ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

Ποιο τέλος θα έχει η τόλμη και το θράσος; Γιατί αν μεγαλώνουν οι γενιές μ’ αυτά, ο τελευταίος ξεπερνώντας σε πανουργία τον προηγούμενο, τότε οι θεοί πρέπει σ’ αυτή τη γη να προσθέσουν μια νέα που να χωρέσει τους άδικους και από τη φύση τους κακούς
τί τέρμα τόλμης καὶ θράσους γενήσεται; εἰ γὰρ κατ’ ἀνδρὸς βίοτον ἐξογκώσεται, ὁ δ’ ὕστερος τοῦ πρόσθεν εἰς ὑπερβολὴν πανοῦργος ἔσται, θεοῖσι προσβαλεῖν χθονὶ ἄλλην δεήσει γαῖαν, ἣ χωρήσεται τοὺς μὴ δικαίους καὶ κακοὺς πεφυκότας

Όταν το σπίτι σου το βρίσκουν συμφορές, μη φοβάσαι αν σέβεσαι τους θεούς· στο τέλος οι καλοί πάντα βρίσκουν το δίκιο τους, ενώ οι κακοί, όπως είναι φυσικό, ποτέ δεν ευτυχούν
ὅτῳ δ’ ἐλαύνεται συμφοραῖς οἶκος, σέβοντα δαίμονας θαρσεῖν χρεών• ἐς τέλος γὰρ οἱ μὲν ἐσθλοὶ τυγχάνουσιν ἀξίων, οἱ κακοὶ δ’, ὥσπερ πεφύκασ’, οὔποτ’ εὖ πράξειαν ἄν

ΦΑΙ. Μόνο αυτό κρατάει, όπως λένε, στη ζωή, να έχεις δηλαδή δίκαιη και αγαθή σκέψη. Όταν έρθει η ώρα, ο χρόνος δείχνει τους κακούς ανθρώπους βάζοντας μπροστά τους έναν καθρέφτη , όπως συνηθίζουν να κάνουν τα νέα κορίτσια
ΧΟ. Αλίμονο· η σωφροσύνη είναι καλή παντού και χαρίζει στους ανθρώπους καλή φήμη
ΦΑΙ. μόνον δέ τοῦτό φασ᾿ ἁμιλλᾶσθαι βίῳ, γνώμην δικαίαν κἀγαθήν, ὅτῳ παρῇ. κακούς δέ θνητῶν ἐξέφην᾿ ὅταν τύχῃ, προθείς κάτοπτρον ὥστε παρθένῳ νέᾳ χρόνος·
ΧΟ. φεῦ φεῦ· τό σῶφρον ὡς ἁπανταχοῦ καλόν καί δόξαν ἐσθλήν ἐν βροτοῖς καρπίζεται

Πράξεις κακές ούτε τις ξέρω ούτε θέλω να τις μάθω, κι αυτές που τολμούν τέτοιες πράξεις τις μισώ
Κακὰς δὲ τόλμας μήτ’ ἐπισταίμην ἐγὼ μήτ’ ἐκμάθοιμι, τάς τε τολμώσας στυγῶ.

Και τι μέτρο λες να έχει η γέννα του κακού;
Καὶ τί μέτρον κακότατος ἔφυ;

Μην κάνεις εσύ τέτοια· αλλά, αφού έχεις εξουσία, να επιδιώκεις την αρετή-το καλό. Γιατί, αν κάποιος από τους ανθρώπους φανεί κακός, τον τιμωρούν οι θεοί
μή σύ γ᾿· ἀλλ᾿, ἐπεί κρατεῖς, ἀρετάς δίωκε. καί γάρ ὅστις ἄν βροτῶν κακός πεφύκῃ, ζημιοῦσιν οἱ θεοί

Γιατί για όλους, και για τον καθένα χωριστά και για την πόλη είναι κοινό αυτό, ο κακός δηλαδή κακό να παθαίνει, ενώ ο δίκαιος να ευτυχεί
πᾶσι γάρ κοινόν τόδε, ἰδίᾳ θ᾿ ἑκάστῳ καί πόλει, τόν μέν κακόν κακόν τι πάσχειν, τόν δέ χρηστόν εὐτυχεῖν

το να μιλάς για τα ελαττώματα των άλλων, ενώ ο ίδιος είσαι αψεγάδιαστος, δεν είναι ούτε δίκαιο ούτε σωστό
λέγειν δ᾿ ἄμομφον ὄντα τούς πέλας κακῶς πρόσω δικαίων ἠδ᾿ ἀποστατεῖ θέμις

πάντα νικούν οι θεοί και δε βοηθούν τους κακούς, άρα είναι σωστό να σεβόμαστε την επουράνια εξουσία
κρατεῖ τ᾿ αἰεί πως τό θεῖον παρά τό μή ὑπουργεῖν κακοῖς, ἄξια δ᾿ οὐρανοῦχον ἀρχάν σέβειν

είναι στη φύση των ανθρώπων, όποιον πέσει κάτω, να τον κλωτσούν περισσότερο
σύγγονον βροτοῖσι τόν πεσόντα λακτίσαι πλέον

όταν μεγαλώσει πολύ η ευτυχία του ανθρώπου, γεννά και δεν πεθαίνει χωρίς “παιδιά” · κι απ᾿ την καλή στη γενιά μοίρα φυτρώνει αδηφάγο κακό
μέγαν τελεσθέντα φωτός ὄλβον τεκνοῦσθαι μηδ᾿ ἄπαιδα θνῄσκειν, ἐκ δ᾿ ἀγαθάς τύχας γένει βλαστάνειν ἀκόρεστον οἰζύν

γιατί αποθρασύνει τους ανθρώπους η πονηρή σκοτεινή σκέψη, πρωταρχική αιτία των συμφορών
βροτούς θρασύνει γάρ αἰσχρόμητις τάλαινα παρακοπά πρωτοπήμων

όποιων η σκέψη είναι μητέρα του κακού, στο πονηρό πάντα τους εκπαιδεύει
οἷς γὰρ ἡ γνώμη κακῶν μήτηρ γένηται, πάντα παιδεύει κακούς

όπου οι φαύλοι-αχρείοι αξίζουν περισσότερο από τους καλούς-δίκαιους, το καλό χάνεται και επικρατούν οι πονηροί
ὅπου θ’ ὁ χείρων τἀγαθοῦ μεῖζον σθένει κἀποφθίνει τὰ χρηστὰ χὠ δειλὸς κρατεῖ

γιατί όταν ευτυχούν οι κακοί, δεν είναι ανεκτοί για κανέναν
κακοί γάρ εὖ πράσσοντες οὐκ ἀνασχετοί