ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

Καλύτερο είναι να μη νικά κανείς με άνομο τρόπο ή καταπατώντας το δίκαιο με το φθόνο. Ευχάριστο είναι αυτό πρόσκαιρα για τους ανθρώπους, στο πέρασμα των χρόνων, όμως, φέρνει ντροπή και πίκρα στα σπίτια. Τέτοια ζωή ποθώ και τέτοια επιθυμώ, να μην κυβερνά η βία το δίκαιο στο σπίτι μήτε και στην πόλη
κρεῖσσον δὲ νίκαν μὴ κακόδοξον ἔχειν ἢ ξὺν φθόνῳ σφάλλειν δυνάμει τε δίκαν. ἡδὺ μὲν γὰρ αὐτίκα τοῦτο βροτοῖσιν, ἐν δὲ χρόνῳ τελέθει ξηρὸν καὶ ὀνείδεσιν ἔγκειται δόμων. ταύταν ᾔνεσα ταύταν καὶ φέρομαι βιοτάν, μηδὲν δίκας ἔξω κράτος ἐν θαλάμοις καὶ πόλει δύνασθαι

Αλλά ποτέ – και δε θα το πω μία φορά μόνο – δεν πρέπει αυτοί που έχουν μυαλό κι έχουν γυναίκα σπίτι τους ν’ αφήνουν να συχνάζουν σ’ αυτό άλλες γυναίκες· γιατί αυτές γίνονται δασκάλες του κακού· κι αυτό γιατί η μια χαλάει την κυρά για κάποιο κέρδος, η άλλη επειδή έχει διαλυθεί ο γάμος της θέλει να δυστυχήσουν μαζί της και άλλες, είναι γενικά πολλές οι ακόλαστες…Να λοιπόν οι λόγοι που δυστυχούν τα σπίτια των ανθρώπων
ἀλλ’ οὔποτ’ οὔποτ’—οὐ γὰρ εἰσάπαξ ἐρῶ— χρὴ τούς γε νοῦν ἔχοντας, οἷς ἔστιν γυνή, πρὸς τὴν ἐν οἴκοις ἄλοχον ἐσφοιτᾶν ἐᾶν γυναῖκας• αὗται γὰρ διδάσκαλοι κακῶν• ἣ μέν τι κερδαίνουσα συμφθείρει λέχος, ἣ δ’ ἀμπλακοῦσα συννοσεῖν αὑτῇ θέλει, πολλαὶ δὲ μαργότητι . . . κἀντεῦθεν δόμοι νοσοῦσιν ἀνδρῶν

Αλλά όμως είναι σχεδόν ίδιο και μια γυναίκα να αδικιέται από τον άντρα της και ένας άντρας να έχει στο σπίτι του μια άπιστη γυναίκα
καὶ μὴν ἴσον γ’ ἀνήρ τε καὶ γυνὴ στένει ἀδικουμένη πρὸς ἀνδρός• ὡς δ’ αὔτως ἀνὴρ γυναῖκα μωραίνουσαν ἐν δόμοις ἔχων

Ποτέ δεν πρέπει ν’ αποκαλέσεις κάποιον από τους ανθρώπους ευτυχισμένο, πριν δεις το τέλος της ζωής του και το πως θα πάει πεθαίνοντας στον Κάτω κόσμο
χρὴ δ’ οὔποτ’ εἰπεῖν οὐδέν’ ὄλβιον βροτῶν, πρὶν ἂν θανόντος τὴν τελευταίαν ἴδῃς ὅπως περάσας ἡμέραν ἥξει κάτω

Πολλές μορφές παίρνουν τα θεϊκά πράγματα και πολλά οι θεοί τα ολοκληρώνουν απροσδόκητα· κι όσα προσδοκούσαμε δεν έγιναν, ενώ βρήκε δρόμο για το απρόσμενο ο θεός
πολλαὶ μορφαὶ τῶν δαιμονίων, πολλὰ δ’ ἀέλπτως κραίνουσι θεοί• καὶ τὰ δοκηθέντ’ οὐκ ἐτελέσθη, τῶν δ’ ἀδοκήτων πόρον ηὗρε θεός

Ό,τι και να πάθει μια γυναίκα είναι δευτερεύον, αν, όμως, στερηθεί τον άντρα της, χάνει τότε τη ζωή της
τὰ μὲν γὰρ ἄλλα δεύτερ’ ἂν πάσχοι γυνή, ἀνδρὸς δ’ ἁμαρτάνουσ’ ἁμαρτάνει βίου.

