ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

Αλίμονο, έπρεπε να υπάρχει στους ανθρώπους ξεκάθαρο σημάδι και ορθή κρίση, για να ξεχωρίζουν ποιος είναι αληθινός φίλος και ποιος όχι, να έχουν, επίσης, και δύο φωνές όλοι οι άνθρωποι, τη μια τίμια και την άλλη ό,τι να ‘ναι, ώστε να φανερώνει η τίμια τα άδικα της ψεύτικης, και να μην εξαπατόμαστε
φεῦ, χρῆν βροτοῖσι τῶν φίλων τεκμήριον σαφές τι κεῖσθαι καὶ διάγνωσιν φρενῶν, ὅστις τ’ ἀληθής ἐστιν ὅς τε μὴ φίλος, δισσάς τε φωνὰς πάντας ἀνθρώπους ἔχειν, τὴν μὲν δικαίαν, τὴν δ’ ὅπως ἐτύγχανεν, ὡς ἡ φρονοῦσα τἄδικ’ ἐξηλέγχετο πρὸς τῆς δικαίας, κοὐκ ἂν ἠπατώμεθα

Γιατί ποια θα μπορούσε να ᾿ναι μεγαλύτερη πληγή από τον κακό φίλο;
τί γάρ γένοιτ᾿ ἄν ἕλκος μεῖζον ἤ φίλος κακός;

Οι αληθινοί φίλοι τίποτα δεν κρατούν ο καθένας για τον εαυτό του, αλλά όλα τα έχουν από κοινού
φίλων γάρ οὐδέν ἴδιον οἵτινες φίλοι ὀρθῶς πεφύκασ᾿, ἀλλά κοινά χρήματα

Καλύτερα να έχω για φίλο μου έναν αμόρφωτο αλλά έντιμο παρά έναν σοφότερο αλλά κακό
φαῦλον χρηστόν ἄν λαβεῖν φίλον θέλοιμι μᾶλλον ἤ κακόν σοφώτερον

Οι πραγματικοί φίλοι φαίνονται στις δυστυχίες· στα καλά ο καθένας μπορεί να βρει φίλους
ἐν τοῖς κακοῖς γάρ ἀγαθοί σαφέστατοι φίλοι· τά χρηστά δ᾿ αὔθ᾿ ἕκαστ᾿ ἔχει φίλους

Δεν υπάρχει τίποτα που να αξίζει περισσότερο από έναν πιστό φίλο, ούτε τα πλούτη, ούτε η βασιλεία· άμυαλος είναι όποιος προτιμά το πλήθος από ένα γενναίο φίλο
οὐκ ἔστιν οὐδέν κρεῖσσον ἤ φίλος σαφής, οὐ πλοῦτος, οὐ τυραννίς· ἀλόγιστον δέ τι τό πλῆθος ἀντάλλαγμα γενναίου φίλου

Καλά το λένε, φρόντισε να έχεις φίλους και όχι μόνο συγγενείς· γιατί όποιος συμπάσχει μαζί σου στις συμφορές, αυτός ο φίλος αξίζει περισσότερο από μύριους συγγενείς
τοῦτ᾿ ἐκεῖνο, κτᾶσθ᾿ ἑταίρους, μή τό συγγενές μόνον· ὡς ἀνήρ ὅστις τρόποισι συντακῇ, θυραῖος ὤν μυρίων κρείσσων ὁμαίμων ἀνδρί κεκτῆσθαι φίλος

Στις συμφορές ο πιστός φίλος αξίζει περισσότερο απ᾿ όσο η γαλήνη για τους ναύτες
πιστός ἐν κακοῖς ἀνήρ κρείσσων γαλήνης ναυτίλοισιν εἰσορᾶν

Τους φίλους στις συμφορές πρέπει να τους βοηθούν οι φίλοι· όταν πάνε καλά τα πράγματα, τι ανάγκη υπάρχει για φίλους;
τούς φίλους ἐν τοῖς κακοῖς χρή τοῖς φίλοισιν ὠφελεῖν· ὅταν δ᾿ ὁ δαίμων εὐ διδῷ, τί δεῖ φίλων;

Όσοι με τα λόγια μόνο και όχι με πράξεις δε δείχνουν τη φιλία τους στους φίλους που τους χτυπούν οι συμφορές, δεν είναι πραγματικοί φίλοι
ὄνομα γάρ, ἔργον δ᾿ οὐκ ἔχουσιν οἱ φίλοι οἱ μή ᾿πι ταῖσι συμφοραῖς ὄντες φίλοι

Ανέλπιστο πράγμα να βρεις πιστό φίλο και στα καλά και στα κακά
εὕρημα γάρ τοι χρῆμα γίγνεται τόδε, κοινῆ μετασχεῖν τ᾿ ἀγαθοῦ καί τοῦ κακοῦ

Είναι μεγάλη ντροπή να ρίχνει κάποιος τους φίλους του σε συμφορές, για να σωθεί ο ίδιος
τά τῶν φίλων αἴσχιστον ὅστις καταβαλών ἐς ξυμφοράς αὐτός σέσωσται

Οι φίλοι πρέπει να συμπάσχουν με τους φίλους στα δύσκολα
ἐς κοινόν ἀλγεῖν τοῖς φίλοισι χρή φίλους

ο καλός άνθρωπος δε γίνεται στα μεγαλεία του ν᾿ αλλάζει τρόπους, αλλά οφείλει να μένει σταθερός στις φιλίες του και να βοηθά με τα αγαθά του όσο μπορεί
ἄνδρα δ᾿ οὐ χρεών τόν ἀγαθόνπράσσοντα μεγάλα τούς τρόπους μεθιστάναι, ἀλλά καί βέβαιον εἶναι τότε μάλιστα τοῖς φίλοις, ἡνίκ᾿ ὠφελεῖν μάλιστα δυνατός ἐστιν εὐτυχῶν

Οι άνθρωποι δεν πρέπει να έχουνε πολύ βαθιές φιλίες που να πηγαίνουν μέχρι τα βάθη της ψυχής, ενώ και οι αγάπες τους να είναι χαλαρές που εύκολα να μπορείς άλλοτε να τις διώχνεις και άλλοτε να τις κάνεις ακόμη πιο σφιχτές…
Λένε πως οι υπερβολικές αγάπες κάνουν περισσότερο κακό παρά ευχαριστούν τους ανθρώπους, ενώ κάνουν κακό και στην υγεία. Γι’ αυτό και προτιμώ το μέτρο από την υπερβολή
χρῆν γάρ μετρίας εἰς ἀλλήλους φιλίας θνητούς ἀνακίρνασθαι καί μή πρός ἄκρον μυελόν ψυχῆς, εὔλυτα δ᾿ εἶναι στέργηθρα φρενῶν από τ᾿ ὤσασθαι καί ξυντεῖναι…
…βιότου δ᾿ ἀτρεκεῖς ἐπιτηδεύσεις φασί σφάλλειν πλέον ἤ τέρπειν τῇ θ᾿ ὑγιεία μᾶλλον πολεμεῖν. οὕτω τό λίαν ἧσσον ἐπαινῶ τοῦ μηδέν ἄγαν