ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

ΦΑΙ. Μόνο αυτό κρατάει, όπως λένε, στη ζωή, να έχεις δηλαδή δίκαιη και αγαθή σκέψη. Όταν έρθει η ώρα, ο χρόνος δείχνει τους κακούς ανθρώπους βάζοντας μπροστά τους έναν καθρέφτη , όπως συνηθίζουν να κάνουν τα νέα κορίτσια
ΧΟ. Αλίμονο· η σωφροσύνη είναι καλή παντού και χαρίζει στους ανθρώπους καλή φήμη
ΦΑΙ. μόνον δέ τοῦτό φασ᾿ ἁμιλλᾶσθαι βίῳ, γνώμην δικαίαν κἀγαθήν, ὅτῳ παρῇ. κακούς δέ θνητῶν ἐξέφην᾿ ὅταν τύχῃ, προθείς κάτοπτρον ὥστε παρθένῳ νέᾳ χρόνος·
ΧΟ. φεῦ φεῦ· τό σῶφρον ὡς ἁπανταχοῦ καλόν καί δόξαν ἐσθλήν ἐν βροτοῖς καρπίζεται

Κι όταν τους ναύτες ριπές ανέμων μαστιγώνουν και δύο γνώμες τα πηδάλια κυβερνούν και πλήθος σοφών μαζεύονται τριγύρω, λιγότερο αξίζουν από τη γνώμη ενός κι ας έχει και λιγότερο μυαλό. Ο ένας είναι η δύναμη, όταν θέλουν να βρουν την ευκαιρία στα σπίτια και στις πόλεις να προκόψουν
πνοαί δ᾿ ὅταν φέρωσι ναυτίλους θοαί, κατά πηδαλίων δίδυμαι πραπίδων γνῶμαι, σοφῶν τε πλῆθος ἀθρόον ἀσθενέστερον φαυλοτέρας φρενός αὐτοκρατοῦς. ἑνός ἁ δύνασις ἀνά τε μέλαθρα κατά τε πόλιας, ὁπόταν εὑρεῖν θέλωσι καιρόν

Σοφός είναι αλήθεια αυτός που ακόμη και μέσα στις συμφορές δείχνει σύνεση
σοφόν τοι κἀν κακοῖς ὅ δεῖ φρονεῖν

Δεν υπάρχει κανένα κακό, όπως λέει ο λόγος, μήτε βάσανο μήτε συμφορά θεόσταλτη που να μη μπορεί ν᾿ αντέξει η ανθρώπινη φύση
οὐκ ἔστιν οὐδέν δεινόν ὧδ᾿ εἰπεῖν ἔπος οὐδέ πάθος οὐδέ ξυμφορά θεήλατος, ἧς οὐκ ἄν ἄραιτ᾿ ἄχθος ἀνθρώπου φύσις

Αλίμονο· με τίποτα δε μπορείς να ξεχωρίσεις την αρετή στους ανθρώπους· κι αυτό γιατί υπάρχει μεγάλη σύγχυση στη φύση τους
φεῦ· οὐκ ἐστ᾿ ἀκριβές οὐδέν εἰς εὐανδρίαν· ἔχουσιν γάρ ταραγμόν αἱ φύσεις βροτῶν

Αλλά εσείς που με τις άμυαλες γνώμες σας πέφτετε σε πλάνες, δε θα σκεφτείτε κάποτε γνωστικά και τους ανθρώπους να τους κρίνετε από τον τρόπο που φέρονται και τους καλούς από το ήθος τους; Γιατί αυτοί είναι που διοικούν σωστά τις πόλεις και τα σπίτια τους· τα όμορφα κορμιά που τους λείπει το μυαλό δεν είναι τίποτε άλλο παρά της αγοράς αγάλματα
οὐ μή φρονήσεθ᾿, οἵ κενῶν δοξασμάτων πλήρεις πλανᾶσθε, τῇ δ᾿ ὁμιλία βροτούς κρινεῖτε καί τοῖς ἤθεσιν τούς εὐγενεῖς; οἱ γάρ τοιοῦτοι καί πόλεις οἰκοῦσιν εὖ καί δώμαθ᾿· αἱ δέ σάρκες αἱ κεναί φρενῶν ἀγάλματ᾿ ἀγοράς εἰσίν

Η νύχτα είναι για τους κλέφτες, ενώ η αλήθεια θέλει φως
κλεπτῶν γάρ ἡ νύξ, τῆς δ᾿ ἀλήθείας τό φῶς

Είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα των σοφών ανθρώπων, όταν βρουν την κατάλληλη ευκαιρία, να μην αποστρέφονται την τύχη τους, για να απολαύσουν άλλες ηδονές
σοφῶν γάρ ἀνδρῶν ταῦτα, μή ᾿κβάντας τύχης, καιρόν λαβόντας, ἡδονάς ἄλλας λαβεῖν

Γιατί ποια θα μπορούσε να ᾿ναι μεγαλύτερη πληγή από τον κακό φίλο;
τί γάρ γένοιτ᾿ ἄν ἕλκος μεῖζον ἤ φίλος κακός;

Σοφός ο λόγος αυτού που είπε πως πρέπει να μαθαίνεις τι κάνουν οι εχθροί σου
σοφόν τι χρῆμα τοῦ διδάξαντος βροτούς λόγους ἀκούειν τῶν ἐναντίων πάρα

Οι αληθινοί φίλοι τίποτα δεν κρατούν ο καθένας για τον εαυτό του, αλλά όλα τα έχουν από κοινού
φίλων γάρ οὐδέν ἴδιον οἵτινες φίλοι ὀρθῶς πεφύκασ᾿, ἀλλά κοινά χρήματα

Καλύτερα να έχω για φίλο μου έναν αμόρφωτο αλλά έντιμο παρά έναν σοφότερο αλλά κακό
φαῦλον χρηστόν ἄν λαβεῖν φίλον θέλοιμι μᾶλλον ἤ κακόν σοφώτερον

Οι πραγματικοί φίλοι φαίνονται στις δυστυχίες· στα καλά ο καθένας μπορεί να βρει φίλους
ἐν τοῖς κακοῖς γάρ ἀγαθοί σαφέστατοι φίλοι· τά χρηστά δ᾿ αὔθ᾿ ἕκαστ᾿ ἔχει φίλους

Δεν υπάρχει τίποτα που να αξίζει περισσότερο από έναν πιστό φίλο, ούτε τα πλούτη, ούτε η βασιλεία· άμυαλος είναι όποιος προτιμά το πλήθος από ένα γενναίο φίλο
οὐκ ἔστιν οὐδέν κρεῖσσον ἤ φίλος σαφής, οὐ πλοῦτος, οὐ τυραννίς· ἀλόγιστον δέ τι τό πλῆθος ἀντάλλαγμα γενναίου φίλου

Καλά το λένε, φρόντισε να έχεις φίλους και όχι μόνο συγγενείς· γιατί όποιος συμπάσχει μαζί σου στις συμφορές, αυτός ο φίλος αξίζει περισσότερο από μύριους συγγενείς
τοῦτ᾿ ἐκεῖνο, κτᾶσθ᾿ ἑταίρους, μή τό συγγενές μόνον· ὡς ἀνήρ ὅστις τρόποισι συντακῇ, θυραῖος ὤν μυρίων κρείσσων ὁμαίμων ἀνδρί κεκτῆσθαι φίλος