Είπες πολλά ως γυναίκα σ’ έναν άντρα, και ξέφυγε η σωφροσύνη σου από το μέτρο
ἄγαν ἔλεξας ὡς γυνὴ πρὸς ἄρσενας, καί σου τὸ σῶφρον ἐξετόξευσεν φρενός

Κι αν είμαστε οι γυναίκες κακό μεγάλο, δεν πρέπει οι άντρες να προσπαθούν να μας μοιάσουν
οὐδ’, εἰ γυναῖκές ἐσμεν ἀτηρὸν κακόν, ἄνδρας γυναιξὶν ἐξομοιοῦσθαι φύσιν

Παράξενο στ’ αλήθεια, οι θεοί να έχουν χαρίσει στους ανθρώπους βότανα για τ’ άγρια τα φίδια, και για την κακιά γυναίκα, που ξεπερνάει ακόμη και την έχιδνα και τη φωτιά, να μην έχει βρει κανείς μέχρι τώρα κάποιο φάρμακο· τόσο μεγάλο κακό είμαστε για τους άντρες
δεινὸν δ’ ἑρπετῶν μὲν ἀγρίων ἄκη βροτοῖσι θεῶν καταστῆσαί τινα• ὃ δ’ ἔστ’ ἐχίδνης καὶ πυρὸς περαιτέρω, οὐδεὶς γυναικὸς φάρμακ’ ἐξηύρηκέ πω κακῆς• τοσοῦτόν ἐσμεν ἀνθρώποις κακόν

Η γυναίκα πρέπει, κι αν ακόμα της δώσουν κακό άντρα, να τον ανέχεται και να μην τον ανταγωνίζεται το φρόνημά του
χρὴ γὰρ γυναῖκα, κἂν κακῷ πόσει δοθῇ, στέργειν, ἅμιλλάν τ’ οὐκ ἔχειν φρονήματος

Γυναίκα, οι αρετές και όχι η ομορφιά ευχαριστούν τους άντρες
οὐ τὸ κάλλος, ὦ γύναι, ἀλλ’ ἁρεταὶ τέρπουσι τοὺς ξυνευνέτας

Γεμάτο ζήλια είναι το μυαλό των γυναικών και μισούν πολύ τις αντίζηλές τους
ἐπίφθονόν τοι χρῆμα θηλείας φρενὸς καὶ ξυγγάμοισι δυσμενὲς μάλιστ’ ἀεί

Γιατί είναι στη φύση των γυναικών η ευχαρίστηση να μιλούν για τις συμφορές που τις βρίσκουν
ἐμπέφυκε γὰρ γυναιξὶ τέρψις τῶν παρεστώτων κακῶν ἀνὰ στόμ’ ἀεὶ καὶ διὰ γλώσσης ἔχειν

Πολλά τεχνάσματα θα μπορούσες να βρεις· άλλωστε γυναίκα είσαι
πολλάς ἄν εὕροις μηχανάς· γυνή γάρ εἶ

Κι όταν τους ναύτες ριπές ανέμων μαστιγώνουν και δύο γνώμες τα πηδάλια κυβερνούν και πλήθος σοφών μαζεύονται τριγύρω, λιγότερο αξίζουν από τη γνώμη ενός κι ας έχει και λιγότερο μυαλό. Ο ένας είναι η δύναμη, όταν θέλουν να βρουν την ευκαιρία στα σπίτια και στις πόλεις να προκόψουν
πνοαί δ᾿ ὅταν φέρωσι ναυτίλους θοαί, κατά πηδαλίων δίδυμαι πραπίδων γνῶμαι, σοφῶν τε πλῆθος ἀθρόον ἀσθενέστερον φαυλοτέρας φρενός αὐτοκρατοῦς. ἑνός ἁ δύνασις ἀνά τε μέλαθρα κατά τε πόλιας, ὁπόταν εὑρεῖν θέλωσι καιρόν