῇ πόλει κολάσητ’ ἐχθρούς

Γιατί δεν υπάρχει τίποτε άλλο μεταξύ του να μην υπερασπίζεται κανείς τον εαυτό του και το να μην τον αφήνουν να ζει σε ησυχία
οὐ γὰρ ἄλλο γ’ οὐδέν ἐστι μεταξὺ τοῦ μήτ’ ἀμύνεσθαι μήτ’ ἄγειν ἡσυχίαν ἐᾶσθαι

Πολλά μπορούν να συμβούν στον άνθρωπο
ἃ πολλὰ γένοιτ’ ἂν ἀνθρώπῳ

Τώρα, όμως, με τη δημαγωγία τους και ευχαριστώντας σας υπερβολικά έτσι σας έχουν προδιαθέσει, ώστε από τη μια μεριά στις συνελεύσεις να περνάτε καλά και να κολακεύεστε ακούγοντας όλα όσα σας ευχαριστούν, από την άλλη στα πολιτικά πράγματα και με αυτά που γίνονται να αντιμετωπίζετε ήδη τον υπέρτατο κίνδυνο
νῦν δὲ δημαγωγοῦντες ὑμᾶς καὶ χαριζόμενοι καθ’ ὑπερβολὴν οὕτω διατεθήκασιν, ὥστ’ ἐν μὲν ταῖς ἐκκλησίαις τρυφᾶν καὶ κολακεύεσθαι πάντα πρὸς ἡδονὴν ἀκούοντας, ἐν δὲ τοῖς πράγμασι καὶ τοῖς γιγνομένοις περὶ τῶν ἐσχάτων ἤδη κινδυνεύειν

Όταν μιλώ για ό,τι είναι καλύτερο για σας και την πόλη, ας μου επιτραπεί να μιλώ με παρρησία
ὅταν εἵνεκα τοῦ βελτίστου λέγω, ἔστω παρρησία

Αλλά με τα λόγια αυτούς που μιλούν αντάξια της πόλεως τους επαινούμε, ενώ με τις πράξεις μας υποστηρίζουμε τους αντιπάλους τους
ἀλλ’ ἐν μὲν τοῖς λόγοις τοὺς τῆς πόλεως λέγοντας ἄξι’ ἐπαινοῦμεν, ἐν δὲ τοῖς ἔργοις τοῖς ἐναντιουμένοις τούτοις συναγωνιζόμεθα

Επιθυμώ, λοιπόν, να εξετάσετε με παρρησία τα τωρινά προβλήματα της πόλης, και να σκεφτείτε τι μπορούμε να κάνουμε τώρα οι ίδιοι και πως θα αντιμετωπίσουμε αυτά τα προβλήματα
Βούλομαι τοίνυν [ὑμᾶς] μετὰ παρρησίας ἐξετάσαι τὰ παρόντα πράγματα τῇ πόλει, καὶ σκέψασθαι τί ποιοῦμεν αὐτοὶ νῦν καὶ ὅπως χρώμεθ’ αὐτοῖς

Εμείς δε μόνο όταν πληροφορηθούμε ότι κάτι συμβαίνει θορυβούμαστε και προετοιμαζόμαστε
ἡμεῖς δ’ ἐπειδὰν πυθώμεθά τι γιγνόμενον, τηνικαῦτα θορυβούμεθα καὶ παρασκευαζόμεθα